روزنامه ابتکار
1398/09/10
آیا «پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» مشمول اهالی فرهنگ خواهد شد؟
فرهنگ زیرِ تیغ مالیاتگروه فرهنگ و هنر - چندی است که خبر لغو معافیت مالیاتی حوزه فرهنگ و هنر خبرساز شده و هنرمندان و اهالی فرهنگ نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند. از آنجایی که حوزه فرهنگ در بیشتر بخش‌ها، حوزه‌ای رنجور از نظر اقتصادی است آیا این تصمیم حیات اصحاب فرهنگ و هنر را با تهدید مواجه نخواهد کرد؟
تقریبا از دهه سوم آبانماه متن پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای تحقق اهداف مرتبط با «اقتصاد مقاومتی» در حوزه‌های خرد و کلان منتشر شد. قرار است این لایحه تا پایان پاییز در مجلس شورای اسلامی بررسی و تصویب شود. در بخشی از این لایحه به لغو معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری نیز اشاره شده که نگرانی بسیاری از اهالی این حوزه را در پی داشته است. از آنجا که تا پیش از این کلیه فعالیت‌های فرهنگی-هنری در حوزه‌هایی چون انتشارات، تئاتر، سینما و موسیقی (که مشمول مالیات با ضریب ۲۵ درصد بودند) مشمول معافیت شده بودند، حالا مشخص نیست با لغو این معافیت چه بر سر اقتصاد شکننده این حوزه خواهد آمد.
اما روند این معافیت مالیاتی چه بود؟ بنا بر مصوبه ۲۷ بهمن سال ۱۳۸۰ مجلس شورای اسلامی در احکام قانونی مربوط به نظام پرداخت مالیات، در بند «ل» ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است: «فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشود، از پرداخت مالیات معاف است.» این در حالی است که در تبصره ۳ ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم مصوبه ۲۷ بهمن سال ۱۳۸۰ نیز توضیح داده شده که «آیین‌نامه اجرایی این ماده به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیات وزیران می‌رسد.»
به‌دنبال همین مصوبات و طی مصوبه بهمنماه ۱۳۸۰ هیئت وزیران در باب «ماده ۱۳ آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم» آمده بود: «فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری اشخاص حقیقی – حقوقی به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشود. فعالیت‌های یادشده بر اساس دستور‌العملی توسط سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین و اعلام خواهد شد».
حالا ۱۸ سال از این مصوبات گذشته و معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و امور بینالملل سازمان امور مالیاتی کشور با انتشار «متن پیش نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» در صفحه ۲۶ و در قالب پیشنهاد شماره ۷۹ آورده که «بندهای (الف)، (ب)، (ز) ماده ۱۳۹ حذف میشود».
فاتحه‌ای بر پیکر نحیف و نزار فرهنگ کشور
با گذشت حدودا 20 روز از اعلام این خبر، هنرمندان و فعالان این حوزه نسبت به این لایحه واکنش نشان داده‌اند. حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی با اشاره به تصویب جنجال‌برانگیز اخذ عوارض از کنسرت‌ها و برنامه‌های موسیقایی، نسبت به اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسانه در زمینه اخذ مالیات از فعالیت‌های فرهنگی ابراز نگرانی کرد و گفت: «ما به طور مستدل و با ذکر تبعات منفی و غیرکارشناسانه بودن قانون معروف به ده درصد به طور رسمی از سازمان برنامه و بودجه خواستیم تا مصوبه را از بودجه سال آتی حذف کند، ولی متاسفانه اخباری به گوش می‌رسد که نهتنها نسبت به حذف این بند اقدامی نکرده است؛ بلکه تصمیماتی در خصوص حذف معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی اتخاذ شده که در صورت صحت این تصمیم باید بر پیکر نحیف و نزار فرهنگ کشور فاتحه‌ای قرائت کرد! به هر ترتیب ما مصرانه پیگیر این مطالبه اکثریت قاطع هنرمندان هستیم و به‌زودی پس از رایزنی با دیگر صنوف فرهنگ و هنر، بیانیه مشترکی صادر خواهیم کرد.»
