روزنامه آرمان ملی
1398/08/19
زمین‌های موات به حل مشکل مسکن کمک می‌کند
آرمان‌ملي- زينب مختاري: ثبت نام 180هزار واحد از 400هزار واحد خانه‌هاي طرح اقدام ملي مسکن از روز گذشته در 10 استان آغاز شده و تا پايان سال، تمامي استان‌هاي کشور به اين طرح خواهند پيوست. ثبت نام در اين طرح متضمن شروطي از جمله نداشتن مالکيت خصوصي، عدم استفاده از امکانات دولتي از قبيل زمين، آپارتمان يا تسهيلات ويژه يارانه‌دار و داشتن سابقه سکونت در شهر مورد تقاضاست که مورد تاکيد وزير راه و شهرسازي قرار گرفته است. گفته مي‌شود اين شروط در جهت دستيابي جامعه هدف ( اقشار فاقد مسکن) و جلوگيري از عمليات سفته‌بازانه در بازار مسکن طراحي شده است. «آرمان‌ملي»در گفت‌وگو با محمد عدالتخواه- استاد دانشگاه و تحليلگر اقتصاد مسکن- به بررسي ابعاد اين طرح پرداخته است که در ادامه مي‌خوانيد.به نظر شما شروطي که در اين طرح مبني بر عدم مالکيت خصوصي وجود دارد تا چه ميزان در برابر ورود سفته بازان و دلال‌ها بازدارنده است؟
موضوعي که از پيش از انقلاب و در رژيم گذشته هم مردم با مشکل مواجه بودند مساله خانه‌دارشدن اقشار پايين بود. خوشبختانه اين مساله در قانون اساسي ما در ماده 31 هم آمده است. در حقيقت، اين شروطي که گذاشته‌اند بايد دقيق شود ولي وجود آن، اشکالي ندارد اما بايد شرط‌هاي عملي و منطقي باشد و سعي شود مشکل اقشار پايين‌تر حل شود. يعني واقعا خانه بايد به افراد بي‌خانه برسد و اين‌گونه نباشد که هر کسي چندين بار خانه گرفته باشد و باز هم بيايد خانه بگيرد. اين درست نيست. اين‌گونه هم نباشد که اين خانه را بگيرند و بعد از يک مدتي هم بفروشند. دولت بايد طرح‌هاي اجرايي را کمي دقيق‌تر توضيح دهد؛ مثلا اينکه در چه زماني قرار است واحدها را تحويل دهد؟ به هر صورت اميدواريم بتوانند اقداماتي کنند و يک مقداري مشکل بي‌خانه‌ها را حل کنند. واقعا الآن با شرايطي که ما در جامعه داريم آنقدر قيمت‌ها بالاست که افراد ديگر اين آرزو را به سادگي نمي‌توانند برآورده کنند و شايد حتي نااميدي شديدي در اقشار پايين به وجود آمده است. افراد براي اينکه از اجاره‌نشيني فرار کنند و صاحب خانه شوند، همه تلاش‌هايشان را مي‌کنند اما موفق نمي‌شوند.
مکان‌يابي يکي از مشکلات اصلي مسکن مهر بود؛ دولت چگونه مي‌تواند اين مشکل را براي طرح‌هاي مسکن جديد حل کند؟
دولت قبل يعني دولت آقاي احمدي‌نژاد و آن وزير مسکن و شهرسازي‌اش، براي اينکه آمارهاي خود را بالا ببرند، مقداري اين طرح را به انحراف کشيدند. براي مثال، زمين‌هاي موجود غالبا به گونه‌اي بود که مالکين آن افرادي بودند که زمين‌ها حتي زمين‌هاي موات را تصاحب کرده بودند؛ دولت هم متاسفانه حتي همه زمين‌هاي موات را در اختيار خود نداشت. به همين علت مجبور شد از زمين‌هايي که امکانات ندارند و از مناطق شهري دور هستند استفاده کند و در نتيجه، مکان‌يابي‌هاي خيلي نادرستي انجام شد. من معتقدم دولت بايد ابتدا اين زمين‌هاي موات را که خوشبختانه برابر قانون متعلق به مردم است، پس بگيرد. سند گرفته‌اند؟ مشکلي نيست! حتي اگر کسي سند هم گرفته باشد، بايد بررسي شود که اين زمين واقعا رويش کاري انجام شده يا نه؟ اگر نشده، زمين موات است و متعلق به بيت‌المال و دولت مي‌تواند آن را بگيرد. اگر اين کار را بکنند يک مقداري دست دولت باز مي‌شود و مي‌تواند راحت‌تر مشکل بي‌خانمان‌ها را حل کند.
