اما و اگرهای فروش نفت و قیمت دلار در بودجه سال 99

آفتاب یزد- گروه گزارش:‌ جزئیات درز یافته از وضعیت فروش نفت در بودجه 99 حاکی است که دولت بر روی فروش روزانه 500 هزار بشکه نفت محاسبه کرده است.
هر ساله با نزدیک شدن به آذرماه تکاپوهای جدید برای بودجه نیز آغاز می‌شود و در این میان بودجه امسال به لحاظ شرایط خاص اقتصادی از ویژگی متفاوتی در برخی موارد برخوردار است.
>3 سال پرتکاپو بودجه و نفت
بررسی‌ها نشان می‌دهد در بودجه سال ۱۳۹۷ صادرات نفت خام حدود دو میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده بود که مبنای فروش هر بشکه ۵۵ دلار و نرخ دلار تبدیل به ریال نیز ۳۵۰۰ تومان بود که البته در ادامه و با تغییر سیاست ارزی دولت به ۴۲۰۰ تومان افزایش پیدا کرد.


برای سال 98 یعنی سال پیش رو اما پیش بینی فرو نفت بین یک تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه صادرات نفت در نظر گرفته شد با فروش بشکه‌ای ۵۴ دلار که البته این ارقام پیش بینی شده محقق نشد و صادرات کاهش پیدا کرد.
براین اساس آنچه تاکنون پیش‌بینی‌ها در مورد نفت وجود داشته برای سال ۱۳۹۹ از مدتها قبل صادرات کمتر از یک میلیون بشکه در نظر گرفته شده بود و البته کارشناسان گفتند بین 500 تا 700 هزار بشکه در روز متغییر است.
>قیمت دلار چه می‌شود؟
ولی درهر صورت نرخ تبدیل دلار به ریال در سال 99 بالاتر سال جاری خواهد بود؛ به طوری که اگر نرخ یکسان پیش‌بینی شود احتمالا با نرخ سامانه نیما که در حال حاضر حدود ۱۱ هزار تومان است تبدیل شود و اگر در حد نیما نباشد در هر حال بین این نرخ تا ۱۰ هزار تومان است که به طور طبیعی درآمد ریالی ناشی از فروش نفت را نسبت به سال جاری می‌تواند افزایش دهد.
نیمه آذرماه یعنی تقریبا 1 ماه دیگر لایحه بودجه سال 1399 از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه خواهد شد، طبق وعده دولت نیمه آبان ماه بودجه شرکتهای دولتی به مجلس ارائه شده، هرچند هنوز جزییات این لایحه در فضای عمومی منتشر نشده است.
اما نکته قابل توجه این است که همواره در لایحه بودجه مباحثی مثل میزان فروش نفت و همچنین نرخ دلار در بودجه از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده‌اند، سال آینده نیز با توجه به فشار تحریم‌ها این نرخها برای جامعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
چندی قبل معاون سازمان برنامه و بودجه از فروش 300 هزار بشکه‌ای نفت در سال جاری خبر داده بود، همین موضوع گمانه‌زنی‌های جدی در خصوص لحاظ شدن فروش حداکثر 500 هزار بشکه نفت در لایحه بودجه 99 را تقویت کرده بود.
در همین خصوص، فروش 300 هزار بشکه‌ای نفت با احتساب میانگین فروش 65دلاری نشان‌دهنده درآمد 7 میلیارد دلاری کشور از محل فروش نفت بود. نکته جالب توجه اینکه طبق گفته‌ رئیس سازمان برنامه و بودجه مقرر شده تمام درآمدهای نفتی در سال 99 به بودجه عمرانی تخصیص یابد و هزینه‌های جاری دولت از محل‌های جایگزین مثل پایه‌های مالیاتی جدید و همچنین ساماندهی یارانه‌های پنهان تامین شود.
اکنون فرضیه‌های متفاوتی در خصوص قیمت نفت و دلار در بودجه سال 99 مطرح شده که حتی عددهای موجود را کمی بالا پائین تر از پیش‌بینی‌های رسمی نشان می‌دهد.
سال گذشته دولت طی یک تصمیم با وجود فشارهای مختلف رسانه‌ای به‌هرترتیب پذیرفت تا تامین و پرداخت ارز 4200تومانی به کالاهای اساسی را ادامه دهد. در آن برهه به 25 قلم کالای اساسی شامل بیش از 800 ردیف تعرفه شامل خوراک دام، گوشت، برنج و دارو ارز 4200تومانی پرداخت می‌شد، این درحالی است که در حال حاضر بسیاری از اقلام از این لیست حذف شده‌اند و گمانه‌زنی‌های جدی از حذف ارز 4200 دارو نیز مطرح شده است، به این ترتیب ظاهراً در بودجه سال آینده نرخ ارز 8000 هزار تومانی تثبیت خواهد شد.
این نکته نیز شایان ذکر است که نرخ ارز در بودجه سال جاری ( 98 ) از ترکیب میانگین وزنی دو نرخ 4200 تومان و نرخ ارز نیمایی نزدیک به 8000تومان تشکیل شده بود.
>بنزین و بودجه
بررسی‌ها نشان می‌دهد از هفته گذشته سناریوی جدیدی برای میزان فروش نفت در بودجه لحاظ شده و به این ترتیب احتمالاً دولت با سناریوی درآمدی حاصل از فروش 500 هزار بشکه نفت و میعانات در روز عبور خواهد کرد و شاهد ارقام بهتری در لایحه بودجه سال بعد خواهیم بود.
