روزنامه ایران
1398/09/25
پیمان جامع عدم تخاصم میان کشورهای حاشیه هرمز
گروه سیاسی/ سخنان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در نشست روز گذشته «دوحه» بر پایه تشریح ابعاد ابتکار عمل صلح‌جویانه جمهوری اسلامی در منطقه بود. شهریورماه سال جاری بود که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با طرح «ابتکار صلح هرمز» به سازمان ملل رفت و با گفتن این جمله که «ما از همه کشورهای حوزه خلیج فارس و هرمز در این ائتلاف دعوت می‌کنیم تا خودمان امنیت منطقه را تضمین کنیم»، شکل‌گیری نظریه‌ای را رقم زد که برای تبدیل شدن به یک ایده عملیاتی در روابط منطقه غرب آسیا راه پر پیچ و خمی پیش رو دارد. بر پایه این طرح، حل چالش‌های امنیتی منطقه مستلزم شکل‌گیری ساختار بومی مشترک در منطقه برای پیشگیری از شکل‌گیری بحران‌های امنیتی و رفع چالش‌های احتمالی است. ظریف روز گذشته در نشست دوحه بار دیگر کشورهای منطقه را برای به پیوستن به این طرح دعوت کرد و این نشست را فرصتی منحصر به فرد برای همفکری در مورد مسیری به سمت خروج از مخمصه منطقه‌ای کنونی توصیف کرد. ظریف همچنین راه به ثمر رسیدن تلاش‌ها برای همگرائی میان کشورهای خاورمیانه را انعقاد یک پیمان جامع عدم تخاصم و عدم مداخله میان کشورهای حوزه هرمز دانست و تأکید کرد: «باید تلاش‌هایمان در این راستا را به نتیجه برسانیم.»
به گزارش فارس، ظریف با بیان اینکه وضعیت کنونی منطقه به نفع هیچ‌کس نیست، به ابتکار عمل ایران اشاره کرد و گفت: «ما در ایران - تا حد زیادی شبیه به دوستان‌مان در قطر - اعتقاد داریم که ما به یک تغییر بنیادین چارچوب فکری نیاز داریم. تغییری مبتنی بر اصلاح شناختی و ساز و کار همکاری ذیل چتر سازمان ملل متحد. این مسأله جدیدی نیست: در واقع ما از سال ۱۹۸۵ این پیشنهاد را ارائه کرده‌ایم.» وزیر خارجه ایران پیشنهاد اخیر «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران تحت عنوان «ابتکار صلح هرمز» را ادامه تعهد دیرینه ایران به یک چارچوب فراگیر و جامع منطقه‌ای برای تعامل سازنده توصیف کرد و گفت: «این ابتکار بر به رسمیت شناختن مسئولیت تک‌تک بازیگران منطقه برای اطمینان از صلح، ثبات و رفاه در منطقه ما و بهره بردن از آن مبتنی است. این بر این فرض مبتنی است که این منطقه و جهان در حفظ آزادی تردد و انرژی برای همه، منفعتی مشترک و حیاتی دارد.» او هدف از این ابتکار را ترویج همبستگی، مفاهمه متقابل، روابط مسالمت‌آمیز و دوستانه و همکاری میان همه کشورهای منطقه، اطمینان از تمامیت ارضی، استقلال سیاسی و حفظ مرزهای تمام کشورهای منطقه، همکاری در زمینه ریشه‌کن کردن تروریسم، افراط‌گرایی و تنش‌های قومیتی و ترویج حل و فصل مسالمت‌آمیز تمام تنش‌ها و منازعات منطقه‌ای از طریق افزایش ارتباطات و هشدار بهنگام خواند. ظریف افزود: «ما برای رسیدن به این اهداف، پایبندی به اصولی مشترک را پیشنهاد کرده‌ایم. اصولی نظیر گفت‌وگو و احترام متقابل، موضع برابر، احترام به حاکمیت یکدیگر، رد تهدید یا استفاده از زور، عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی یا خارجی یکدیگر.»
