روزنامه شهروند
1398/09/21
چند نکته از انتخاب کلیددارِ «ساختمان صلح»
شهروند| پس از استعفای رئیس جمعیت هلال‌احمر، جلسه شورای‌عالی برگزار شد و فرآیند انتخاب دینی جدید به تصویب شورای‌عالی رسید. قرار بر این شد که کاندیداهای ریاست جمعیت تا ساعت ۱۴ روز شنبه بیست‌وسوم آذرماه رزومه و برنامه کاری خود را به صورت مکتوب به شورا ارایه کنند. جلسه آینده شورای‌عالی هلال‌احمر در ساعت ۱۸ روز شنبه در ساختمان صلح برگزار و مدارک تحویلی داوطلبان در همان جلسه با حضور متقاضیان، بازگشایی و بررسی شود. درنهایت شورای‌عالی در همان جلسه دو نفر از افراد واجد شرایط و حایز اکثریت آرا را انتخاب و برابر ضوابط و مقررات مربوطه به رئیس جمهوری معرفی خواهد کرد. در جلسه فوق‌العاده شورای‌عالی هلال احمر، استعفای یازدهم‌آذر رئیس جمعیت قرائت شد. شورای‌عالی به منظور ساماندهی هرچه سریع‌تر وضع هلال‌احمر در اجرای جزء ۵ بند ماده ۱۰ قانون اساسنامه جمعیت (معرفی دو نفر مدیر و مدبر شایسته از افراد واجد شرایط به رئیس‌جمهوری برای انتخاب یکی از آنها به‌عنوان رئیس جمعیت) فرآیند اعلام نامزدی و نحوه بررسی سوابق و برنامه‌های افراد واجد شرایط را به اتفاق آرا تصویب کرد.در مصوبه چه آمده است
در جلسه شورای‌عالی هلال‌احمر مقرر شد افراد واجد شرایط عمومی و اختصاصی نسبت به تحویل درخواست مکتوب به همراه رزومه و برنامه کاری خود تا ساعت ۱۴ روز شنبه به دبیرخانه شورای‌عالی اقدام کنند. شرایط عمومی و اختصاصی به این شکل اعلام شده: «شناخت کافی از ساختار، ماموریت‌های ملی و بین‌المللی و امور مدیریتی و جاری جمعیت، داشتن سابقه فعالیت در سطوح عالی جمعیت هلال‌احمر و پایبندی به اصول هفتگانه نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و اصول و اهداف مندرج در اساسنامه مصوب مجلس شورای اسلامی. دبیرکل جمعیت هلال‌احمر در این برهه نسبت به انجام امور جاری جمعیت برابر شرح وظایف و اختیارات مصرح خود در اساسنامه اقدام می‌کند و درخصوص انجام امور مربوط به شرح وظایف و اختیارات رئیس جمعیت مندرج در ماده ۹ اساسنامه در هر مورد از شورای‌عالی کسب تکلیف کند.
