افزایش نقدی دستمزد کارگران تنها راه ‌حل مشکلات معیشتی آنها نیست سنگ هزینه‌ها پیش پای کارگران

کیمیا نجفی
افزایش قیمت طی یک سال گذشته مشکلات بی‌شماری را برای افراد جامعه به وجود آورده است. این مشکلات زمانی پررنگ‌تر می‌شود که دخل و خرج با یکدیگر جور در نیاید. در این میان است که درمی‌یابیم چرخ زندگی به آسانی نخواهد چرخید. افزایش هزینه‌ها تاثیرش را بر زندگی تمام افراد جامعه گذاشته و بی‌شک این تاثیر برای کارگران قابل لمس‌تر از دیگر اقشار جامعه بوده است. با توجه به این مسائل برخی از صاحب‌نظران افزایش دستمزد را راهی برای ترمیم قدرت خرید افراد کم‌درآمد و کارگران می‌دانند، این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان معتقدند تا زمانی که هزینه‌های زندگی کاهش پیدا نکند، افزایش دستمزد نمی‌تواند درمان این بیماری باشد.
افزایش هزینه‌های زندگی دیگر مسئله عجیب و غریبی نبوده و این روزها شاهد هستیم که در پی این صعودی شدن قیمت‌ها تنها سفره‌های کارگران کوچک‌تر و جیب‌شان خالی‌تر از دیروز می‌شود. البته باید اشاره کرد که این روزها شرایط خاص اقتصادی در کشور وجود دارد که همه جوانب کشور را به شدت تحت‌الشعاع قرار داده است، اما آنطور که به نظر می‌رسد، افزایش هزینه‌ها بیشتر با کارگران دست به گریبان شده‌ است، تا آنجا که دیگر درآمدشان کفاف هزینه‌های‌شان را نمی‌دهد و آخر ماه دخل و خرجشان با یکدیگر جور در نمی‌آید. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار با اشاره به کاهش قدرت خرید کارگران و هماهنگ نبودن میزان دستمزد با هزینه‌های معیشتی به «ابتکار» گفت: ضعف‌های در کشور وجود دارد که بخشی از ضعف‌ها به شرایط اقتصادی باز‌می‌گردد. متاسفانه در حال حاضر شرایط اقتصادی کشور خوب نبوده و اکثر جمعیت کشور به لحاظ قدرت خرید دچار مشکل شده‌اند. از گذشته این شرایط سخت برای کارگران وجود داشت و ما طی دو سه دهه بعد از شرایط جنگ نتوانستیم در کشور به اندازه کافی موقعیت‌هایی را ایجاد کنیم که قدرت خرید کارگران افزایش یابد.
وی در ادامه افزود: متاسفانه ما تا کنون برنامه‌های منسجم و جدی برای حمایت از گروه‌های کارگری را نداشتیم همین مسئله سبب شد تا کارگران روزبه‌روز قدرت خرید خود را از دست بدهند.


حاج‌اسماعیلی با توجه به این مسئله که در ایران کمترین دستمزد را برای یک ساعت کار کارگر در نظر می‌گیرند، ادامه داد: ما جزو کشورهایی هستیم که پایین‌ترین دستمزد را به کارگران پرداخت می‌کنیم. اکنون در برخی از کشورها برای یک ساعت کار کارگران نزدیک به 9 دلار دستمزد پرداخت می‌شود این در حالی است که در ایران برای یک ساعت کار کمتر از نیم دلار دستمزد را در نظر می‌گیرند. در این شرایط ما فاصله قابل توجهی را با دیگر کشورها داریم و این مشکل توانسته ضعف‌های اساسی را برای تامین معیشت کارگران در کشور ایجاد کند.
این کارشناس حوزه کار اظهار کرد: با توجه به این مسائل که عنوان کردم تا زمانی که دولت به صورت جدی در سیاست‌ها و برنامه‌ها، نیروی کار کشور را جدی تلقی نکند ما همچنان با این مشکلات روبه‌رو خواهیم بود.
