روزنامه جمهوری اسلامی
1398/08/02
سکاندار جدید کشتی طوفان‌زده تونس کیست؟
مردم تونس ماه گذشته در پای صندوق‌های رای حاضر شدند و به دنبال آن "قیس سعید" را با 76 درصد آراء به عنوان رئیس‌جمهور جدید این کشور انتخاب کردند که وی از دیروز رسما کار خود را در این سمت آغاز کرد. اکنون سوالی که مطرح میشود این است: قیس سعید کیست؟ و چگونه توانست اعتماد اکثریت رای دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری را به خود جلب کند؟ و از این پس در مقابل انبوهی از مشکلات پیش رو چه خواهد کرد؟قیس سعید 62 ساله متولد 22 فوریه 1958 (شنبه 3 اسفند 1336) و استاد رشته حقوق بین الملل در دانشکده حقوق و علوم سیاسی تونس است. وی با توجه به رشته تخصصی خود در سطوح و محافل مختلف تونس مشغول فعالیتهای علمی، حقوقی، سیاسی و اجتماعی بود. وی متاهل و پدر سه فرزند، دو پسر و یک دختراست.همسر وی" اشرف چبیل" نایب رئیس دادگاه بدوی در تونس است.
وی برای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری مبلغ زیادی هزینه نکرد و در مدت زمان در نظر گرفته شده برای تبلیغات هم تلاش بسیاری از خود نشان نداد. تحلیل گران و کارشناسان سیاسی تونس از قرار گرفتن وی در دور اول رای گیری در شهریور ماه گذشته در صدر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری تونس به عنوان یک «زلزله سیاسی» نام بردند و بر همین اساس پیروزی قاطع و چشمگیر قیس سعید در دور دوم برای آنان قابل پیش‌بینی بود.
رئیس جمهور جدید تونس هم‌اکنون در یک واحد آپارتمانی ساده در خیابان «ابن خلدون» در مرکز پایتخت این کشور اجاره نشین است و همین امر به گفته تحلیل گران به وی یک چهره مردمی بخشید و در سطح بالایی باعث جلب نظر رای دهندگان شد و همین امر در پیروزی چشمگیر وی نقش بسزایی ایفا کرد.
قیس سعید62 ساله در شهر بنی هیار در استان نبیل در منطقه ساحلی تونس به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشته‌های حقوق، حقوق بین الملل و قانون اساسی به پایان رساند.خانواده او یکی از مبارزان سیاسی انقلاب تونس بودند. او به عنوان نامزدی مستقل با شعار «مردم می‌خواهند» وارد رقابت‌های انتخاباتی شد. از اتحاد با هر حزب سیاسی در طول مبارزات انتخاباتی خودداری کرد و یک سپرده 10هزار دیناری را با قرض گرفتن از خانواده‌اش برای نامزدی در انتخابات تهیه کرد. وی همچنین کمک هزینه انتخابات ریاست جمهوری که ازسوی دولت برای نامزدها ارائه شده بود، را نپذیرفت. او از انجام کمپین‌های انتخاباتی مانند میتینگ٬ پوستر، تبلیغات خودداری کرد. مردم او را نامزدی اخلاق گرا می‌شناسندکه همین مساله در شهرت و پیروزی او تاثیر زیادی داشت.
گفته شده که قیس سعید کاندیدای اصلی جریان اسلام گرای سیاسی تونس یعنی حزب اخوانی النهضه بوده اما در دور اول انتخابات، جنبش النهضه این موضوع را مخفی نگه داشته بود. ولی رهبران النهضه حمایت خود را در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری از قیس سعید اعلام کردند.
پیروز انتخابات ریاست جمهوری تونس در نخستین اظهارنظرش در جمع هوادارانش گفت: دوره قیمومیت بر تونس پایان یافته است.این حقوقدان تونسی خاطرنشان کرد که برنامه‌اش مبتنی بر آزادی است.وی با بیان اینکه از موضوعات عادلانه و در صدر آنها آرمان فلسطین حمایت می‌کند. رئیس جمهوری منتخب تونس تاکید کرد که کشورش به اجرای قوانین و ادامه تعهدات بین‌المللی پایبند خواهد بود.