بر اساس گزارش‌های مختلف سازمان برنامه و بودجه، سالیانه 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان در کشور توزیع می‌شود که ساماندهی آنها تا حدودی فشارهای مالی روی دوش دولت را کاهش خواهد داد. این در شرایطی است که هنوز تصمیم‌گیری در خصوص وضعیت بنزین اعمال نشده و مشخص نیست سرنوشت آن در سال آینده چگونه خواهد بود. در حال حاضر گمانه‌زنی‌های جدی از دونرخی شدن بنزین در سال جاری مطرح شده است و بایستی منتظر ماند و دید در نهایت دولت با یارانه پنهان بنزین (سوخت) در سال جاری چه نوع مواجه‌های خواهد داشت.
پس از اجرای طرح الزام استفاده از کارت سوخت شخصی، زمزمه‌هایی مبنی بر سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین به گوش رسید، اما آنطور که مسوولان دولتی اعلام کرده‌اند فعلا خبری از سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت این فرآورده نفتی نیست و هنوز دولت تصمیم نهایی در این باره را اتخاذ نکرده است.
اما در آخرین اظهار نظرها در این باره، فاطمه کاهی - سخنگوی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی گفت: تاکنون مصوبه‌ای در این باره ابلاغ نشده است و اطلاعی نیز از برنامه دولت و مجلس در این‌باره نداریم. به گفته وی، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی مجری اجرای این طرح است و اگر برنامه‌ای از سمت دولت و مجلس مصوب و به ما ابلاغ شود، اجرایی خواهد شد اما تاکنون مصوبه‌ای ابلاغ نشده است.
چندی پیش هم علی ربیعی - سخنگوی دولت - ضمن اشاره به این‌که هنوز هیچ سناریویی برای سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین تعیین نشده است، گفت: چند سناریوی مختلف در این زمینه در دولت مطرح است که سعی کردیم نظر اقتصاددان‌ها، کارشناسان و جامعه‌شناسان را هم بگیریم.
این مواضع نشان می‌دهد وضعیت بنزین در بودجه سال 99 کاملا بلاتکلیف و نامشخص است اما احتمالا دولت تصمیمات مقتضی در این باره اتخاذ خواهد کرد.
>نقش ناچیز نفت در بودجه؟
چنانچه گفته شد در بودجه احتمالی سال 99 نقش نفت کمرنگ تر شده و بر درآمد‌های مالیاتی تکیه خواهد شد. نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه پیشتربا تاکید بر اینکه با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، بودجه سال آینده بدون وابستگی به منابع نفتی تامین خواهد شد، گفت: منابع نفتی فقط به طرح‌های عمرانی اختصاص خواهد یافت.
در حالی گفته شده در سال آینده تمامی درآمد نفت برای پروژه‌های عمرانی سرمایه‌گذاری می‌شود که اعلام منابع ۶۰ هزار میلیاردی برای این بخش، این تصور را ایجاد می‌کند که احتمالا درآمد نفتی در همین حد است؛ درصورتیکه این عدد می‌تواند فقط درآمد ناشی از صادرات نفت خام باشد و با توجه به درآمد ناشی از فرآورده‌ها و میعانات گازی و افزایش نرخ دلار در بودجه ۹۹، مجموع درآمد نفتی بیش از این خواهد بود.
>راه‌های پیش رو دولت
سعید میرک نژاد کارشناس انرژی و دانش آموخته صنعت نفت در خصوص وضعیت درآمدی بودجه از بخش نفت در بودجه سال 99 به آفتاب یزد می‌گوید: بحساب نیاوردن نفت در بودجه در واقع یک توفیق اجباری برای شناسایی سایر منابع درآمدی است که تقریبا از سال گذشته این موضوع در دستور کار قرار گرفت و برای سال 99 احتمالا همان عدد 500 هزار بشکه در روز برای فروش نفت در نظرگرفته شده است.
وی افزود: به هر حال فروش نفت در شرایط تحریم کار ساده‌ای نیست و پول باید چند دست میان دلال‌ها دست به دست شود تا به خزانه برسد و بر همین مبنا نمی‌توان حساب چندان ویژه‌ای بر روی فروش آن داشت اما به نظر من برخلاف آنچه آقای نوبخت گفته‌اند بعید است بیشتر از 50 درصد رقم بدست آمده از همین فروش نفت بتواند به بودجه‌های عمرانی اختصاص یابد.
وی با بیان اینکه دولت دو راه برای افزایش درآمد بیشتر، پیش رو ندارد، گفت: دولت یا باید یارانه‌های پنهان را حذف کند، یا بر روی درآمدهای مالیاتی تکیه کند که به نظر من بعید است دولت بخواهد یارانه‌های پنهان را لا اقل به این زودی‌ها حذف کند اما در مورد مالیات‌ها به نظر می‌رسد برنامه‌ای برای افزایش درآمد از تعیین پایه‌های مالیاتی جدید همچون مالیات بر عایدی سرمایه و حذف معافیت‌های بی مورد که نیازی به‌وجود آنها در شرایط جنگ اقتصادی نیست، در دست اجرا خواهد داشت.