روزنامه همدلی
1398/08/14
یک گام برای دموکراتیکتر شدن اصلاحطلبان را نجات میدهد؟ «سرای» یازده
اصلاحطلبان میخواهند تعیین کاندیداهای انتخابات مجلس را از طریق سامانهای اینترنتی به بدنه اجتماعی واگذار کنندهمدلی| محسن رفیق| در اثنای سرعت گرفتن شمارش معکوس روزهای باقیمانده تا شروع ثبت نام نامزدهای انتخاباتی مجلس یازدهم و در وانفسای هجوم موجهای انتقادی مختلف برعملکرد سیاسی اصلاحطلبان که عمدتا به عدم تحقق وعدههای انتخابات، ابهام در تصمیم گیری و عدم پاسخگویی به منظور مجاب کردن افکار عمومی نسبت به عملکرد خود، متهم میشوند، طرح «سرا» از سوی شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، به عنوان راهکاری جدید در جهت دستیابی به لیستی از افراد مورد تایید این جناح، برای انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی، معرفی میشود. اما آیا طرح سرا نیاز اصلی و راهبردی برای وضعیت کنونی اصلاحات است؟
طرح سرا یا به عبارتی همان سامانه رایسنجی اصلاحطلبان، که تازهترین و شاید تنها فعالیت سیاسی اصلاحطلبان درباره انتخابات مجلس است و شاید بتوان از آن به عنوان تحرکی در برابر انتقادهای مبتنی بر تعلل آنان در این زمینه یاد کرد؛ با این هدف مطرح شده است که گامی در جهت انتخاب دموکراتیکتر، شفافتر و مردمیتر نامزدهای جبهه اصلاحطلبان در انتخابات مجلس باشد.
در مقدمه این طرح آمده است: این طرح، نوعی انتخابات مقدماتی نیمه باز است که به صورت آنلاین قابل برگزاری است و نیازمند تغییرات سازمانی و تشکیلاتی زمانبر نیست. همچنین در معرفی این طرح ادعا شده است که چنین طرحهایی در سده گذشته، در احزاب و جریانهای سیاسی دهها کشور جهان آزموده شده و باعث شده از فساد سیاسی و نقش لابیهای ناسالم در روی کار آمدن نامزدها کاسته شود و همچنین به شکلگیری فضای انتخاباتی و بسیج رای و استفاده از فرصت انتخابات از طریق افزایش آگاهی کمک کند.
سرا در حقیقت یک سامانه آنلاین است که در ابتدا میبایست نامزدهایی که خود را از طیف اصلاحطلبان میدانند و قصد کاندیداتوری در انتخابات مجلس یازدهم دارند، در آن ثبت نام کنند. پس از آن برای هر نامزد، یک پروفایل اختصاصی شامل عکس و مشخصات نامزد، رزومه و سوابق، فهرست حامیان حقیقی و حقوقی ( شامل احزاب و نهادهای اصلاحطلب )، شعارها و برنامهها ولینک صفحات آن نامزد در فضای مجازی تشکیل میشود.
مرحله اصلی که در واقع، رای گیری از بین این نامزدهای ثبت نام شده است در نیمه آخر دی ماه و به صورت آنلاین، توسط اعضای اصلاحطلب این سامانه آغاز شده و به نوعی یک انتخابات ابتدایی درون گروهی جهت شکل گیری لیست اصلی انتخاباتی آغاز میشود که پایه آن اجماع حداکثری اعضای جبهه اصلاحطلبی است. اما چه کسانی میتوانند در این رای گیری مجازی درون گروهی شرکت کنند؟ سامانه اعضای شورای عالی سیاست گذاری استانها به عنوان لایه اول اعضایی هستند که میتوانند در رای گیری شرکت کنند. پس از آن فعالان احزاب و تشکلهای اصلاحطلب در سراسر کشور هستند که صلاحیت شرکت در این رای گیری را دارند.
