تحلیل سیاسی هفته

بسم‌الله الرحمن الرحیم
در هفته جاری آخرین روزهای ماه حزن‌انگیز صفر و ایام رحلت جانگداز پیامبر خاتم حضرت محمد مصطفی(ص) و دو جگرگوشه‌اش حضرت امام حسن مجتبی و امام رضا علیهم‌السلام را پشت‌سر گذاشته و در روزهای پرباران پائیزی که نعمت نزولات آسمانی بر این مرز و بوم باریدن گرفته، به استقبال بهار ایام و ماه ربیع‌المولود رفتیم؛ امید آنکه خداوند رحمان همواره نعمت و برکت خویش را بر این سرزمین نازل کرده و در پناه شمس‌الشموس از گزند آفات مصون بدارد.
در این هفته دکتر محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان بار دیگر کشورهای منطقه را به «اعتمادسازی» فراخواند و آنها را به استفاده از عنصر زمان جهت پیوستن به طرح ابتکار صلح هرمز ترغیب کرد. طرح صلح هرمز که توسط رئیس‌جمهوری کشورمان در نشست اخیر سازمان ملل مطرح شد، قابلیت آنرا دارد که آغازگر تحولات جدید و مثبت در منطقه بوده و دکترین جدید منطقه را براساس تامین امنیت بدون دخالت و حضور کشورهای بیگانه ترسیم کند. این طرح می‌تواند شروعی باشد برای بررسی گسترده مسائل امنیتی و همکاری در زمینه‌های گوناگون از جمله امنیت انرژی، کنترل تسلیحات، اقدامات اعتمادسازی، قراردادهای نظامی، ایجاد یک منطقه عاری از تسلیحات کشتارجمعی و معاهده عدم تعرض در اجتماع تنگه هرمز. علاوه بر این، طرح هرمز به دنبال تشکیل یک کار گروه مشترک پیرامون مسائل مختلف است که ارائه اقدامات عملی برای گسترش تدریجی همکاری در زمینه هشدار زودهنگام، سرمایه‌گذاریهای مشترک در زمینه انرژی و حمل و نقل و همکاری در امنیت سایبری را شامل می‌شود.
این هفته بسیار سریع‌تر از هفته‌های قبل به آخر رسید، چرا که تعطیلات پی در پی و تمایل زیادی که به استفاده از بین‌التعطیلین بین مردم برای یکسره کردن تعطیلات ایجاد شده، فرصت‌های کاری و بهره‌وری را در کشوری که نیاز زیادی به کار و تلاش دارد، کمتر و کمتر می‌کند و تاسف‌آور اینکه عده‌ای در کمال تعجب، همچنان به دنبال تصویب طرحی برای اضافه کردن روز پنجشنبه به تعطیلات رسمی کشور هستند!


فرمانده کل قوا دیروز در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاههای افسری ارتش حضور یافت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنانی، حفظ امنیت را مسئولیت حساس نیروهای مسلح جمهوری اسلامی برشمرده و با اشاره به طراحی دشمنان برای سلب امنیت از برخی کشورهای منطقه، گفتند: «دلسوزان عراق و لبنان بدانند اولویت اصلی آنان، علاج ناامنی است و مردم این کشورها نیز بدانند مطالبات بحق آنها فقط در چارچوب ساختارهای قانونی قابل تامین است.»
رهبر انقلاب اسلامی همچنین باردیگر مسئولان و موثران فکری و همچنین آحاد ملت را به هوشیاری در قبال تلاش برای تخریب محاسباتی آنان فراخوانده و تنها راه مقابله با آن را بصیرت دانستند و چند نکته مهم را نیز گوشزد کردند.
این روزها، نزدیک یک هفته به پایان مهلت 60 روزه اروپایی‌ها زمان باقی مانده و مسئولان دولت از آماده شدن ایران برای برداشتن گام چهارم سخن گفته‌اند تا اینکه رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور در حاشیه نشست هیئت دولت در اول آبان‌ درباره بررسی جزئیات گام چهارم اظهار داشت: «کمیته‌ای تشکیل شده است که در حال بررسی گزینه‌های احتمالی کشور برای گام چهارم است. جمع‌بندی این کمیته به رئیس‌جمهور برای تصمیم‌گیری و اجرا ارسال می‌شود.» علاوه بر این، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز به خبرنگاران گفت: «گام چهارم توسط شخص رئیس‌جمهور در زمان آن اعلام می‌شود.»
اما به‌رغم آنکه مسئولان دولتی هنوز جزئیاتی را به صورت رسمی در خصوص گام چهارم کاهش تعهدات ایران در برجام اعلام نکرده‌اند ولی با بررسی سه گام برداشته شده ایران و کنار هم گذاشتن اظهارات مسئولان می‌توان احتمالاتی را در خصوص گام چهارم مطرح کرد، که رونمایی از سانتریفیوژهای نسل جدید از جمله آنهاست.
در مرور رویدادهای خارجی، ابتدا به مسائل عراق می‌پردازیم. شهرهای عراق این هفته شاهد گسترش تظاهرات ضددولتی بود و در مواردی به خشونت کشیده شد. دور جدید تظاهرات از هفته پیش و با همان شعارهای قبلی، مبتنی بر مبارزه با مفسدین و تامین نیازهای معیشتی آغاز شد. کسانی که به مسائل عراق اشراف اطلاعاتی دارند اذعان دارند که فساد، ناکارآمدی، فقر و بیکاری از عوامل نارضایتی عمومی و بروز اعتراضات خیابانی بوده است. گرچه بخش اعظم اعتراضات در بغداد و هفت استان دیگر، مسالمت‌آمیز بوده است ولی دست‌هایی نیز در کار بوده تا سمت و سوی اعتراضات را به خشونت و درگیری سوق دهند تا به اهداف و مطامع خود برسند.
