روزنامه شهروند
1398/08/01
افسانه «ری» و تردیدهای یک جدایی
شهروند| رد پای قدمت ری به افسانهها میرسد؛ افسانههایی که میگویند ری را پسر حضرت آدم یا هوشنگ پسر طهمورث اولین پادشاه افسانهای ایران بنا گذاشته است. شهرری قدیمیترین شهر ایران و نهمین شهر کهن جهان است، قدمت ری را بین 5 تا 6هزار سال پیشبینی کردهاند و 8هزار سالهبودنش تأیید شده است. همین عددها ری را به سومین شهر قدیمی جهان تبدیل میکند که از شهرهایی مثل آتن و بابل هم قدیمیتر است. گفته میشود همین حالا هم عمر ری از کشورهای باستانی مثل چین و هند بیشتر است. شهرری با قدمت 8هزار سالهاش، سالهاست زیرسایه تهران نفس میکشد و حالا زیر بار زبالهها و شیرابههای آرادکوه، سینهاش سنگین شده است؛ شهری که نه سایه شهرداری بالای سرش و نه شورای شهری در همسایگیاش است تا مشکلاتش را دنبال کند، همین هم شده تا نگاهش به شورای شهر تهران باشد و در میان تصمیمات مختلفی که برای پایتخت گرفته میشود، گوشهچشمی هم به او داشته باشند. انبوه همین مشکلات سبب شده است تا بعد از سالها دوباره نام طرحی به میان آید: طرح جدایی ری از تهران. حالا اما مخالفان این طرح راضی به جداشدن ری از تهران نیستند و آن را به نفع اهالی ری نمیدانند؛ آنها بر این باورند که این جدایی پیامدهای منفی خواهد داشت البته موافقان در مقابل، این سوال را مطرح میکنند که چرا باید شهری زیر بار معضلات شهری دیگر کمر خم کند؟ شهری باستانی پشت کارخانهها
قدمت مطرحشدن ماجرای جدایی شهرری از تهران به بیش از دوازده سال پیش برمیگردد؛ اما حالا در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی اینبار از سوی تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شده است که البته با مخالفت تعدادی از اعضای شورای شهر روبهرو شده است. شهرری مشکلات فراوان دارد؛ و ماجراهای زبالههای آرادکوه و کارخانههای اطراف.
طرح جدایی ری از تهران برای نخستینبار در دوره اول ریاستجمهوری محمود احمدینژاد مطرح شد؛ اما اختلاف احمدینژاد و قالیباف، شهردار وقت، این موضوع را به حاشیه کشاند و سبب شد تبصرهای ذیل ماده ۱۲ قانون شوراها مبنی بر اینکه در تهران، ری و تجریش یک شورا تشکیل شود، اضافه شود؛ اختلافاتی که باعث شد تا بار دیگر حق مردم شهرری تضعیف شود. برخورداری از شورای شهر مستقل و شهرداری که بتواند به طور مستقل تصمیمگیری و عمل کند یکی از مهمترین خواسته اهالی ری است؛ خواستهای که اتفاقا مورد اشاره قانون هم است اما هنوز محقق نشده است.
جدایی ری از تهران به نفع پایتخت است
احمد ابوحمزه، ریشناس و عضو انجمن ریشناسی هم از موافقان طرح است و در گفتوگو با «شهروند» میگوید: «داشتن شورای شهر مستقل و بیرونآمدن ری از زیرسایه تهران سالهاست مطرح شده است اما متاسفانه هنوز به مرحله اجراییشدن نرسیده است. واقعیت این است که به راحتی نمیتوان از کنار قدمت و شکوه ری گذشت. شهرری زمانی که تهران تنها یک ده کوچک بود، وجود داشت و حالا از آن شکوه خبری نیست. مسأله اصلی این است که ری میتواند مرکز یک استان باشد، موضوعی که 10-12سال پیش مطرح شد و همچنان چشمانتظار تصویب و اجراییشدن است.» ابوحمزه در ادامه با اشاره به اینکه اقمار اطراف تهران مثل اسلامشهر، بهارستان و پاکدشت بعدها به وجود آمدند و دههای کوچکی زیر نظر ری بودند، ادامه میدهد: «اگر قرار بر کار علمی و ملی است باید استانی با مرکزیت ری در نظر گرفته شود تا مجموعههایی مانند ورامین، پاکدشت و... زیرمجموعه آن قرار بگیرند. این موضوع به نفع تهران هم است؛ چون در غیر این صورت تهران به اندازهای بزرگ میشود که کنترل آن سخت میشود، اتفاقی که در حال حاضر هم شاهد آن هستیم.»
