روزنامه جوان
1398/10/21
عملیات روانی قبل از جعبه سیاه برای نجات «بوئینگ قاتل»!
سرويس اقتصادی جوان آنلاين: پرواز PS۷۵۲ صبح روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه دچار سانحه شد که خلأ ورود به موقع و درست کارشناسان در اطلاع‌رسانی دستمایه سوءاستفاده معاندین کشور قرار گرفت. آن‌ها سعی کردند تا برای سرپوش حقارت حمله به پایگاه‌های نظامی امریکا و انحراف افکار عمومی از نقض احتمالی هواپیما‌های شرکت بوئینگ علت این سانحه را برخورد موشک مطرح کنند، اما کارشناسان این فرضیه را رد کردند و رئیس سازمان هواپیمایی کشور از نمایندگان کشور‌های داغدیده و شرکت سازنده هواپیما خواست تا برای روشن شدن موضوع نماینده خود را معرفی کنند.سقوط تأسف‌بار و کشته شدن تمامی مسافران هواپیمای بوئینگ فرصت مغتنی بود تا از نخبه‌کشی تا اشتباه سیستم پدافند در مقابله با حملات احتمالی از سوی غربی‌ها و بنگاه‌های تحت حمایتشان مطرح شود که واکنش‌های رسمی و کارشناسی بسیاری را در رد این موضوع در پی داشت. در عین حال باید منتظر نظرات کارشناسی بعد از بررسی جعبه سیاه بود.
واکنش‌های رسمی چه بود؟
پرواز بین‌المللی اوکراین از فرودگاه امام خمینی تهران به سمت کیف به پرواز در‌آمد. سفارت اوکراین در ایران بیانیه‌ای را منتشر کرد و گفت: «اطلاعات مربوط به دلایل سقوط هواپیما توسط کمیته روشن میشود. اظهارات مربوط به دلایل حادثه قبل از تصمیم کمیسیون رسمی نیست.»
در تماس تلفنی رؤسای‌جمهور ایران و اوکراین نیز بر ضرورت بررسی دقیق و سریع علت حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی و همکاری فنی دو کشور برای بررسی حادثه نیز تأکید شد. رؤسای جمهور ایران و اوکراین روز پنج‌شنبه با ابراز تسلیت بابت سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی که منجر به کشته شدن مسافران این هواپیما شد، بر ضرورت بررسی دقیق و سریع علت سقوط این هواپیما تأکید کردند.
ولادیمیر زلیسنکی، رئیس‌جمهور اوکراین در تماس تلفنی با قدردانی از اقدامات انجام شده از سوی نیرو‌های امدادی، اورژانس و کارشناسان فنی ایران در این حادثه، خواستار همکاری مشترک هیئت‌های فنی دو کشور برای بررسی این حادثه و مشخص شدن دلایل سقوط هواپیما طبق پروتکل‌های بین‌المللی شد.
دکتر روحانی نیز با تأکید بر همکاری کامل هیئت‌های فنی دو کشور برای انجام همه اقدامات لازم در این زمینه اظهار داشت: «به وزارت راه و شهرسازی دستور می‌دهم که تیم مشترکی از کارشناسان دو کشور برای بررسی دقیق علت این حادثه تشکیل دهد.»
به جای دروغ‌پراکنی منتظر اعلام نظر کمیته باشید
سخنگوی دولت نیز گفت: «توصیه می‌کنیم دولت امریکا به جای دروغ‌پردازی و شکل دادن یک عملیات روانی، به نتایج بررسی کمیته بررسی سانحه سقوط هواپیمای بوئینگ اوکراینی براساس مقررات ایکائو دقت نماید.»
علی ربیعی پیرامون سقوط هواپیمای اوکراینی با انتشار بیانیه‌ای ضمن ابراز تسلیت اعلام کرد: اکنون سازمان هواپیمایی کشوری جمهوری اسلامی ایران کمیته بررسی سانحه را براساس مقررات ایکائو تشکیل داده است و با شفافیت، دقت و سرعت تمام، با حضور و مشارکت کارشناسان از همه کشور‌های مرتبط، این سانحه هوایی را از همه‌جوانب فنی و اجرایی بررسی و به طور کامل اطلاع‌رسانی خواهد کرد.
