روزنامه ابتکار
1398/08/13
مشوقهای غیرضروری به عاملی برای فرار مالیاتی پردرآمدها تبدیل شدهاند پایان تبعیض مالیاتی
معافیتها و مشوقهای مالیاتی گسترده و غیرضروری به عاملی برای فرار مالیاتی پردرآمدها و تبعیض در جامعه تبدیل شدهاند که حذف و ساماندهی آنها علاوه بر افزایش درآمدهای ملی میتواند فشار بر روی سایر مالیاتدهندگان را کاهش دهد.به گزارش ایرنا، معافیت مالیاتی و فرار مالیاتی، در واقع دو روی یک سکه هستند و پیامد آن دست نیافتن به درآمدهای مالیاتی، تبعیض و وارد آمدن فشار به روی سایر مالیاتدهندگان است.
واقعیت اینکه تفاوت معافیت مالیاتی و فرار مالیاتی در این است که فرار مالیاتی امری غیرقانونی شناخته میشود، اما معافیت مالیاتی تحت حمایت یک مصوبه قانونی صورت میگیرد. هدف اصلی اعطای معافیتها و مشوقهای مالیاتی در کشورهای مختلف، ترویج سرمایهگذاری و حمایت از روند تولید است؛ بدین ترتیب سیاستگذار با استفاده از این ابزار میتواند سرمایهگذاریها را به سوی اهداف پیشبینیشده هدایت کند.
همواره میزان معافیتها و مشوقهای مالیاتی مطابق با سیاستهای کلان اقتصادی کشورها و طبق برنامههای مدون، تعیین میشود که موقت بوده و دارای دوره زمانی محدودی است.
سالهای گذشته در ایران، معافیتهای مالیاتی گستردهای در بخش کشاورزی، مناطق آزاد، امور خیریه، شرکتهای دانش بنیان، بخشهای مختلف اقتصادی، بخش فرهنگ و... اعطا شده که نقش مثبتی در بهبود فعالیتهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... نداشته و در واقع به ابزاری برای فرار مالیاتی و گسترش تبعیض مالیاتی تبدیل شدهاند.
دستگاه مرجع رقم دقیقی درباره حجم معافیتهای مالیاتی را اعلام نکرده، اما از برخورداری ۴۰ درصد از اقتصاد کشور از معافیت مالیاتی سخن گفته میشود.
بر اساس برخی برآوردهای غیررسمی، میزان افزایش درآمدهای دولت در صورت حذف معافیتهای مالیاتی غیرضروری، حدود ۲۰ درصد درآمدهای مالیاتی کنونی محقق خواهد شد.
تردید در اثربخشی معافیتها بر تولید و سرمایهگذاری
ساماندهی معافیتها و مشوقهای مالیاتی با توجه به حجم گسترده آنها از حوزههایی است که در زمینه اصلاحات مالیاتی، اهمیت بسزایی دارد و مطالعات گویای این واقعیت است که تعداد، حجم و عمق معافیتهای مالیاتی موجود در نظام مالیاتی کشور در مقایسه با اغلب کشورهای جهان در سطح بسیار بالاتری قرار دارد.
کارشناسان اقتصادی براین باورند که اثربخشی اغلب این معافیتها بر تولید و سرمایهگذاری و یا تشویق فعالیتها، مورد تردید است و بررسیهای انجام شده حاکی از فقدان هرگونه اثر مثبت این معافیتها و مشوقها بر متغیرهای اقتصادی است.
بیعدالتی در اعطای معافیت مالیاتی
نظام مشوقها و معافیتهای مالیاتی در ایران بسیار پیچیده است و دامنه گستردهای از فعالیتها را شامل میشود و علاوه بر گستردگی زیاد، ایراد دیگر نظام معافیت مالیاتی در ایران، غیرهدفمند بودن و طولانی بودن این نوع معافیتهاست که مجموعه این ایرادها موجب میشود که اهداف قانونگذار از اعطای معافیتها و مشوقهای مالیاتی را محقق نسازد.
علی عسکری، رئیس اسبق سازمان امور مالیاتی در این باره گفته بود: در نظام مالیاتی کشور ما معافیتها و مشوقهای مالیاتی منحصربهفرد است و شاید در هیچ یک از نظامهای مالیاتی پیشرفته، امروزه، معافیتها و مشوقهای مالیاتی که در نظام مالیاتی کشور ما وجود دارد، مشابهی نداشته باشد و بسیاری از این مشوقها و معافیتهای مالیاتی اعطایی، برای اقتصاد کشور غیرکارآمد است و جنبه خودنمایی یا شعار دارد.
به گفته عسکری، معلم آموزش و پرورش با حقوق ماهانه سه میلیون تومان مالیات میپردازد، اما از یک کشاورز که ۱۰۰ هکتار زمین کشاورزی دارد، یک ریال هم مالیات اخذ نمیشود.
استفاده از روشهای فریبکارانه برای کسب معافیت مالیاتی
بررسیها نشان میدهد که دامنه برخورداری از معافیتها و مشوقهای مالیاتی بسیار گسترده است بهطوری که بخش کشاورزی، مناطق آزاد، امور خیریه، شرکتهای دانشبنیان، بخشهای مختلف اقتصادی، بخش فرهنگ و... را شامل میشود که مالیات ندادن برای آنها به عادت و حق تبدیل شده است.
