آنچه گذشت: اقدام دانشجویان پیرو خط امام خودسرانه نبود

سید غلامرضا هزاوه‌ای‪-‬ پیش از دانشجوها، مجاهدین خلق اقدام به تسخیر سفارت‌خانه آمریکا کردند، یکی از دلایل احتمالی آن وجود محافظان سفارت‌خانه آمریکا بود، زیرا معمولا عده‌ای به عنوان ماموران نیروی امنیتی مسلح اطراف سفارت‌خانه‌ها حضور داشتند. علیرغم اینکه مجاهدین خلق هم مسلح بودند، اما به هر حال موفق نشدند و شاید مواجه‌شدن با برخی موانع باعث عقب‌نشینی و عدم اقدام‌شان شد و دانشجوها نیز به دلیل حضور نیروهای امنیتی و پلیس دیپلمات در اطراف سفارت‌خانه بدون همراه داشتن اسلحه نمی‌توانستند اقدامی کنند.
مورد دیگری که وجود دارد این است که گروهی از نیروهای مسلح مانند سپاه که به جریان اصلی انقلاب نزدیک بودند، پیش از دانشجوها در جریان این اقدام قرار گرفتند و قبل از اقدام دانشجویان 13 آبان، یا نیروهای امنیتی را مرخص کردند یا آن‌ها را خلع سلاح کردند.
دانشجویان با هیچ‌گونه مانعی در زمان 13 آبان مواجه نبودند که این در واقع نشان می‌دهد اقدام آن‌ها کاملا خودسرانه نبوده است. ابتدا بخشی از آن مرکزیت انقلاب که گمان می‌کنم شورای انقلاب بوده است یا اشخاص دست‌اندرکار بودند، از پیش مطلع شدند و مرخص کردن نیروهای امنیتی را انجام دادند که راه هموار شود، زیرا بالا رفتن از دیوار سفارت‌خانه در ابتدا نمی‌توانست تحقق پیدا کند.
نکته دیگری که وجود دارد، با توجه به کودتای 28مرداد ماه سال 1332، قرار بر این بود که دو یا سه مرتبه اتفاق بیفتد. بار نخست 5 مرداد ماه انجام شد که آن‌چنان به نتیجه‌ای نرسید و بار دیگر 25مرداد ماه که تا حدی پیش رفتند و نتیجه گرفتند و در نهایت کودتای 28مرداد ماه زمان مصدق در سفارت‌خانه کلید خورد، زیرا متوجه شده بودند که به اصطلاح ستون پنجمی به عنوان جاسوس یا نفوذی در ارتش وجود دارد که تمام برنامه‌ریزی‌ درباره کودتا را پیش از آن که به نتیجه‌ برسد، لو می‌دهد.


زمانی که برنامه‌ریزی‌ها در سفارت‌خانه انجام شد به نتیجه نشست و کودتا موفق شد. برخی معتقد بودند که این نفوذی‌ها حزب توده بودند، یعنی علاوه بر این که در ارتش حضور داشتند، هم‌زمان هم عضو حزب توده بودند،‌ اما مسئله مهم این بود که تشخیص داده شد،‌ کودتا از طرق ارتش شکست خواهد خورد، بنابراین برنامه‌ریزی کودتا در سفارت‌خانه اتفاق افتاد، البته برخی از مدافعان تشکیل سفارت‌خانه آمریکا معتقد بودند که کودتا می‌توانست دوباره بعد از انقلاب هم رخ دهد، بدین معنا که اگر از داخل سفارت‌خانه آمریکا مطلع نمی‌شدند و به اسرار آن دست پیدا نمی‌کردند، احتمال وجود داشت اتفاقی که درباره مصدق اتفاق افتاد، پس از انقلاب هم تکرار شود و از داخل سفارت‌خانه آمریکا کودتایی رخ دهد که به عنوان مثال انقلاب را با شکست رو به رو کند و باعث بازگشت شاه شود، به همین دلیل تعدادی از افراد سرشناس دیگری که از جریان‌ها و گروه‌های مختلف با انقلاب موافق بودند و گمان نمی‌کردند که انقلاب از بین برود، زیرا هنوز خاطره کودتای قبلی را در ذهن داشتند، به همین خاطر آن‌چنان هم مخالفت نداشتند، به هر حال حمایت‌های مردمی و جو ضد‌ آمریکایی به شدت در تمام کشورهای خاورمیانه و آمریکای جنوبی آن دوره فعال بود که نگاهی ضدامپریالیستی و منفی به آمریکا داشتند و افکار عمومی نیز با آن‌ها همکاری می‌کرد، چرا که مردم پس از تسخیر سفارت‌خانه آمریکا باز هم هفته‌ها در مقابل درب سفارت‌خانه از این کودتا حمایت می‌کردند. اما به هر حال باید ذکر کرد که این کودتا ابتکار و ذهنیت خود دانشجوها نبود،‌‌ زیرا بدون حمایت‌های فکری و امنیتی یا امثال آن توانایی رو به ‌رو شدن با آن را نداشتند و به نتیجه‌ای هم نمی‌رسیدند.
اساسا این کار امکان‌پذیر نبود و هم حمایت‌های فکری و هر نوع حمایتی که زمینه را برای آن فراهم می‌کرد، وجود داشته است. به طور کلی سفارت‌خانه‌ها هیچ‌گاه در هیچ کشوری آنقدر هم بی‌دفاع نیستند که توسط چند تن از دانشجویان فاقد اسلحه با کتاب و دفتر از دیوار سفارت‌خانه‌ای بالا بروند و آن را تسخیر کنند و کسی هم جویای آن نشود که چرا این کار را انجام دادند یا اصولا از کجا آمده‌اند، هیچگاه در تاریخ به صراحت به این پرسش پاسخی داده نشده است.
سایر اخبار این روزنامه
همدلی ماجرای حذف اشعار مشاهیر ادبی از کتاب‌های درسی را ارزیابی کرد سُخُن را بریدند؟! ناصر ایمانی در گفت وگو با «همدلی» مطرح کرد: قالیباف عَلَمی برای وحدت نمی‌شود گزارشی از حاشیه‌های یک روز دیپلماسی در بهارستان؛ خروج ظریف، عصبانیت نمایندگان نقاط کور در شفافیت اموال نمایندگان رییس شورای شهر تهران تاکید کرد: لزوم توجه به شایسته سالاری در انتصابات شهرداری تهران شرایط حمایت از افشاگران فساد تعیین شد رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و دانش‌آموزان به مناسبت سالگرد 13 آبان: عربستان، آرامکو را می‌فروشد؛ خبری که دیده نشد.آیا اتفاقی در سایه بازار جهانی انرژی قرار گرفته است؟ رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و دانش‌آموزان به مناسبت سالگرد 13 آبان: به رانت‌خوار رای نمی‌دهم با اشاره به یک ماه اعتراضات خیابانی؛ عبدالمهدی: زمان بازگشت زندگی عادی به عراق است روایتی متفاوت از عضو سابق کابینه دولت موقت ازفردای13 آبان: شبی که آقایان نیامدند آنچه گذشت: اقدام دانشجویان پیرو خط امام خودسرانه نبود