آیت‌الله سیستانی که از اعتراضات و خواسته‌های قانونی معترضین حمایت کرده نسبت به نفوذ عناصر مغرض و فتنه‌جو در صف معترضین هشدار داده است.
شرایط سیاسی و چشم‌انداز تحولات عراق همچنان پیچیده و مبهم است و در این میان، نکته قابل توجه، فشارهایی است که علیه دولت عراق که در کنترل جناح شیعه است، صورت می‌گیرد. جدای از برخی جریانهای سیاسی که دشمنی آنها با جناح شیعه به اثبات رسیده است؛ تلاش جناح‌های دیگر که خود در هیات حاکم عراق حضور دارند در جهت تشدید تفرقه، تعجب‌برانگیز است.
در تازه‌ترین تحول، مجلس عراق نخست‌وزیر را احضار کرد و عبدالمهدی نیز شرط حضورش را به پخش مستقیم مذاکرات منوط کرد.
مقتدی صدر رئیس جریان صدر نیز بر خواسته خود برای برگزاری انتخابات زودهنگام پافشاری کرد و به نوعی، نظر عبدالمهدی برای انتخاب «هادی العامری»، رئیس حشدالشعبی برای تصدی نخست‌وزیری، به جای برگزاری انتخابات زودهنگام را رد کرد.
این هفته، جنجال دولت آمریکا بر سر خبر مرگ البغدادی رویداد خبری دیگری بود که برای مدتی صدر اخبار رسانه‌ها را به خود اختصاص داد.
یکشنبه پنجم آبان یک مقام ارشد پنتاگون از کشته شدن ابوبکر البغدادی سرکرده گروه تروریستی داعش خبر داد. به دنبال این خبر، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در پیامی اعلام کرد «اتفاق بزرگی رخ داده است.»
پس از این مقدمه‌سازی، ترامپ در یک «شوی تلویزیونی» حاضر شد و با ذوق‌زدگی ویژه‌ای اعلام کرد نیروهای آمریکایی ابوبکر البغدادی را در منطقه‌ای در ادلب سوریه کشته‌اند.
سازمان ملل و روسیه ازجمله طرف‌هایی هستند که گفته‌اند صحت ادعای آمریکا درباره کشته شدن بغدادی را نمی‌توانند تایید کنند. صرف نظر از درستی و یا نادرستی خبر مرگ بغدادی، آنچه مسلم است این است که ترامپ تلاش می‌کند احساسات رای دهندگان آمریکایی را تحریک کرده و باتوجه به نزدیکی مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری این کشور از این قضیه به نفع خود برای تبلیغات بهره ببرد و همچنین ماجرای استیضاح خود را به حاشیه براند. ترامپ، که خصوصاً در سیاست خارجی دستاوردی جز تخریب روابط آمریکا با جهان نداشته است چه دستاویزی بهتر از این که مدعیانه و با غرور از کشته شدن ابوبکر البغدادی با بکارگیری لفظ «سگ»، سخن بگوید و آنرا یک پیروزی برای خود جلوه دهد.
همه می‌دانند گروههای تروریستی همچون داعش، ساخته و پرداخته دستگاه‌های امنیتی و جاسوسی غربیها به سرکردگی آمریکا هستند تا از آنها برای اهداف بین‌المللی استفاده شود و هر زمان لازم تشخیص دادند اقدام به حذف آن بکنند.
این هفته، لبنان نیز شاهد تشدید تنش‌های سیاسی داخلی بود که به استعفای سعد حریری نخست‌وزیر آن کشور منتهی شد. استعفای حریری به دنبال تظاهرات گسترده‌ای بود که از دو هفته قبل سراسر لبنان را فرا گرفته است. نابسامانی اقتصادی و ناکارآمدی دولت، دو عامل بروز اعتراضات اخیر لبنان بوده است ولی فشارها و دخالت‌های خارجی را در سوار شدن بر امواج تلاطم سیاسی این کشور نباید نادیده گرفت به‌گونه‌ای که به باور بسیاری از ناظران، دست‌های آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی حکومت‌های مرتجع منطقه را در پس پرده تحولات اخیر لبنان و استعفای حریری می‌توان مشاهده کرد.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر نیرو خبر داد: افزایش 50 درصدی بارندگی‌ها دولت هند امروز ایالت جامو و کشمیر را تقسیم می‌کند ادامه تظاهرات در لبنان به‌رغم استعفای حریری فرمانده کل قوا در مراسم دانش‌آموختگی دانشگاههای ارتش در دانشگاه پدافندهوایی خاتم‌الانبیاء: از تحرکات دشمن غفلت نکنید ظریف: مایل به مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های جهانی هستیم اما سیاست زورگویانه آمریکا را نمی‌پذیریم عادل عبدالمهدی برای حضور در مجلس عراق شرط گذاشت مجلس انگلیس با برگزاری انتخابات زودهنگام موافقت کرد ایران،‌ ترکیه و روسیه بار دیگر بر تمامیت ارضی سوریه تاکید کردند وزارت اطلاعات: باند مسلحانه قاچاق ارز در استان آذربایجان غربی منهدم شد رونمایی از قطعنامه جدید استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان آمریکا رئیس دفتر رئیس جمهور: صدا و سیما در مورد لوایح FATF یک طرفه عمل می‌کند تحلیل سیاسی هفته محسنی بندپی: 520 نقطه بحرانی در استان تهران وجود دارد بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت آغاز ماه ربیع الاول مسئولان بر حل مشکلات مردم تمرکز کنند اعتصاب، سفارت و کنسولگری‌های اسرائیل را به تعطیلی کشاند