شلوغی عجیب بیمارستان‌ها و مراکز درمانی

آفتاب یزد- گروه گزارش:‌ تقریبا شبیه به یک بحران است. وقتی وارد یک بیمارستان می‌شوی از شلوغی عجیب آن دچار حیرت می‌شویم. آیا اتفاق خاصی رخ داده که در بیشتر بیمارستان‌ها و اورژانس‌ها جای سوزن انداختن نیست؟
حدود 4هزار ابتلا و چندین کشته ! صحبت از آنفلوآنزاست که این روزها بحثش در کمتر محفلی سر زبان نیست. گرچه موضوع آنفلوآنزا این روزها در کشور یک موضوع مهم محسوب می‌شود اما یکی از عواملی که بر شلوغ بودن بیش از حد شهر در این روزها دامن زده عزیمت انفرادی و دسته‌جمعی (خانوادگی) به بیمارستان‌ها برای در امان ماندن از این بیماری است.
دو زامبی خطرناکی هستند که این روزها بدجور ایرانی‌ها را به ترس و وحشت انداخته H3N3 وH۱N۱ و به عبارتی خواب را از چشم خیلی‌ها ربوده‌اند. با این حال تدابیری که موجب شده بود آگاهی درباره این بیماری مرگبار افزایش پیدا کند عاملی شد بر ایجاد یک جو روانی و به عبارتی وحشت که همین موضوع هم گسترش هجوم مردم به مراکز درمانی را موجب شد.
>این همه شلوغی چرا؟


جلو کمتر مرکز درمانی مثل همیشه وضعیت عادی حاکم است. حتی در اواخر شب تردد‌ها بیشتر از هر زمان دیگری در جریان است.
وضعیت اضطراری در اورژانس‌ها مشهود‌تر است، البته به علت شیوع بیماری بلکه به دلیل حجم بالای مراجعان که با کوچکترین نشانه خود را به اولین اورژانس رسانده تا اقدامات لازم را برای در امان ماندن خود انجام دهند.
مسوولان چند بیمارستان در مرکز تهران در گفتگو با یکی از رسانه‌ها تایید کردند که میزان مراجعه مردم به اورژانس این بیمارستان‌ها به علت مشاهده علائم آنفلوآنزا تا ۵۰ درصد بیشتر شده است!
کادر بهداشت و پرستاری بیمارستان‌ها هم گلایه‌های زیادی دارند از اینکه با انبوه جمعیت بیشتر از زمان عادی روبرو شده‌اند. آنها می‌گویند در روز بین 80 تا 110 مراجعه کننده به صورت عادی داشته‌اند اما در این چند روز مراجعات از 180 نفر هم بالاتر رفته است.
در شهرستان‌ها هم وضع به همین منوال است. افت ناگهانی دما علائمی از بیماری را پدیدار کرده و همین امر موجب حضور مردم در مراکز درمانی شده است که بنا به گفته شاهدان در گلستان، کرمان و گیلان این موضوع مشهودتر بوده است. در مازندران، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد هم وضعیت روانی موضوع بر تعداد مبتلایان برتری داشته و خیلی‌ها از ترس وقوع و ابتلا به مراکز درمانی سرازیر شده‌اند که در مجموع 4 هزار بستری افراد مشکوک انجام گرفته است.
>3 هفته صبر کنید
فائزه عباسی، کارشناس بهداشت در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید:‌ مردم با احساس کوچکترین علایمی ولو بی ربط سریعا خود را به مراکز درمانی می‌رسانند که همین امر موجب شلوغی بیش از حد مراکز درمانی در این روزها شده است.
وی در خصوص ارتباط وضعیت هوا و پراکندگی ریزگردها و ارتباط آن با تشدید یا ایجاد آنفلوآنزا مرگبار فعلی گفت: هوای آلوده این روزها تاثیر اثبات شده‌ای در ایجاد این بیماری ندارد و سوزش گلو که بر اثر آلودگی هوا در برخی ایجاد می‌شود ارتباطی با شروع آنفلوآنزای جدید ندارد.