نگاهی به این فهرست طولانی حکایت از این دارد که این معافیتها، جدا از موارد پیشبینیشده در قانون مالیاتهای مستقیم است که برای حقوق و دستمزد اعطا میشود.
نکته جالب اینکه شرکتهای برخوردار از معافیت مالیاتی، پس از پایان دوره زمانی تعیینشده، با استفاده از شیوههای فریبکارانه تلاش میکنند معافیت مالیاتی خود را ادامه دهند و طبق قانون شرکتها در مناطق آزاد تا ۲۰ سال از پرداخت مالیات معافیت دارند، اما بسیاری از شرکتهای این مناطق پس از پایان دوره زمانی ۲۰ ساله، خود را ورشکسته اعلام و با نام جدید به فعالیت خود ادامه میدهند تا بتوانند برای ۲۰ سال دیگر دوباره از معافیت مالیاتی برخوردار شوند.
لزوم اعطای معافیتهای مالیاتی بر اساس کارآمدی
یکی از علتهای اصلی گسترش معافیتها و مشوقهای مالیاتی، این است که برای حمایت از یک نوع فعالیت خاص اقتصادی در بخش کشاورزی، صادرات و... به جای تهیه بسته حمایتی منسجم و کارآمد، اقدام به ارائه معافیتها و مشوقهای مالیاتی میشود.
مدیران و سیاستگذاران در واقع به جای رفع مشکلات و موانع اصلی توسعه کسبوکارها، در گام نخست اقدام به اعطای معافیت و مشوق مالیاتی کردهاند، که گذشت زمان، ناکارآمدی این سیاست را نشان داده است.
گذشت زمان نشان میدهد که موانع اصلی توسعه فعالیتهای اقتصادی، فرهنگی و... چیزی به جز مالیات بوده، به همین دلیل با وجود معافیت مالیاتی، بسیاری از این فعالیتها به بنبست برخورده و بهرهوری لازم را نداشتهاند.
تهیه پیشنویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی
چندی پیش با توجه به مشکلاتی که در زمینه معافیتها و مشوقهای مالیاتی وجود دارد، پیشنویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی برای ساماندهی این معافیتها تهیه شد و در چهل و یکمین جلسه شورایعالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه که روز شنبه با حضور اعضاء و سران سه قوه تشکیل شد، سیاستهای اصلاح ساختار نظام مالیاتی مبتنی بر افزایش پایه مالیاتی بررسی شد.
سیاستهای اصلاح ساختار نظام مالیاتی مبتنی بر افزایش پایه مالیاتی و نسبت آن با درآمد ناخالص ملی و تامین منابع پایدار و جهتگیریهای مالیاتی در حمایت از افزایش تولید و حمایت از اقشار کمدرآمد، در این جلسه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بررسی چندین باره موضوع نظام مالیاتی در این شورا، نشاندهنده عزم جدی همه قوا برای ساماندهی اخذ مالیات است و به نظر میرسد با توجه به کاهش درآمدهای نفتی، تصمیم قوای سه گانه برای قطع کامل درآمدهای حاکمیتی به نفت جدی است که در این مسیر، مهمترین جایگزین برای نفت، درآمدهای مالیاتی به شمار میرود.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهوارهای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: اینبار با بمبافکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر میدهیم / سردار حاجیزاده: صد در صد میزنیم (جوان) جنگ رسانهای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگطلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و دانشآموزان:
مذاکره با آمریکا هیچ نتیجهای ندارد
علیرضا صدقی
جدال با حریف موهوم
«ابتکار» از خطرات بیرمقی بین جریانها و فضای سیاسی کشور گزارش میدهد
گفتمانسازی آخرین فرصت جریانهای سیاسی
«ابتکار» چرایی برخی تغییرات در کتابهای ادبیات مدارس را بررسی میکند
ردپای سیاست در کتابهای فارسی؟!
«ابتکار» دلایل افزایش دوباره قیمت پراید را بررسی کرد
پراید روی ریل گرانی
«ابتکار» از معضلی که شهر تهران را در زمان بارندگی فلج میکند، گزارش میدهد
تهران زیر آب
مشوقهای غیرضروری به عاملی برای فرار مالیاتی پردرآمدها تبدیل شدهاند
پایان تبعیض مالیاتی
نخستوزیر بریتانیا از طرفدارانش خواست مانع پیروزی جرمی کوربین در انتخابات پارلمانی شوند
ظریف در صحن علنی مجلس:
۶ قطعنامه قبلی شورای امنیت کاردستی برخی دوستان بود
رئیس مجلس:
مقامات آمریکا فکری به حال دهان آقای ترامپ کنند
امدادرسانی به ۴۵۷ گلستانی متاثر از سیل و آبگرفتگی
منافع ملی بنیاد وحدت ملی
تاثیر سنگین بحران مالی بر اقتصاد کشورهای توسعهیافته