طبق قواعد بین‌المللی، سازمان هواپیمایی کشوری از کشوری که سانحه در آن رخ داده است (ایران)، سازمان هواپیمایی از کشوری که صادر‌کننده گواهینامه صلاحیت پرواز است (اوکراین)، مالک هواپیما (اوکراین)، کارخانه سازنده هواپیما (بوئینگ) و کارخانه سازنده موتور هواپیما (فرانسه) می‌توانند در فرایند تحقیق شرکت کنند. هم‌اکنون نماینده کشور اوکراین در ایران حضور دارد. ما از شرکت بوئینگ نیز می‌خواهیم نماینده خود را برای مشارکت در فرایند بررسی جعبه سیاه اعزام نمایند.
از حضور کشور‌های مرتبط دیگر که اتباع آن‌ها در این حادثه تلخ جان باخته‌اند نیز در فرآیند بررسی استقبال می‌کنیم و بنا به دستور رئیس‌جمهور نتیجه بررسی‌های فنی و کارشناسی، به طور منظم و سریع، به اطلاع عموم، به ویژه خانواده‌های داغدار خواهد رسید.
دیروز به روش کاملاً حساب شده و شناخته شده در عملیات روانی به نقل از یک منبع آگاه از پنتاگون که خواسته نامش فاش نشود، خبر اصابت دو موشک به هواپیمای اوکراینی را با آب و تاب در رسانه‌ها منعکس کرده است. در آینده که مشخص شد این ادعای دروغ عاری از حقیقت است، هیچ کس مسئولیت این دروغ بزرگ را بر عهده نخواهد گرفت.
توصیه می‌کنیم دولت امریکا به جای دروغ‌پردازی و شکل دادن یک عملیات روانی، به نتایج بررسی کمیته‌های ذکر شده در بند بالا دقت نمایند.
در انتها متأسفم که سیستم عملیات روانی دولت امریکا و همراهان آگاه و ناآگاه آن‌ها با این دروغ‌پردازی‌ها بر زخم‌های جانکاه خانواده‌های داغدار نمک می‌پاشند و برای تأمین اهداف خود در این عملیات روانی خانواده‌های قربانیان این حادثه را نیز قربانی می‌کنند.
امریکا اظهارنظر سیاسی و غیرتخصصی نکند
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا گفت: «شواهد نشان می‌دهد که هواپیمای مسافربری که در نزدیکی تهران سقوط کرد، هدف اصابت موشکی از سوی ایران قرار گرفته بود. او امکان خطا در این حادثه را رد نکرد.»
پیشتر نیز رسانه‌های امریکایی به نقل از منابع اطلاعاتی بی‌نام گزارش کردند که دستگاه‌های اطلاعاتی امریکا شواهدی مبنی بر ساقط شدن این هواپیما با پدافند هوایی ایران دارند.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا هم روز پنج‌شنبه اظهار داشت: «اکنون مجموعه‌ای از اطلاعات وجود دارد که این پرواز با اصابت یک موشک زمین به هوا سقوط کرده که ممکن است غیرعامدانه بوده باشد. ما در حال همکاری نزدیک با کانادا و شرکای بین‌المللی خود هستیم و اکنون باید تحقیقات کامل و شفافی انجام شود.»
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در واکنش به این جو‌سازی‌ها از امریکا و کانادا خواست درخصوص سقوط هواپیمای اوکراینی در صورتی که یافته‌های آن‌ها علمی، تخصصی و مطابق انکس ۱۳ ایکائو است، به دنیا اعلام کنند و در غیر این صورت اظهارنظر سیاسی و غیرتخصصی نداشته باشند.
به نظر می‌رسد این جو‌سازی‌ها به این دلیل بوده که عابدزاده طبق «کنوانسیون هواپیمایی غیرنظامی بین‌المللی» گفته بود که تهران این جعبه را در اختیار شرکت امریکایی بوئینگ نخواهد گذاشت.
