روزنامه آفتاب یزد
1398/08/18
آیا ایران در برابر زلزله مقاوم شده است؟
آفتاب یزد- گروه اجتماعی: زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر بامداد جمعه حوالی «ترک» در استان آذربایجان شرقی را لرزاند که لرزش آن در ۶ استان احساس شد و بر اثر آن ۶ نفر جان خود را از دست دادند و ۳۱۲ نفر راهی مراکز درمانی شدند. شدت زمین لرزه‌ای که ساعت ۲ و ۱۷دقیقه بامداد جمعه در عمق ۸ کیلومتری زمین در ۱۹کیلومتری شهر «ترک» شهرستان میانه روی داد، به اندازه‌ای بودکه علاوه بر تمام شهرستانهای آذربایجان شرقی، در استان‌های اردبیل، زنجان، قزوین، گیلان و آذربایجان غربی نیز احساس شد. در این زمین لرزه ۵.۹ ریشتری، ۶ شهر و ۱۴۵ روستا تحت تاثیر بوده‌اند و تاکنون بیش از 50پس لرزه نیز گزارش شده است که بزرگترین آن ۴.۸ ریشتر بوده است. هر چند تاکنون خبرهای مختلفی از تعداد مصدومان این حادثه در رسانه‌ها منتشر و حتی آخرین آمار آنها به نقل از مسئولان اورژانس ۳۱۲ نفر اعلام شده است، اما محمدباقر هنربر، مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی می‌گوید که از این تعداد تنها ۱۲ نفر در بیمارستان بستری و بقیه که دچار شوک ناشی از ترس از زلزله شده بودند، سرپایی درمان و مرخص شده‌اند. این در حالی است که ترک میانه، بخش ترکمانچای این شهرستان همچنان می‌لرزد. طبق خبرهای منتشر شده در زلزله ازگله در سال 96 شاهد بودیم که دست کم 530 نفر جان خود را از دست داده و نزدیک به 10 هزار نفر هم مصدوم شده بودند. به نظر می‌رسد که با وجود تمام تخریب‌هایی که در آذربایجان شرقی رخ داده است، زلزله در این منطقه نقطه عطفی است که در مقایسه با زلزله‌های پیش از آن شاهد هستیم و باید مورد بررسی دقیق کارشناسان قرار گیرد چرا که تعداد مصدومان و جان باختگان این حادثه در مقایسه با زلزله‌ها در سالهای قبل بسیار ناچیز است و این جای امیدواری دارد که می‌توان با بهره گیری از تجربیات این منطقه تعداد تلفات و مصدومان را در زمین لرزه‌های بعدی کاهش داد.>«تجربه» دلیل اصلی کاهش تلفات
در زلزله آذربایجان شرقی
عباس تقی زاده کارشناس مدیریت بحران در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«اینکه در هر حادثه طبیعی میزان تلفات ما چقدر باشد به عوامل متعددی بستگی دارد. اگر به صورت خلاصه بگوییم که ما چقدر تلفات می‌دهیم باید اول این موضوع را مشخص کنیم که تلفات ممکن است میزان کشته‌شدگان، مصدومان و یا خسارت‌های اقتصادی باشد و ما تحت عنوان «ریسک خطر» از آن یاد می‌کنیم. این موضوع عمدتا به 2 عامل بستگی دارد که یکی از آنها خود زلزله است، این که با چه قدرت رخ دهد، قدرت تخریب آن چقدر باشد؟ زمان رخ دادن آن در شب باشد یا روز و خیلی موارد دیگر که همه این‌ها در میزان تخریب مهم هستند.
در زلزله سر پل ذهاب همه این عوامل شدت بیشتری داشتند و همین موضوع هم میزان تخریب‌ها را افزایش داده بود. زلزله آذربایجان شرقی 5.9ریشتر بود و زلزله سر پل ذهاب بیشتر از 6 ریشتر، همین مقدار تفاوت با اینکه کم به نظر می‌رسد اما میزان انرژی که در زمین آزاد میشود را چندین برابر می‌کند. همچنین وضعیت زمین شناختی منطقه، شیب زمین، نوع و شتاب آن از جمله عوامل موثر هستند چون انرژی که در زمین آزاد میشود وقتی که به سطح می‌رسد با این اعوامل می‌تواند تا حد زیادی قدرت تخریب و ایجاد خسارت را افزایش دهد.»