این کارشناس بهداشت با تاکید بر ضرورت توجه مردم به چند عامل کلیدی برای دور ماندن از این بیماری گفت:‌ در رسانه‌ها و فضای مجازی موارد متعددی برای پیشگیری مطرح شده است از جمله شستن دست و صورت با آب و صابون و پرهیز از تماس با افراد آلوده و مصرف مایعات و ویتامین ث که رعایت این موارد برای پیشگیری از بیماری در کنار تزریق واکسن کفایت می‌کند.
عباسی در پاسخ به این سوال که موج بیماری تا چه زمانی ادامه خواهد یافت، گفت:‌ این بیماری تا 3 هفته آینده ادامه خواهد داشت و پس از آن موج نخست فروکش خواهد کرد و موج بعدی در اواسط بهمن آغاز می‌شود.
>پایان موج نامشخص است؟
با وجود این اظهارات، خبرهای بدبینانه تری هم از سوی متخصصان منتشر شده است و از آن جمله محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت و مسعود مردانی عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا اظهارنظرهای متفاوتی نسبت به تمام شدن موج این بیماری داشتند؛ به گفته گویا شدت بیماری از سال گذشته بیشتر است و مشخص نیست موج چه زمانی به پایان برسد. مردانی معتقد است اگر موارد پیشگیرانه در مورد این بیماری رعایت نشود، موج دوم آنفلوآنزا با شدت بیشتری اتفاق می‌افتد اما باز هم مشخص نیست که موج دومی در کار باشد یا خیر.
>‌بیرون از خانه خودش خطرناک است
جنبه‌های روانی وحشت از آنفلوآنزا خود بحث جداگانه‌ای است که این روزها کمتر کسی به آن توجه می‌کند. در کمتر رسانه نوشتاری یا دیداری این روزها مطالب مفید در خصوص راههای انتقال و پیشگیری این بیماری وجود نداشته است؛ بنابراین، اطلاع‌رسانی عمومی خود پاشنه آشیلی شده که بر وحشت عمومی دامن زده است.
ترس از این بیماری رفتارهای متفاوتی را موجب شده است، بخصوص که اعلام لحظه به لحظه تعداد تلفات موجب شده نگرانی در سطح عمومی گسترش بیشتری پیدا کند.
در محیط‌های بسته این نگرانی دوچندان است چرا که احتمال انتقال بیماری وجود دارد و حتی یک فرد سرماخورده معمولی گاهی حکم زامبی خطرناکی را دارد که مردم از او می‌گریزند.
با این حال به نظر می‌رسد حضور در مراکز عمومی مثل بیمارستان‌ها برای در امان ماندن از این مریضی خود می‌تواند عاملی برای قرار گرفتن در معرض این بیماری باشد.
عباسی در این باره می‌گوید:‌به هر حال بیمارستان‌ها به علت کثرت بالای مراجعان، آلوده‌تر از هر نقطه دیگری است و ممکن است افراد سالم از ترس مبتلا شدن به مراکز درمانی بروند و در آنجا در معرض عامل بیماری قرار بگیرند.
او ادامه داد: با تجمع افراد در محیط بسته احتمال انتقال بیماری آنفلوآنزا زمانی که یک فرد در جمع به این عارضه مبتلا شده باشد بسیار افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل آلودگی هوا به طور غیر مستقیم می‌تواند بر افزایش بیماری آنفلوآنزا اثرگذار باشد.
>وضعیت اضطراری اعلام کنید!
برخلاف آنچه آن را جو روانی و وحشت می‌نامند، برخی معتقدند که در اطلاع‌رسانی و پیشگیری عمومی از این موضوع حتی تفریط هم شده است. این افراد می‌گویند باید وضعیت اضطراری اعلام شود تا تعداد تلفات کاهش یابد. این افراد معتقدند که « به راستی چه زمانی قرار است خطر آنفلوآنزای مرگبار، خطری جدی و فراگیر محسوب شود و برای مهارش به آب و آتش زد؟ زمانی که شمار جان باختگان به چه عددی برسد؟ آیا این تعداد کشته فعلی کافی نیست که وزارت بهداشت اعلام آماده باش عمومی کند و تمامی امکانات را برای پایان دادن به مرگ و میر این ویروس به کار گیرد؟!»