جدایی به صلاح شهروندان «ری» نیست
موضوع جداشدن شهرری از تهران در حالی مطرح میشود که با مخالفان و موافقان زیادی هم روبهرو است. محسن هاشمیرفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران یکی از مخالفان است و اجراییشدن این طرح را همراه با پیامدهای منفی میداند. او قبلا گفته بود: «براساس بررسیهای کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران، جداشدن مناطق حومهای مثل شهرری از تهران، موجب ایجاد اختلال در حریمها و فعالیتهای مدیریت شهری، ساخت وسازهای بیرویه و خارج از طرح جامع میشود.» او این را هم گفته بود: «به نظر ما این اقدام به صلاح شهروندان شهرری هم نیست و منجر به کاهش بودجهها و منابع مدیریت شهری و امکانات آنها خواهد شد.» البته در مقابل حسن خلیلآبادی از موافقان اجراییشدن این طرح است و در برابر نظرات مخالف، میگوید: «شهرری اگر شهر است، باید شورای مستقل داشته باشد و این درست نیست که ری پیوست تهران شده است و این خلاف قانون اساسی است . چراکه طبق اصل ۱۰۰ همه شهرها، روستاها و بخشها باید شورای شهر داشته باشند.
متاسفانه روزانه 9هزار تن زباله به شهرری میآید و دفن اموات، نگهداری زندانیها، فعالیت کارخانهها و... مشکلاتی را برای ری ایجاد کرده که از چشم مسئولان دور مانده است، البته طرح جدایی ری از تهران با ۳۶ امضا در کمیسیون شوراها دنبال میشود و از نمایندگان انتظار داریم حق قانونی مردم ری را به آنها برگردانند.» با این همه، ابوحمزه، ریشناس، که موافق جدا شدن ری از تهران است، با مطرح کردن این سوال که آیا دیگر وقت محقق شدن حقوق شهروندان شهرری نیست، ادامه میدهد: «آیا به اندازه درآمد ری در این شهر هزینه میشود؟ آیا در شهرری با این همه قدمت تاریخی، فرهنگی و جمعیت به اندازه یک منطقه تهران هزینه میشود؟ تنها راهی که میتواند مردم شهرری را به حق و حقوقشان برساند، جدا شدن است. در توجیه این مسأله چه باید گفت؟ اینکه دِههای زیرمجموعه شهرری شهردار دارند، اما شهری با یک و نیممیلیون جمعیت که شبها به سهمیلیون هم میرسد، نباید شهردار مستقل داشته باشد تا بتواند بهطور مستقل جلسه برگزار کند و تصمیم بگیرد؟» به گفته ابوحمزه، در بیرون از مرزها، شهرری میان اهل علم و دانش و توریستها به پشتوانه قدمت و تاریخی که دارد بیش از تهران شناخته شده است: «در این شهر ما 40 اثر ثبت شده و 200اثر غیرثبتی داریم، البته آثار غیرثبتی قربانی زیرسایه تهران بودن هستند، چون تهران امکانات ثبت و حفظ آنها را ندارد. درواقع بیشترین آثار ثبتشده و آثار مهم پیش و بعد از اسلام در شهرری هستند. درحالی که آثار تهران نهایتا قدمت 200ساله دارند، در شهرری آثاری با قدمت 700ساله میبینیم؛ آثاری از دوره اشکانیان و سامانیان و البته آثاری هم از قرون اول و دوم هجری داریم. مقبره حضرت عبدالعظیم هم مربوط به قرن چهارم است.»
