روزنامه آرمان ملی
1398/09/12
روزهای خاکستری برجام
آرمان ملي- محمدحسين لطف‌الهي: توافق هسته‌اي اين روزها خاکستري‌ترين دوران خود را سپري مي‌کند. برجام که روزگاري توانسته بود گره از قفل ناگشودني روابط ايران و ايالات متحده بگشايد و روح تازه‌اي به سياست خارجي ايران بدمد، در حال احتضار است و سياستمداراني از شرق تا غرب براي احياي آن مي‌کوشند. مخالفانش اما هنوز دست از تلاش نکشيده‌اند و هرچه در توان دارند، آورده‌اند شايد که روزي بتوانند مرگ اين يادگار صلح جهاني را جشن بگيرند. به‌رغم اصرار کاخ سفيد بر ادامه راهبرد «فشار حداکثري» و تشديد «تروريسم اقتصادي» عليه مردم ايران، دو سناريو روي ميز مقامات جمهوري اسلامي وجود دارد که هرکدام از اين سناريوها امتيازات و تبعاتي براي کشورمان دارد. ايران از يک‌سو مي‌تواند با همراهي اروپا همين برجام «نيم‌بند» را حفظ کند و از آن به‌عنوان ابزاري براي برتري سياسي و حقوقي در مذاکرات آينده بهره ببرد. از سوي ديگر اين امکان نيز وجود دارد که با ادامه‌دار شدن روند کاهش تعهدات هسته‌اي براساس بندهاي 26 و 36 برنامه جامع اقدام مشترک، اروپا را رها کرده، با مکانيسم حل اختلاف که سرانجام آن بازگشت قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد است دست و پنجه نرم کند و تحت فشار شديدترين تحريم‌ها به توسعه صنعت هسته‌اي خود بينديشد. شواهد نشان مي‌دهد که در حال حاضر ايران راهي ميانه را برگزيده و همزمان با توسعه صنعت هسته‌اي، در مذاکره با کشورهاي تأثيرگذار تلاش دارد مانع از بازگشت قطعنامه‌ها شود. با اين وجود عبور از خط قرمزهاي اروپا در مسأله هسته‌اي و به ويژه آغاز غني سازي در فردو شرايط را به گونه‌اي رقم زده که طي يک هفته گذشته، شديدترين تهديدها در موضوع برجام از سوي اروپايي‌ها عليه ايران مطرح شد. جوزپ بورل، سياستمدار کهنه کار اسپانيايي که جايگزين فدريکا موگريني شده در اين باره مي‌گويد: «ما تا حد زيادي خواهان دوام برجام هستيم. از مقامات ايراني مي‌خواهيم هر کاري را که براي زنده نگه داشتن توافق لازم است، انجام بدهند و اين که کاري انجام دهند که به از بين رفتن برجام منجر شود، اشتباه بزرگي خواهد بود». او مي‌افزايد که «ما به دوستان ايراني‌مان مي‌گوييم که ممانعت براي از بين رفتن توافق، بهترين کاري است که مي‌توانند انجام دهند». نگاهي به موضع گيري‌هاي پيشين مسئول جديد سياست خارجي اتحاديه اروپا نشان مي‌دهد که او از طرفداران سياست خارجي جمهوري اسلامي به ويژه از سال 2013 به اين سو بوده و ايستادگي ايران در برابر ايالات متحده را ستايش مي‌کند. با توجه به مواضع بورل، اينکه اين سياست مدار چپگراي اسپانيايي به ايران مي‌گويد: «هرچه در توان دارد براي حفظ برجام به کار بندد» نه يک ضرب‌الاجل سياسي از سوي مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، بلکه «توصيه‌اي خيرخواهانه» از سياستمداري خوش‌نام است. هفته آينده در وين نشست کميسيون مشترک برجام در سطح معاونان وزراي امور خارجه برگزار خواهد و اين نشست خيلي از مسائل را در خصوص تصميمات کشورها براي آينده و همچنين ميزان اثرگذاري مذاکراتي را که اکنون در جريان است، روشن مي‌کند.ميانجي‌ها مشغول کارند
عباس عراقچي که شامگاه يکشنبه براي حضور در اولين همايش گفت‌وگوي جهاني و ادامه گفت‌وگوهاي برجامي خود در شرق آسيا به توکيو سفر کرده بود، روز گذشته با مقامات اين کشور ديدار و گفت‌وگو کرد. از ابتداي سال 1398 که جمهوري اسلامي پايان «صبر استراتژيک» خود را اعلام کرد، ژاپن به‌عنوان ميانجي ميان تهران و واشنگتن تلاش کرد که مانع از تشديد تنش‌ها شود. تلاش‌هاي ژاپن به رغم برخي سنگ اندازي‌ها به بن بست نرسيده و مذاکرات با اين ميانجي در شرق آسيا همچنان ادامه دارد. از سوي ديگر محمدجواد ظريف در تهران ميزبان همتاي عماني خود است و گفت‌وگوهايي با يوسف بن‌علوي داشته که با توجه به سابقه ميانجيگري عمان در سال 1391 بعيد به نظر نمي‌رسد اين گفت‌وگوها نيز بخشي از تلاش کشورهاي ديگر براي ميانجيگري ميان تهران و واشنگتن باشد. به‌خصوص آنکه بن‌علوي هفته گذشته با وزير خارجه آمريکا ديدار و در خصوص برخي مسائل خاورميانه با او گفت‌وگو کرده بود.
