3800 پزشک خراسان رضوی طبابت نمی کنند !

بررسی ها نشان می دهد از هشت هزار پزشک عمومی استان، طی سال های اخیر فقط 4200 پزشک فعالیت دارند و 3800 نفر از آن ها به کار طبابت مشغول نیستند. این را معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به «خراسان رضوی» اعلام می کند که بیانگر آن است افرادی که هفت سال آموزش پزشکی را گذرانده اند، حالا ردپایی از آنان در طبابت وجود ندارد. آن طور که مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده اند، هزینه تربیت یک پزشک در دوره هفت ساله پزشکی، سالانه 100 میلیون تومان است که با فرض ثابت بودن هزینه ها در طول هفت سال، این رقم به 700 میلیون تومان برای تربیت یک پزشک می رسد. حال با احتساب این میزان هزینه برای 3800 پزشک به رقمی قابل تامل می رسیم که عملا صرف کاری شده که بازدهی مرتبط به خود را نداشته است.
ردی از طبابت 40 هزار پزشک در کشور  وجود ندارد
دکتر اعتضاد رضوی معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با «خراسان رضوی» می گوید: به طور نسبی آن طور که انجمن پزشکان عمومی به ما اعلام کردند، تعداد زیادی از پزشکان عمومی ما وارد مطب نشده اند، از هشت هزار پزشک عمومی در استان 4200 پزشک مطب دارند و بقیه نه، این پزشکان شاید به نوعی در جایی مشغول باشند اما فعالیت و اشتغال خصوصی فعالی ندارند و در واقع نیمی از پزشکان عمومی فعال هستند.
وی می افزاید: من در جلسه ای  به نقل از وزیر بهداشت گفتم که طبق برآورد، ردی از طبابت 40 هزار پزشک در کشور وجود ندارد، یعنی دانش آموخته شده اند اما به کار طبابت مشغول نیستند یا این که شماره نظام پزشکی دریافت نکرده اند، همچنین سیستم بیمه هم برای آن ها چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی وجود ندارد. وی در پاسخ به این سوال که این تعداد پزشک که در کار طبابت نیستند، در چه زمینه ای فعالیت می کنند؟ می گوید: ممکن است درگیر کارهای دولتی یا کارهای ستادی باشند یا کار غیر مرتبط انجام دهند. وی همچنین در پاسخ به این که دولت برای تربیت این تعداد پزشک هزینه های زیادی صرف می کند که در سیستم درمان قرار بگیرند، چه ساز و کاری برای به کار گیری این افراد در کارهای مرتبط به آموزش آن ها وجود دارد؟ می گوید: بهترین سازوکاری که به ذهن وزارت بهداشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده، این است که مصوبه ای را در قالب سند آمایش آموزش عالی سلامت به تصویب رسانده و تقاضای دقیق نیروی انسانی در حوزه سلامت مشخص شده است.


وزارت بهداشت هم به دنبال کاهش ظرفیت است
اعتضاد رضوی تصریح می کند: وزارت بهداشت به دنبال کاهش ظرفیت دانشجویان پزشکی است چون مجلس شورای اسلامی طرحی داده بود که ظرفیت رشته های پزشکی افزایش پیدا می کرد، اگر این اتفاق می افتاد خیلی مشکل ایجاد می شد چرا که برای تربیت نیروی انسانی از منابع ملی بهره می گیریم که اگر آن ها در حوزه سلامت به کار گرفته نشوند، خسارات زیادی به کشور وارد می شود. وی ادامه می دهد: با همین ظرفیت دانشگاه های علوم پزشکی امکانات آموزشی و زیر ساختی فراهم نیست، رشته های علوم پزشکی مثل دیگر رشته ها نیست که فقط با افزودن کلاس مشکل برطرف شود، این رشته ها نیاز به کارورزی و آموزش های عملی دارند که باید این محیط ها فراهم شود، همچنین بر اساس اسناد، نه تنها نباید افزایش ظرفیت بدهیم بلکه باید این ظرفیت 20 تا 30 درصد کاهش یابد.معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه به تبعات منفی افزایش ظرفیت رشته های پزشکی در وضعیت کنونی اشاره می کند و می گوید: این افزایش ظرفیت باعث می شود پزشکان ما توانمند نباشند و لطمه زیادی به جامعه پزشکی وارد می شود، در حالی که ما به لحاظ تخصصی در رشته های پزشکی در خاورمیانه سرآمد هستیم. وی می افزاید: با بودن نیروی مازاد در پزشکی، کسی هم به سراغ افرادی که طبابت نمی کنند نمی رود، بر اساس اطلاعات  مطالعات آمایشی وزارت بهداشت ، تقریبا در بیشتر رشته ها مازاد داریم، یعنی با همین وضعیت موجود اگر پیش برویم تا پنج سال آینده با مازاد نیرو در حوزه سلامت با توجه به شاخص ها مواجه خواهیم شد.
اعتضاد رضوی تصریح می کند: بر اساس سند شورای عالی گسترش وزارت بهداشت،  از نظر تعداد  متخصصان تا سال 1404 با احتساب رزیدنت ها در همه رشته ها به جز رشته جراحی مغز و اعصاب که متعادل است، مازاد وجود خواهد داشت، اگر  اکنون همین رزیدنت ها دانش آموخته شوند تا 1404 مازاد نیروی انسانی خواهیم داشت، این بدان معنی است که تا پنج سال آینده نیروی مازاد پزشک داریم. وی در پاسخ به این سوال که با وضعیت مازاد نیرو چرا در شهرستان ها با کمبود پزشک مواجه ایم، می گوید: متاسفانه هم توزیع نامتوازن است و هم این که نظام ارجاع به خوبی کار نمی کند و مردم ترجیح می دهند برای  یک بیماری ساده به پزشک متخصص مراجعه کنند.
 
نکته سردبیر
مشکل در توزیع نامناسب پزشکان است نه تعداد پزشک مازاد
طبق گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، سرانه پزشک در ایران 1.6 پزشک به ازای هر هزار نفر جمعیت برآورد شده است. این در حالی است که این شاخص در کشور قطر 7.8، یونان 6.2، یمن 5 و در کشورهای پیشرو در حوزه سلامت بین سه تا پنج پزشک و در بسیاری از کشورها، عموما بیش از دو پزشک است. درنتیجه آنچه با رصد وضعیت بهداشت و درمان کشور به وضوح مشاهده می شود این است که ایران نه تنها ازدیاد پزشک ندارد بلکه کمبود پزشک  هم دارد ، لذا مشکل، تعداد مازاد پزشکان نیست بلکه مشکل در توزیع نامناسب پزشکان در نقاط مختلف کشور است. این موضوع نیز البته از آن‌جا نشئت می گیرد که در این زمینه سیاست های تشویقی ، ایجابی و سلبی برای توزیع مناسب پزشکان و فعالیت آنان در مناطق کم برخوردار و نیازمند کشور وجود ندارد. به همین دلیل هم ، پزشکانی که طی 7 سال آموزش پزشکی به استناد آمار وزارت بهداشت، حداقل 700 میلیون تومان برای دولت هزینه دارند، به جای این که ثمره این هزینه را در مسیر درست قرار دهند، به سراغ طبابت نمی روند و وارد چرخه اصلی بهداشت و درمان کشور نمی شوند.