امضای منشور اصلاحات، پذیرش میثاق نامه و تعهد به کنارهگیری به نفع نامزدهای فهرست نهایی برآمده از انتخابات مقدماتی و همچنین جلب حمایت حداقل یک سوم از اعضای شورای عالی سیاست گذاری اصلاحطلبان در هر استان برای ورود به عرصه انتخابات از جمله شرایطی است که برای نامزدی ابتدایی افراد برای ورود به انتخابات مجلس و ورود به این سامانه رای گیری در نظر گرفته شده است.
این طرح هنوز نیامده اما با حاشیهها و مخالفتهایی روبرو شده است. غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در توییتی به این طرح واکنش نشان داده و نوشته: «بدنه اجتماعی اصلاحات از پایین به بالا شکل میگیرد، نه از بالا به پایین! چه کسی حق دارد بدنه اجتماعی اصلاحات را انتخاب کند؟ آنان باید ما را انتخاب کنند یا ما آنان را؟! آنچه انتخابات را معنادار میکند و به مردم رغبت رای دادن میبخشد، نتیجه رای دادن است و نه مناسک آن. شکلگرایی و مناسکگرایی سیاسی چه برای حکومت چه برای اصلاحات بیراهه است. به فکر کارآمدی اصلاحات باشیم...بگویید در مجلس یازدهم چه میکنید تا مردم درباره رای دادن و ندادن به شما تصمیم بگیرند. برای مردم اهمیتی ندارد که چگونه نامزد شدهاید، مهم این است که چه میکنید.»
اگر چه نمیتوان به راحتی ظاهراقناع کننده چنین طرحهایی را نادیده گرفت یا حتی پیشاپیش دستیابی به اهداف آن را مورد تردید قرار داد، اما سوال این است که آیا این طرح برای رفع مشکلات اساسی اصلاحطلبان در انتخابات پیش روست؟ سوال مهمی که در این زمینه مطرح است اینکه چگونه اصلاحطلبان خود را محق میدانند در شرایطی که سطح اقبال حامیان آنها به واسطه عملکردشان روند کاهشی به خود گرفته است، به جای تشریح و توجیه فعالیتهای پیشین خود، تبیین و توضیح تغییرات احتمالی سیاستها و مهمتر از همه، اقناع افکار طرفداران جبهه اصلاحطلبی درباره اهداف آینده، به فکر ابداع و اجرای چنین طرحی برآیند که اگرچه به جای خود نوید بخش تفکری نو است، اما همچنان مردم و هواداران را در حاشیه خود دارد.
شاید اجرای چنین طرحی بسیار نیکوتر به اهداف خود دست مییافت اگر حداقل پیش از آن، موجبات توجیه عملکرد چند ساله اصلاحطلبان نزد افکار عمومی فراهم میشد. دلگرمی هواداران نسبت به ایجاد برخی تغییرات در این جبهه تقویت میشد و با رایزنی در جهت حضور برخی چهرههای شناخته شده اصلاحطلب، نیرویی جدید در بدنه آن جای میگرفت.
یکی از موانع اصلی این طرح را باید در اعلام نظر شورای نگهبان جستوجو کرد. چرا که تا پیش از تایید صلاحیت نامزدها توسط شورای نگهبان، رایگیری درون گروهی بیمعنی بوده و شاید حتی با رد صلاحیت برخی نامزدها با توجه به محدودیت زمانی، جایگزینی نامزدهای جدید انرژی زیادی را از مجموعه تلف کرده، و به نوعی چالش تازهای را در جهت اجرای این طرح ایجاد کند.
از طرفی زمان محدود تبلیغات نامزدهای تایید شده، فضای کافی و لازم را در اختیاراصلاحطلبان قرار نخواهد داد تا به معرفی نامزدهای جدید در میان مردم پرداخته و نظر آنها را به طور کامل جلب کنند.