علی عابدزاده در پایان جلسه ویژه بررسی علل سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی اظهار داشت: «تأکید می‌کنیم اگر اظهارات سیاستمداران امریکایی و کانادایی از طرف سازمان‌های رسیدگی به سوانح دو کشور است، باید از طریق ایکائو و مطابق ساختار انکس ۱۳ ایکائو جنبه فنی دارد به دنیا نشان دهد.»
کانادا و سوئد نمایندگانشان را معرفی کردند
یک مقام مسئول در سازمان هواپیمایی نیز خبر داد که کانادا و سوئد نمایندگان خود را برای حضور در روند بررسی سانحه سقوط بوئینگ ٧٣٧ اوکراینی به ایران معرفی کردند و گفت: «طبق قوانین ایکائو مانعی برای حضور نمایندگان کشور‌های مرتبط در روند بررسی حادثه وجود ندارد.»
رضا جعفرزاده در گفتگو با ایرنا افزود: «مجامع بین‌المللی از روند بررسی سانحه سقوط بوئینگ ٧٣٧ اوکراین مطلع خواهند شد و سازمان هواپیمایی مانع حضور نمایندگان کشور‌هایی که در این پرواز مسافر داشتند، نیست.»
وی گفت: «از آنجایی که این پرواز مسافرانی با پنج تابعیت مختلف داشت، کشور‌های مرتبط هم می‌توانند به روند بررسی پرونده کمک کنند.»
برخورد با موشک بعید است!
اگر‌چه تا اعلام نهایی نظرات کارشناسان و کمیته بررسی این سانحه باید منتظر بود، اما با توجه به شواهد موجود کارشناسان اصابت موشک زمین به هوا را کاملاً منتفی می‌دانند. به خصوص که یک منبع خبری نوشته است به استناد مدارک موجود، هواپیمای مذکور قبل از حرکت مشکلات فنی هم داشته که به اطلاع نماینده شرکت هواپیمایی اوکراینی رسیده است.
کاپیتان شهبازی، کارشناس حمل‌و‌نقل هوایی درباره علت سقوط هواپیمای اوکراینی با بیان اینکه امکان برخورد موشک با هواپیمای مسافربری اوکراینی وجود ندارد، گفت: «هواپیمایی که به آن موشک برخورد کند بلافاصله در آسمان منفجر میشود و اینگونه نیست که بخواهد به فرودگاه مبدأ برگردد.»
هوشنگ شهبازی اظهار کرد: «بنده ۳۵ سال سابقه پرواز دارم، چنانچه به این هواپیما موشک می‌زدند همان بالا در آسمان پخش می‌شد و قطعات آن در زمین کیلومتر‌ها از همدیگر فاصله داشتند.»
وی با اشاره به فیلم منتشر شده از لحظات قبل از سقوط هواپیما ادامه داد: «این هواپیما مشخص است که آتش گرفته و در تاریکی در حال حرکت و پس از آن با برخورد به زمین متلاشی شده است.»
کارشناس حمل‌و‌نقل هوایی گفت: «عقل سلیم می‌گوید باید منطقی فکر کنیم. به‌هیچ عنوان امکان برخورد موشک به این هواپیما وجود نداشته، ضمن اینکه هنوز جعبه سیاه هواپیما بازگشایی و تحلیل نشده است.»
وی بیان کرد: «شما کدام هواپیما را می‌توانید نام ببرید که با موشک مورد هدف قرار گرفته و خلبان آن سعی کرده به فرودگاه مبدأ برگردد.»
شهبازی با انتقاد از عملکرد اوکراینی‌ها در این حادثه اظهار کرد: «به نظر می‌رسد اوکراینی‌ها می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. اکثر مسافران این پرواز ایرانی بودند و قطعاً ما نسبت به اوکراینی‌ها دلسوزتر نسبت به این سانحه هستیم.»
تصویر موشک در منطقه غیرمنطقی است
تاکنون چند کارشناس خارجی حادثه برخورد موشک یا راکت با هواپیما را منتفی دانسته‌اند. جان کاکس، مدیر سابق انجمن ایمنی هوا فضای امریکا ALPA راجع به سقوط هواپیمای اوکراینی که با هفته‌نامه اخبار چین که از جراید معتبر چین است، گفتگو کرده، اصالت تصاویر موشک روسی و فرضیه اصابت را غیرمنطقی و مردود دانسته است، اما می‌گوید شاید نقص فنی غیرفراگیر در موتور تنها عامل سقوط نباشد.