جنبش اسلامی النهضه بزرگترین حزب تونس و برنده انتخابات پارلمانی نیز که بعد از شکست نامزد خود در دور اول انتخابات ریاست جمهوری از قیس سعید حمایت کرده بود، پیروزی وی را تبریک گفت و از هوادارنش خواست در جشن پیروزی رئیس جمهوری جدید همراه با مردم تونس در خیابان حبیب بورقیبه حضور یابند.
انتخابات ریاست جمهوری قرار بود آبان ماه برگزار شود، اما درگذشت «محمد الباجی قائد السبسی» رئیس جمهوری پیشین این کشور در اواخر مرداد ماه موجب شد انتخابات دو ماه زودتر برگزار شود.
نخستین انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در تونس، نوامبر سال 1959 برگزار شد و تا سال 1974 حبیب بورقیبه تنها نامزد آن بود. پس از او، زین‌العابدین بن علی نخست‌وزیر دولت بورقیبه با نوعی کودتا قدرت را به دست گرفت و تا سال 2011 که بر اثر قیام مردمی به عربستان سعودی گریخت، قدرت را در دست داشت.
نقشه راه «قیس سعید» و مشکلات پیش رو
طرح پیشنهادی قیس سعید بر عدم محوریت تصمیم‌گیری‌های سیاسی در یک مرکز خاص و توزیع حاکمیت در میان تمامی جریان‌های سیاسی و شعارهای انقلاب شکل گرفته علیه رژیم زین العابدین بن علی در سال 90 از جمله « خواست و اراده ملت » و « حاکمیت از آن ملت » مبتنی است.
البته طرح قیس سعید در بردارنده جزئیات دیدگاهش در خصوص حل و فصل مشکلات فراروی جامعه تونس از جمله بیکاری به عنوان مثال نیست. وی برای حل و فصل هر یک از مشکلات کشور اصل و پایه‌ای تعیین کرد تا شهروندان تونسی براساس آن راه حل مزبور را ادامه دهند.به عنوان مثال وی برای حل مشکل بیکاری پیشنهاد تشکیل شوراهای محلی را مطرح کرد تا مردم براساس خواسته‌های ساکنان هر منطقه طرح‌های رشد و توسعه خود را ارائه دهند تا بدین ترتیب از هزینه کردن بی‌فایده دارایی‌های کشور جلوگیری به عمل آید و بدین ترتیب به فرهنگ رایج در بازار کار که بر سپردن کارها به دیگران مبتنی است، پایان داده شود.
قیس سعید محور فعالیتهای خود را براساس خواست و اراده مردم قرار داده است. همچنین مساله فلسطین نیز یکی از اولویتهای اوست. وی در زمینه این دو محور گفته بود: «به دنبال حمایت از مسائل و موضوعات عادلانه هستیم و در راس آن مسئله فلسطین قرار دارد. برنامه ما بر پایه آزادی است. مردم تونس وارد مرحله جدید تاریخی شده‌اند و دیگران از آنها عبرت خواهند گرفت. می‌خواهم در گام نخست سفری به الجزایر داشه باشم و بعد از آن دوست دارم راهی لیبی شوم و به فرزندان فلسطین سلام کنم.»
اگرچه قیس سعید سابقه خوبی در عرصه سیاسی اجتماعی تونس دارد، اما مشکلات زیادی نیز پیش روی او قرار دارد: اولین مساله مربوط به میزان قدرت رئیس‌جمهور در تونس است، زیرا نخست‌وزیر ریاست دولت را برعهده دارد و این باعث میشود عده‌ای ریاست جمهوری را‌داری قدرت محدود ارزیابی کنند. عملکرد ضعیف روسای جمهور پس از سال 90 نیز باعث شکل گرفتن عرفی نانوشته در تونس شده که دیگران قدرت اصلی را در پارلمان و نخست وزیری جستجوکرده و امید کمتری به رئیس‌جمهور داشته باشند. بنابراین اولین چالش قیس سعید بازگرداندن قدرت واقعی رئیس‌جمهور مطابق قانون اساسی است؛ به دلیل اینکه رئیس‌جمهور در تونس فرمانده کل قوا نیز هست و اختیار انتخاب و انتصاب مقامات نظامی را دارد، این مساله یک نکته مثبتی است که به قیس سعید در احیا جایگاه ریاست جمهوری کمک می‌کند.