الزام مقابله با تروريسم اقتصادي
هر چند در روزهاي اخير 6 کشور اروپايي از پيوستن به اينستکس براي تسهيل مبادله تجاري با ايران خبر داده‌اند، اما فضاي عمومي در ايران که به شدت نسبت به بدعهدي‌هاي اروپا حساس شده نسبت به اين مسأله واکنش مثبتي نداشت. کاربران ايراني در شبکه اجتماعي توئيتر با اعتراض به عملکرد اروپا طي يک سال و نيم گذشته به سفيران کشورهاي اروپايي در تهران اعتراض مي‌کنند که چرا اروپا به جاي تلاش براي تجارت با ايران و عمل به تعهدات، صرفا گفتار درماني مي‌کند و اقدامي عملي از سوي اين کشورها ديده نمي‌شود.«راب مک اير» سفير انگلستان در تهران که گويا از اعتراضات ناراحت شده، در صفحه توئيتر خود ضمن کنايه زدن به ايران در مسأله حقوق بشر نوشت: «لحن بعضي عکس‌العمل‌ها به اين بيانيه تعجب آور است. ما همواره نگراني خود را نسبت به وضعيت حقوق بشر در ايران ابراز مي‌نماييم. ولي INSTEX نشان مي‌دهد که ما همگي تا زماني که برجام پا برجاست، در راستاي حمايت از تجارت که به نفع همه ايرانيان است فعاليت مي‌کنيم». اين اظهارات او بي‌پاسخ نماند و وزير امور خارجه کشورمان در توئيتي خطاب به کشورهاي اروپايي از تروئيکاي اروپايي و سوئد خواست که به‌جاي وعده‌هاي تو خالي درباره اينستکس از کمپاني‌هاي دارويي بخواهند باندهاي مخصوص بيماران پروانه‌اي را به ايران بفروشند. محمدجواد ظريف نوشت: «به‌جاي تهديدهاي متکبرانه يا وعده‌هاي توخالي کاغذي، سه کشور اروپايي و سوئد به‌عنوان سهامدار آينده اينستکس، بايد با يک اقدام ساده آغاز کنند؛ حداقل وظيفه انساني: از شرکت Mölnlycke Health Care بخواهيد اقلامي که براي پانسمان کودکان EB است به ايران بفروشد. تروريسم اقتصادي انسان‌ها را مي‌کشد». اين اظهارنظر نشان مي‌دهد که اروپا دستکم بايد ملزومات اوليه بشري نظير غذا و دارو را براي فروش به ايران مهيا کند و از تجارت‌هايي که شامل تحريم نمي‌شود، نهراسد. در مرحله دوم به تلاش خود در راستاي عمل به تعهدات ادامه دهد، آنگاه از ايران انتظار داشته باشد که بر سر تعهدات خود باقي بماند.
سایر اخبار این روزنامه
روزهای خاکستری برجام
مردم آبروداری می‌كنند؛ اشتباهات جبران شود
رئیس جمهور شخص دوم یا هماهنگ‌کننده
القای نا امیدی مردم از اصلاح طلبان درست نیست
ضرورت بازتعریف منافع ملی در عراق
پرونده اشرار ناامنی‌های اخیر در حال رسیدگی است
در پسِ وارونگی و بارگذاری و آسمانخراش، هوایی نیست
نفت بخش خصوصی را منزوی كرد
«جنگ ليست‌ها»در قم
دوباره اشتباه نمي‌كنيم
فرزندان مسئولان در راه مجلس
ريشه اعتراضات اخير دغدغه «نان»بود
ترامپ با استيضاح هم می ماند
هشدار! اسلحه گرم غیر مجاز رواج يافته است