زمين‌هاي موات چگونه مي‌تواند کمک‌کننده باشد؟
از زماني که اداره ثبت اسناد در کشور تاسيس شد متاسفانه عده‌اي آمدند احياي زمين را تعريف کردند که هر کسي يک سنگچين هم کند، زمين مال اوست! در حالي که احياي واقعي بايد تعريف مي‌شد. ولي احياي واقعي نکردند و با اينکه زمين‌ها چندين دست خريد و فروش شده است، اما اگر برويد کنه آن را بررسي کنيد، مي‌بينيد که اغلب اين زمين‌ها موات هستند. قانون اجرايي زمين شهري‌هم متاسفانه دقيق نيست و به اين مساله نپرداخته است. يعني اگر يک درخت باشد آيا مي‌شود يک زمين بزرگ را به‌عنوان يک زمين داير تشخيص داد؟ يا مثلا زمين‌هاي مسبوق، که جزئيات آن اصلا مشخص نيست! مسبوق به چه زماني و چگونه؟ زمين‌هاي موات را دولت حتما بايد بتواند بگيرد. اگر زمين‌ها هم با هزينه دولت گران مي‌شود حداقل ارزش افزوده آنها را بگيرد و خرج افراد بي‌خانه کند. الآن افرادي هستند که يک‌شبه قيمت زمينشان چهار برابر مي‌شود ولي آيا ماليات لازمه از اين سودي که مي‌برند را به دولت مي‌دهند که دولت بتواند در هر صورت براي بي‌خانمان‌ها تلاشي کند يا خير؟
آيا اين طرح را مي‌توان موتور محرکه ساخت و اشتغال حوزه مسکن دانست؟
قطعا بله؛ مسکن مي‌تواند اشتغال ايجاد کند و مساله بيکاري را مقداري حل کند؛ اين درست است! اما ما ضمن اينکه به فکر ايجاد اشتغال هستيم بايد کاري کنيم که اين خانه‌ها به دست بي‌خانمان‌ها برسد و مشکل آنها را حل کنيم. بايد خانه‌هاي ارزان اما باکيفيت توليد کنيم. به هر صورت اينها مسائل مهمي‌ست و ما نبايد فقط روي بعد اشتغال آن تمرکز کنيم. اينکه بايد از بحران در بياييم به نظر من يک سوي مساله است. من در مقاله‌اي قبلا هم نوشته‌ام که من شخصا دنبال اين نيستم که فقط بحران حل شود هر چند که خيلي‌ها فقط همين هدف را دارند. به نظر من خانه‌دار شدن مهم است. حل مشکل بي‌خانه‌ها مهم است، نه اينکه فقط بحران را حل کنند و سرميه‌دارها هم سودشان را از اينکه مثلا توليد مصالح ساختماني روي غلتک بيفتد ببرند. البته اشتغال هم مساله مهمي‌ست و بايد ايجاد شود اما يادمان باشد که تا وقتي يک فکر جدي براي بي‌خانه‌ها نکنيم اين‌گونه راه‌حل‌ها جواب لازم را نمي‌دهد.
گفته شده است، 180هزار واحد از تعداد 400هزار واحد، در مراحل مختلف توليد قرار دارد؛ آيا مي‌توانيم در سال آينده منتظر اثرگذاري آن در بازار مسکن باشيم؟
اين موارد را بايد شفاف توضيح دهند که کجا و چگونه؟ همين جور بيايند و يک سري آمارهاي مبهم اعلام کنند، مشکلي را حل نمي‌کند، جز اينکه يک روزي يک آقاي وزيري يک سخنراني مي‌کند و به‌به و چه‌چهي مي‌شنود! واقعيت اين است که بايد اين موارد را به صورت شفاف و روشن روي سايت‌ها بيان کنند و مشخص شود که اين 180هزار واحد کجاست؟ يا در چه مرحله‌اي از آمادگي‌ست؟ آيا اينها همان واحدهاي مسکن مهر است که دو سه دور چرخيده است؟ فقط مي‌خواهيم آمار بدهيم يا مساله را حل کنيم؟
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
از افتضاح مي ترسم؛ نه استيضاح
فاميلم رو استخدام كن تا استيضاح نشوي!
بازگشت شرط دارد؛رفع تحريم
قانون و «خانه پدری»
آینده برجام در سایه اکراه اروپا در عمل به تعهدات
چند راهکار برای باز شدن گره‌های FATF
آغاز زودهنگام تبلیغات انتخاباتی در قم و چند نکته
بررسی ابعاد ترویج چندهمسری
آذرماه؛ محاکمه مجدد نجفی
افراطيون به تذكرات ما گوش نكردند
در دادگاه از اظهاراتم دفاع می‌كنم
امکان‌عملیاتی شدن «سرا» وجود ندارد؟
زمین‌های موات به حل مشکل مسکن کمک می‌کند
«زندگی قسطی» آخرین پناه شهروندان