مشکل دوم که از اهمیت زیادی دارد وضعیت اقتصادی تونس می‌باشد. رکود اقتصادی، بیکاری، خدمات اجتماعی ضعیف باعث شد تا حتی نامزدهایی که گرایش به بن علی داشتند در این دور از انتخابات شرکت کنند. میزان بدهی‌های بین‌المللی تونس به 70 درصد از تولید ناخالص داخلی رسیده، این رقم در زمان بن علی کمتر از 40 درصد بود. نرخ بیکاری 30 درصد است و صنعت توریسم به دلیل برخی حملات اسلامگرایان به مناطق توریستی به شدت آسیب دیده ودر آمدهای آن کاهش یافته است. راهیابی قیس سعید و نبیل قروی به دور دوم انتخابات (با توجه به محتوای اقتصادی شعارهای آنها) نشان می‌دهد که دغدغه فعلی مردم تونس وضعیت اقتصادی است بنابراین اگر قیس سعید نتواند این چالش را حل کند با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.
سومین مساله‌ای که قیس سعید با آن روبروست،مجلس تونس است. او نامزد مستقلی است و رسما از حزبی که در پارلمان همسو با او باشد به این سمت راه نیافته است. از طرف دیگر بسیاری از احزاب و فعالان سیاسی در تونس نظیر حزب النهضه از ابتدا تمرکز اصلی خود را بر مجلس قرار دادند به طوری که راشد الغنوشی، شخصیت اول و برجسته اخوانی حزب النهضه از همان ابتدا نامزد انتخابات پارلمان شدند و توانستند با کسب 40 کرسی رتبه اول را درمجلس بدست آورند. حزب «قلب مردم » به ریاست نبیل قروی، رقیب قیس سعید نیز باکسب 38 کرسی جایگاه دوم را درپارلمان تونس بدست آورده است. حزب «الدستوری الحر» با 6.8 به ریاست خانم عبیر موسی که به بن علی گرایش دارد نیز یکی از احزاب راه یافته به پارلمان است. بنابراین قیس سعید برای کسب رای اعتماد مجلس نیازمند گفتگو با جریانات مختلف و انتخاب فردی قوی برای پست نخست وزیری است.
با توجه به سخنان قیس سعید که فلسطین را یکی از اولویتهای دولت خود قرار داده و سخنان راشد الغنوشی که دراولین سخنرانی خود پس از پیروزی از اولویت حل مشکلات اقتصادی سخن گفت، احتمال توافقاتی بین قیس سعید و جریان النهضه را مسجل کرده است. در مجموع شرایط داخلی و کثرت احزاب راه یافته به پارلمان به سمت کاهش قدرت رئیس جمهوری می‌رود. اما تسلط قیس سعید بر مسائل حقوقی تونس دست او را برای تعدیل قدرت سایر گروها باز می‌کند و احتمال موفقیت او در مبارزه با فساد و کسب حمایت مجامع اقتصادی بین‌المللی برای بهبود اقتصاد تونس مثبت ارزیابی میشود.
قیس سعید پیش از این درباره وابستگی به جریان خاص سیاسی گفته بود: من ناشناخته و مبهم نیستم، به هیچ حزبی هم وابسته نیستم، و هرگز به هیچ حزب و جریانی وابسته نخواهم شد تا بمیرم، مستقل زندگی کرده و مستقل خواهم مُرد، من نامزد پشت‌پرده نیستم، بیش از 30 هزار جوان طوماری در حمایت از من امضا کردند، اگر من فرد حزبی بودم، برای این کار به یکی از احزاب پناه می‌بردم. من تنها به حزب ملت تونس تعلق دارم که روادید وزارت کشور را ندارد.
