روزنامه وطن امروز
1398/09/13
حقیقت بحران
احسان سالمی: جشنواره «سینماحقیقت» برای مستندسازان و علاقه‌مندان سینمای مستند دقیقا حکم همان جشنواره فیلم فجر را برای فیلمبازها دارد؛ رویدادی سالانه که بهانه جمع شدن مستندسازان و عشاق سینمای مستند در کنار هم است. گعده‌ای چند روزه که در آن مستندسازان با تازه‌‌ترین آثارشان در آن حضور پیدا می‌کنند و علاقه‌مندان سینمای مستند نیز با استفاده از این فرصت چندروزه، علاوه بر تماشای این مستندهای تازه، فرصتی برای گپ‌وگفت با مستندسازان را پیدا می‌کنند. اما سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت را که قرار است از چند روز دیگر کار خود را آغاز کند می‌توان یکی از مهم‌ترین دوره‌های این رویداد در چند سال گذشته دانست، از این جهت که در این دوره نام‌های سرشناس بسیاری متقاضی حضور در بزرگ‌ترین رویداد فیلم‌های مستند در کشور شده‌اند و از این نظر دوره سیزدهم سینماحقیقت دوره‌ای منحصربه‌فرد، حداقل در چند دوره اخیر است. امسال همه بخش‌های جشنواره شاهد رقابتی سنگین میان چهره‌هایی سرشناس است و همین موضوع جذابیت این رویداد را مضاعف کرده است. بخش جایزه شهید آوینی هم که یکی از بخش‌های مهم این رویداد است امسال شاهد رقابت 29 فیلم از مستندسازان مهم است. مستندهایی که براساس تعریف بخش جایزه شهید آوینی، در حوزه مستندهای با موضوع انقلاب اسلامی، دفاع‌مقدس و مقاومت در منطقه دسته‌بندی می‌شوند. بزرگ‌ترین وجه اشتراک این مستندها تلاقی و تماس آنها با موضوعات استراتژیک و البته مفهوم «بحران» است؛ اتفاقی که باعث میشود آثار حاضر در این بخش بیش از سایر مستندها با مفهوم «فیلم مستند» گره بخورند. نزدیک شدن به ایام برگزاری جشنواره سینماحقیقت و همچنین برگزاری نشست خبری دبیر این رویداد در روز گذشته، ما را بر آن داشت تا در یک سلسله مصاحبه به گفت‌وگو با برخی مستندسازان حاضر در سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت بپردازیم. در ادامه گفت‌وگوی ما با محسن اسلام‌زاده و مصطفی شوقی 2 تن از مستندسازان حاضر در بخش شهید آوینی سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت را می‌خوانید. *** مستندنگاری در خط مقدم جنگ محسن اسلام‌زاده، مستندساز در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» در ارتباط با دلایل اهمیت جشنواره سینماحقیقت از منظر مستندسازان ایرانی اظهار کرد: جشنواره سینماحقیقت مهم‌ترین اتفاق مستند کشور است و مخاطبان بسیاری دارد؛ فیلم‌هایی با رویکردهای مختلف در آن حضور پیدا می‌کنند و از این نظر برای هر مستندسازی حضور در آن حائز اهمیت است. اسلام‌زاده که امسال علاوه بر کارگردانی یک مستند، به‌عنوان تهیه‌کننده با 2 اثر دیگر در سیزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت حضور پیدا کرده است، در ارتباط با این 3 اثر گفت: «2 مستند «کرار» و «مرهم» که هر دو در ارتباط با شهدای مدافع حرم هستند را به‌عنوان تهیه‌کننده در جشنواره حقیقت امسال دارم. یکی از این مستندها در بخش ملی و جایزه شهید آوینی و دیگری فقط در بخش جایزه شهید آوینی حضور دارد اما مستند «زندگی میان پرچم‌های جنگی» که کارگردانی آن را برعهده داشتم در بخش شهید آوینی جشنواره حقیقت امسال حضور دارد. این مستند موضوع بسیار مهم و استراتژیکی دارد که مربوط به حضور داعش در افغانستان است ولی متاسفانه این فیلم در بخش ملی پذیرفته نشد. البته دلیل آن به نظرم شلوغی و ترافیک بالای جشنواره امسال بود. امسال یکی از سال‌های شلوغ جشنواره حقیقت است که بسیاری از مستندسازان سرشناس با آثارشان در جشنواره حضور پیدا کرده‌اند؛ من از مسؤولان جشنواره انتظار داشتم در سالی به این شلوغی و فیلم‌هایی با این کیفیت بالا، تعداد پذیرفته‌شدگان را افزایش می‌دادند که متاسفانه تا آنجا که اطلاع دارم در بخش فیلم‌های نیمه‌بلند نسبت به سال‌های گذشته فیلم‌های کمتری پذیرفته شده است و شاید این دلیلی بود که فیلم من در آخرین مراحل از بخش ملی حذف شد. مستند «مرهم» که دیگر اثر ما در جشنواره حقیقت امسال است، اثری به کارگردانی آقای مسعود زارعیان است. همچنین مستند «کرار» که به نظرم امسال یکی از گزینه‌های جدی گرفتن جوایز است، کار مستندساز جوان کشورمان آقای «محسن عقیلی» است. عقیلی بیشتر تدوینگر بوده ولی چند فیلم هم ساخته که آثاری قابل قبول بوده است. شخصیت «کرار» در این مستند که همان شهید رضا سنجرانی است، شخصیت بسیار ویژه‌ای است. فیلم درباره شهیدی است که در خط اول جنگ مستندنگاری هم می‌کند.» اسلام‌زاده در