خبرنگاران از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می گویند شهرآفتاب، میزبان بدِ نمایشگاه خوب

الهام عدیمی
شهر آفتاب که این روزها میزبان سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و هزاران شهروند تهرانی و مسافرانی است که به عشق بازدید و خرید از این نمایشگاه به تهران می‌آیند، علیرغم هزینه 1300 میلیارد تومانی که شهرداری تهران هنوز نتوانسته است میزبان شایسته‌ای برای آن باشد.
سال‌های زیادی از انتقال مکان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از سئول به مصلی گذشته است، جایی که بسیاری به‌دلیل واقع بودن در مرکز شهر از آن دیدن می‌کردند؛ نمایشگاه همیشه شلوغ و پر از جمعیت بود اما در این دو سالی که نمایشگاه به شهر آفتاب منتقل شده است، به گفته خبرنگاران تخصصی حوزه کتاب، مکان بهتری است و دور شدن محل نمایشگاه کتاب از مرکز شهر شاید یکی از دلایلی است که باعث شده فضای نمایشگاه به سمت تخصصی شدن برود. اگر چه همچنان آخر هفته‌های نمایشگاه مانند هر دوره جمعیتی چندبرابر را تجربه می‌کند با این حال فضای انتخابات هم بر آن تاثیر گذاشته است.
یکی از خبرنگاران با اشاره به این‌که سال گذشته شهر آفتاب برای اولین‌بار به بهره‌برداری رسید، مورد توجه قرار گرفت، به «ابتکار» می‌گوید: تازگی محل برای مردم و تبلیغات بسیاری که در سطح شهر درباره افتتاح مترو و شهر آفتاب از سوی شهرداری انجام شده بود، باعث شد تا مثل مصلی، جمعیت بسیاری را شاهد باشد اما امسال نمایشگاه بیش از جنبه فروشگاهی، نمایشگاه است، تخصصی‌تر شده و بیشتر بازدیدکنندگان کسانی هستند که درخواست خرید کتاب دارند. حجم نشست‌ها کمتر و محتوای آنها مفیدتر شده است و شاید دلیل این مساله واسپاری این نمایشگاه به اهالی نشر و کتاب باشد. به گفته این خبرنگار حوزه کتاب، شاید روزهای آخر هفته و به‌ویژه جمعه، فضا، عمومی‌تر بود اما روزهای دیگر فضای تخصصی است. با این حال شهر آفتاب مانند سال گذشته به دلیل بارش باران مشکلاتی برای بازدیدکنندگان ایجاد کرد و متاسفانه شهرداری درباره این مساله پاسخگو نبود و در واقع هیچ راه حلی برای جاری شدن آب در نمایشگاه نداشتند. این در حالی است که با توجه به این که سال گذشته نیز باران باعث بروز مشکلاتی برای برخی از غرفه‌ها شده بود، اما برای امسال، شهرداری تهمیداتی در نظر نگرفت. او به فضای انتخاباتی نمایشگاه هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: با این‌که جمعه مناظره انتخاباتی بود اما فضای انتخابات تاثیری بر نمایشگاه نداشته و حال و هوای انتخابات چندان به پشت درهای شهر آفتاب ورود ندارد.


اما خبرنگار دیگری که سال‌هاست در نمایشگاه‌های مختلف کتاب حضور داشته است، با اشاره به این‌که در چند روز گذشته به جز جمعه، نمایشگاه خلوت و آرام بود، می‌گوید: باران و مناظره نمایشگاه جمعه را هم تعطیل کرد. او اعتقاد دارد نمایشگاه از سال گذشته که مردم ذوق دیدن شهر آفتاب را داشتند، آرام‌تر است با این حال از رنگ و لعابی که شهرداری در نمایشگاه اول شهر آفتاب ایجاد کرده بود، امسال خبری نیست. او به سلفی گرفتن مردم در شهر آفتاب اشاره و بیان می‌کند: بساط سلفی همچنان پابرجاست و آنها حتی با مجسمه‌های تخم‌مرغی هم سلفی می‌گیرند اما شاید در مقام مقایسه باید بگویم، در نمایشگاه اتفاق خاصی چه مثبت و چه منفی نیفتاده است. ناشران همیشه از نمایشگاه کتاب ناراضی‌اند، ناشران دیجیتال از محل استقرارشان که در محلی دورتر از دیگر غرفه‌هاست، شکایت دارند؛ ناشران کودک و نوجوان، تهویه ندارند و برخی هم نسبت به غرفه‌های کوچکشان معترضند اما اگر ناشری بداند چطور آثارش را بفروشد، این کار را انجام می‌دهد و ارتباطی به اندازه غرفه ندارد.
خبرنگار دیگری در حوزه کتاب به بخش بین‌الملل نمایشگاه اشاره می‌کند و می‌گوید: نمایشگاه مثل هر سال است و این‌که فکر کنید خرید افزایش یافته، نیست. ضعف‌هایی در شهر آفتاب وجود دارد که سختی آمدن به نمایشگاه را زیاد کرده است و علاوه‌بر مساله حمل‌ونقل، آب‌گرفتگی نمایشگاه واقعا برخی از ناشران را دچار مشکل کرد به‌طوری که بسیاری از کتاب‌هایشان آسیب دید، این مساله در بخش بین‌الملل ناگوار بود و این‌که شهرداری از سال گذشته تا امسال فکری به حال این مشکل بزرگ نمایشگاه نکرده است، جای تاسف دارد. همچنین نشست‌های بخش بین‌الملل گاه ناهماهنگ است و برخی از ناشران خارجی هم کتاب‌های کهنه و قدیمی آورده‌اند. بخش کودک و نوجوان هم نسبت به سال قبل ضعیف‌تر بوده است. او می‌افزاید: سال‌های پیش، چهره‌های بیشتری در نمایشگاه حاضر می‌شدند اما امسال این چهره‌ها حضور کمرنگ‌تری دارند. اما برخی از ناشران به‌خوبی توانسته‌اند تبلیغ کنند به‌طوری که صف امضا یا دیدار با نویسنده در غرفه آنها برپاست با این حال حتی ناشران مشهور هم نتوانسته‌اند مخاطب زیادی را جلب کنند. به گفته این خبرنگار، مردم پیش از ساعت 10 پشت درها هستند اما خرید کمی دارند.