دیدگاه قیس سعید درباره اسرائیل
«قیس سعید» درباره جرم بودن عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی می‌گوید واژه عادی‌سازی روابط قبلاً وجود نداشت و فقط سال 1977 ظاهر شد، زیرا در حقیقت، عادی‌سازی، یک خیانت بزرگ است.وی تاکید کرده که مسئله فلسطین در وجدان ملت تونس جا دارد و تونس همواره کنار مسائل عربی و در راس آن مسئله فلسطین و حقوق ملت فلسطین قرار دارد.
سعید همچنین درباره مسئله فلسطین به‌عنوان مسئله اصلی جهان عرب به شبکه روسیا الیوم تصریح کرده بود: مشکل اعراب با یهودیان نیست. عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی خیانتی بزرگ است.
قیس سعید با تاکید بر اینکه اعراب "در وضعیت جنگی با یک رژیم اشغالگر و غاصب به‌سر می‌برند"، متعهد شده که به دارندگان گذرنامه رژیم اسرائیل اجازه ورود به تونس را نخواهد داد.
وی در سخنانی به انتقاد از اتحادیه عرب پرداخته و گفته است که این اتحادیه باید اتحادیه ملت‌های عرب می‌شد نه اتحادیه کشورهای عربی. سعید به ابتکارعمل‌ها و طرح‌های فراوانی از جمله معاهده دفاع مشترک عربی اشاره کرد که مربوط به سال 1952 است، ولی هیچ نتیجه‌ای نداشته است.
وی همچنین درباره دولت سوریه نیز گفته است که سوریه در معرض دخالت خارجی برای سرنگونی دولت قرار گرفت، هدف کسانی که به سوریه تجاوز کردند، تجزیه و تقسیم این کشور و قرار دادن در وضعیتی بود که اکنون در آن به‌سر می‌برد، هیچ کس نباید در گزینه‌های ملت سوریه دخالت کند و هیچ کس حق ندارد در این کشور برای سرنگونی نظامش دخالت کند.
خوشحالی فلسطینی‌ها از روی کار آمدن قیس سعید
پیروزی قیس سعید در انتخابات تونس بیش از همه اهالی غزه را خوشحال کرد. به دعوت برخی از فلسطینی‌ها، در یکی از مساجد غزه برای پیروزی وی بر رقیبش نماز اقامه شد و مردم برای او دعا کردند.
پایگاه «غزه الان» با اعلام این خبر نوشت: گروهی فلسطینی پیش از انتخابات دور دوم تونس از مردم غزه خواسته بودند در شب انتخابات با برپایی نماز شب برای پیروزی قیس سعید دعا کنند و اتفاق تعداد زیادی از مردم به این دعوت پاسخ مثبت دادند.
این سمپاتی فلسطینی‌ها بویژه پس از ان صورت گرفت که قیس سعید در تبلیغات انتخاباتی خود از حمایش از قضیه فلسطین و مخالفت با هرگونه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی سخن گفت.
سعید در یکی از مناظره‌های تلویزیونی خود با القروی از تلاشش برای جرم شناختن هرگونه عادی سازی روابط با اسراییل خبر داد و گفت هرکس در مسیر عادی سازی روابط تونس با اسراییل گام بردارد مرتکب خیانت بزرگ شده است.
اعلام نتایج قبل نهایی و پیروزی سعید باعث شد اهالی غزه به خیابانها آمده و خوشحالی خود را با پخش نقل و شیرینی ابراز کنند.
پایگاه خبری مستقل فلسطینی‌ها موسوم به "سمانیوز" نیز تیتر جالبی را برای پیروزی قیس سعید انتخاب کرد.این پایگاه خبری با انتخاب تیتر « عاشق فلسطین منتخب ملت تونس شد» به گزارش در مورد نحوه پیروزی وی بر رقیبش القروی از حزب قلب تونس پرداخت و بخش‌های از صحبت‌های قیس ئسعید در باره فلسطین را برای مخاطبانش منتشر کرد.
جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس نیز در پی پیروزی قیس بیانیه‌ای صادر کرد که وب سایت الرساله نت آن را منتشر کرد. در این بیانیه حماس پیروزی وی بر رقیبش نبیل القروی تبریک گفت.این جنبش فلسطینی در بیانیه خود نوشت: حماس تبریکات خود را به دکتر قیس سعید بابت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری تونس تقدیم می‌دارد.
در این بیانیه ضمن تبریک به ملت تونس بخاطر ثبت یک تجربه دمکراتیک ارزشمند که می‌تواند نمونه و الگویی برای امت عربی باشد آمده است: حماس به دلیل حمایت سعید از قضیه فلسطین و قضایای عادلانه از این پیروزی خوشحال است.
به هر حال انتخاب «قیس سعید» فصلی نو وآغاز مرحله جدید «بازگشت به خویشتن» در تونس است؛ مرحله‌ای که دولت و ملت تونس باید فارغ از بازی‌های سیاسی به ضروری‌ترین و مهمترین مسائل کشور بپردازند.
تونس از کشورهای شمال آفریقا ست که به شدت تحت تاثیر کشورهای اروپایی بود و اروپاییان سعی کردند تونس را تحت تاثیر فرهنگ و نگرش‌های ایدئولوژیک خود نگه دارند، اما در عرصه این انتخابات، ناکام مانده و موفقیت لازم را کسب نکردند. تونس آغازگر جنبش «بیداری اسلامی» در شمال آفریقا و جهان عرب بود و اینک در ایجاد و برپایی دموکراسی غیر متکی به بازی‌های بی‌ثمر حزبی به سر آمد کشورهای همسایه خود تبدیل شده است.
به علت آنکه قیس سعید هیچگونه وابستگی حزبی ندارد می‌توان گفت که اکنون تونس در مرحله مناسبی قرار گرفته و این توان را یافته است تا برای پاسخگویی به نیازهای مردم، برنامه‌های صحیح اقتصادی را به اجرا درآورد. به عبارت دیگر اولین کشور ازجهان عرب است که مبنای نظام سیاسی خود را بر مبنای عقلانیت سیاسی بنا کرده است. موضع گیری‌های قیس سعید در سیاست خارجی تونس علیه اسراییل همسو با خواست اکثریت مردم و سیاست‌هایی بسیار شاخص است و نشان می‌دهد که تونس در موضع‌گیر‌های خود در قبال مسائل فلسطین جدی خواهد بود و این روند در سیاست خارجی تونس نقش عمده خواهد داشت.
قیس سعید یک شخص جدی، معتقد به قانون اساسی تونس، غیر وابسته به جریان‌های غرب و ضد صهیونیست است. انتخاب وی نشان می‌دهد بخش بزرگی از آراء تونس در معرض رسانه‌های غرب قرار نگرفته و دستمایه سیاسی حزبی سکولار و لیبرال نشده است. وی وابسته به جناح قدرت نبود و در کم و کاستی‌های دولت قبل مشارکت نداشت. قیس سعید به احزاب مدعی قدرت در تونس وابستگی نداشت. برخی از احزاب و شخصیت‌های تونس با زد و بندهای قدرت اقتصادی به قدرت می‌رسند اما قیس سعید چنین ویژگی را نداشت و مردم تونس با خیال راحت به او رای دادند چون با پیروزی وی جناح‌ها یا گروه منفعت طلب اقتصادی در تونس توانایی کمتری برای تسلط بر امور را دارند.
قیس سعید یک بازیگر سیاسی نبود بلکه دانش و کار آمدبودن وی برای تونسی‌ها بسیار مهم بود. اینکه او از دانشگاه به عنوان یک استاد بازنشسته حقوق به عرصه سیاست آمد بسیار مهم است و نشان می‌دهد که جایگاه علم، دانش و خرد در نزد مردم تونس اهمیت بیشتری از موقعیت‌های سیاسی، اقتصادی و نقش آفرینی در نقش‌های غیر علمی دارد ولی آنچه مهم است اینکه او در مقابله با انبوه مشکلات پیش رو به چه چیزی متکی خواهد بود.
