ابهامات توافق آستانه

بسم‌الله الرحمن الرحیم
طرح روسیه برای ایجاد منطقه امن در چهار نقطه از خاک سوریه در استان‌های ادلب، درعا، حمص و غوطه شرقی در حاشیه دمشق در اجلاس آستانه مورد توافق ایران، روسیه و ترکیه قرار گرفته است. براساس این طرح ضمن برقراری فوری آتش بس، فرصتی برای بازگشت آوارگان سوری و ارسال کمک‌های غذائی و داروئی فراهم می‌آید.
امنیت این مناطق چهارگانه توسط تلفیقی از نیروهای روسیه، ایران و ترکیه تامین خواهد شد که روند تحولات زیر نظر آنها به پیش می‌رود. این هر سه کشور با ایجاد پست‌های ایست و بازرسی، مانع هرگونه اقدام و تحرک نظامی در مناطق امن خواهند شد و در عین حال نیروهای هوائی ائتلاف بین‌الملل از پرواز بر فراز مناطق امن و هرگونه دخالت و جابجائی منع شده‌اند.
تا اینجای قضیه، بر روی کاغذ، به نظر می‌رسد که سیر تحولات سوریه در مسیر مناسبی به پیش می‌رود لکن با در نظر گرفتن سوابق امر و همچنین با توجه به ارتباطات کنونی و سابق ترکیه و نیروهای معارض، ابهاماتی در روند اجرای همین توافقات وجود دارد که احتمال می‌رود مسیر اجرای توافقات، به همان شفافیت و سادگی که بر روی کاغذ اعلام شده، صورت نگیرد.


مشکل اصلی قضیه این است که هم اینک، بدون موافقت و مجوز دولت دمشق، نظامیان ترکیه، آمریکا، انگلیس و فرانسه در عمق خاک سوریه حضور دارند و ارتش متجاوز ترکیه از تابستان گذشته تحت پوشش و ادعای مبارزه با داعش، در اعماق خاک سوریه سرگرم پیشروی است و با اجرای عملیات «سپر فرات» سعی دارد منطقه‌ای به وسعت پنج هزار کیلومتر مربع از خاک سوریه را به اشغال در آورده و آنرا منطقه امن و منطقه پرواز ممنوع اعلام کند. از اعلام مواضع ترکیه مشخص شده است که هدفش از اعلام منطقه پرواز ممنوع صرفاً ایجاد مانع برای پرواز هواپیماهای روسی و سوری است ولی هواپیماهای ائتلاف آمریکا بی‌هیچگونه ممنوعیت و محدودیتی حق تردد و پرواز دارند.
بدین ترتیب روشن نیست که آیا توافق اخیر آستانه، به معنی توقف عملیات ارتش ترکیه و سایر ارتش‌های ناتو در عمق خاک سوریه خواهد بود؟ بعلاوه، طرف‌های امضا کننده توافق آستانه چگونه با سایر طرف‌ها از جمله ارتش‌های ناتو تعامل خواهند کرد؟ موضوع مهم دیگر به فهرست معارضین و تروریست‌ها باز می‌گردد. اگرچه معارضین با توافق آستانه همراهی نشان داده‌اند ولی «سیاست مستمر تروریست ها» مانع بزرگی در مرحله پیشرفت عملیات ضد تروریستی در سوریه بوده و تروریست‌ها همواره با تغییر نام و تغییر ساختار، اعم از انشعاب یا ادغام، عملاً به راحتی چهره خود را تغییر داده‌اند و عضویت تروریست‌های اجاره‌ای در گروه‌های مختلف و حتی ظاهراً مخالف، مرتباً تحت الشعاع شکست یا پیروزی مقطعی تروریست‌ها در عملیات میدانی بوده و هست. تغییر نام جبهه النصره، فتح الشام و احرارالشام و همکاری عملی و تقریباً علنی تروریست‌ها با یکدیگر، عملاً جائی و زمینه‌ای برای اعتماد به آنها باقی نگذاشته و نیروهای مقاومت، هزینه‌های سنگینی را از این بابت متحمل شده‌اند و بارها تاوان اعتماد به طرف مقابل را پرداخته‌اند. از جمله در همین چند روزه پس از توافق پنجشنبه در آستانه هم شاهد تغییر موضع معارضین، حتی همانهائی که توافق آستانه را هم پذیرفته اند، هستیم. از جمله اینکه معارضین علیرغم استقبال اولیه از توافق منعقده، نمایندگان خود را از آخرین جلسه مذاکرات خارج کردند و اعلام کردند به برخی از مفاد توافق جدید هم اعتراض دارند. همین رفتارهای طلبکارانه، اگرچه تازگی ندارد، نشانه شکنندگی توافق اخیر است و علائم مثبتی برای خوش باوری و اعتماد به طرف‌های مقابل را منعکس نمی‌کند.
