روزنامه آفتاب یزد
1398/09/16
تاملی بر پخش مستقیم و بی کم و کاست اظهارات رئیس جمهور در برخی برنامه‌های رادیو و تلویزیون
صدا و سیما با دولت مهربان شده است؟آفتاب یزد- گروه گزارش: بررسی روابط دولت روحانی با سازمان صدا و سیما نشان می‌دهد این رابطه با سوالات و اما و اگرهای متعددی همراه بوده است. این موضوع بخصوص در مقایسه با رفتار این سازمان با روسای جمهور و دولتهای قبل از این دولت از تفاوت‌های بارز و معنادارتری برخوردار است.
شواهد متقن در حال حاضر گویای آن است که صدا و سیما گرچه یک بازی دوگانه را در خصوص دولت در پیش گرفته و هر از گاهی نیش و کنایه‌ای به آن می‌زند، اما از سوی دیگر واقعیت غیرقابل انکارتری هم وجود دارد که از مهربانی و روی خوش این سازمان به دولت تدبیر و امید حکایت دارد.
پخش مستقیم و کامل سخنرانی‌های روحانی در سفرهای استانی یا افتتاح پروژه‌ها موضوعی است که اگر نگوییم جدید نیست اما تازگی دارد. فقط کافی است در یک صبح روز کاری، رئیس جمهور سخنرانی خاصی در جایی داشته باشد یا پروژه‌ای را بخواهد افتتاح کند، در این حالت، رادیو ایران به محض شروع سخنرانی روحانی با قطع برنامه‌های عادی خود متن کامل اظهارات رئیس جمهور را پوشش می‌دهد.
این در حالی است که صدای جمهوری اسلامی ایران می‌تواند شبکه خاصی غیر از رادیو سراسری را به این پخش مستقیم اختصاص دهد، چرا که مثلا قطع برنامه عادی رادیو که از قضا زنان خانه دار زیادی مخاطب آن هستند که ممکن است احتمالا علاقه چندانی هم به مسائل سیاسی نداشته باشند، این شائبه را ایجاد می‌کند که این مقدار لطف و مهربانی صدا و سیما در حق دولت و در اختیار گذاشتن آنتن رادیو سراسری کشور آیا بر حسب وظیفه و در راستای تامین منافع ملی است یا اینکه زدو بند خاصی بین جام جم و پاستور برای همپوشانی تلاش‌های دو طرف وجود دارد؟
>چرا به قبلی‌ها آنتن داده نمی‌شد؟
اهمیت این ماجرا در شرایطی مضاعف میشود که با یک بررسی ساده درمی یابیم که صدا و سیما نسبت به روسای جمهور قبلی و حتی مذاکرات علنی مجلس چنین لطف کامل و همه جانبه‌ای را روا نمی‌دارد بلکه بخش‌هایی از اظهارات روسای جمهور یا نمایندگان را آن هم فقط در یک شبکه رادیویی خاص پخش می‌کند و نه از یک شبکه سراسری!
البته نگاه دقیق‌تر به این موضوع نشان می‌دهد تلویزیون هم لطف نسبتا قابل توجه در حق دولت و پوشش اخبار آن دارد و گزارش دستاوردها و اقدامات را در بخش‌های خبری در راس اخبار به خوبی پوشش می‌دهد و مثلا اینگونه نیست که اخبار مرتبط با دستاوردهای دولت در لابلای اخبار و یا در انتهای اخبار مورد توجه واقع شود.
با این وجود به نظر می‌رسد علیرغم همه توافقات پنهانی که ممکن است بین پاستور و جام جم وجود داشته باشد، صدا و سیما گاهی در زمین خودش و تفکر خاصی که در آن جریان دارد بازی می‌کند.