او در ادامه افزود:«در بحث میزان آسیب پذیری‌ها، میزان تلفات در هر منطقه به این موضوع بستگی دارد که ما چقدر آسیب پذیر هستیم؟ این موضوع هم به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از عوامل خیلی مهم و تاثیر گذار مخصوصا در هنگام زلزله این است که ساختمان‌های ما تا چه اندازه مقاوم هستند. شاید یکی از دلایلی که مثلا در سر پل ذهاب میزان کشته شدگان زیاد بود این است که علاوه بر گستردگی و وسعت جغرافیایی این منطقه که میزان تلفات را افزایش داد، مقاومت ساختمان‌ها نیز تاثیر گذار بود. زلزله‌ای که در چند سال اخیر در اهر و ورزقان اتفاق افتاد، باعث شد بخش زیادی از ساختمان‌های آذربایجان مقاوم شوند و شاید یکی از مهم ترین دلایلی که سبب شد تا در این زلزله با تلفات کمتری مواجه باشیم همین موضوع مقاوم سازی ساختمان‌ها بود. علاوه بر موضوع نوساز بودن باید به موضوع کیفیت ساخت هم توجه داشته باشیم. ممکن است که دو منطقه همه ساختمان‌ها نوساز باشند اما سوال این است که آیا همه آنها با مصالح ساختمانی استاندارد ساخته شده اند؟ آیا به صورت مهندسی‌ساز ساخته شده‌اند یا تنها باز سازی شده اند؟»
این کارشناس در ادامه تصریح کرد:«موضوع شب یا روز بودن حادثه و میزان آمادگی مردم نیز بسیار حائز اهمیت است. از طرف دیگر جمعیت در منطقه‌ای که تحت تاثیر قرار گرفته است و دیگر عوامل از این دست می‌تواند در میزان خسارت‌ها تاثیر داشته باشد. نکته قابل تامل در زلزله اخیر میزان آمادگی مردم است، اگر به آمار‌ها دقت کرده باشید پی می‌برید که تعداد کمتری از مصدومان از طریق خطرات ناشی از آوار تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و بسیاری از افراد که شاید آمار آنها چندین برابر باشد، هنگام فرار از منازل دچار حادثه شده‌اند. این میزان نشان می‌دهد که خانوارها نه تنها آمادگی کافی در این خصوص ندارند بلکه دانش لازم را هم ندارند. مطالعات متعددی هم در گذشته نشان داده است که میزان آمادگی خانوارها در مقابله با حوادث طبیعی نسبت به آمار‌های جهانی بسیار پایین است. عوامل متعددی وجود دارد که تلفات را افزایش می‌دهد اما اگر بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم که چه اقداماتی باید انجام شود باید بگویم که در درجه اول باید بحث آموزش خانوارها را پیگیری کنیم تا سریعتر اثر بخشی داشته باشد و تلفاتمان کاهش پیدا کند. اقدامات دیگر هم که زمانبر و هزینه بر است نیز موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده و بافت‌های غیر مقاوم است.»
او در ادامه تصریح کرد:«یکی از دلایلی که در کاهش تلفات در زلزله آذربایجان موثر بود به غیر از عواملی که پیش از این ذکر کردم، تجربه مردم است، به هر جهت در منطقه آذربایجان شرقی در سالهای اخیر با زلزله اهر و ورزقان رو به رو بودیم این عاملی که مردم تجربه داشتند و از آن تجربه استفاده کردند در کاهش میزان خسارت و تلفات بسیار تاثیر گذار بود.»