تهران و مدیریت یکپارچه شهری
مدیریت یکپارچه یکی از دلایل مخالفان جدایی از شهرری است، دلیلی که زهرا نژادبهرام، عضو هیأترئیسه شورای شهر تهران هم بر آن تأکید دارد: «اعضای شورای شهر تهران معتقد به یکپارچگی تهرانند، بنابراین نباید منافع مشترک بخشهای تهران را تحتتأثیر تصمیمات اینچنینی قرار داد، شاید شهرداری گاهی به برخی مناطق یا موضوعاتی ازجمله بافت فرسوده توجه ویژهای داشته باشد یا برخی از مناطق به شهرداران ویژهای نیاز داشته باشند، اما این دلیلی بر جدایی آنها از تهران نمیشود.» ابوحمزه اما به این موضوع هم پاسخ میدهد. او میگوید در هیچ جای دنیا، شهری به اندازه تهران، توسعه پیدا نکرده است: «تهران به دلیل مرکزیت سیاسی بسیار بزرگ شده، درحالیکه این اتفاق برای هیچکدام از شهرهای بزرگ دنیا نیفتاده است. اینکه به بهانه مدیریت یکپارچه بخواهیم این جدایی را قبول نکنیم، منطقی نیست. اگر بنا بر مدیریت یکپارچه است چرا امکانات به شکل منطقی تخصیص نمییابد؟ براساس تقسیمات کشور شهرری هم میتواند مانند البرز به استان تبدیل شود.» به گفته این ریشناس، زمانی که شهرری بود هنوز خبری از دریاچه چیتگر و منطقه 22 نبود. شهرری کوه، دشت و ... دارد و میتوان بسیاری از این کارها را در آن انجام داد در حالی که خبری از دریاچه و ... نیست. 10سالی میشود که پل بهشتزهرا در باقرآباد درحال ساخت است،درحالی که هنوز آن زمان خبری از صدر نبود. متاسفانه تنها معضلات تهران برای شهرری است و ری تا جایی میتواند این مسائل را تاب بیاورد. شهری را جورکش معضلات شهر دیگر نکنیم
محسن علیجانیزمانی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس براساس اصل 100 قانون اساسی و قانون تقسیمات کشوری باید اداره شهر، روستا و ... با شورای شهر باشد و این درحالی است که تنها شهرری در کل کشور شورای شهر مستقل ندارد. موضوع شهرری بارها مطرح، اما تنها راهحلهای موقت ارایه شده است. بهعنوان مثال در مجلس قبل تدبیری اندیشیده و براساس آن قرار شد شورای شهر تهران با نام شورای شهر تهران، ری و تجریش نامگذاری شود. البته راهحلی موقتی که گرهای از مشکلات شهرری باز نکرد. امسال هم با تبصرهای که الحاق شده به ماده 12 قانون تشکیلات و انتخابات تلاش میشود تا شهرری شورای شهر مستقل داشته باشد و بتواند به رشد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی خود برسد. سال 62 هم هیأتوزیران مصوبهای داشت، اما به دلایلی اجرایی نشد. بهنظرم اگر شهری بخواهد به جایگاه مذهبی، تاریخی، سیاسی و اجتماعی خود برسد راهی جز جدا شدن ندارد ، البته میتواند تعاملاتی هم با تهران بزرگ داشته باشد. قانون بر این موضوع تأکید دارد که شهرستان باید تابع استان باشد، اما نمیتواند تابع شهر دیگری باشد و این درحالی است که شهرستان ری تابع شهر تهران است. طرح شورای شهر مستقل برای شهرری در دست بررسی است و قرار است جلسهای در هشتم اسفند امسال برگزار شود؛ جلسهای با شرکت رئیس شورای شهر، رئیس مجمع و کمیسیونها، تقسیمات کشوری، مرکز پژوهشها و... خواهیم داشت تا بررسی دقیقی در این زمینه صورت گیرد و به واسطه آن «ری» به حق قانونی خود برسد. واقعیت این است که ری از حقوق خود محروم است چون در تمام سالهای گذشته زیرسایه تهران بوده است. هر کلانشهری مسائل مربوط به خود را دارد، مشکلاتی که باید درون خود شهر حل شوند چه موضوع آرامستان، چه زباله و چه زندان. چرا باید شهر دیگری جورکش معضلات شهر دیگر باشد. به هر جهت جدایی مطالبه مردم شهرری است؛ مطالبه فعالان اجتماعی، سیاسی و مذهبی شهر ری.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
اصرار اردوغان بر توقعات غیرمنطقی
پافشاری ایرانخودرو برای تولید سواری دیزلی
توقف تبلیغات در شبکه کودک
بازگشت روزهای ربگیری به خانه ایرانیها
افسانه «ری» و تردیدهای یک جدایی
مجمع تشخیص هر چه سریعتر FATF و CFT را تصویب کند
یک سال بازجویی کارگردان اوکراینی بدون اتهام مشخص
بیمه علیه کلاهبرداران آنلاین
صفحه شهرونگ
چالش غیرکارشناسها با «خودکفایی»
دانشآموزانی که سفیر صلح میشوند
عقد آسماني يا...؟