مشارکت نماینده رسمی امریکا در تحقیقات
نماینده ایران در سازمان بین‌المللی هوانوردی (ایکائو) تصریح کرد: «بنا به دعوت ایران یک نماینده رسمی هیئت ملی ایمنی حمل‌و‌نقل امریکا در تحقیقات مربوط به سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی شرکت می‌کند.»
فرهاد پرورش به رویترز گفت: «هیئت ملی ایمنی حمل‌و‌نقل امریکا به مأمور تحقیق ارشد ما پاسخ داده و اعلام کرده که یک نماینده رسمی را در‌این‌باره منصوب کرده است.»
رویترزدر ادامه نوشته است: «یک منبع آگاه تأیید کرده که هیئت ملی ایمنی حمل‌و‌نقل امریکا با مشارکت در تحقیقات مربوط به سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی در تهران موافقت کرده، اما مشخص نیست که آیا با توجه به تحریم‌های دولت امریکا، نماینده این نهاد امریکایی می‌تواند کاری در این زمینه صورت دهد یا خیر؟»
پرورش افزود: «کانادا که ده‌ها شهروند این کشور در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند یک کارشناس ویژه تعیین کرده و تیمی از طرف دولت اوکراین نیز روز پنج‌شنبه گفتگو‌هایی را در تهران انجام داده است. تهران نیز آماده ارائه خدمات کنسولی و روادید برای مأموران تحقیق منصوب شده است.»
وی تصریح کرد: «اظهارات کارشناسی نشان می‌دهد که هواپیما نمی‌تواند توسط موشک هدف قرار گرفته باشد و این مهم است که به تحقیقات در خصوص این حادثه جنبه سیاسی داده نشود.»
انگیزه‌های ترامپ برای دروغ
براساس آمار از سال ۲۰۰۶ میلادی به این‌سو یعنی طی ۱۵ سال گذشته (با احتساب سال ۲۰۰۶) ۲۴ فروند از هواپیما‌های بوئینگ ۸۰۰- ۷۳۷ در سراسر جهان دچار حادثه شده‌اند و ۷۶۷ نفر در اثر این حوادث جان خود را از دست داده‌اند و بوئینگ ۷۳۷ که شاهد سقوط آن در تهران بودیم، در حقیقت خطرناک‌ترین هواپیمای مسافربری حال حاضر جهان است و تاکنون ۴ هزار و ۳۰۰ نفر در حوادث مرتبط با این نوع هواپیما در جهان جان خود را از دست داده‌اند.
از سوی دیگر رسانه‌های امریکایی از ارتباط عمیق رئیس‌جمهور امریکا با این شرکت هواپیماسازی خبر می‌دهند، لذا برخی منتقدان ترامپ ادعای بی‌پایه و بدون ارائه هرگونه مستنداتی، از احتمال ساقط شدن هواپیمای اوکراینی بر فراز آسمان تهران توسط موشک را در همین راستا ارزیابی می‌کنند.
جولیا مکفارلین، خبرنگار ABC در توئیتی با اشاره به احتمال سقوط هواپیمای بوئینگ به دلیل نقص فنی نوشت: «بوئینگ با ارزش‌ترین شرکت صادراتی امریکاست و بحرانی دیگر می‌تواند نابودش کند.»
همچنین علی علیزاده، کارشناس مسائل سیاسی در خارج از کشور با انتشار دو تصویر از نیویورک تایمز در توئیتر خود نوشت: «مقاله نیویورک تایمز ۷ آبان می‌گوید به علت سقوط دو هواپیمای ۷۳۷، بوئینگ ۷ میلیارد دلار ضرر کرده، مسلماً سقوط سومین بوئینگ یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های امریکا را به ورشکستگی می‌کشاند و یک آبروریزی بزرگ برای کل صنعت امریکاست. بوئینگ در حال حاضر متهم به قتل ۱۷۶ نفر است، چه کسی جعبه سیاه را دست متهم می‌دهد؟»
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اضافه کرد: «امریکا در چند ماه اخیر به‌علت ضرر هنگفتی که شرکت بوئینگ داده و این سومین هواپیمای بوئینگ است که به‌علت نقص فنی سقوط کرده، برای جلوگیری از ضرر بیشتر این شرکت این ادعا‌ها را مطرح می‌کند.»