پیروان «کم انگاری بحران» می‌گویند: چطور برای یک برودت ساده هوا یا آلودگی هوا، مدارس را تعطیل می‌کنند اما در موضوع مهمی مثل شیوع بحران آنفلوآنزا اقدامی صورت نمی‌گیرد؟
در همین راستا گفته شده منظور از نقش آفرینی آنفلوآنزا در کشتار انسان‌ها، اشاره به فراگیر شدن این بیماری میان حیوانات و به ویژه پرندگان هم است که می‌توانند ناقل این بیماری به انسان‌ها شوند و نتیجه‌ای مرگبار به دنبال داشته باشند. همان خطر بزرگی که طی سال‌های گذشته موجب نگرانی بسیاری از جهانیان شده بود و در کشورمان نیز به اتخاذ تدابیری ویژه برای مقابله با این خطر منجر شد.
>شایعاتی که کم از واقعیت ندارند
در این میان بازار شایعات هم به شدت داغ شده که البته در چند مورد به نظر می‌رسد قضیه واقعیت داشته است. برخی می‌گویند در مراجعه به داروخانه‌ها گفته‌اند واکسن آنفلوآنزا نداریم!
داروخانه‌ها هم دست‌کمی از بیمارستان‌ها در این روزها ندارند و شلوغ‌تر از همیشه هستند. اخیرا رئیس انجمن داروسازان در یکی از استانها با تائید این موضوع که داروخانه‌ها با کمبود واکسن روبرو هستند گفته بود که « با توجه به شیوع موج جدید بیماری آنفلوآنزا در سطح کشور و همزمان در این استان نیز بسیاری از افراد به دلیل ترس از عدم ابتلا طی هفته گذشته به داروخانه‌های این استان مراجعه کردند و واکسن‌های موجود را به مصرف رساندند.»
هر چند که متولیان حوزه سلامت مدعی هستند که واکسن آنفلوآنزا طبق برنامه‌ریزی قبلی در میان داروخانه‌های مراکز دولتی و خصوصی توزیع شده است اما بسیاری از شهروندان در بیشتر نقاط کشور بیان می‌کنند که واکسن در داروخانه‌ها نایاب است
جو روانی نیست و به نظر می‌رسد یک اتفاق واقعی رخ داده است اما جو زمانی خراب می‌شود که با هجوم مردم به داروخانه‌ها و اتمام موجودی واکسن، برای خیلی از گروههایی که در معرض خطر بیشتر قرار دارند مشکلات شدید ایجاد می‌شود. این در حالی است که الزامی وجود ندارد که تا تمامی گروه‌های مختلف جامعه واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند چرا که گروه‌های پرخطر از قبیل افراد بالای ۶۵ سال، کودکان، زنان باردار، مبتلایان به بیماری‌های قلبی و بیماری‌های مزمن ریوی، آسم، افراد مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه و کسانی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، در اولویت هستند که ظاهرا با فراخوان‌های عمومی دسترسی این گروههای اصلی با مشکل مواجه شده است.
>مسئولان: هیچ مشکلی وجود ندارد
علیرغم جو نگرانی، به نظر می‌رسد آن طور که مسئولان بهداشتی کشور می‌گویند مشکل و کمبودی در مسیر مبارزه با آنفلوآنزا وجود ندارد.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت آخرین تمهیدات اندیشیده شده در جهت کنترل، تشخیص و درمان آنفلوآنزا در کشور را تشریح و یادآور شده کمبودی در زمینه تشخیص و درمان آنفلوآنزا نداریم و مانند سایر کشورهای منطقه، اقدامات در حال انجام است.