وی به وظیفه دولت در حمایت از کارگران اشاره کرد و دراین‌باره گفت: اکنون می‌گویند که دستمزد کارگران توسط بخش خصوصی پرداخت می‌شود. این در حالی است که بسیاری از کارگاه‌هایی که در کشور وجود دارند وابسته به دولت بوده و علاوه‌بر این مسئله دولت مسئولیتی مضاعف درخصوص حمایت از دهک‌های پایین جامعه دارد. به عبارتی دیگر دولت هم به اقداماتی که تا کنون برای دهک‌های پایین انجام داده است درخصوص حمایت از کارگران وارد عمل شود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به حمایت‌های غیرنقدی اشاره کرد و گفت: ما می‌دانیم مقدار دستمزد نقدی که در شورای عالی کار افزایش پیدا می‌کند کفاف معیشت کارگران و خانواده‌‌های آنها را نمی‌دهد. چراکه با وجود افزایش دستمزد در سال آتی رشد تورم و افزایش قیمت‌های را خواهیم داشت و به محض افزایش دستمزد در سال بعد شاهد افزایش قیمت کالاهای اساسی هستیم. بنابراین تا زمانی که دولت فرارتر از عملکردهای فعلی در سیاسیت‌های حمایت از معیشت کارگران قدم بر ندارد ما در ‌ سال‌های آتی هم با مشکلات امروز دست به گریبان خواهیم بود. ما طی 4 سال گذشته دستمزد را فراتر از تورم افزایش داده‌ایم اما باز هم کارگران قدرت خریدشان در سال بعد کاهش پیدا کرد و دچار مشکلات بی‌شماری در تامین کالاهای اساسی بودند. به عبارتی روشن‌تر با وجود آنکه در ‌سال‌های گذشته نرخ دستمزد حتی بیشتر از نرخ تورم افزایش یافته ولی قادر نبودیم در طول سال بعد با آن دستمزد نیازهای ضروری زندگی کارگران را برآورده کنیم و از این جهت دستمزد در کشور ما همواره به عنوان یک مشکل جدی باقی مانده است. این ماجرا نشان می‌دهد که ما نیازمند راهکارهای جدید برای حمایت از کارگران هستیم. من همیشه تاکید کرده‌ام که ما علاوه‌بر افزایش دستمزد باید به بحث تخصیص کالاهای اساسی، مسکن و نیازهای رفاهی که بحث بهداشت و درمان را نیز شامل می‌شود توجه داشته باشیم.
وی در پایان با بیان این نکته که افزایش نقدی مزد کفاف معیشت کارگران را نمی‌دهد، ادامه داد: ما باید بتوانیم راهکارهای دیگری را برای حمایت از کارگران مدنظر قرار دهیم. تاکید من در سال گذشته بر این بود که ما علاوه‌بر افزایش دستمزد نقدی باید تخصیص کالاهای اساسی را مد نظر قرار دهیم. متاسفانه تا کنون توجه‌ای در این زمینه نبود و ما شاهد هستیم که درپی این بی‌توجهی مشکلات زیادی بر سر راه زندگی کارگران به وجود آمد. در این میان باید اشاره کنم که اگر این روند ادامه یابد ما همچنان در سال آتی شاهد مشکلات خواهیم بود، بنابراین حتما باید سیاست‌های دولت درخصوص حمایت از کارگران تغییر یابد و دولت بیشتر از گذشته حمایت از نیروی کار کشور را مورد توجه قرار دهد، همانطور که اشاره کردم اگر این روند ادامه یابد ما شاهد مشکلات بیشتری در سال آینده خواهیم بود. ما باید توجه داشته باشیم تا زمانی که قدرت خرید کارگران افزایش پیدا نکرده و هزینه‌های معیشت آنها اعم از بهداشت و درمان، مسکن و اجاره‌بها کاهش نیافته و نیازهای ضروری آنها برطرف نشود، هر قدر دستمزد را افزایش دهیم کمکی به معیشت آنها نخواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه