زمین‌لرزه 5.9 ریشتری با پس‌لرزه‌های بسیار، استان آذربایجان شرقی را لرزاند زلزله پاییزی در شهر تَرک

گروه حوادث: 17 دقیقه از ساعت 2 بامداد گذشته بود که ساکنان استان آذربایجان شرقی با لرزش شدید خانه‌های‌شان از خواب پریدند. زلزله‌ای به بزرگی 5.9 ریشتر، نه تنها در شهر ترک از توابع شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی به عنوان نزدیک‌ترین شهر به مرکز زلزله حس شد، که در شهرهای بسیار دیگر در استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان، زنجان و قزوین نیز احساس شد. حتی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی در شمال و غرب تهران در حساب‌های توئیتری خود نوشتند که لرزش زمین را حس کرده‌اند.
این زمین لرزه در ساعت 02:17:03 بامداد جمعه در عمق 18 کیلومتری زمین رخ داد. مرکز زمین لرزه در 19 کیلومتری ترک، 22 کیلومتری سراب و 29 کیلومتری ترکمنچای در استان آذربایجان شرقی قرار داشت و متعاقب آن چندین پس‌‌لرزه دیگر هم با شدت کمتر رخ داد. نکته قابل توجه زمان لرزش نسبتا طولانی 15 ثانیه‌ای زلزله اصلی بوده است. مرکز زلزله نگاری تا عصر جمعه، وقوع 57 پس‌لرزه را ثبت کرده است.
در‌پی وقوع زلزله در شهرستان میانه، طبق اعلام اورژانس‌ تاکنون 6 نفر فوت و حدود 584 نفر مصدوم شده‌اند که از این تعداد بیشتر نفرات آن با 261 و 233 مورد مربوط به شهرهای سراب و میانه بوده است. بیشتر مصدومان به صورت سرپایی درمان و تنها 36 نفر از زلزله‌زده‌ها در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند. تمامی کشته‌شدگان این حادثه نیز از اهالی روستای ورنکش شهرستان میانه هستند. طبق آخرین اخبار دریافتی، از 80 روستای زلزله زده در آذربایجان شرقی، وضعیت 78 روستا ارزیابی شده که درپی آن خسارت به 500 واحد مسکونی گزارش شده است. در میان روستاهای خسارت دیده، روستای ورنکش و ورزقان بیشترین خسارت را دیده‌اند. گاز همه مناطق زلزله زده به جز یک روستا وصل شده است. در همین راستا، 34 تیم عملیاتی در منطقه برای کمک به خسارت‌دیدگان فعال هستند. شهرهای میانه، سراب و ترکمانچای در استان آذربایجان شرقی تحت تاثیر مستقیم این زلزله قرار گرفته‌اند و تاکنون 7 روستای مناطق زلزله زده بیشترین خسارت را دیده‌اند و در این میان بیشترین تخریب در روستای ورنکش با تخریب 30 خانه گزارش شده است. همچنین بسیاری از مردم آذربایجان شرقی از ترس وقوع دوباره زلزله، ساعات بامداد جمعه را در خیابان‌ها گذراندند. بنا بر اعلام ناجا، علی‌رغم وقوع زلزله، کلیه مسیرهای مواصلاتی این استان باز است.
0 6 تخته چادر در روستای ورنکش کمپ زده شد


به دنبال وقوع زلزله، دستگاه‌ها و نهادهای مسئول و فعال در حوزه مدیریت بحران وارد عمل شدند. وزارت کشور، ستاد مدیریت بحران کشور، اورژانس، هلال احمر، نیروی انتظامی، استانداری آذربایجان شرقی و فرمانداری‌های تابعه از جمله نهادهایی بودند که به دنبال وقوع زمین لرزه اقدامات خود را آغاز کردند. ارتش نیز از آمادگی یگان‌های خود برای کمک و نیز آماده‌باش بیمارستان‌های خود در منطقه خبر داد.
رئیس‌جمهوری نیز پس از اخذ گزارش استاندار آذربایجان شرقی دستوراتی درباره امدادرسانی به مناطق زلزله زده صادر کرد. حسن روحانی طی تماسی تلفنی با استاندار این استان در جریان ابعاد حادثه، میزان خسارات وارده و وضعیت مصدومان قرار گرفت. معاون اول رئیس‌جمهوری نیز بر لزوم امدادرسانی فوری و بسیج همه امکانات برای کمک‌رسانی به مناطق زلزله‌زده استان آذربایجان شرقی تاکید کرد. اسحاق جهانگیری صبح جمعه در تماس تلفنی با استاندار آذربایجان شرقی که در ستاد بحران در روستای ورنکش بخش ترکمنچای میانه حضور دارد، گزارشی از آخرین وضعیت خسارات وارده و اقدامات صورت گرفته برای کمک به زلزله‌زدگان دریافت کرد. معاون اول رئیس‌جمهوری از استاندار آذربایجان شرقی خواست با بسیج تمامی امکانات استان و اعزام گروه‌های امدادرسان و ارزیاب به مناطق زلزله زده، اقدامات لازم و کمک‌رسانی فوری به آسیب‌دیدگان را دستورکار خود قرار دهد.
در همین راستا، معاون امداد و نجات سازمان هلال احمر از فراهم کردن کلیه امکانات اولیه برای زلزله‌زدگان خبر داد و گفت:  تعداد ۶۰ تخته چادر در روستای‌ ورنکش میانه کمپ زده شد تا خانوارهایی که در شرایط سخت‌تری هستند سکنی بگیرند. حامد سجادی در حاشیه بازدید از روستای زلزله زده ورنکش میانه در گفت‌وگو با ایسنا‌ افزود: اقلام غذایی ۷۲ ساعته و یک ماهه نیز به منطقه اعزام می‌شود که بخشی از آن در اختیار مردم قرار گرفته و  سایر اقلام از جمله چادر، موکت، چراغ والور و مایحتاج غذایی نیز در اختیار مردم زلزله زده قرار می‌گیرد. سجادی با اشاره به آخرین وضعیت روستاهای آسیب‌دیده، اظهار کرد: طبق بازدیدهایی که از سوی جمعیت هلال احمر به عمل آمد روستای ورنکش و دو روستای دیگر بیشترین آسیب را در زلزله بامداد جمعه دیدند. وی با اشاره به اینکه بلافاصله بعد از وقوع زلزله، نیروهای عملیاتی آذربایجان شرقی از مرکز و شهرستان‌های هم‌جوار ۲۴ تیم عملیاتی را برای ارزیابی و کمک‌رسانی به منطقه اعزام داشتند، تصریح کرد: بعد از ارزیابی‌های لازم، مشخص شد که سه روستا بیشترین آسیب را دیدند و در این بین روستای ورنکش دچار آسیب بیشتری شده زیرا این روستا تعداد پنج نفر فوتی داشته است. معاون امداد و نجات سازمان هلال احمر کشور با بیان این‌که بیشترین آوار در خانه‌های خشتی-‌گلی روی داده است، متذکر شد: ترک‌خوردگی‌های زیادی در دیوار منازل و نیز مراکز دامداری در این روستاها وجود دارد.
مرکزیت منطقه روستایی و ژرفای زیاد زلزله، دلیل خسارات کم زمین‌لرزه شدید
یک استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و مهندسی زلزله گفت: وقوع زمین‌ لرزه در محدوده‌ای روستایی و ژرفای نسبتا زیاد آن موجب شده تا خسارت‌ها و تلفات این زمین لرزه که بزرگای آن در حد یک زمین لرزه شدید بوده است، نسبتا محدود باشد. مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: زمین لرزه با بزرگای 5.9 ساعت 2:17 بامداد جمعه 17 آبان در محدوده روستای ترک در 25 کیلومتری شمال میانه را به لرزه درآورد. زلزله شمال میانه تا ساعت 11:20 صبح جمعه  7 پس لرزه با بزرگای بیش از 3.5 داشته است که بزرگ‌ترین آنها با بزرگای 4.3 در ساعت 3:02 بامداد روی داده است. وی با اشاره به مشخصات زمین‌شناسی محل رخ داد زلزله بیان کرد: گسل شاخص در این منطقه گسلی فعال با راستای شمال شرق-جنوب غرب است که به عنوان گسل بزقوش-گرمرود شناخته می‌شود. سازوکار این زلزله، امتداد لغز و گسل مسبب با شیبی به سوی شمال‌غرب و ژرفای آن حدود 18 کیلومتر برآورد شده است. او همچنین از احتمال آزاد شدن تدریجی انرژی موجود در بافت زمین محل رخداد زلزله میانه و وقوع لرزه‌های بزرگ‌تر خبر داده است.