اما خبرنگار دیگری معتقد است، افرادی که یارانه برای خرید کتاب دارند به هر حال به نمایشگاه می‌آیند و این دلیلی است که می‌توان گفت باعث شده تا مخاطب نمایشگاه کتاب چندان تغییری نکند. اگر چه امروز همایون امیرزاده، سخنگوی سی امین بین‌المللی کتاب تهران از افزایش خرید کتاب نسبت به سال گذشته خبر داد اما این خرید تنها 5 درصد بوده است. با این حال، آمار دقیقی از بازیدکنندگان نمایشگاه کتاب وجود ندارد و نبود مکانیسمی برای شمارش بازدیدکنندگان، باعث شده تا بیشتر براساس دیده‌ها نظر بدهیم. او می‌افزاید: بازدیدکننده نمایشگاه امسال، بیشتر مخاطب تخصصی است و این‌طور نیست که مردم به صورت خودجوش به نمایشگاه کتاب بیایند؛ از سوی دیگر، در برنامه‌های رونمایی و دیدار با نویسندگان و اهالی فرهنگ، تعدادی می‌آیند اما معمولا این تعداد اندک است. او به فضای انتخاباتی نمایشگاه هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: عصر جمعه همزمان با پخش تلویزیونی، مناظره در یکی از سالن‌ها پخش شد که آن هم با مشکلات زیادی روبه‌رو شد و در نهایت نیز با آب‌گرفتگی نمایشگاه تعطیل شد. دیگر خبرنگار حوزه کتاب هم با اشاره به استانداردتر بودن فضای شهرآفتاب نسبت به مصلی، می‌گوید: نمایشگاه فضا و امکانات بهتری دارد اما شاید به‌دلیل دوری و دسترسی سخت، بعضی از نویسندگان به‌دلیل کهولت سن نتوانند در آن حاضر شوند و البته امکان پذیرایی هم در این‌جا نسبت به مصلی کمتر است. او به مساله واسپاری نمایشگاه کتاب به صنف نشر هم اشاره و بیان می‌کند: پروسه واسپاری در بخشی از امور واضح نیست؛ تشکل‌های صنفی امور اجرایی نمایشگاه را بر عهده گرفته‌اند اما درباره چگونگی تخصیص بودجه‌هایی که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد به آنها داده است، اطلاعات روشن و شفافی وجود ندارد و امیدواریم این هزینه‌کردها در آینده شفاف‌تر بیان شود. به هر حال نمایشگاه سی‌ام هم تا 23 اردیبهشت در شهر آفتاب همچنان برپاست؛ نمایشگاهی که در عمر 30 ساله خود همواره با نقدهای بسیاری درباره فروشگاهی بودن آن روبه‌رو بوده است، در دولت یازدهم و به‌همت سید عباس صالحی به سمت واسپاری و تخصصی شدن این نمایشگاه پیش رفت. امروز بسیاری از بازدیدکنندگان آن، فارغ از دید تفریحی به نمایشگاه کتاب، جامعه هدف آن هستند و به نظر می‌رسد با ادامه این مسیر در سال‌های آینده بتوان این نمایشگاه را به‌طور کامل به اهالی نشر سپرد و به بهبود کیفیت آن امیدوار بود اما باید دید شهرداری باز هم مانند سال گذشته، درباره تامین امکانات زیرساختی و حل مشکلات اساسی این محل، پاسخی به مسئولان وزارت ارشاد و تشکل‌های نشر می‌دهد.
سایر اخبار این روزنامه
حوصله کنید، تا انتخابات فرصت باقی است چرا کاندیداهای اصولگرا به جای ارائه برنامه‌شان تنها به عملکرد دولت یازدهم انتقاد می‌کنند؟ وزیر کشور در نشست خبری: راه‌اندازی سایت کارانه غیرقانونی است و جنبه خرید رای دارد جلال خوشچهره حماس در تصویر تازه لیست نهایی اصلاح‌طلبان برای شورای شهر روز دوشنبه اعلام می‌شود تحقق «گام سوم» در گرو وحدت دوباره نامزدهای منتقد دولت دستاوردهای اقتصادی را «غیر علمی » به چالش کشیدند خیالبافی های اقتصادی پای مدیریت شهری بر پایه تراکم فروشی روی نفس های پایتخت فضایی که سبز نیست ! سفیر سابق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل در گفت و گو با «ابتکار » مطرح کرد: سیاست خارجی در دوراهی توسعه یا عقب گرد سخنگوی ستاد انتخاباتی حسن روحانی: نمی‌توان برجام را به دست کسانی سپرد که زمانی مخالفش بودند خبرنگاران از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می گویند شهرآفتاب، میزبان بدِ نمایشگاه خوب انتخابات فرانسه و رابطه با ایران محسن هاشمی: حضور کاندیداها در انتخابات شورای شهر باید بر اساس لیست باشد