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه به اعتقاد ایران رایزنی‌های جمعی باید به یک «رویکرد منطقه‌ای جدید» منجر شود، گفت روحانی این ایده‌های اولیه را با سران تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس به اشتراک گذاشته و از آنها خواسته است که به غنی‌تر شدن این ایده‌ها و حرکت به سمت اجرای آنها، کمک کنند. ظریف ادامه داد: «ما می‌بایست از نشست‌هایی همچون مجمع دوحه برای تبادل نظر جمعی درخصوص این اصول و تدوین یک نقشه راه استفاده کنیم. ما می‌توانیم طیفی گسترده از حوزه‌های همکاری از امنیت انرژی تا کنترل تسلیحات، سیستم‌های هشدار زودهنگام و ایجاد یک منطقه عاری از سلاح‌های کشتارجمعی ترسیم کنیم. ما می‌توانیم اقدامات اعتمادسازی در حوزه‌های گوناگون از مدیریت آب تا ایمنی هسته‌ای یا حتی تماس‌ها و دیدارهای نظامی پیشنهاد کنیم و بر سر اجرای آن به توافق برسیم.» وی افزود: «ما می‌توانیم این فرآیند را با انعقاد یک پیمان جامع عدم تخاصم و عدم مداخله میان کشورهای حوزه هرمز شروع کنیم و تلاش‌هایمان در این راستا را به نتیجه برسانیم. ما قادریم ستادهایی مشترک به منظور اجرای اقدامات عملی در جهت گسترش همکاری ایجاد کنیم. ما می‌بایست بخش‌های خصوصی و دانشگاهی‌مان را در طراحی و اجرای این ایده‌ها شرکت دهیم.»
ظریف ادامه داد: «درحالی که بسیاری می‌توانند استدلال کنند که تغییر پارادایم بر پایه همکاری و اعتمادسازی شاید چندان واقع‌بینانه نباشد، اما آنها قادر نیستند ویژگی‌های پارادایم سیاست واقع‌گرایانه که طی چهار دهه گذشته بارها امتحان و به شکست انجامیده است را چندان تشریح کنند.»
او افزود: «البته یک نکته قابل توجه نیز وجود دارد. همانند توافق هسته‌ای برجام، هیچ ایده خوبی را نمی‌توان توسط تنها یک طرف پیگیری کرد و هیچ توافقنامه‌ای را نمی‌توان به تنهایی توسط یکی از طرفین اجرا کرد. رفتار کوته‌بینانه مسری است. همه می‌توانستند از تغییر پارادایمی که برجام وعده داده بود—به عنوان یک پایه و نه سقف— بهره بگیرند؛ اما نمی‌توان تنها از یکی از طرفین انتظار همکاری داشت درحالی که دیگران مسیری در جهت مخالف را می‌پیمایند.»
وزیر خارجه ایران تصریح کرد: «ما فرصتی در مقابل خود داریم تا سرانجام و به طور قاطع مسیرمان را تغییر دهیم و این تغییر مسیر در راستای بهبود زندگی و برای نسل آینده ما باشد. ما باید این فرصت را غنیمت شمرده و با تمام توان در مسیر اجرای آن گام برداریم.»
وزیر امور خارجه در حاشیه نشست دوحه با «گروه الدرز» متشکل از دبیران کل و مقامات ارشد سابق سازمان ملل متحد دیدار و گفت وگو کرد. ملاقات با شیخ عبدالله بن ناصر آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر کشور قطر، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه، وزیر امور خارجه لهستان، فالح الفیاض مشاور امنیت ملی عراق و «رزماری دی کارلو»، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلح از دیگر برنامه‌های وزیر خارجه ایران در نشست دوحه بود.
سایر اخبار این روزنامه
حرکت آغاز شده در تقریب مذاهب اسلامی را نوسازی کنید
به <اجاره نشینی فکری> عادت کرده ایم
چون آدمک زنجیر بر دست و پایم
بیکاران بادرآمد
پیمان جامع عدم تخاصم میان کشورهای حاشیه هرمز
روزنامه‌نگاری گذرگاه بلوری نبود...
تسویه‌حساب‌های جناحی به جای دغدغه‌های ملی
قیمت گازوئیل افزایش نمی یابد
دلمان نمی خواهد دولت آسیب ببیند
موتور‌سواری زنان در هاله ای از ابهام!
درِ این دژ رو به <تنهایی> باز است
غرب زاگرس؛ بهشت فرصت‌های توسعه
سفر روحانی به ژاپن و دیپلماسی هراسی
سلام ایران