وی گفت: «اگر ثابت کنیم سقوط این هواپیما به‌علت نقص فنی بوده است، ارزش سهام شرکت بوئینگ به‌شدت کاهش می‌یابد.»
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هم با بیان اینکه ادعای سقوط هواپیمای اوکراینی توسط سامانه پدافندی ایران ادعایی غیرمنطقی و امکان‌ناپذیر است، افزود: «تلاش می‌کنیم زودتر از یکی دو ماه آینده نتیجه بررسی علل سقوط هواپیمای اوکراینی را اعلام کنیم.»
علی عابدزاده در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما در پاسخ به اظهارات رئیس‌جمهور امریکا مبنی بر سقوط هواپیمای اوکراینی به‌علت اشتباه سامانه پدافندی ایران گفت: «این اظهارات منطقی نیست و چنین مسئله‌ای برای این سانحه امکان‌پذیر نیست.»
وی افزود: «سازمان بین‌المللی هواپیمایی، رابطه ساختار‌های نظامی و غیرنظامی را برای کشور‌ها مشخص کرده و ارتباط ما با ساختار‌های نظامی کشور تابع مقررات سازمان بین‌المللی هواپیمایی است.»
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری گفت: «براساس این مقررات در هر کشوری مسیر‌های مشخص و روش‌هایی تعریف شده است.»
عابدزاده ادامه داد: «در زمان حادثه هشت تا ۹ هواپیما پیرامون فرودگاه امام خمینی (ره) در حال پرواز داشته‌ایم و ده‌ها فروند نیز در ارتفاع ۲۵ هزارپایی به بالا وجود داشته است. مگر میشود پدافند به هواپیمایی شلیک کند که ۸ هزار پا ارتفاع دارد همچنین این فضا فضایی نبوده است که این اتفاق بیفتد.»
وی گفت: «شاهدان دیده‌اند که آتش در هواپیما وجود داشته و یک دقیقه در هواپیما بوده است، درحالی که اگر به هواپیما موشک می‌خورد بلافاصله منفجر می‌شد. هواپیما درحالی که رو به شمال می‌رفته، اما رو به جنوب‌شرقی سقوط کرده است و این نشان می‌دهد هواپیما در حال برگشت به فرودگاه بوده است.»
عابدزاده تصریح کرد: «هواپیما با سر به زمین نخورده بلکه با شکم به زمین خورده و پس از بلند شدن به جای دیگری پرتاب شده است.»
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: «براساس مقررات بین‌المللی مسئول رسیدگی به سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی ایران است.»
وی درباره اظهاراتی مبنی بر خودداری ایران از دادن جعبه سیاه به کشور دیگری گفت: «این حرف درست و براساس استاندارد‌ها نیست، زیرا مسئول خواندن جعبه سیاه ایران است و ما توانایی خواندن آن را داریم. البته می‌توانیم از اوکراین نیز کمک بگیریم، اما جعبه سیاه چیز پیچیده‌ای نیست.»
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری افزود: «اکنون هر لحظه که بخواهیم اطلاعات جعبه سیاه هر هواپیمایی را که از فراز ایران می‌گذرد استخراج و کنترل می‌کنیم و با یک لپ‌تاپ به محل جمع‌آوری اطلاعات هر هواپیمایی وصل می‌شویم و اطلاعات آن را استخراج و پرواز را تحلیل می‌کنیم. در این سانحه جعبه سیاه آسیب دیده است و باید از روش‌های ویژه‌ای استفاده کنیم.»
وی گفت: «اکنون تصمیم این است که استخراج اطلاعات جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی در کشور انجام شود، اما اگر شرایط ویژه‌ای ایجاد شده باشد که نیاز به ابزار خاصی داشته باشد، ممکن است تصمیم دیگری بگیریم.»
