وزیر راه و شهر‌سازی: طرح مسکن ملی برای قشر متوسط به پایین نیست در حسرت یک سقف!

کیمیا نجفی
خانه‏دار شدن این روزها به رویای دور از دسترسی تبدیل شده است. این در حالی است که حتی اجاره مسکن هم به کابوسی برای مستاجران بوده و هر لحظه دغدغه خانه‏‌‌به‏دوشی را به دوش می‌کشند. اگر بخواهیم یک نگاه دقیق به این مسئله داشته باشیم در‏می‌یابیم که اصل تامین مسکن یکی از مهم‌ترین و در عین حال پر‏چالش‌ترین مسائلی است که امروز کشور با آن روبه‌رو است. البته هر‏از‏چندگاهی پیشنهادهای برای تحقق خانه‌دار شدن ارائه می‌دهند، اما اینکه راه‌حل‌ها تا چه میزان بتواند رویای خانه‌دار شدن را به واقعیت نزدیک کند سوالی است بی‌پاسخ!
طی یک‌سال گذشته بازار مسکن با شوک‌های بسیاری روبه‌رو بود و در پی افزایش قیمت در این حوزه، خرید و یا اجاره مسکن برای بسیاری از خانوارها به عنوان چالش مهمی در زندگی تبدیل شده است. هنگامی که درخصوص علت مشکلات پیش‏آمده و همچنین راه‌حل آن در بازار مسکن از کارشناسان و صاحب‌نظران پرسیده می‌شد، آنها از کمبود عرضه مسکن می‌گویند و راه‌حل را افزایش عرضه می‌دانند. البته در این میان، بحث عدم عرضه از سوی برخی مالکان هم صحبتی بود که بارها مورد بررسی قرار گرفت و مالیات بر خانه‌های خالی هم از جمله راهکارهایی برای ترغیب مالکان به عرضه املاک خود بود. با توجه به این مسائل، مسئولان مربوطه برای جبران عدم عرضه و برای رفع موانع در این بخش از طرح اقدام ملی مسکن رونمایی کردند و معتقد بودند که با اجرا شدن این طرح، بسیاری از مشکلات کاهش پیدا خواهد کرد. آنها می‌گفتند که برای ایجاد تعادل عرضه و تقاضا در بازار مسکن چند برنامه اساسی در دستور کار قرار گرفته که افزایش تولید، یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها خواهد بود. مسئولان مربوطه به دلیل اهمیت این موضوع در مسیر حرکت به دنبال راه‌حل‌های برای به حداقل رساندن چالش‌ها در این حوزه بوده‌اند و طرح مسکن ملی یکی از راهکارهای پیشنهادی از سوی آنها بود. البته این طرح از همان ابتدا مخالفان خود را داشت. آنها بر این باور بودند که طرح مسکن ملی همانند طرح مسکن مهر بوده و تکرار طرح‌‌های تکراری در این حوزه دردی را دوا نمی‌کند، البته از سوی دیگر موافقان چنین اقداماتی معتقد بودند که طرح مسکن ملی می‌تواند در متعادل ساختن عرضه و تقاضا تاثیر مثبتی داشته باشد و باید به آن امیدوار بود. با وجود همه اما و اگرها، ثبت‌نام برای این طرح آغاز شد و بنا بر گفته‌های محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی ثبت‌نام در طرح اقدام ملی مسکن در ۱۷ استان و ۲۱۸ شهر صورت گرفته است و در سایر شهر‌ها همچنان ادامه دارد. البته در این میان باید اشاره کرد که وزیر راه و شهرسازی در جلسه هیئت دولت گفته است به طور متوسط فرم (ج) ۴۰ درصد از ثبت‌نام‌‌کنندگان در طرح اقدام ملی مسکن (قرمز) است، یعنی قبلا از تسهیلات یارانه‌ای خرید و یا ساخت واحد مسکونی استفاده کرده‌اند و مشمول طرح اقدام ملی مسکن نمی‌شوند. آن‏طور که گفته می‌شود باید متقاضیان ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن باید چهار شرط اصلی این طرح یعنی تاهل، عدم استفاده از امکانات و تسهیلات دولتی، سابقه سکونت پنج‏ساله در شهر مورد تقاضا، نداشتن سابقه استفاده از تسهیلات دولتی برای خرید یا ساخت مسکن را رعایت کنند. البته از همان ابتدا شرایط ثبت‌نام طرح را اعلام کرده بودند که طبق آن متقاضیان نباید از سال ۸۴ به بعد مالکیت یا سابقه مالکیت داشته باشند که این موضوع هم از طریق ثبت قابل پیگیری و پالایش است، باید سابقه سکونت ۵ ساله در شهر مورد تقاضا داشته باشند یا برای زادگاه مادری تقاضا کنند. تاهل از جمله دیگر شرایط مورد نیاز برای ثبت‌نام در این طرح است؛ در غیر این صورت برای زنان سرپرست خانوار و با شرایط سنی ۳۵ سال به بالا، این طرح با لحاظ سایر شرایط مورد استفاده قرار بگیرد.