سراغ کسانی بروید که فرار مالیاتی می‌کنند
محمود آموزگار، رئیس کمیسیون حقوقی اتاق اصناف تهران نیز درباره احتمال لغو معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی از‌جمله انتشارات بیان کرد: موضوع اصلاح قانون مالیات در پی پاسخ به این پرسش طرح شده که اگر نتوانیم نفت بفروشیم، هزینه‌های کشور از چه راهی تامین شود؟ بخشی از پاسخ به این مسئله کلان، این است که بخشی از هزینهها از کانال مالیات تامین شود. در این شرایط سازمان امور مالیاتی «پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» را تنظیم کرده که در شرایط فعلی کشور، وضعیت اخذ مالیات باید چگونه باشد. در شرایط دشوار اقتصادی، سیاست‌گذاری مالیاتی با هدف حذف برخی معافیت‌ها طبیعی است، اما در این جریان اولویت‌بندی ضرورت دارد. به‌عبارت دیگر، زمانی که دولت تلاش می‌کند به‌عنوان مثال؛ قانون کاربری فرهنگی یا استفاده از فضای مسکونی برای تاسیس کتاب‌فروشی را محقق کند، طبیعتا باید به معافیت مالیاتی اهالی قلم از‌جمله کتاب‌فروشان با توجه به اینکه رقم چشمگیری هم نیست، توجه کند.
آموزگار گفت: با رویکرد حذف معافیت مالیاتی موسسات انتشاراتی، موافق نیستم. به‌نظرم از سوی دیگر وقتی کشور در شرایط استثنائی قرار می‌گیرد، باید راهکار‌های مناسب تبیین شود. اگر قرار است وزارت دارایی و سازمان امور مالیاتی بخشی از بار را به دوش بکشد، باید به سراغ افرادی بروند که هرچند صاحب درآمد‌های کلان می‌شوند، اما فرار مالیاتی انجام می‌دهند و اثری از خود باقی نمی‌گذارند. اگر بار تامین هزینهها با دریافت مالیات به کسبه و اقشار پایین جامعه تحمیل شود، بی‌تردید آسیب‌‌زا خواهد بود؛ به‌ویژه در حوزه فرهنگ و افزایش قیمت کتاب یکی از عوارض حذف معافیت مالیات فعالان فرهنگی است.
تیر خلاص سیاست‌های مالیاتی بر فرهنگ
در ادامه اعتراض‌ها به لغو معافیت مالی اهالی حوزه فرهنگ و هنر، انجمن نگارخانه‌داران نیز با صدور بیانیه‌ای نسبت به لایحه مذکور واکنش نشان داد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «...دولتمردان به جای هدف گرفتن اقتصاد رنجور هنر، بهتر است به تهاجم فرهنگی منطقه‌ای و سرمایه‌گذاری کشورهای خاورمیانه در صدور فرهنگ و سنت توجه داشته باشند و ببینند که در سال‌های اخیر چگونه حضور فرهنگی ایران به پایین‌ترین حد ممکن رسیده و اگر در این حمله تروریستی به سنت ایرانی رمقی در بدن فرهنگ ایرانی باقی مانده بود حالا تیر خلاص را سیاست‌های مالیاتی جدید خواهد زد.
آیا تنظیم‌کنندگان چنین لوایحی نمی‌دانند که گالری‌ها و اندک نهادهای اقتصادی هنر طی این سال‌ها با خون دل و صرف هزینه‌های بسیار و بدون اندکی توقع از حمایت دولتی تنها به قوه‌ی عشق و ایمان به فرهنگ ایرانی ـ اسلامی چرخ هنرآفرینی را گردانده‌اند و سهم مهمی در اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی و فرهنگی در کشور داشته‌اند؟
آیا تحمیل مالیات عرفی مشاغل، بخش مهمی از اقتصاد خرد ـ اما موثر کشور ـ را با خطر بازدارندگی مواجه نمی‌کند؟ آیا در اتخاذ چنین راهکارهایی با کارشناسان حوزه هنر همفکری شده است و چرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان تنها متولی فرهنگی کشور در اصلاح قوانین مالی مذکور، طرف مشاوره و مذاکره سازمان امور مالیاتی کشور نبوده‌اند؟»
در بخش دیگری آمده است: «اگر هدف از چنین اصلاحیه‌هایی حذف اقتصادهای خودبنیاد و از بین بردن اقتصادهای خرد مولد است بهتر است دولت از طریق نهادهای مرتبطی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سازمان میراث فرهنگی به لغو مجوزهای فعالیت این نهادهای اقتصادی هنر اقدام کند و آب پاکی را به دست دلسوزان فرهنگی و هنری کشور بریزد و اگر چنین اشتباهاتی ناشی از عدم کارشناسی در شناخت اقتصادی این واحدهای صنفی است تمامی این جمعیت حاضر به ارائه مختصات دقیق از عملکرد این نهاده‌ها هستند، امید که دست در دست هم به پیشبرد اهداف عالیه کشور قدم برداریم و چنین سوگ‌نامه‌هایی به عاملی برای اصلاح ملی بدل شوند».