>جزیره‌ای با هزار تفکر و سلیقه؟
وضعیت فعلی صدا و سیما چندان قابل تفسیر نیست. از یک سو همانطور که گفته شد کاملا مطابق میل دولت عمل می‌کند و از سوی دیگر به نظر می‌رسد گاهی نیز به اصطلاح به کوچه علی چپ می‌زند تا دولت را مورد آزار قرار دهد.
به عنوان مثال مدیران شبکه و دبیران بخش‌های مختلف در صدا و سیما با بخش‌های سیاستگذاری هماهنگ نیستند. نمونه آن اتفاقی که برای کرباسچی افتاد و ابتدا او را دعوت کردند و پس از گریم در اتاق برنامه و تشریفات لازم به او اطلاع دادند که نمی‌تواند در برنامه حضور پیدا کند.
مسئولان شبکه افق در خصوص لغو برنامه کرباسچی گفتند« در حقیقت ممانعتی در کار نبوده است؛ باید هماهنگی سامانه‌ای اتفاق می‌افتاد که خللی به وجود آمد و بعضی اوقات هم به دلیل تراکم برنامه‌ها پیش می‌آید.»
>شاید توافق پنهان پاستور و جام جم!
مهدی فــرازمــند کارشناس رسانه در خصوص تضادهای نگرشی در رسانه ملی نسبت به موضوع دولت و جریان‌های غیرهمسو به آفتاب یزد می‌گوید: به نظر می‌رسد بخش‌های مدیریتی ارشد با بخش‌های میانی هماهنگی چندانی ندارند البته گاهی هم در دقیقه 90 نظرات عوض میشود و با توصیه یا فشاری برنامه‌ای لغو میشود که این مسائل با سابقه‌ای که از رسانه ملی سراغ داریم چندان عجیب و بعید نیست.
وی در خصوص نگرش همراهانه فعلی صدا و سیما با دولت در پخش مستقیم اظهارات رئیس جمهور هم می‌گوید: این موضوع می‌تواند از دو جنبه قابل بررسی باشد؛ نخست اینکه تهدید کرده که تخصیص بودجه به این سازمان را مشروط به عملکرد همسو‌تر کند و از همین لحاظ صدا و سیما برای آنکه خوش خدمتی خود را به دولت نشان دهد در مسیر حمایت گام برداشته تا بودجه کافی را در آستانه ارائه بودجه به مجلس دریافت کند.
فرازمند در توضیح نکته دوم گفت: بحث دیگر می‌تواند توافق دوجانبه پنهان بین دو نهاد را شامل شود که احتمالا با توصیه برخی مقامات به سازمان صدا و سیما برای همراهی با دولت توام است؛ در توضیح دلیل این امر این فرضیه می‌تواند مطرح باشد که با توجه به محرز شدن ماهیت اصولگرایی دولت، نگاه نظام به عملکرد آن مطلوب شده و در نتیجه توجه کافی به پوشش اخبار آن صورت می‌گیرد.
این کارشناس ادامه داد: تمام این موارد در قالب فرضیه است و به طور قطعی نمی‌توان گفت که نگاه موافق یا مخالف در بدنه صدا و سیما نسبت به دولت چگونه است، همین امر موجب رفتار متناقض طرفین نسبت به یکدیگر شده است.
وی در پاسخ به این سوال که علت حمله هر از گاهی دولت به کم لطفی‌های صدا و سیما چیست، گفت: به هر حال صدا و سیما صرفا یک نهاد فرهنگی و اجتماعی نیست و ابعاد سیاسی آن هم تا حد زیادی قابل توجه است، بنا بر این نمی‌توان در مورد سیاست و تغییر خط مشی‌ها نظر متقن و قطعی ارائه داد در نتیجه وقتی متغیرها تایع سیاست شوند نتیجه گیری از علل و عوامل یک رویکرد هم طبعا غبار آلود و مبهم به نظر خواهد رسید.