>فرماندار میانه: در روستاهای زلزله زده
نیاز به نفت سفید داریم
روز گذشته محمدرضا مشایخی فرماندار میانه از تامین چادر و غذای ۷۲ ساعته از سوی هلال‌احمر در روستاهای زلزله زده شهرستان خبرداد و گفته بود: «با توجه به سردی هوا و به منظور تامین گرمایش چادرها نیاز به سوخت نفت سفید داریم و امیدواریم در سریعترین زمان ممکن تامین شود. آواربرداری از مکانهای دامی و دفن اصولی احشام از بار روانی موضوع و دغدغه بهداشت محیط می‌کاهد.» فرماندار ویژه میانه، همچنین بر اسکان موقت و برپایی چادرهای هلال‌احمر در محل مدرسه، جنب مسجد اشاره کرد و افزود: اگر خانواده‌ای خواستار برپایی چادر در کنار منزل خود باشد در صورت تایید امن بودن محیط اقدام به این کار خواهد شد.» مشایخی لزوم رفع خطر از محیط‌های در معرض خطر را ضروری خواند و افزود: «با این کار معابر باز شده و امکان اسکان فراهم میشود.» وی به خسارات ۵ الی ۷۰ درصدی در روستاهای بخش ترکمنچای، کندوان و مرکزی شهرستان اشاره کرده و افزود: «اصلی ترین کار ما رسیدگی به وضعیت روستای ورنکش بوده و روستای ورزقان نیز دیگر اولویت ما در جهت کاهش نگرانی و دغدغه مردم است.» مشایخی از دایر بودن انشعاب آب در روستای ورنکش خبر داد و بیان کرد:«اتصال برق نیز برقرار شده و از سوی شرکت گاز نیز ترمیم شبکه گازرسانی در دست اجراست.» فرماندار میانه از تلف شدن ۹۰۰ راس دام شامل ۲۵۰ راس دام سنگین و ۶۵۰ راس دام سبک در ۱۶ روستا و در ۱۷۰ واحد اماکن دامی شهرستان خبر داد و گفت: «خسارت ۴۰تا ۱۰۰ درصدی به این اماکن دامی وارد شده است.» وی در خصوص شیوه کمک و مشارکت خیرین در تهیه اقلام و غذا برای خسارت دیده‌ها گفت: «شماره حساب متمرکز هلال‌احمر نیز برای دریافت کمکهای نقدی اعلام خواهد شد تا مردم و خیرین بتوانند اقلام غیر نقدی خود را نیز به هلال‌احمر ارسال دارند تا کمکها از این طریق به صورت سهل و آسان در اختیار مردم زلزله زده قرار گیرد.» او همچنین از اعلام آمادگی بنیاد مسکن، بسیج سازندگی و فولاد آذربایجان برای بازسازی خانه‌های تخریب شده خبر داد. مشایخی همچنین به بستری بودن ۱۲ نفر در بیمارستان میانه اشاره کرد و گفت: «در مجموع ۱۵۰ نفر از اهالی مصدوم شده بودند که بیش از ۹۰ درصد آنها به صورت سرپایی مداوا شدند.»
>هلال‌احمر: حدود ۶۰ درصد
اسکان اضطراری زلزله زدگان
آذربایجان شرقی انجام شده است
علی اصغر پیوندی رئیس جمعیت هلال‌احمر نیز اعلام کرد: «مشکل فعلی در مناطق زلزله‌زده استان آذربایجان شرقی اسکان اضطراری و موقت برای حدود هزار و ۱۰۰ خانواده است که تاکنون حدود ۶۰ درصد انجام شده و تا شب کامل میشود. طبق آخرین اطلاعات ارزیابی‌شده دریافتی از گروه‌های امدادرسان هلال‌احمر این زلزله در استان آذربایجان شرقی شهرهای میانه، سراب، ترک، ترکمنچای، بستان آباد، هشترود، روستاهای ورنکش، بالسین، گاوینه رود، شورابیل سراب و تینعلی (ریزش آوار و ترک دیوار منازل) شده و در استان اردبیل نیز شهرهای نیر، کوثر و سرعین متاتر از این زمین لرزه بوده‌اند. اکنون اسکان موقت فراهم و اقلام امدادی و بسته‌های ۷۲ساعته در میان زلزله‌زدگان توزیع شده است. این زمین لرزه تاکنون ۵۹ پس لرزه داشته است، به همین دلیل باید جانب احتیاط را بگیریم و مردم مناطق متاثر از زلزله در چادرها اسکان داشته باشند.»
