چراغ خاموش به سوی مرگ

شهروند| بار دیگر تردد پرخطر قاچاق‌برها در جاده‌های شرقی کشور حادثه‌ساز شد. در این تصادف خونین که در ساعت‌های نخست بامداد پنجشنبه در این منطقه رخ داد، 28 نفر کشته شدند. براساس اعلام مقامات محلی 26 نفر از کشته‌شدگان این حادثه اتباع کشور افغانستان بودند که به صورت غیرقانونی وارد کشور شده بودند. در این حادثه دو راننده ایرانی هم جان‌شان را از دست دادند. آن‌طور که شاهدان عینی ماجرا می‌گویند دو تویوتا وانت در کیلومتر 80 جاده سراوان به خاش با هم برخورد کردند. این دو خودرو مجموعا 50 سرنشین داشتند که 22 نفر از آنها پس از این حادثه مرگبار به مراکز درمانی خاش و سراوان اعزام شدند. حال چند نفر از مصدومان هم وخیم اعلام شده است. ظاهرا علت این تصادف هم ترکیدگی لاستیک یکی از تویوتاها بود که تصاویر ثبت‌شده نشان می‌دهد هر دو خودرو سرعت سرسام‌آوری داشتند.
صحنه‌های دلخراش در محل حادثه
ساعتی پس از این تصادف اسدالله نصرتی، رئیس شعبه هلال ‌احمر سراوان، همراه با تعدادی از نیروهای امدادی به محل اعزام شدند: «صحنه وحشتناکی بود؛ پیر و جوان با وضع دلخراشی روی زمین افتاده بودند و هیچ‌کس زنده نبود. بعضی از اجساد به دلیل سرعت بالای خودرو متلاشی شده بودند ولی بیشترشان از ناحیه سر و گردن دچار خونریزی شده بودند.» درواقع مأموریت نصرتی و نیروهایش جمع‌آوری و انتقال اجساد به سردخانه بود. حادثه حدود ساعت 2:30 بامداد اتفاق افتاد.
نصرتی در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «حدود ساعت 6 صبح بود که به ما اطلاع دادند برای جمع‌آوری اجساد آماده شویم. به آنجا که رسیدیم کارمان را شروع کردیم. تعداد اجساد زیاد بود؛ از جوان هجده ساله تا پیرمرد شصت ساله، واقعا صحنه دلخراشی بود.» آن‌طور که او می‌گوید در منطقه سراوان  این حوادث زیاد اتفاق می‌افتد. جاده سراوان تا خاش 175 کیلومتر است و تقریبا هر ماه یکی تا دو قاچاق‌بر در این جاده تصادف می‌کنند. اما این‌بار تلفات خیلی زیاد بود:  «من در همه این مدتی که در هلال‌احمر هستم، این تعداد کشته در یک تصادف ندیده بودم. البته زمستان چند ‌سال پیش دو تصادف داشتیم که در یکی از آنها 20 نفر و در دیگری 18 نفر کشته شدند، اما این دفعه 28 نفر جان‌شان را از دست دادند. همه اینها افغانستانی‌هایی هستند که بدون مجوز و قاچاقی وارد کشور می‌شوند.» به گفته نصرتی بعضی اجساد به سراوان منتقل و بقیه هم به خاش اعزام شدند.


گریز قاچاق‌برها با حربه سرعت
اما جاده سراوان به خاش سال‌هاست که به تسخیر قاچاق‌برها درآمده است. خودرو‌هایی که با چراغ خاموش و سرعتی بالا به مقصد مرگ حرکت می‌کنند. آن‌طور که شهرکی، فرماندار سراوان، به «شهروند» می‌گوید 70 تا 80‌درصد تصادف‌های وحشتناک در این منطقه مربوط به قاچاق‌برها است: «بیشترین آمار کشته‌های تصادفات در منطقه ما اتباع غیرقانونی افغانستانی و راننده‌های این ماشین‌هاست. آنها برای فرار از دست مأموران نیمه‌های شب را برای جابه‌جایی انتخاب می‌کنند و سرعت‌شان هم واقعا زیاد است. معمولا به دلیل سوارکردن بیش از گنجایش هم لاستیک‌های‌شان می‌ترکد یا اگر تصادفی رخ دهد، تعداد کشته‌ها و مصدومان بسیار بالا است.» آن‌طور که شهرکی می‌گوید، آمار دقیقی از ورود غیرمجاز اتباع افغانستانی وجود ندارد، اما تعداد حوادثی که برای آنها و در مسیر ترددشان به نقاط مختلف کشور رخ داده، بیشتر شده و آن هم به دلیل رفت و برگشت سریع قاچاق‌برها برای کسب درآمد بیشتر است: «همین چند ماه پیش یک پژو 14 افغانستانی غیرمجاز را سوار کرده بود. البته راننده آن ماشین و سرنشینانش دستگیر شدند. راننده می‌گفت در هفته شش تا هفت بار این کار را انجام می‌دهد. رانندگی در جاده‌های طولانی به مدت زیاد آن هم در شب حادثه‌ساز است. مأموران هم چون از تعداد بالای سرنشین‌های این ماشین‌های قاچاق‌بر اطلاع دارند و تعقیب و گریز و یا تیراندازی جان آنها و حتی مردم عادی را به خطر می‌اندازد، معمولا نمی‌توانند کار زیادی برای مقابله با آنها انجام دهند و  بیشتر این ماشین‌ها و سرنشینان‌شان موفق به فرار می‌شوند.» جزییات سفر قاچاق برها از پشت مرز تا تهران