>دعواهایی که دردسرساز شد
مسئله میان دولت و صدا و سیما به گونه‌ای است که گاهی این به او می‌پرد و گاهی هم آن. یکی به شکلی دیگر و به جای آنکه این روابط تیره و تار باقی بماند طرفین نرمش‌هایی را نسبت به هم نشان می‌دهند.
به عنوان مثال همین 2 ماه قبل بود که حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری و نماینده قوه مجریه در شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما در حساب کاربری خود در توییتر، تصویر نامه‌ای را منتشر کرد که در آن ضمن انتقاد از صدا و سیما در انتشار توییت‌ها و اکانت‌های جعلی و بی‌نام و نشان از معاون اول قوه قضاییه خواسته است تا مانع از برنامه‌های صدا و سیما از انعکاس اینگونه مطالب شود.
دغدغه دولت ظاهرا این بود که برخی برنامه‌های تلویزیونی بخصوص برنامه‌های گفت وگو محور سیاسی به توییت‌ها و مطالب حساب‌های کاربری بی‌نام و نشان استناد می‌کنند در نتیجه آشنا خواستار آن شده که با توجه به گسترش حساب‌های کاربری جعلی و ضرورت مقابله با جریان‌سازی‌های غیرواقعی، ترتیباتی اتخاذ شود تا در مکاتبه‌ای با سازمان صداوسیما، کلیه برنامه‌های سازمان از استناد و ارجاع به مطالب مربوط به صفحات و حساب‌های کاربری فاقد هویت منع شوند.
>ردگم کنی یا درگیری واقعی؟
البته منظور مشاور دولت از این انتقاد به درستی مشخص نیست و به نظر می‌رسد مخاطب متوجه نمی‌شود آیا مسئله‌ای بین اینها اتفاق افتاده یا این موضوع یک ردگم کنی برای باقی نگه داشتن نگاه انتقادآمیز دولت به صدا و سیماست.
در یک مورد اختلافی دیگر که اخیرا بین این دونهاد پیش آمد صدا و سیما برنامه‌ای در خصوص دختری که خودکشی کرد پخش کرد که در آن ظاهرا انگشت اتهام عدم همکاری در ورزشگاه رفتن زنان متوجه دولت و آماده نبودن زیرساخت‌های لازم شده بود که این موضوع موجب واکنش سریع دولت شد.
در این میان این فرضیه تقویت شد که گویا کاسه‌کوزه ورزشگاه نرفتن زنان بر سر دولت شکسته و حتی ناظران گفتند که چون دولت نقش ضربه گیر را در تصمیمات نظام ایفا می‌کند اگر این موضوع هم به گردن دولت بیفتد اشکالی پیش نمی‌آید.
البته بررسی واقعیت‌های موجود به طور مستدل نشان می‌داد که شورای تامین استان‌ها و وزارت کشور به عنوان تصمیم گیر نهایی در این خصوص، روی خوشی به ورزشگاه رفتن زنها نشان نمی‌دهند و دلیل آن را مصالح نظام یا دستوراتی می‌دانند که از برخی افراد یا نهادها به آنها رسیده است.
با این حال پخش این برنامه در صدا و سیما جوابیه دولت را به همراه داشت که البته در صدا و سیما پخش نشد. دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت در آن زمان گفت که «جوابیه تصویری» کوتاهی شامل توضیحات سخنگوی دولت، وزیر ورزش و نماینده رئیس جمهور در شورای نظارت بر صداوسیما، تهیه و برای پخش به صدا و سیما ارسال کرد و مطالب مطرح شده علیه دولت در آن برنامه را افتراء و کذب محض نامید.
معذالک صدا و سیمایی‌ها در آن زمان این موضوع را مطرح کردند که دولت صدا و سیما را تحت فشار گذاشته تا جوابیه مذکور را منتشر کند.
