روزنامه ایران
1398/08/25
سرانه مطالعه وضعیت مطلوبی ندارد
مریم شهبازی
خبرنگار
بیست و چهارم آبان ماه، روز «کتاب و کتابخوانی» درحالی سپری شد که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از سرانه مطالعه عمومی 13 دقیقه در روز خبر داد. البته آن‌طور که صالحی گفته این عدد میان کتابخوان‌ها برابر با 32 دقیقه در روز است؛ او این آمار را بر اساس پیمایشی اعلام کرده که بتازگی از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شده است. سیدعباس صالحی که چند روزی است برای شرکت در مراسم افتتاحیه بیست و هفتمین دوره هفته کتاب میهمان استان یزد است از کاری که پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در زمینه پیمایش کالاهای فرهنگی در سال 97 انجام داده به‌عنوان پژوهشی یاد کرد که می‌توان از آن در راستای برنامه‌ریزی‌های فرهنگی بهره گرفت.
وزیر ارشاد در آیین اختتامیه نخستین جشنواره میراث مکتوب رضوی که در خانه فرهنگ صدوقی یزد برگزار شد گفت: «این پیمایش می‌تواند دربردارنده نشانه‌هایی برای پاره‌ای از نگاه‌هایی باشد که در مسیر کتاب داشته و داریم. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیمایش‌های متعددی داریم و یکی از آنها مصرف کالاهای فرهنگی است. موج سوم این پیمایش که بزودی منتشر میشود حوزه‌های مختلف مصرف کالاهای فرهنگی را در کشور بررسی می‌کند.» صالحی در ادامه سخنانش با ذکر جزئیات بیشتری از این پیمایش و جامعه آماری آن تأکید کرد: «میزان سرانه مطالعه در کشور مطابق این پیمایش ملی با ۱۵ هزار و ۶۰۰ نمونه در کشور حدود یک‌ونیم ساعت مطالعه در هفته و روزانه ۱۳ دقیقه از مجموعه کشوری است. این آمار تقریباً مشابه آمار سال ۱۳۹۴ است یعنی هنوز مصرف کتاب و سرانه مطالعه ما به طور میانگین ۱۳ دقیقه در روز است.»
وزیر ارشاد با اینکه رقم مذکور را آمار چندان خوبی برای سرانه مطالعه نمی‌داند اما در عین حال تأکید می‌کند که با اتکا بر آن می‌توان متوجه شد در چهار سال گذشته شاهد گسترش روند استفاده از فضای مجازی بوده‌ایم.
به گفته صالحی، با توجه به میزان کاربران اینترنت و فضای مجازی سرانه مطالعه حفاظت شده و حتی مقدار کمی هم پیشرفت داشته است، او ادامه داد: «برای افزایش این رقم باید تلاش‌هایی انجام شود و از سویی تحرکات رخ داده را هم نباید دست کم گرفت چراکه اگر نبودند فضای مجازی قادر به کاهش قابل توجه سرانه مطالعه بود.»
بر اساس سخنان وزیر ارشاد این پیمایش نشان می‌دهد که مطالعه کتاب‌های الکترونیکی در کشورمان رو به رشد است، او گفت: «حدود 20 درصد از افرادی که به‌عنوان نمونه در این پیمایــــش بوده‌انــد گفته‌انــــــد کتاب الکترونیک می‌خوانیم.
آنچنان که در بین کتابخوان‌ها حـــــدود 5/41 درصد گفته‌اند کتاب الکترونیک می‌خوانند. یعنی عملاً جریان کتاب دیجیتال و کتاب الکترونیک به‌عنوان یک قالب جدید در فضای کتابخوانی ما درحال رواج است و حتماً جریان نشر و کتابخوانی باید به این مسیر توجه داشته باشد.» وزیر ارشاد با اشاره به اینکه از این پیمایش تا اندازه‌ای می‌توان متوجه شد که عمده علاقه‌مندی مردم به چه کتاب‌هایی است ادامه داد: «در این پیمایش میزان مطالعه رمان و داستان 5/16 درصد در میان عموم مردم و در بین جمعیت کتابخوان هم 4/35 درصد است.
رقم دوم مربوط به کتاب‌های دینی است که 1/10 درصد در میان کل پاسخگویان و 1/26 درصد در میان جمعیت کتابخوان را شامل میشود، در این پیمایش میزان توجه مخاطبان به کتاب‌های سایر حوزه‌ها نیز مشخص شده است». وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شامگاه پنجشنبه گذشته در دیدار با نمایندگان انجمن‌های فرهنگی-هنری یزد هم تمرکززدایی در حوزه فعالیت‌های فرهنگی- هنری از پایتخت به استان و شهرستان را از جمله اهداف مهم و محوری این وزارتخانه خواند و گفت: «تمام برنامه‌های فرهنگی و هنری در بخش‌ها و رشته‌های مختلف اهمیت استانی دارد و پیش‌بینی شده با اختصاص بودجه‌های مناسب در راستای تمرکززدایی و اجرای عدالت فرهنگی از ظرفیت مناطق برای میزبانی خیلی از رویدادها استفاده مناسب به عمل آید.» به گفته صالحی در همین رابطه امضای تفاهمنامه میان این وزارتخانه و استانداری‌ها پیش‌بینی شده که تحقق آن به توسعه فرهنگی و هنری و احیای ظرفیت‌های مناطق کمک خواهد کرد. وزیر ارشاد در ادامه گفت:«در همین راستا با استانداری یزد تفاهمنامه‌ای با اعتبار ۸۰۰ میلیارد ریال به امضا رسید که اجرای کامل آن نقش مهمی در تقویت فعالیت‌های فرهنگی و هنری و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای گسترش برنامه‌ها در این استان دارد.»