‏چهل‎وهشت‌سال دارد. از هشت‌سال پیش به‌عنوان بسیج طرح امنیت در مسیر زاهدان مشغول به کار  است. حاج ‏علی دوست ناروئی می‌گوید 25سال است که در این مسیر تردد دارد و از همان سال‌ها این قاچاق بر‌ها ‏را می‌دیده است  و هر روز هم بیشتر می‌شوند. در مسیر خاش- سراوان مسافرکشی می‌کند. اسلحه قانونی دارد تا قاچاق‌بر‌ها را در مسیر متوقف کند، اما می‌گوید قاچاق‌برها چراغ خاموش می‌روند و با سرعت بالای 150کیلومتر در ساعت ‏حرکت می‌کنند. او از  جزییات این قاچاق خطرناک از افغانستان تا تهران می‌گوید که در ادامه می‌خوانید:  ‏
  افغانستانی‌‌ها چطور از مرز وارد ایران می‌شوند؟
آنها در کشور افغانستان یک ارباب دارند که همه مسافرهای قاچاق را در مسافرخانه‌ای در آن ‏سوی مرز  دور هم جمع می‌کند. وقتی تعداد مسافرهای قاچاق به ایران به حد نصاب برسد، مثلا حدود 200 ‏تا 300 نفر،  این ارباب با  طرفی  که در زاهدان ساکن است، ارتباط برقرار می‌کند و خبر می‌دهد که ‏مسافرهای قاچاقش قرار است در تاریخ و زمان مقرر، به مرز ایران بیایند. افغانستانی‌‌ها با خودرو‌های وانت که ‏راننده‌هایش هم افغانستانی هستند به منطقه‌ای به نام «روتوک» در ایران می‌آیند. در این منطقه ‏خودروهای تویوتا و پژو 405 آنها را سوار می‌کنند و به خاش می‌برند و از آنجا  باید دوباره خودرو را ‏جابه‌جا کنند و به زاهدان  و  معمولا با اتوبوس به تهران می‌روند.
  افغانستانی‌‌ها  چه مبالغی را پرداخت می‌کنند تا به شهر مورد نظرشان برسند؟
شرط پرداخت پول رسیدن به شهر مورد نظر است.  معمولا افغانستانی‌‌ها یک‌میلیون تومان پول می‌‏دهند تا به ایران بیایند. اما این پول را وقتی به  تهران رسیدند، پرداخت می‌کنند. ارباب افغانستانی در همان ‏کشور قراردادی با این مسافرها می‌بندد  و طرف زاهدانی و نماینده‌ای که در تهران است از  این قراردادها  اطلاع دارد. با رسیدن افغانستانی‌‌ها به تهران، نماینده تهرانی پول‌های میلیونی را از مسافران قاچاق می‌‏گیرد و به ارباب‌ها و راننده‌های قاچاق‌بر تحویل می‌دهد. هر خودرو قاچاق‌بر از هر مسافر افغانستانی‌‌ 80 تا 120 ‏هزار تومان می‌گیرد و آنچه  باقی می‌ماند بین ارباب‌ها تقسیم می‌شود. ‏
  چرا در این منطقه  آمار تصادف‌ها و کشته‌ها بالاست؟
خودروهای قاچاق‌بر یا پژو 405  هستند یا تویوتا. در خودروهای 405 گاهی تا 15 نفر افغانستانی را پنهان می‌‏کنند و در خودرو‌های تویوتا 25 تا 30 نفر. اگر تصادفی رخ دهد، آمار کشته‌ها هم بالا می‌رود، ولی تصادف خودرو‌ها علت‌های مختلفی دارد؛ این خودروها در تاریکی و چراغ ‏خاموش  ازساعت یک بامداد تا پنج صبح در حرکت هستند و دوم اینکه این خودرو‌ها به هیچ‌وجه در مسیر ‏توقف نمی‌کنند، مگر این‌که لاستیک‌شان بترکد یا چپ کنند. همچنین  با سرعت بالای 150 کیلومتر بر ‏ساعت حرکت می‌کنند. همه اینها دلایل یک تصادف وحشتناک  است. ‏
  ‏ پلیس  در این منطقه حضور دارد؟
بله، ولی خودروها یا پلاک‌شان را به‌طور کل برمی‌دارند یا شماره‌ای از آن را مخدوش می‌کنند ‏که دست پلیس به آنها نرسد. اگر خودرو قاچاق‌برها متوقف شود،  6ماه باید در پارکینگ بماند.  ‏به همین دلیل راننده‌ها سرعت‌شان را بیشتر می‌کنند که همین امر موجب رقم زدن حوادث فجیع‌تری می‌شود.  ‏
  ‏ شما در حادثه‌ای که بامداد پنجشنبه اتفاق افتاد، حضور داشتید؟
نه من به خانه رسیده بودم که متوجه شدم چنین حادثه‌ای رخ داده است. ولی دوستانم می‌گفتند که ‏قربانیان تکه‌تکه شده‌اند. این‌طور که شنیدم لاستیک یکی از تویوتا‌ها ترکیده و همین موضوع سبب شده بود ‏حادثه وحشتناکی رخ بدهد. ‏