وعده‌ها در حد وعده ماند


وقتی صحبت از مسکن ملی به میان آمد، صحبت‌ها رنگ و روی حمایت از اقشار کم‌درآمد جامعه و یا به عبارتی روشن‌تر خانه‌دار کردن خانوارهایی که توانایی تامین مسکن را نداشتند، داشت. اما حالا ماجرا کمی متفاوت‌تر شده و جهت صحبت‌ها مسیر دیگری را برای حرکت انتخاب کرده است. البته از همان ابتدا بودند صاحب‌نظرانی که این وضعیت را پیش‌بینی می‌کردند و معتقد بودند که طرح مسکن ملی مشکل کم‌درآمدها یا به عبارتی دیگر طبقه متوسط و پایین جامعه را حل نخواهد کرد. اما در مقابل تمام این نظرها، بودند افرادی که از تاثیر مثبت آن در بخش مسکن می‌گفتند و کم و بیش از آن دفاع می‌کردند. اکنون که روزانه یک استان، ثبت‌نام این طرح را شروع می‌کند، صحبتِ آن می‌شود که اگر توانایی پرداخت ماهانه 2 میلیون تومان قسط ر ا ندارید در این طرح ثبت‌نام نکنید. تسنیم در گزارشی این مسئله را مطرح می‌کند. رضا نگهبان مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران با بیان این‌که کسانی که فاقد شرایط ثبت‌نام هستند در ثبت‌نام طرح ملی مسکن شرکت نکنند، اظهار کرد: «افرادی که صاحب زمین یا واحد مسکونی از سال 84 بوده‌اند یا از سال 57 تا کنون از امکانات نهادهای عمومی غیردولتی مثل واحد مسکونی، زمین و تسهیلات یارانه‌ای استفاده کرده‌اند به اصطلاح فرم «ج» شان قرمز است، در ثبت‌نام اقدام ملی مسکن توسط سامانه حذف می‌شوند».
این مقام مسئول وزارت راه و شهرسازی گفت: «افرادی که توانایی پرداخت اقساط وام با سود ۱۸ درصدی را ندارند در طرح ملی مسکن ثبت‌نام نکنند».
این در حالی است که وزیر راه و شهرسازی نیز اعتراف کرده طرح مسکن ملی برای قشر متوسط به پایین نیست. با مطرح شدن این مسئله ابهامات زیادی به وجودمی‌آید، طرحی که تا دیروز برای اقشار ضعیف جامعه در نظر گرفته شده بود، امروز نشان می‌دهد که جایی برای این افراد ندارد. گویا پیش‌بینی بسیاری از صاحب‌نظران درخصوص اینکه اینگونه طرح‌ها دردی را از اقشار ضعیف جامعه دوا نمی‌کند درست بوده است. پیش از این، بسیاری از کارشناسان می‌گفتند که اگر قرار بود قیمت مسکن با چنین طرح‌هایی کنترل شود، مسکن مهر با ابعاد بسیار گسترده‌تر از این طرح باید اثرگذار می‌شد، از سوی دیگر عده‌ای نیز معتقد بودند که این طرح مقیاس محدودی داشته بنابراین اثرات آن هم محدود خواهد بود و نباید انتظاری بیش از آن را داشت. حالا بعد از تمام این گمانه‌زنی‌ها از نبود این طرح برای کم‌درآمدها صحبت می‌شود و آنطور که معلوم است، رویای خانه‌دار شدن برای اقشار ضعیف جامعه همچنان با قدرت بر جای خود باقی مانده است و در این میان تنها وعده‌ای به کم‌درآمدها داده شد که در حد همان وعده ماند. با توجه به این مسائل، باز هم دولت باید به فکر راه‌حلی برای کاهش مشکلات تامین مسکن برای دهک‌های پایین جامعه باشد، راهکاری متفاوت با راه‌حل‌های پیشنهادی که تا‏کنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر راه و شهر‌سازی: طرح مسکن ملی برای قشر متوسط به پایین نیست در حسرت یک سقف! علیرضا صدقی یک فاجعه با طرح «ما» و «آن‌ها» «ابتکار» چهلمین نشست شورای همکاری خلیج فارس را بررسی می‌کند شورای ضد همکاری آیا طرح جدید شهرداری پایتخت می‌تواند رفتارهای موتورسواران را ساماندهی کند؟ اما و اگرهای «موتورسوار خوب» «ابتکار» برخی از نمایشگاه‌های هنری هفته آینده را مرور می‌کند رنگی از طبیعت بر بوم هنر بر‏اساس قانون‌های توسعه کشور، دولت‌ها‏ موظف به اصلاح قیمت حامل‌های انرژی هستند مخالفان دیروز مردم، مخالفان امروز دولت لیگ قهرمانان برای شاگردان کالدرون بعد از دربی آغاز می‌شود زمستان سخت در انتظار پرسپولیس آیات یزدی و مصباح برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری نام‌نویسی کردند شیخین در سودای خبرگان رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت: هیچ چیزی از مردم مخفی نماند تذکر آیت‌الله جنتی به هیئت‌های اجرایی در بررسی صلاحیت‌ها با دقت عمل کنند معاون اول رئیس‏جمهوری: تجهیز ناوگان حمل‏ونقل عمومی پایتخت و کلان‏شهرها ضروری است گزارش قاطع گوترش و سکوت عربستان امیر سیاری: ارتش خلاء بودجه‌ای خود را با خلاقیت، ابتکار و روحیه جهادی پر کرده است