عابدزاده همچنین افزود: «در جعبه سیاه اطلاعات دقیقی است که باید برای جلوگیری از تکرار سوانح دیگر به‌درستی استخراج شود و منافع همه کشور‌ها در این است که این اطلاعات درست استخراج شود. کارشناسان از روز ۵ شنبه روی جعبه سیاه برای خارج کردن اطلاعات آن مشغول کار هستند.»
وی ادعای پیدا شدن بقایای موشک روسی کنار لاشه هواپیمای اوکراینی را کذب محض خواند و گفت: «این دروغ‌ها در شبکه‌های مجازی گفته میشود.»
عملیات روانی برای فراموشی ضربه موشکی
پاریاب، کارشناس امور دفاعی نیز در این برنامه تلویزیونی گفت: «اینکه در این شرایط سقوط هواپیمای اوکراینی را اشتباه سامانه پدافندی اعلام می‌کنند چیزی جز ظلم و خودتحقیری نیست.»
پاریاب افزود: «شلیک سامانه پدافندی مانند تورام‌یک به هواپیمای مسافربری موجب انهدام کامل آن میشود.»
سیدعلیرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل سیاسی نیز در این برنامه گفت: «اتفاقاتی که در هفته‌های اخیر برای امریکا افتاده، به‌ویژه حمله بسیار دقیق کارشناسانه و قدرتمندانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پایگاه امریکا وضع داخلی کاخ سفید و وزارتخانه‌های وابسته به آن را به هم ریخته است.»
وی با اشاره به اعتراضات شدید امریکایی‌ها به اقدام تروریستی ترامپ افزود: «دروغ ترامپ درباره سقوط هواپیمای اوکراینی، آغاز عملیات روانی امریکایی‌ها برای فراموش شدن ضربه موشکی ایران به پایگاه نظامی آنهاست.»
صدرالحسینی افزود: «هیچ دولت و هیچ مردم و ارتشی در ۷۵ سال گذشته این چنین پوزه امریکایی‌ها را به زمین نزده است.»
وی اضافه کرد: «در دو، سه سال گذشته ترامپ برای نجات از افتضاح‌ها و مشکلاتی که برای امریکا ایجاد کرده دروغ‌های بزرگی گفته است و رسانه‌ها نیز به آن پرداخته‌اند.»
سعید مؤذنی، خلبان سابق بوئینگ هم با بیان اینکه مرجع صالح رسیدگی به یک سانحه، کمیسیون بررسی سانحه آن کشور است، ادعای برخورد موشک با بوئینگ ۷۳۷ اوکراینی را رد کرد و گفت: «سانحه و نقص فنی برای هر هواپیما حتی سالم‌ترین هواپیما هم دور از ذهن نیست.»
برخورد موشک و راکت با هواپیمای اوکراینی منتفی است
رئیس کمیسیون بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری نیز گفت: «از آنجایی که خلبان پرواز هواپیمای اوکراینی در تلاش برای بازگشت به فرودگاه بوده طرح موضوع حمله راکتی، موشکی یا پدافند کشور به این هواپیما منتفی است.»
حسن رضایی‌فر افزود: «موضوع سقوط هواپیمای اوکراینی به دلیل اصابت موشک یا عملکرد پدافند، در جلسه خاصی بررسی و در همان جلسه منتفی اعلام شد.» رئیس کمیسیون بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری گفت: «طرح‌های پدافند کشور با شبکه پروازی هماهنگ عمل می‌کند و هیچ‌گونه ناهماهنگی وجود نداشته است.»
رضایی‌فر تأکید کرد که علت سقوط بیشتر یک موضوع فنی و تکنیکال است تا اینکه با طرح موضوعات تروریستی و امنیتی بخواهیم به سانحه سقوط دامن بزنیم. رئیس کمیسیون بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری درباره انتشار عکسی از یک کلاهک موشک منتسب به محلی در اطراف سایت سانحه بوئینگ ۷۳۷ اظهار داشت: «این عکس را رد می‌کنیم، زیرا نخستین بار در یکی از سایت‌های خارجی و یک توئیتر منتشر شد».