>برپایی ۳۰۰ دستگاه چادر امدادی
حامد سجادی سرپرست معاونت عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر از برپایی ۳۰۰ دستگاه چادر امدادی در مناطق زلزله زده آذربایجان شرقی از سوی نیروهای اعزام سریع هلال‌احمر در مناطق زلزله زده خبر داد و گفت: تلاش نیروهای عملیات هلال‌احمر ۴۵۵ دستگاه چادر امدادی به مناطق زلزله‌زده رسید که از این تعداد چادر ۳۰۰ دستگاه در روستاهای ورنکش، ورزقان، بالسین، قشلاق برزنیق، برزنیق، گاوینه رود، هلمسی، عیوض، حندر لان اسماعیل آباد بخش ترک میانه و روستاهای سرچشمه، شورابیل اندراب، اسب‌فرشان و بلوکان شهرستان سراب به دنبال ترک خوردگی و تخریب برخی از منازل مسکونی و وحشت مردم مناطق زلزله زده برپا شده است. از بامداد روز جمعه ۳۰ تیم عملیاتی در مناطق زلزله‌زده آذربایجان شرقی مشغول امداد رسانی به هموطنان هستند.
>آواربرداری مناطق زلزله زده
آذربایجان شرقی
همچنین روز گذشته محمدرضا پورمحمدی استاندار آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه اسکان اضطراری روستاهای زلزله زده انجام شده است، گفت: «زلزله زده‌ای زیر آوار وجود ندارد و آواربرداری از روستاهای زلزله زده این استان آغاز شده است.» وی افزود:«آوار برداری روستای ورنکش ترکمانچای، ورزقان و یک روستای دیگر ترک با سرعت در حال انجام است و تجهیزات لازم برای آواربرداری به این مناطق اعزام شده است. نیاز به حضور مردم برای امداد در مناطق زلزله زده وجود ندارد و امکانات لازم مثل پتو در حال توزیع در منطقه است ضمن آنکه گاز مناطق زلزله زده به جز یک روستا وصل شده است.»
>زلزله در زنجان ۸ نفر را راهی اورژانس کرد
ابراهیم خسروشاهی معاون اورژانس استان زنجان نیز اعلام کرده است: «در زلزله بامداد روز جمعه هشت نفر در این استان به علت آسیب حین فرار، ترس و استرس روحی به مراکز اورژانس مراجعه کردند و خوشبختانه تاکنون آسیبی به علت ریزش آوار و زلزله در استان گزارش نشده است.» به گفته وی، هشت نفر به علت آسیب حین فرار، ترس و استرس روحی، درد قفسه سینه و یک مادر باردار به بیمارستان‌ها اعزام شدند که تعدادی ترخیص و تعدادی از آنها نیز تحت نظر هستند.
معاون اورژانس استان زنجان گفت: «از نخستین لحظات زلزله اعلام آماده باش به تمامی پایگاه‌های این استان اعلام و آمبولانس‌ها خارج از پایگاه‌ها و اتوبوس آمبولانس نیز آماده اعزام به محل‌های حوادث احتمالی شدند.»
>شروع اسکان اضطراری
در روستای زلزله زده ورنکش میانه
مرتضی سلیمی رئیس سازمان امداد و نجات هلال‌احمر با اعلام اینکه ۳۰ تیم عملیاتی در مناطق زلزله‌زده آذربایجان‌شرقی مشغول امدادرسانی به هموطنان هستند، از شروع اسکان اضطراری در روستای ورنکش خبرداد.
گفت: دو بالگرد هم در منطقه آماده هستند. تاکنون ۶۵ روستا ارزیابی شده است، ۷ روستا بیشترین خسارت را داشته‌اند. مطابق ارزیابی‌ها بیشترین تخریب در ورنکش با ۳۰ واحد تخریبی گزارش شده است.