*وی برای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری مبلغ زیادی هزینه نکرد و در مدت زمان در نظر گرفته شده برای تبلیغات هم تلاش بسیاری از خود نشان نداد. تحلیل گران و کارشناسان سیاسی تونس از قرار گرفتن وی در دور اول رای گیری در شهریور ماه گذشته در صدر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری تونس به عنوان یک «زلزله سیاسی» نام بردند و بر همین اساس پیروزی قاطع و چشمگیر قیس سعید در دور دوم برای آنان قابل پیش‌بینی بود
*رئیس جمهور جدید تونس هم‌اکنون در یک واحد آپارتمانی ساده در خیابان « ابن خلدون » در مرکز پایتخت این کشور اجاره نشین است و همین امر به گفته تحلیل گران به وی یک چهره مردمی بخشید و در سطح بالایی باعث جلب نظر رای دهندگان شد و همین امر در پیروزی چشمگیر وی نقش بسزایی ایفا کرد
*او به عنوان نامزدی مستقل با شعار «مردم می‌خواهند» وارد رقابت‌های انتخاباتی شد. از اتحاد با هر حزب سیاسی در طول مبارزات انتخاباتی خودداری کرد و یک سپرده 10هزار دیناری را با قرض گرفتن از خانواده‌اش برای نامزدی در انتخابات تهیه کرد. وی همچنین کمک هزینه انتخابات ریاست جمهوری که ازسوی دولت برای نامزدها ارائه شده بود، را نپذیرفت. او از انجام کمپین‌های انتخاباتی مانند میتینگ٬ پوستر، تبلیغات خودداری کرد. مردم او را نامزدی اخلاق گرا می‌شناسندکه همین مساله در شهرت و پیروزی او تاثیر زیادی داشت
* گفته شده که قیس سعید کاندیدای اصلی جریان اسلام گرای سیاسی تونس یعنی حزب اخوانی النهضه بوده اما در دور اول انتخابات، جنبش النهضه این موضوع را مخفی نگه داشته بود. ولی رهبران النهضه حمایت خود را در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری از قیس سعید اعلام کردند
*قیس سعید محور فعالیتهای خود را براساس خواست و اراده مردم قرار داده است. همچنین مساله فلسطین نیز یکی از اولویتهای اوست. وی در زمینه این دو محور گفته بود: «به دنبال حمایت از مسائل و موضوعات عادلانه هستیم و در راس آن مسئله فلسطین قرار دارد. برنامه ما بر پایه آزادی است. مردم تونس وارد مرحله جدید تاریخی شده‌اند و دیگران از آنها عبرت خواهند گرفت
سایر اخبار این روزنامه
آغاز روند کاهشی نرخ تورم سالانه
*ممکن است در سال‌های آینده به هر بهانه‌ای ما را به سنت کشورهای مسیحی وادارند
انتقاد حضرت آیت‌الله سبحانی از طرح مساله تعطیلی پنجشنبه‌ها
دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی:
سه نسل از سانتریفیوژهای جدید به‌زودی رونمایی میشود
اعلام آمادگی 17 کشور برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار
سخنگوی دولت:
سران قوا، بر اجرای لوایح FATF تاکید دارند
سخنگوی وزارت امورخارجه:
ایران از هر اقدامی برای حفظ تمامیت ارضی سوریه استقبال می‌کند
آغاز مذاکرات عربستان با انصارالله برای آتش بس در یمن
با کسب 8 مدال طلا در بخش ساندا
ایران در قلب چین قهرمان ووشوی جهان شد
پس از دیدار با پوتین
اردوغان پایان عملیات نظامی ترکیه در سوریه را اعلام کرد
سکاندار جدید کشتی طوفان‌زده تونس کیست؟
آیا سعودی‌ها چیزی غیر از پول ندارند؟
در جلسه هیات دولت اعلام شد؛
خطوط شش و هفت مترو تهران تا پایان سال 1399 به طور کامل راه‌اندازی میشود
دیدار ظریف با رئیس جمهوری آذربایجان
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه:
مسئولان تا پایان آبان دارایی‌های خود را اظهار کنند
تحلیل سیاسی هفته