کارشناسان می‌گویند فلات آذربایجان شرقی چهار گسل مهم و بزرگ دارد و این منطقه کانون مخرب‌ترین زلزله‌های تاریخی ایران بوده است. استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل از نظر موقعیت تکتونیکی، در شرق دریاچه ارومیه با ارتفاع متوسط بیش از دو هزار متر از سطح این دریاچه، یک فلات را تشکیل می‌­دهند که به آن «فلات آذربایجان­ شرقی» می­‌گویند. بنا‌بر گفته کارشناسان، این فلات چهار گسل مهم و بزرگ دارد. در بخش شمال این فلات،  گسل ارس، در شرق‌ گسل آستارا-اردبیل، در جنوب و غرب گسل تبریز و در جنوب و جنوب­ شرق گسل فیروزآباد یا گسل میانه-اردبیل وجود دارد. زلزله‌شناسان می‌گویند این گسل‌ها فعال، جوان و زلزله‌زا هستند و شاخه‌های فرعی  دارند؛ مثلا گسل تسوج از جمله شاخه‌های مهم گسل تبریز است. این گسل در پایانه شمال غربی آن شکل گرفته و در سمت جنوب شرقی گسل تبریز نیز گسل بزقوش تشکیل شده است، در‌نتیجه تمامی زلزله‌های اخیر که در تسوج، خوی، صوفیان، شربیان و بستان‌آباد روی داده‌اند و زلزله ۲۵ مرداد ماه سال جاری که بزرگی آن ۴.۳ ریشتر بوده نیز مرتبط با فعالیت سیستم گسلی تبریز هستند.
کارشناسان زلزله می‌گویند گسل تبریز به حکایت تاریخ، لرزه‌خیزترین گسل در استان است. این گسل از جنوب شهر زنجان تا نزدیکی خوی و به عقیده برخی تا کشور ترکیه امتداد دارد و شواهد حاکی از تقسیم گسل تبریز به سه پاره یا segmenدر استان آذربایجان‌شرقی و استان‌های مجاور آن به خصوص آذربایجان ‌غربی است.
در طول تاریخ زلزله‌های زیادی مرتبط با گسل شمال تبریز و شاخه‌های فرعی آن اتفاق افتاده و زمین‌شناسان حدود ۱۰ زمین لرزه شدید را که در سال‌های ۸۵۸، ۱۰۴۲، ۱۲۷۳، ۱۳۰۴، ۱۴۴۰، ۱۶۴۱، ۱۷۱۷، ۱۷۲۱، ۱۷۸۰ و ۱۷۸۶ میلادی در شهر تبریز رخ داده‌ است، به فعالیت گسل شمال تبریز نسبت داده‌اند که بزرگای آن‌‌ها بیش از شش و نیم تا هفت ریشتر تخمین زده شده است. محققان می‌گویند احتمال وقوع زمین لرزه‌هایی با بزرگای شش ریشتر هر ۳۰۰ سال یک بار و زلزله‌های بالای هفت ریشتر بیش از ۷۰۰ سال برآورد شده است.
سایر اخبار این روزنامه
آیا اجرای طرح‌های مقطعی ساماندهی موتورسیکلت‌ها تاثیر محسوسی در قانونمداری رانندگان‌شان دارند؟ محمدعلی وکیلی حرکت در مسیرگام‌به‌گام تحریم‌ها، فساد و ناکارآمدی‌های درونی سیستم‌های اقتصادی را عیان‌تر کرد اقتصاد، اسیر تحریم یا فساد؟ «ابتکار» از احتمال حذف رئیس فعلی مجلس و کاندیداتوری زاکانی از قم گزارش می‌دهد تلاش تندروها برای حذف لاریجانی چرا برخی علی‌رغم هشدارها باز هم نسخه غیرقانونی فیلم‌ها را تماشا می‌کنند؟ فیلم‌های دزدکی «ابتکار» از جزئیات گام چهارم هسته‌ای ایران طی روزهای اخیر گزارش می‌دهد آخرین مهلت ایران به اروپا برای نجات برجام؟ دولت کسری بودجه را از طریق رشد نقدینگی جبران می‌کند الزامات مهار تورم در ایران زمین‌لرزه 5.9 ریشتری با پس‌لرزه‌های بسیار، استان آذربایجان شرقی را لرزاند زلزله پاییزی در شهر تَرک رئیس قوه قضائیه: در جایگاه قضایی در ایام انتخابات مطلقا نباید له و علیه شخصی موضع‌گیری کرد رئیس دفتر رئیس‌جمهوری: برنامه ایران برهم زدن برجام نیست