رئیس جمعیت هلال‌احمر چه اختیاراتی دارد
فردی که با معرفی شورای‌عالی و انتخاب رئیس‌جمهوری به‌عنوان رئیس جمعیت هلال‌احمر انتخاب میشود، وظایف و اختیاراتی دارد که در ماده 9 اساسنامه هلال به آن اشاره شده:
انتخاب و نصب یا عزل دبیرکل و خزانه‌دار کل و نظارت مستقیم و مستمر برکار آنان
تشکیل و اداره جلسات شورای‌عالی
تمهید مقدمات تشکیل کنفرانس‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مربوط به جمعیت هلال‌احمر و صلیب‌سرخ بین‌المللی در ایران
برقراری ارتباط با مقامات جمهوری اسلامی ایران
نظارت مستقیم و مستمر بر امور بین‌المللی جمعیت
دستور ارسال کمک‌ها و عوامل امدادی به سایر کشورها
مراقبت بر حسن اجرای اساسنامه و نظارت بر اجرای مقررات بین‌المللی انسانی
مراقبت برحسن اجرای مصوبات شورای‌عالی و سایر مقررات ناظر برکار جمعیت
اعطای نشان‌های درجه اول مخصوص جمعیت
درباره فرآیند انتخاب
شورای‌عالی جمعیت هلال‌احمر هر چهارسال یک‌بار یا درصورت استعفای ریاست هلال‌احمر موظف به معرفی دونفر از نامزدهای تصدی ریاست جمعیت به رئیس جمهوری است. در ادامه رئیس‌جمهوری هم یک نفر را انتخاب و حکم را ابلاغ می‌کند. جمعیت هلال‌احمر یک نهاد مردم‌نهاد و متشکل از ارکانی است که با انتخابات برگزیده میشود. اعضا به‌عنوان شورای اجرایی در شهرستان‌ها فعالیت می‌کنند و با انتخابات متعددی که انجام میشود مسئولان به ترتیب از طریق اعضای فعال، شورای اجرایی شهرستان انتخاب و توسط مجمع استان، هیأت‌مدیره استان و همزمان اعضای مجمع عمومی برگزیده می‌شوند. درواقع‌سال 82 بود که نحوه انتخاب رئيس جمعيت هلال‌احمر تغيير كرد. با تصويب اصلاحيه اساسنامه هلال در مجلس و با تأييد شورای نگهبان، قرار شد رئيس جمعيت هلال‌احمر را یک مجمع عمومی متشكل از اعضا و داوطلبان فعال جمعيت هلال‌احمر در استان‌ها به مدت چهارسال انتخاب کنند. اعضای مجمع عمومی از نمايندگان معرفی شده از مجامع استان‌ها و اعضای مجمع استان از نمايندگان مجامع شهرستان‌ها و شعب تابعه تشكيل می‌شوند.
ترکیب شورای‌عالی
در ماده 10 اساسنامه جمعیت هلال‌احمر به ترکیب و وظایف شورای‌عالی، هیأت‌مدیره استان و شورای اجرایی شهرستان اشاره شده است. اعضای شورای‌عالی هلال چه ترکیبی دارند؟ این اعضا هفت نفر عضو منتخب مجمع عمومی‌اند. چهار نفر از شخصیت‌های برجسته و صاحب‌نظر کشور، مطلع و مسلط به امور امدادی، بهداشتی، درمانی، امور جوانان و حقوق بشردوستانه با معرفی رئیس‌جمهوری در این شورا قرار می‌گیرند. دیگر اعضای شورای‌عالی را هم رئیس جمعیت، دبیر کل، خزانه‌دار کل، یک نفر از مدیران ارشد اجرایی جمعیت به انتخاب رئیس جمعیت، بازرسان (بدون حق رأی) و نماینده ولی فقیه در جمعیت با اذن معظم‌له تشکیل می‌دهند.
شورای‌عالی چه وظایفی دارد
سوالی که اینجا مطرح میشود درباره وظایف شورای‌عالی است. این شورا چه اختیاراتی دارد؟ تدوین سیاست‌های کلان و پیشنهاد آن به مجمع عمومی، تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت و ارایه آن به مجمع عمومی، تدوین راهکارهای لازم برای اجرای مصوبات مجمع عمومی، تصویب آیین‌نامه‌های داخلی شورای‌عالی و آیین‌نامه‌های مالی، محاسباتی، معاملاتی و استخدامی و ضوابط ساختار تشکیلاتی و پست‌های سازمانی جمعیت، معرفی دو نفر مدیر مدبر شایسته از افراد واجد شرایط به رئیس‌جمهوری و بررسی و تصویب پیشنهادهای رئیس جمعیت ازجمله این وظایف است.
