روزنامه همدلی
1398/08/20
گزارش همدلی از افزایش آلودگی هوای تهران در بیم آلودگی
همدلی: اگرچه آلودگی هوا در کلانشهرها به‌ویژه تهران فصل و ماه نمی‌شناسد، و در هر فصلی این غول خاکستری نفس مردم را تنگ می‌کند، اما در فصل سرما این پدیده به دلیل وارونگی دما ملموس‌تر میشود. اخطاریه سازمان هواشناسی که دو روز گذشته منتشر شد، نیز نشان از این دارد که با نزدیک شدن به هوای سرد باز هم با همین پدیده رو به هستیم.سازمان هواشناسی دو روز گذشته در اخطاریه‌ای اعلام کرده بود:«از صبح دوشنبه (۲۰ آبان ماه) پایداری هوا در نیمه شمالی کشور و به دنبال آن افزایش غلظت آلاینده‌های جوی در استان‌های تهران، البرز، قزوین و مرکزی موجب کاهش کیفیت هوا تا حد هشدار برای تمام گروه‌ها میشود و این وضعیت تا روز سه‌شنبه (۲۱ آبان ماه) ادامه می‌یابد. از این رو توصیه میشود افراد به ویژه کودکان، افراد مسن و بیمارهای تنفسی و قلبی از تردد و توقف در سطح شهر خودداری کنند.
در حالی که آلودگی هوای تهران به مرز اضطرار و اخطار رسیده است که آمار میزان مرگ‌ومیر و بیماری‌های قلبی و ریوی ناشی از آلودگی هوا در کشور روز به روز در حال افزایش است، به‌طوری‌که بنا بر گزارش سازمان جهانی بهداشت، هر ساله هفت میلیون نفر در جهان به دلیل این آلودگی و غلظت بالای ذرات معلق در هوا جان خود را از دست می‌دهند و این میزان از فوتی‌ها، بیش از مرگ‌ومیر سالانه ناشی از ابتلا به بیماری‌هایی مانند ایدز (1/1 میلیون نفر)، سل (4/1 میلیون نفر)، دیابت (6/1 میلیون نفر) و حوادث جاده‌ای (3/1 میلیون‌نفر) است.
علت آلودگی‌های زمستانه چیست؟
علت بیشتر آلودگی‌های هوای کشور در ماه‌های سرد سال به دلیل پدیده اینورژن یا وارونگی دما رخ می‌دهد؛ پدیده‌ای که مختص ایران نیست و در اکثر کشورهای جهان نیز رخ می‌دهد. «وارونگی دما» زمانی رخ می‌دهد که لایه‌ای از هوای گرم بالای هوای سرد مجاورت کره زمین قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی پایداری هوا ایجاد میشود و به جای آنکه با افزایش ارتفاع، کاهش دما داشته باشیم، تا چند صد متر از سطح زمین با افزایش ارتفاع، افزایش دما خواهیم داشت. همین وارونگی دما نقش اساسی در آلودگی هوا دارد، چرا که سبب پایداری جو و در نتیجه پایداری در برابر حرکت عمودی آلاینده‌ها میشود. از سوی دیگر انرژی باد را میرا کرده و در نتیجه مانع پراکنش عمودی و افقی آلاینده‌ها میشود. وقتی در چنین وضعیتی منابع آلاینده هوا مانند خودروها و کارخانه‌ها، به‌طور دائم آلاینده‌های خود را در داخل لایه سطحی تزریق کنند، غلظت آلاینده‌ها به‌شدت افزایش می‌یابد و آلودگی هوا زمانی به شدیدترین حد خود می‌رسد که پدیده وارونگی، با ارتفاع کم و برای مدت طولانی‌تر در هوای شهر باقی بماند و البته این، منجر به تهدید سلامتی انسان‌ها میشود.
هوای پاک هر سال کمتر از پارسال
آلودگی هوای تهران در شرایطی امسال در فصل پاییز به مرز اخطار رسیده است که در سال‌های گذشته مردم در زمستان و دی ماه آلودگی هوا را احساس می‌کردند اما امسال آلودگی هوا از مهرماه نفس مردم را تنگ کرد و در آبان ماه به مرز اخطار رسید، این به این معناست که سال به سال به تعداد روزهای آلوده پایتخت افزوده میشود. البته آلودگی هوا فقط سوغات تهران نیست، شهرهای دیگر نیز در این آلودگی پایتخت را تنها نگذاشتند به نحوی که خبر آلودگی هوای مشهد و چند شهر دیگر این روزها به چالشی جدی تبدیل شده است.
به گفته کارشناسان ترافیک وسایل نقلیه موتوری و سیستم‌های گرمایشی خانگی بزرگ‌ترین عوامل آلودگی هوا در شهرها به شمار می‌روند، به ویژه وسایل نقلیه به سبب سطح بالای انتشار مواد آلاینده‌شان در محیط‌های با ترافیک سنگین، نقش مرکزی در وضعیت نامناسب هوای شهرهای بزرگ ایفا می‌کنند، بنابراین می‌توان مشکل آلودگی هوا را از طریق سیاست‌های درست حمل‌ونقل حل کرد.