ارتباط با پیش‌بینی‌اش پیرامون کیفیت برگزاری سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت گفت: امسال در همه حوزه‌ها رقابت بشدت سنگین است. نسبت به دوره‌های قبل، خیلی از چهره‌های سرشناس در بخش‌های مختلف جشنواره حضور پیدا کردند و سطح بخش آوینی هم امسال بالاست. اگر بخواهم فیلم‌های خوب جشنواره امسال را برای دوستداران مستند پیشنهاد کنم، بالغ بر 20 فیلم میشود. این در شرایطی است که در بعضی از دوره‌ها به‌عنوان انگشتان یک دست هم فیلم‌هایی که متفاوت باشند و کارگردان سرشناش داشته باشند، وجود نداشته و این یک اتفاق نادر است. فیلم خود من چند رقیب جدی در بخش شهید آوینی دارد. البته یک دغدغه مهم فیلمسازان برای جشنواره این است که بالاخره راه‌اندازی بلیت‌فروشی برای این دوره از جشنواره تا حدودی نگران‌کننده است، چون درباره فیلم‌های خودمان نمی‌دانیم باید چگونه از مخاطبان دعوت کنیم؛ ممکن است مخاطبان زیادی بیایند و بلیت نباشد و از طرفی ممکن است ما از تعداد کمی دعوت کنیم و سالن‌های پخش فیلم خالی بماند. به واسطه اینکه سازوکار این بخش را هنوز نمی‌دانیم، نگرانی‌هایی در ارتباط با آن برای فیلمسازان ایجاد شده است. *** روایتی از زشت و زیبای سیل 98 مصطفی شوقی، کارگردان مستند «روایت سیل» در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» در ارتباط با دلایل اهمیت جشنواره «سینماحقیقت» از منظر مستندسازان اظهار کرد: جشنواره سینماحقیقت تنها ویترین سینمای مستند و مستندسازی در ایران است. به معنای کلی آن می‌توان گفت جشنواره حقیقت جایی است که مستندسازان در آن می‌توانند آثار سایر مستندسازان را ببینند و در کنار آن با هم مراوده و ارتباط داشته باشند و از این نظر رویداد بسیار مهمی برای مستندسازان به شمار می‌آید. شوقی که با مستند «روایت سیل» به بخش جایزه شهید آوینی سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت راه پیدا کرده است، در ارتباط با این مستند و موضوع محوری آن اظهار کرد: این مستند در ارتباط با ماجرای سیل نوروز 98 است. البته ما برای کمک به سیل‌زدگان به آن منطقه رفته بودیم اما با سوژه‌های نابی روبه‌رو شدیم که ما را به این تصمیم رساند مستندی در ارتباط با این موضوع بسازیم. روز چهارم یا پنجم عید بود که کار را از مناطق سیل‌زده گلستان آغاز کردیم اما در ادامه سیل ما را به لرستان و در نهایت هم به خوزستان کشاند تا در عمل هر جا که سیل بود ما هم حضور داشته باشیم. «روایت سیل» نگاه به وقایعی دارد که در جریان سیل سال 98 به وقوع پیوست؛ مهم‌ترین اتفاق شاید این بود که برای نخستین‌بار شبکه‌های اجتماعی، مرجعیت اطلاع‌رسانی در ارتباط با یک رویداد بزرگی مثل این را برعهده گرفته بودند. این مستند هم روایت مردم و هم روایت مسؤولان و البته روایت ناظران و کنشگران اجتماعی از واقعه سیل را دربر می‌گیرد. ما سعی کردیم 3 مقطع پیش از سیل، زمان وقوع سیل و زمان پس از سیل را در این مستند مورد توجه قرار دهیم. این مستند 4 اپیزود دارد که 3 اپیزود اول آن به ترتیب درباره سیل استان‌های گلستان، لرستان و خوزستان است و اپیزود چهارم درباره بیم و امیدهای سیل است. در این اپیزود سعی کردیم درباره مفاهیم محیط‌زیستی، مفهوم دولت- ملت و برکاتی که سیل در کنار ویرانی‌هایش داشت، صحبت کنیم و زشت و زیبایی‌های سیل 98 را مورد بررسی قرار دهیم. شوقی همچنین درباره نگاهش به جشنواره سینماحقیقت امسال نیز گفت: به نظر من جشنواره سینما حقیقت باید اندکی از نگاه فانتزی‌ای که در سال‌های گذشته داشته فاصله بگیرد و بر موضوعاتی که بیشتر مورد توجه مردم است، تمرکز کند. به هر حال ما مستندسازها روایتگر آن چیزی هستیم که در جامعه رخ می‌دهد. البته به نظرم با توجه به فضایی که از برخی فیلم‌های امسال دیدم تا حدودی سعی شده به این دغدغه نزدیک شوند، چرا که جشنواره حقیقت باید «حقیقت جامعه ایران» باشد و سینمای مستند نزدیک‌ترین قالبی است که می‌تواند به جامعه نزدیک شود. شوقی در پایان درباره حضور مستند «روایت سیل» در بخش آوینی جشنواره حقیقت امسال نیز به «وطن امروز» گفت: من برای بار دوم است که در این بخش حضور دارم. ما نسلی هستیم که متبرک به نفس سیدمرتضی آوینی هستیم و از زمانی که خودمان را شناختیم «روایت فتح» را دیدیم و کتاب‌های آوینی را خواندیم. بخش شهید آوینی جشنواره حقیقت، جایی است که من آن را خیلی دوست دارم و از اینکه اثرم در این بخش حضور دارد، خوشحال هستم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) راه حل کنترل نوسانات ارزی (تجارت)