انجام چنین طرحهایی سالهاست که در کشورهای دیگر به عنوان بخشی از فعالیتهای درون حزبی اجرا میشود و البته که ایجاد بسترهای مناسب برای شکلگیری آن در کشور را باید به فال نیک گرفت. اما به نظر میرسد حتی اگر بتوان راهحلهایی برای موانع پیش روی آن ارائه کرد، اجرای آن در این زمان محدود تا انتخابات مجلس یازدهم فارغ از کاستیهایی بیشمار نخواهد بود. چه بسا اگر چنین طرحی بسیار قبلتر و با برنامهریزی و زمینهسازی بهتری شکل میگرفت، میتوانست نقایص و موانع پیش رو را با تامل بیشتری مورد بررسی قرار دهد.
آنچه مهمتر از سامان دادن این گونه طرحها به نظر میرسد، سامان دادن به عملکرد پیشروست. اینکه اصلاحطلبان چه رویکرد جدیدی را در مجلس یازدهم در برنامههای خود در نظر گرفتهاند تا که مردم و هواداران از کاستیهای عملکرد پیشین آنها، گذر کرده و دلخوش به آینده باشند. باید اذعان کرد که این طرحها از فشار نگاه منفی جامعه مدنی و حامیان جبهه اصلاحطلبی نخواهد کاست، چرا که به جای نگاه به بیرون و بستر جامعه، دوباره سر به درون بردن است و گویی به جای انتخاب شدن در تفکر انتخاب کردن.
توضیح به مردم، تشریح عملکرد بیان کاستیها و حتی عذرخواهی، گزینههایی دموکراتیکتر و مردمیتر به نظر میآید که میتواند دوباره اعتماد برانگیزد، جریان بیافریند، و شور تازهای به فضای تا حدودی سرد این روزها بخشد. شور و شوق سیاسی جدیدی که نه تنها جبهه اصلاحطلبی نیازمند به آن است بلکه کورسوهای امید مردم و هواداران همیشه همراه را نیز شعلهای جدید میبخشد.
شاید که این سرا برای انتخابات بعدتر مفیدتر واقع شود تا برای سامان دادن به اصلاحات در آستانه انتخابات مجلس یازدهم. کاش که بتوان سرایی دیگر آفرید تا که سایه سقفش این بار مردم و البته هواداران اصلاحطلبی را هم در بر گیرد.
سایر اخبار این روزنامه
دستور وزیر آموزش و پرورش برای بررسی تغییرات کتب درسی فارسی
یک فعال سیاسی اصلاحطلب در گفتوگو با «همدلی» طرح «سرا» را تشریح کرد: پایان پدرخواندگی
ربیعی در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران: نباید برچسب «آمریکایی» را برای طرد و حذف دیگری به کار ببریم
آشوبها بغداد را تکان داده است؛ زلزله نافرمانی مدنی در عراق
معصومه ابتکار موضوع زندان برای مهریه بینتیجه و بیفایده است
مصطفی اقلیما موانع مشارکت زنان در اجتماع را در گفتوگو با همدلی تبیین کرد برابری زن و مرد در فرهنگ، نه در قانون
بهرام بیضائی اثر برجسته صادق هدایت را با نگاهی متفاوت روی صحنه میبرد مرجانخوانی از داشآکل
همدلی موضوع تلاش عدهای برای ترویج چندهمسری در کشور را بررسی میکند شلوار دو تاییها
یک گام برای دموکراتیکتر شدن اصلاحطلبان را نجات میدهد؟ «سرای» یازده
«همدلی» حاشیههای اختصاص ارز دولتی برای کنترل قیمت کالاهای اساسی را ارزیابی کرد
دبیرکل حزب اسلامی کار در نقد طرح جدید انتخاباتی اصلاحطلبان در گفتوگو با همدلی:
روزی فقط به نام دانشآموز
تغییر الگوهای همزیستی تنازع برای بقا یا اتحاد برای دموکراسی