تأسیس هلال‌احمر در ایران
دولت ایران در سال ۱۳۰۱ جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، اما به جای استفاده از نشان صلیب‌سرخ یا هلال‌احمر علامت شیر و خورشید سرخ را به‌عنوان نشان جمعیت انتخاب کرد. علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به‌عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی قرار گرفت و به تصویب رسید. از آن پس سه نشان صلیب‌سرخ، هلال‌احمر و شیر و خورشید سرخ به‌عنوان نشانه رسمی و بین‌المللی شناخته شد و نهایتا در متن کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ به‌عنوان نشانه سه‌گانه بین‌المللی که تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد، به تصویب رسید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۹ دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوییس به‌عنوان امین و نگهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درمی‌آورد و به جای آن از نشان هلال‌احمر استفاده می‌کند. از آن پس، جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داد.
اساسنامه جمعیت هلال‌احمر
بر اساس ماده واحده قانون مسئولیت‌های هلال‌احمر مصوب سال 62 مجلس، هلال‌احمر دارای شخصیت حقوقی مستقل است و به کلیه تعهدات و قراردادهای مصوب بین‌المللی مربوط به اهداف و وظایف جمعیت هلال‌احمر و صلیب‌سرخ جهانی و مقررات اتحادیه جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر که با سیاست‌ها و قوانین جمهوری اسلامی ایران مغایرت نداشته باشد، پایبند است. هلال‌احمر روابط خود را در چارچوب سیاست خارجی کشور با کلیه جمعیت‌های هلال‌احمر و صلیب‌سرخ در جهان محفوظ می‌دارد و در مسائل امدادی برون‌مرزی و درون‌مرزی و تعهدات مربوط، طبق اساسنامه‌ای که به پیشنهاد جمعیت و با تأیید وزارت بهداری به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد، عمل می‌کند.
تاریخچه تصویب و اصلاحات اساسنامه
اساسنامه هلال‌احمر در برهه‌های زمانی مختلف و بنا به ضرورت تغییراتی داشته است. سال 67 بود که نخستین اساسنامه قانونی جمعیت هلال‌احمر به تصویب مجلس رسید. در ادامه به درخواست هلال‌احمر، قانون اصلاح موادی از قانون اساسنامه در سال 74 را مجلس شورای اسلامی تصویب کرد. این اصلاحیه، علاوه بر تعیین علامت هلال‌احمر به‌عنوان نشان اختصاصی، موظف‌کردن کلیه نهادها، سازمان‌های دولتی و نیروهای نظامی و انتظامی به تخلیه و تحویل املاک هلال را به دنبال داشت. دومین اصلاحیه در سال 79 تحت عنوان «قانون اصلاح ماده ۲۰ قانون اساسنامه جمعیت هلال‌احمر» به تصویب مجلس رسید. براساس آن، هلال و موسسات وابسته به آن و شرکت‌هایی که حداقل 99درصد سهام آن متعلق به جمعیت بود از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود بازرگانی، حق‌الثبت و هرگونه عوارض و کلیه هزینه‌های دادرسی در تمام مراحل رسیدگی معاف شدند. در سال 81 بار دیگر بنا به درخواست هلال طرح اصلاح موادی از قانون اساسنامه در مجلس مطرح شد و سال بعد به تصویب رسید. در این طرح به فعالیت‌های درون‌مرزی، برون‌مرزی و ارکان هلال‌احمر اشاره شده بود. در سال 88 هم به درخواست هلال‌احمر طرحی دیگر در مجلس بررسی شد. حالا در آستانه هشتمین دوره انتخاب ریاست هلال‌احمر از طریق شورای‌عالی قرار داریم. آنچه بیش از هر چیز در این میان ضروری به نظر می‌رسد، تأکید بر عمل به اساسنامه هلال‌احمر است. به امید آنکه مجموعه هلال‌احمر با سرمایه و پشتوانه بزرگ اجتماعی خود بتواند همچنان خدمات موثری در بحران‌ها ارایه کند و کنار آسیب‌دیدگان از حوادث باشد. درباره یک نام: هانری دونان همه چیز از یک تاجر سوییسی آغاز شد. وقتی هانری دونان در‌سال 1859میلادی، در یکی از سفرهای تجاری‌اش از منطقه‌ای به نام «سولفرینو» در شمال ایتالیا عبور می‌کرد، شاهد درد و رنج سربازان زخمی بسیاری شد که در طی جنگ سولفرینو بدون مراقبت رها شده بودند. پس از مشاهده این وضع دردناک، او به همراه افراد محلی به مدت سه روز و سه شب سربازان مجروح را مداوا و یاری کرد. بعد از این حادثه بود که ایده تأسیس سازمانی بی‌طرف و امدادگر به ذهن او خطور کرد و کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ و به تبع آن نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر شکل گرفت.