وزارت ارشاد مخالف است
اما حالا پس از گذشت حدودا 20 روز از انتشار این لایحه، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز نسبت به آن واکنش نشان داده و مخالفت خود را در زمینه حذف معافیت‌های مالیاتی موضوع بند(ل) ماده (۱۳۹) قانون مالیاتی‌های مستقیم کشور در بودجه سال ۹۹ صراحتا اعلام کرده است. او طی نامه‌‌هایی جداگانه به معاون اول رئیسجمهوری، رئیس دفتر رئیسجمهوری و وزیر امور اقتصادی و دارایی خواستار استمرار معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه شد. در بخشی از این نامه آمده است: «در شرایطی که خبر موافقت دولت محترم در تصویب تاسیس انجمن‌های صنفی سراسری فرهنگ، هنر و رسانه می‌رفت تا موجی از شادی و دلخوشی در بین این بخش از جامعه ایجاد کند متاسفانه انتشار اخباری در خصوص حذف معافیت مالیاتی مربوطه موجب نگرانی شد. براساس بند (ل) ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم کلیه فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، قرآنی، فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معاف از مالیات (مشمول مالیات با نرخ صفر درصد) هستند. به نیکی واقفید فعالیت‌های فرهنگی و هنری اصولا درآمدزایی چندانی نداشته و انتفاعی محسوب نمی‌شود و برهمین اساس در ادوار مختلف به مجوزهای صادرشده به چشم اقتصادی نگاه نشده و همواره سعی در حمایت از آنها بوده است. باتوجه به اینکه خطر تهاجم فرهنگی و توطئه‌های نفوذ و استحاله فرهنگی دشمنان انقلاب به طور مداوم گوشزد میشود، لزوم حمایت همه‌جانبه از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای ضروری بوده و باتوجه به تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی ناشی از این اقدام بر نخبگان کشور، دستور فرمایید معافیت‌های مالیاتی موضوع بند (ل) یادشده همچون گذشته برقرار بوده و از هرگونه اقدام در جهت حذف آن جلوگیری به عمل آید.»
حالا باید منتظر ماند و دید با توجه به نظر وزیر ارشاد، آیا این پیش‌نویس به قانون تبدیل خواهد شد یا اهالی فرهنگ و هنر باز هم مشمول معافیت مالیاتی خواهند بود؟
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» پیمادهای استعفای عبدالمهدی را در گفتوگو با یک پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه بررسی می‌کند
سیده فاطمه ذوالقدر
زنان در مجلس
عقب‌ماندگی ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار تومانی درآمد کارگران از هزینهها
چرخ زندگی نمی‌چرخد!
سهمیه‌بندی و تغییر قیمت، الگوی مصرف بنزین را تغییر داده است؟
ابهام در رابطه قیمت بنزین و نرخ تورم
تعطیلی مدارس در شرایط آلودگی هوا چه چالش‌ها و دردسرهایی به دنبال دارد؟
همه هزینه‌های مدرسه نرفتن
آیا «پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» مشمول اهالی فرهنگ خواهد شد؟
«ابتکار» از استراتژی جریان‌های سیاسی در آستانه برگزاری انتخابات مجلس گزارش می‌دهد
دادستان کل کشور:
هیچ مقامی مجاز نیست بدون داشتن اطلاعات دقیق آمار بدهد
عراقچی در پکن:
برجام در وضعیت مناسبی قرار ندارد
موسویلاری مطرح کرد
مشارکت مردم؛ دغدغه مشترک اصلاحطلبان و اصولگرایان در انتخابات پیش رو