فراموش نکنیم که در بسیاری از موارد، فصل مشترک معارضین و تروریست‌ها به صورت کاملاً آشکاری به نمایش درآمده ولی وجوه افتراق محسوسی در مقایسه رفتار و عمل آنها به چشم نمی‌خورد. در واقع پرونده جنایات جنگی تروریست‌ها از جمله اینکه حملات وحشیانه علیه غیرنظامیان، ایجاد سپر انسانی از شهروندان غیرمسلح و غیرنظامی، حتی توسل به جنایت علیه زنان و کودکان و نسبت دادن این جنایات به نیروهای مقاومت ارتش سوریه، به پدیده‌ای عادی و روزمره در پرونده سیاه تروریست‌ها تبدیل شده است. ماجرای تلخ و تاسف بار کشتار وحشیانه غیرنظامیانی که دردست تروریست‌ها اسیر بودند ولی در جریان مذاکرات فیمابین، مبادله شدند، به قدری غیرمنتظره و شرم آور بود که هنوز هم به راحتی قابل درک و تحمل نیست.
معارضین در توجیه علت کارشکنی در اجرای همین توافق نیز ادعا کرده‌اند که تداوم حملات هوائی روسیه و نقش وحضور موثر ایران در اجرای طرح برای آنها قابل قبول نیست درحالی که روشن است این بهانه‌ای بیش نیست و حتی قبل از امضای توافق نیز کاملاً روند توافقات روشن و آشکار بود اما آنچه به نظر می‌رسد باعث کارشکنی شده، مراتب نارضایتی آمریکا و سایر حامیان تروریسم بوده و هست. آنها با تلخکامی احساس می‌کنند روند اجلاس آستانه از ابتدا، زمینه ساز انزوای آنها شده و در روند تصمیم گیری‌ها، تصمیم سازی‌ها، کمترین شانس و فرصت مورد انتظار خود برای تاثیرگذاری‌ها را نیز فاقد بوده‌اند. این بدان معنی است که منشا اصلی کارشکنی‌ها، ریشه خارجی دارد و از یک طرف تروریست‌ها و از سوی دیگر، حامیان تروریسم از روند تحولات آستانه به کلی ناامید و خشمگینند. اما اینکه ترکیه در روند کنونی، از یک طرف با تروریست‌ها و حامیان آنها نرد عشق می‌بازد و از سوی دیگر خود را شریک صلح می‌نامد، از عجایب و ابهامات این پدیده است که نقش مسائل پشت پرده را با تردید بیشتری گوشزد می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
مرحله دوم بخشودگی سود و جرایم تسهیلات بزودی ابلاغ می‌شود موگرینی: آمریکا نمی‌تواند به تنهایی برجام را کنار بگذارد وزیر کشور: اقدام یک نامزد انتخاباتی در ایجاد سامانه جمع آوری اطلاعات غیرقانونی است مخالفت جهاد اسلامی با ایجاد دولت فلسطین در مرزهای 1967 ابهامات توافق آستانه دفاع رئیس مجلس از توافق هسته‌ای و عملکرد وزارت نفت وزیر بهداشت: با وجود اقدامات گسترده دولت در همه حوزه‌ها به ما می‌گویند دولت اشرافی که اوج بی‌حیایی است توافقنامه مناطق کاهش تنش در سوریه اجرایی شد واکنش دستگاه‌های اجرایی به اتهامات بعضی از نامزدهای ریاست جمهوری واعظی: برخی برای تخریب دولت از هیچ بداخلاقی ابا ندارند واعظی: برخی برای تخریب دولت از هیچ بداخلاقی ابا ندارند درخواست وزیر آموزش و پرورش از رئیس صدا و سیما برای اعطای فرصت جهت پاسخگویی به اتهامات یکی از نامزدها پیام تسلیت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پی حادثه معدن آزاد شهر تجدید میثاق دو هزار سرباز با آرمان‌های امام خمینی (ره) جنجال «ایمیل‌های» حک شده «مکرون» ساعاتی قبل از انتخابات فرانسه