ماجرای نبرد سولفرینو چه بود؟ در تاريخ بیست‌وچهارم ژوئن سال 1859 قوای نظامی در كشور فرانسه و اتريش در مقری به نام سولفرينو در شمال ايتاليا به نبرد با يكديگر پرداختند؛ جنگی كه تلفات و خسارات جانی فراوانی داشت. تقريبا 40هزارنفر كشته يا زخمی شدند. در اين موقع، هانری دونان تاجر معروف سوییسی وارد منطقه شد. پيامدهای ناشی از جنگ، علی‌الخصوص نيازمندی زخمی شدگان به خدمات درمانی، به شدت او را متأثر کرد. او پس از بازگشت به كشور خود (سويیس) كتابی با عنوان «خاطرات سولفرينو» را نوشت و طی آن خاطره‌‌ای از سولفرینو را شرح داد و خواستار تشکیل جمعیت‌های امدادی داوطلب برای تسکین آلام آسیب‌دیدگان از جنگ شد. او در اين كتاب پس از شرح نبرد خونين سولفرينو و تبعات تأسف‌بار آن، دو پيشنهاد مهم و تاريخ‌ساز را مطرح کرد: نخستين پيشنهاد مربوط به تأسيس موسسه امدادرسانی به مجروحان جنگ و پيشنهاد دوم انعقاد معاهده بين‌المللی بود که دولت‌ها به منظور حمايت از افراد در هنگام مخاصمات مسلحانه بين‌المللی و غيربين‌المللی انجام دادند.
پيشنهادهای دونان با استقبال فراوان خيّران و نيكوكاران ارتش و دولتمردان مواجه شد. در‌سال 1863 نخستین پيشنهاد او عملیاتی و كميته صليب سرخ تشكيل شد. به دنبال تأسيس این كميته، پيشنهاد دوم او هم عملي شد و در‌سال 1864 نخستين قرارداد ژنو با عنوان كنوانسيون ژنو، برای بهبود وضع مجروحان نيروهای مسلح در ميدان نبرد تصويب کرده. اين دو واقعه شرایط را برای تشكيل جمعيت‌های امدادی در چارچوب فعاليت كميته صليب سرخ و تصويب كنوانسيون‌های ديگر آماده کرد. حالا کمیته صلیب‌سرخ و نهضت بین‌المللی جايگاه مهمی در عرصه بين‌المللی دارد و امید آسیب‌دیدگان از حوادث و بحران‌هاست.
سایر اخبار این روزنامه
تقویت شبکه ملی به معنای قطع اینترنت نیست
زمین گمشده «استقلال» در گیلان پیدا شد
چند نکته از انتخاب کلیددارِ «ساختمان صلح»
داوطلبان بزرگ‌ترین قدرت نهضت جهانی صلیب سرخ
لباس؛ عامل فقر، نابرابری و خشونت در دنیای مدرن
کتاب پاییز
دستگیری عامل جنایت شب برفی با زیرکی پلیس
صفحه شهرونگ
شورای امنیت سازمان ملل ابزاری در دست ناقضان حقوق بشر است
ماجرای عجیب قرص‌های مخفی در کیک‌‌ها
صدايي كه شنيده مي‌شود؛ توجه نمی‌شود