آلودگی هوا معضلی است که بسیاری از کشورها با آن دست به گریبان هستند. چین، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی که تا چند سال پیش شهرهایشان در فهرست آلوده‌ترین شهرهای جهان بودند با تغییر سیاست‌های حمل و نقل و ترافیکی خود توانستند این معضل را تا حدود زیادی مهار کنند. به عنوان مثال پکن اولین قدم را با نوسازی و بهسازی سیستم حمل‌ونقل عمومی آغاز کرد. آن‌ها از حدود یک دهه قبل 13 هزار تاکسی و دو هزار اتوبوس فرسوده را از رده خارج کرده و به جای آن‌ها خودروهایی را با استانداردهای «یورو 3» وارد سیستم تاکسیرانی کرده‌اند. همین نوسازی اثرات مثبت چشمگیری به همراه داشته به‌طوری‌که این استانداردهای جدید توانستند 30درصد از مواد آلاینده ناشی از وسایط نقلیه موتوری را کاهش دهند.
اروپا نیز چشم‌اندازی بلندمدت طراحی و طرحی را به نام «بسته آب‌وهوایی 20-20-20» پیشنهاد داده است. این بسته برای تمام کشورهای اروپایی افزایش 20درصدی میزان اثربخشی انرژی، کاهش 20 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش 20 درصدی میزان انرژی‌های تجدیدپذیر زیستی را تا سال 2020 پیش‌بینی می‌کند.
در ایران نیز علاوه بر طرح‌هایی ترافیکی ناموفق مانند زوج و فرد از سال‌ها پیش موضوع خروج ماشین‌آلات دودزا و آلاینده در انواع مختلف آن از خودرو تا موتورسیکلت گرفته تا کارخانه‌ها در دستور کار قرار گرفت و در نهایت اخذ معاینه فنی برای خودروها و گواهی استاندارد آلایندگی در بخش‌های مختلف الزامی شد. اما توقف برخی از طرح‌ها مانند خروج خودروهای فرسوده باعث شد آن طرح‌ها نیز کارایی خود را از دست بدهند و آلودگی همچنان به عنوان یکی از مشکلات لاینحل پایتخت باقی بماند.
همچنین در سال 95 به تبعیت از کشورهای پیشگام در حوزه مقابله با آلودگی هوا طرحی جدیدی به نام LEZ در کشور تصویب شد که بر اساس آن طرح قرار بود مناطقی به عنوان منطقه انتشار کم آلایندگی در داخل کلانشهرها مشخص شوند و با گذشت زمان وسعت این مناطق هم افزایش یابد. به گفته معصومه ایتکار رئیس وقت محیط‌زیست کشور خارج کردن پیکان از خط تولید و حذف سرب از بنزین کشور در همین راستا انجام شد. اما اکنون در حال حاضر 3 سال از تصویب طرح LEZ می‌گذرد اما دیگر خبری از این طرح شنیده نمی‌شود. اگر چه اکنون طرح ترافیک جدید تحت عنوان «محدوده کنترل آلودگی هوا» نیز در حال بر گزاری است اما به نظر می‌رسد که طرح مذکور بیشتر برای درآمدزایی شهرداری‌ها ارائه شده و تاثیر چندانی در کاهش آلودگی‌های پایتخت نداشته ضمن این که راه‌های دور زدن از آن نیز بسیار است.امروزه خیلی از خودروهای فرسوده نه تنها اسقاط نشده‌اند بلکه حتی معاینه فنی هم دارند! گوگرد بنزین هم که همین چند ماه پیش حواشی ایجاد کرده بود و معلوم شد که غلظت گوگرد بنزین در تهران ۳ برابر حد مجاز است. آلودگی هوا هم تاکنون نه تنها کمتر نشده بلکه افزایش نیز یافته است و هیچ کس هم نسبت به این موضوع پاسخگو نیست. این در حالی است که دولت روحانی خود را دولت محیط زیستی می‌نامد و مسئولان محیط زیست نیز بارها اعلام کرده‌اند اولویت دولت رفع آلودگی هوا است، اما تاکنون این حرف‌ها در حد شعار باقی مانده است.
با نیم نگاهی به سیاست‌های مهار آلودگی هوا در این چند سال اخیر به این نتیجه می‌رسیم که گویا مسئولان شهری در ارائه راهکار برای این موضوع ناتوان هستند و تعطیلی مدارس یا ادارات سنگ بزرگ آنان برای مقابله با معضل آلودگی هواست.
سایر اخبار این روزنامه
روحانی با تکرار نام رییس دولت اصلاحات سعی در پیوند دوباره با اصلاح‌طلبی داشت مردم فرق «خاتمی» و «خاتمی» را می‌دانند
داستایوفسکی نقاد روح انسان؛ رها از قید و بند نثر سنتی
پایداری‌ها بعد از جدایی از احمدی‌نژاد برای کسب کرسی‌های بیشتر مجلس دوباره دست به دامان او می‌شوند؛
مجید متقی‌فر، سخنگوی جبهه پایداری: حسینیان عضوی از ما نیست
«همدلی» مقصد سرمایه‌های سرگردان در ایران با سایر کشورها را ارزیابی کرد چوب تولید گریزی یا چماق واردات‌پیشگی
سخنگوی وزارت خارجه: بازخوردهای خوبی از نامه به عربستان و کشورهای منطقه گرفتیم
گزارش همدلی از افزایش آلودگی هوای تهران در بیم آلودگی
حامیان لاریجانی با مجلس خداحافظی می‌کنند؛ میانبر جلالی از بهارستان به روسیه
روحانی با تکرار نام رییس دولت اصلاحات سعی در پیوند دوباره با اصلاح‌طلبی داشت مردم فرق «خاتمی» و «خاتمی» را می‌دانند
چرا لاریجانی نامزد انتخابات مجلس نمی شود؟
شفافیت شفاف نیست