البته پای ارسال یک نامه از دولت به صدا و سیما در میان بود که دولتی‌ها هم آن را تایید کردند اما کار به جایی نرسید. با این حال برخی اصولگراهای نزدیک به دولت می‌گویند علی عسکری نگاه منفی به دولت ندارد چرا که رئیس سازمان همواره تلاش داشته چالش‌ها و اختلاف‌نظرها با دولت به دور از تنش و با رعایت قواعد و با متانت
حل شود.
>پاستور – جام جم، پیوندی مبارک؟
واقعیت این است که روابط دولت روحانی با صدا و سیما به خصوص در دوره دوم چندان پرتنش نبوده است. شاید یکی از دلایلی که می‌توان برای آن برشمرد نفوذی است که همچنان لاریجانی و رحمانی فضلی در صدا و سیما دارند. بر کسی پوشیده نیست که لاریجانی همسویی خوبی با دولت داشته و رحمانی فضلی هم خود یکی از مدیران اسبق صدا و سیما بوده که روابط خوبی با مدیران ارشد آن دارد.
بر همین اساس، تیم مدیران شبکه‌ها در صدا و سیما روابط خوبی با لاریجانی و رحمانی فضلی دارند و طبعا توصیه آنها به «نگه داشته شدن هوای دولت» در رفتار مهربانانه این سازمان با دولت بی تاثیر نبوده است. دعوت از وزرا و مقامات دولت به برنامه‌های صدا و سیما در دوره فعلی تفاوت قابل ملاحظه‌ای با دوره‌های قبل داشته است. البته به نظر می‌رسد وجه افتراقی که موجب ایجاد رفتار پارادوکسیکال صدا و سیما با دولت شده آن بخش از مدیران سازمان هستند که وابستگی به جریان جبهه پایداری دارند.
تا همین چندی قبل ( سالهای 95 و 96) دولتی‌ها از این موضوع شاکی بودند که چرا صدا و سیما در مصاحبه با مردم نگرش ضد دولتی دارد. نوبخت یک بار گفته بود:« یک تیم ویژه با هدف تخریب دولت در صدا و سیما هستند که چند نفر را به صورت گزینشی برای مصاحبه انتخاب و از آنها می‌پرسند آیا از سفره معیشت خود راضی هستید؟»
واعظی هم همین نظر را داشت. او همان زمان گفته بود «بخش‌هایی در صداوسیما هستند که نفوذ زیادی هم دارند و می‌خواهند صداوسیما را به عنوان یک حزب و جناح اداره کنند.»
برخی آگاهان می‌گویند بعد از ماجرای خروج آمریکا از برجام، نقطه نظر دولت به بخش‌های اصولگرا نزدیک‌تر شد. به خصوص با توجه به اینکه روسای جمهور قبلی در دو سال آخر دوره دوم خود با مشکلاتی روبرو بوده اند، روحانی سعی دارد در دو سال آخر دوره دوم خود با تعامل بیشتری با جناح اصولگرا رفتار کند و از همین رو ممکن است روی خوش نسبی صدا و سیما به دولت با توجه به موارد مطرح شده صورت
گرفته باشد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
ماجرای اعطای پست مدیرعاملی به یک معتاد
سومین شایعه استعفای ظریف طی 9 ماه اخیر
بر «رافت اسلامی» در نحوه مدیریت حوادث اخیر
۹ محل برای اعتراضات قانونی در نظر گرفته‌ایم
بازار خودرو تحت تاثیر گرانی بنزین
کرباسچی: دلم برای مجری سوخت
تاملی بر پخش مستقیم و بی کم و کاست اظهارات رئیس جمهور در برخی برنامه‌های رادیو و تلویزیون
آقای رئیس جمهور! به اعتماد مردم رحم کنید
حسن روحانی: ترامپ تحریم‌ها را بردارد یک ساعت بعد با او مذاکره می‌کنم
آقای کرباسچی! منم دلم سوخت اما...
اتفاقات جدیدی در راه است؟
دلیل افزایش قیمت خودرو
یک بسته مشکل و چالش
