خسارت 2.6‌میلیارد دلاری آلودگی هوا

شهروند| تهران روز گذشته آلوده‌ترین روز هفته را گذراند. مدارس همچنان تعطیل بود و هرچند خبری از تعطیلی کارمندان نیامد، اما احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرد که به‌دلیل نامساعد بودن هوا و اینکه اعضای این مجمع بالای ۵۰‌سال دارند، جلسات آنجا هم تعطیل شده است. آلودگی‌ ادامه‌دار روزهای اخیر و تعطیلی مداوم مدارس عاملی بود تا داوود کریمی، عضو هیأت‌مدیره انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو از آمار خسارت آلودگی پایتخت بگوید؛ آماری که سازمان محیط‌ زیست ارایه داده و بر اساس آن ۲.۶‌میلیارد دلار خسارت از ابتدای ‌سال تاکنون به تهران وارد شده است. اعلام این میزان خسارت درحالی مطرح می‌شود که شهریورماه ‌سال گذشته، محسن پورسید آقایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیك شهرداری تهران از گزارش بانك جهانی گفته بود؛ گزارشی که بر اساس آن خسارت آلودگی هوای پایتخت سالانه بیش از 2‌میلیارد و ششصد‌میلیون دلار به اقتصاد كشور است. همان زمان پورسید آقایی از ارایه برنامه‌ای 2‌میلیارد دلاری به دولت گفته بود كه در پی آن آلودگی تهران كاهش یابد و از ضرر 2‌میلیارد و ششصد‌میلیون دلاری جلوگیری ‌شود؛ اتفاقی که نیفتاد و همچنان خسارت اعلامی بانک جهانی مطرح است.
کریمی حالا به عوامل اصلی آلودگی هوا اشاره می‌کند و خودروهای سنگین با سهم 20 درصدی، موتورسیکلت‌ها، خودروهای سبک و وانت‌بارها با سهم 35‌درصدی و عوامل آلاینده ثابت همچون کارخانه‌ها و موتورخانه‌ها را ازجمله عوامل اصلی آلودگی می‌داند که در این میان خودروهای فرسوده نقش اصلی را ایفا می‌کنند.
 به گفته او، محمد شریعتمداری، وزیر پیشین صنعت، معدن و تجارت در بخشنامه‌ای اعلام کرده بود که خودروسازان نباید در مقابل تولید، خودرو از رده خارج کنند. بنابراین تولیدکنندگان از گردونه از رده خارج‌کردن خودروهای فرسوده بیرون رانده شدند، در حالی‌ که واردکنندگان هم به‌دلیل توقف واردات خودرو، اکنون دیگر خودرو فرسوده از رده خارج نمی‌کنند و این امر باعث شده مراکز اسقاط با پنج‌درصد ظرفیت خود به کار ادامه دهند. «از یک‌میلیون خودرویی که تولید می‌شود، 250هزار دستگاه خودرو باید از رده خارج شود، اما در حال حاضر حتی  یک صدم درصد این مصوبه نیز اجرا نمی‌شود.»