>ترس از زلزله ۲۹ نفر را
در مشگین‌شهر و اردبیل به بیمارستان کشاند
گزارش‌ها حاکی از آن است که وقوع این زمین‌لرزه موجب وحشت مردم شد و بسیاری از افراد به بیرون از خانه آمدند به طوری که در برخی از شهرستان‌ها حضور خودروها در خیابان‌ها بیشتر شده و مردم در بیرون از خانه‌ها به سر بروند. این زلزله سبب هراس مردم در اردبیل و مشگین‌شهر شده و ۲۹نفر به خاطر مصدومیت هنگام فرار از منزل و استرس به بیمارستان‌های این شهرستان‌ها مراجعه کردند که از این تعداد ۶ نفر به علت مصدومیت در بیمارستان بستری و بقیه افراد سرپایی مداوا شده‌اند. اغلب آسیب‌دیدگان و مصدومان در اردبیل که به بیمارستان مراجعه کرده اند، دچار شکستگی و آسیب دست و پا و برخی نیز دچار ترس و استرس شده بودند.
>پیام تسلیت رئیس جمهوری
و تاکید بر بسیج امکانات
حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری در تماس تلفنی با استاندار آذربایجان‌شرقی در جریان آخرین وضعیت زلزله‌زدگان شهرستان میانه قرار گرفت و جان باختن تعدادی از هموطنان را در این زلزله تسلیت گفت.
دکتر حسن روحانی همچنین بر بسیج تمامی امکانات استان برای امدادرسانی و اسکان زلزله‌زدگان تاکید کرد.
معاون اول رئیس جمهوری نیز در تماس تلفنی با استاندار آذربایجان‌شرقی بر لزوم امدادرسانی فوری و بسیج تمامی امکانات برای کمک‌رسانی به مناطق زلزله‌زده استان تاکید کرد. اسحاق جهانگیری در تماس تلفنی با استاندار آذربایجان شرقی جویای آخرین وضعیت و اقدامات صورت گرفته برای کمک به زلزله‌زدگان شد. وی از استاندار آذربایجان‌شرقی خواست تا با بسیج تمامی امکانات استان و اعزام گروه‌های امدادرسان و ارزیاب به مناطق زلزله‌زده، اقدامات لازم و کمک رسانی فوری به آسیب دیدگان را دستور کار خود قرار دهد.
>اعلام آمادگی ارمنستان
وزیر موقعیت‌های اضطراری جمهوری ارمنستان آمادگی کشورش را برای مشارکت در امدادرسانی به آسیب‌دیدگان زلزله آذربایجان شرقی اعلام کرد.
«فلیکس تسولاکیان» وزیر موقعیت‌های اضطراری جمهوری ارمنستان به دنبال وقوع زلزله در استان آذربایجان شرقی، روز گذشته در تماس با سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایروان، با ملت و دولت ایران ابراز همدردی و برای مجروحین بهبودی سریع آرزو کرد. وی با یادآوری همکاری دو کشور در شرایط بحرانی و وقوع بلایای طبیعی، بر آمادگی کشورش جهت ارائه هر گونه کمک لازم در مناطق آسیب‌دیده تاکید کرد. در این تماس تلفنی، متقی معاون سفارت جمهوری اسلامی در ایروان، آخرین اطلاعات مربوط به زلزله را به طرف ارمنی منتقل کرد و مقرر شد هماهنگی لازم با مسئولان کشورمان جهت اقدامات مشترک احتمالی انجام شود.
سایر اخبار این روزنامه
هول نشوید، مسکن ملی شامل هر کسی نمی‌شود!
آذری جهرمی هم سوتی داد هم پاسخ
در حالی که برخی دولتی‌ها سرگرم آمارسازی هستند مردم ـ با طعنه و کنایه ـ از یکدیگر می‌پرسند وقتی مصوبات سفرهای قبلی به سرانجام نرسیده؛
گام چهارم گام جدی
معلم خشن
کارگاه در برابر کارگاه
استقبال و ابهام بازرگانان
آیا ایران در برابر زلزله مقاوم شده است؟
کنترل سونامی گوجه فرنگی با بزرگترین خرید حمایتی
لاریجانی نخواهیِ چپ و راست
وزیر جوان و اژده‌های هفت سر فساد
بپذیریم که روی گسل زلزله قرار داریم
راهکار بهتری هم بود؟
سخنی با رئیس جمهور روحانی
بپذیریم که روی گسل زلزله قرار داریم
راهکار بهتری هم بود؟
لزوم نگهداری بهتر مجموعه پاسارگاد
وزیر جوان و اژده‌های هفت سر فساد