در خصوص شایعه کمبود تخت در بیمارستان‌ها برای بستری افراد مشکوک یا بد حال گفته می‌شود که امکانات لازم همچنان موجود است و در این زمینه کمبودی احساس نمی‌شود. استدلال مسئولان این است که با توجه به موج سنگین آنفلوآنزا که اکنون کشور در آن قرار دارد، طبیعی است تعداد افرادی که مبتلا می‌شوند، زیاد باشد، اما نکته آن است که اکثریت موارد ارجاع شده نیازی به بستری شدن ندارند. همین موضوع ازدحام را در مراکز درمانی ایجاد کرده که البته به نظر می‌رسد شلوغی اورژانس‌ها بیشتر ناشی از مشاهده یک یا دو علامت از بیماری باشد که در بیشتر موارد هم موضوع جدی تلقی نمی‌شود.
>فقط ایران است؟
ماجرا از این قرار است که تصور اینکه آنفلوآنزا فقط در ایران شیوع داشته به نظر می‌رسد اشتباه است و آنگونه که مسئولان گفته‌اند این بیماری در خاورمیانه شیوع داشته است.
عباسی کارشناس بهداشت در این باره می‌گوید: این موج آنفلوآنزایی که الان راه افتاده منطقه‌ای است و تنها مربوط به ایران نیست و درکل خاورمیانه مشاهده شده است. در کشورهای اروپایی و بویژه بخش‌های مدیترانه شرقی و حاشیه خلیج فارس هم همین موج آنفلوآنزا وجود دارد که البته شدت آن در ایران کمی بیشتر است.
>پرنده‌ها نقش دارند؟
یک مورد دیگر از شایعاتی که در خصوص آنفلوآنزا مطرح شده این است که این نوع آنفلوآنزا مرغی و بسیار خطرناک است به همین علت کشنده‌تر به نظر می‌رسد. یک مقام مسئول در وزارت بهداشت اما در گفتگویی این موضوع را شدیدا تکذیب می‌کند و می‌گوید: آنفلوآنزای مرغی نه تنها در ایران که در خاورمیانه و حتی اروپا هم در حال حاضر شیوع ندارد. وی افزود: آنفلوآنزای فعلی کاملا از نوع عادی و معمولی است که با رعایت موارد اعلام شده کاملا قابل درمان می‌باشد.
وی افزود:‌ شایعات منتشر شده در فضای مجازی سندیت ندارد اما مردم هم باید آرامش خود را حفظ کنند و برای گرفتن واکسن یا محافظت به مراکز درمانی هجوم نبرند چرا که ازدحام ممکن است رسیدگی به افراد در خطر بیشتر را با کندی و تاخیر روبرو کند.
طبق آخرین گزارش‌های رسمی اعلام شده از سوی منابع، طی 10 روز گذشته ۳هزار و ۷۲۲ مورد مبتلای به بیماری حاد تنفسی در بیمارستان‌های سراسر کشور بستری شده‌اند که از این تعداد، بالغ بر ۳۴۲ مورد قطعی آنفلوآنزا بوده است.
جهانپور، یک مقام مسئول دیگر در وزارت بهداشت می‌گوید: واکسن آنفلوآنزا در دسترس است اما مصونیت قطعی و حتمی در خصوص آن وجود ندارد و کسی نباید تصور کند که با واکسن زدن می‌تواند کاملا مصون و ایمن از این بیماری شود.
وی در خصوص درمان هم گفت: درمان قطعی وجود ندارد و افراد در صورت ابتلا باید دوره بیماری را طی کنند در نتیجه مصرف خودسرانه دارو تاثیری در بهبودی سریع نخواهد داشت ضمن اینکه خطر فقط در خصوص افراد دو طرف سنی ( زیر 5 سال و سالمند ) و افراد دارای بیماری جدی است.
به این ترتیب به نظر می‌رسد با وجود جدی بودن این بیماری، ابعاد روانی ماجرا باید به نحوی تحت کنترل در بیاید و ضمن مراقبت و پیشگیری از اقداماتی که منجر به مختل‌سازی فعالیت و عملکرد بخش‌های مرتبط با موضوع می‌شود اجتناب شود تا مشکلی در رسیدگی به قضیه ایجاد نشود.