او همچنین به خسارت از رده خارج‌نکردن خودروهای فرسوده اشاره کرده و گفته است: «عمل‌نکردن به قوانین مرتبط با از رده خارج کردن خودروهای فرسوده 5.7‌میلیارد دلار به کل کشور آسیب زده است، در حالی ‌که اگر سهم کاهش آلاینده‌های متحرک اجرا می‌شد، اکنون 384هزار‌میلیارد تومان به‌عنوان کل هزینه ناشی از آلودگی هوا اعم از بیماری‌های تنفسی و آسیب‌ دیدن محصولات کشاورزی حادث نمی‌شد. این در حالی است که تا‌ سال ۱۴۰۴، هشت‌میلیون خودرو فرسوده خواهیم داشت که در صورت ادامه این روند، وضع بسیار اسفبار می‌شود.»  اما علیرضا احمدی، معاون حمل‌ونقل ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور به «شهروند» می‌گوید از رده خارج کردن خودروهای فرسوده فرآیندی زنجیره‌ای است که در این سال‌ها بخش‌هایی از آن خوب کار نکرده است. «در حال حاضر هیچ طرح قابل اجرایی برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده شخصی وجود ندارد و برای خودروهای عمومی هم وزارت صنعت و وزارت کشور نتوانسته‌اند‌ طرح جامع را عملیاتی کنند.» به گفته او، در حال حاضر  برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده دو سبد داریم؛ یکی خودروسازان و دیگری واردکنندگان. «برای حل مشکل به اصلاح قانون نیاز است تا به غیر از این دو، گروه‌های دیگر که با از رده خارج‌کردن خودروهای فرسوده سود می‌برند هم واردشوند. محیط‌زیست، وزارت نفت، وزارت بهداشت و بیمه‌ها همگی از بخش‌هایی هستند که سود می‌برند و آنها هم با نوشتن قوانینی باید در خارج‌کردن خودروهای فرسوده مشارکت کنند.» او می‌گوید ستاد در تلاش است این اصلاح رخ دهد، هرچند اصلاح قانون فرآیندی زمان‌بر است.


درحالی خسارت‌های سازمان محیط‌زیست اعلام می‌شود که براساس اعلام سازمان اورژانس کشور در 6 روز گذشته 13‌هزار و 931 نفر در کشور به دلیل بیماری‌های قلبی و تنفسی به مراکز اورژانس مراجعه کردند خسارت 9 ماه 98، دو برابر‌سال 97
انتشار آمار خسارت ۲.۶‌میلیارد دلاری آلودگی هوای تهران در 9ماه گذشته درحالی است که چندی پیش رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا خسارت آلودگی هوای تهران در ‌سال گذشته را ۱.۳‌میلیارد دلار اعلام کرد، یعنی خسارت آلودگی از ابتدای ‌سال98 تاکنون، دقیقا دو برابر خسارت آلودگی ‌سال 97 است. محمدصادق حسنوند، رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا این آمار را اعلام کرد و گفت: «براساس آخرین گزارش در ‌سال۱۳۹۷ مرگ 3‌هزار و ۴۴۷ نفر ۳۰‌سال و بالاتر از آن در تهران به علت مواجهه با ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون ثبت شده که هزینه اقتصادی آن حدود ۱.۳‌میلیارد دلار برآورد شده است.» تهران از ابتدای‌ سال تاکنون 25 روز پاک، 194 روز سالم و 57روز ناسالم برای گروه‌های حساس و پنج روز ناسالم برای همه گروه‌ها را از سر گذرانده است. درحالی‌که در مدت مشابه‌ سال گذشته تنها 15 روز پاک،  223 روز سالم و 42 روز ناسالم برای گروه‌های حساس  بودو هیچ روزی در وضع قرمز نبود.
پیشتر مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با پانا درباره مطالعات مختلفی که به ارزیابی خسارت آلودگی هوای کلانشهر تهران و کشور پرداخته‌اند، گفته بود که این آمارها وابستگی زیادی به روش تخمین هزینه درمانی یا خسارت مربوط به مرگ‌ومیر دارد: «تخمین زده شده است که خسارت ناشی از آلودگی هوای شهر تهران در‌ سال 1395، حدود 500‌میلیارد تومان به علت درآمد ازدست‌رفته نیروی انسانی و بین 5/1 تا 6/2‌میلیارد دلار به علت افزایش هزینه‌های بهداشتی- درمانی و مرگ‌ومیر است.» معاون حمل‌ونقل ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور:   محیط زیست، وزارت نفت، وزارت بهداشت و بیمه‌ها از بخش‌هایی هستند که باید در خارج کردن خودروهای فرسوده مشارکت کنند درحالی خسارت‌های سازمان محیط‌زیست اعلام می‌شود که براساس اعلام سازمان اورژانس کشور در 6 روز گذشته 13‌هزار و 931 نفر در کشور به دلیل بیماری‌های قلبی و تنفسی به مراکز اورژانس مراجعه کردند