ملت‌ها و آگاهی پرهیز از جنگ

 
 
 
 


هيچ جاي جهان مثل خاورميانه در تب و تاب نيست. هنوز چند روزي از ناآرامي‌هاي گسترده در عراق نگذشته است که حالا لبنان دستخوش بلواست. هر چند تظاهرات لبنانيان مدرن است و گويا براي ماليات بستن بر واتس‌اپ آغاز شده است و مردم دراين تجمع‌ها گاهي مي‌رقصند، از يکديگر خواستگاري مي‌کنند و عکس سلفي مي‌گيرند ولي پيداست که خشمي ‌دارند و امر و نهي مي‌کنند، هرچند نتوانند آن را به درستي نمايش دهند. ترکيه به سوريه حمله کرده است و يمن هنوز درآتش ناداني و غرور آل سعود مي‌سوزد. افغانستان مظلوم همچنان هدف حمله‌هاي مرگبار جهالت و عقب ماندگي است، طالبان مي‌خواهد آمريکا را از افغانستان اخراج کند ولي عزا و عروسي و مسجد و مردم بي‌دفاع را هدف قرار مي‌دهد! اوضاع غرب آسيا نشان مي‌دهد که پشت اين همه حادثه‌ها و رويدادها نهاد ناآرامي هست که ميل به تحول دارد و شايد جنيني دست و پا مي‌زند که متولد شود و همگان را خيره خود سازد. تولدي با درد بسيار و خونريزي انبوه! با اينکه ساليان درازي از بهار عربي نگذشته است که در آن مردمان کمي پيروز شدند و بيشترشان شکست خوردند و برخي در آسمان روياهاي خويش ماندند و سرخورده شدند ولي بازهم‌ آرامش و ثبات آن چيزي نيست که مستولي شده باشد وخلايق به خانه‌هاي خود رفته وحکومت‌ها عاقل شده باشند. ناآرامي‌هاي لبنان نشان مي‌دهد که حتي اگر اوضاع يک کشور پيچيده باشد وعوامل مختلف در صحنه فعال باشند و تهديدي چون اسرائيل بالاي سرشان باشد بازهم ميل به تغيير آنچنان قوي است که در کوچکترين فرصت‌ها خود را نشان مي‌دهد و پتانسيل حضورمردم در خيابان‌ها بالاست. تاکنون بغض‌هاي فرو خفته واحساس و مطالبه‌هاي سرکوب شده و تعصب‌هاي ملي و مذهبي اغلب خود را در جنگ‌ها و درگيري‌ها نشان مي‌دادند وکشور‌ها عقب نگه داشته مي‌شدند ولي ظاهرا کم‌کم مردم در حال آموختن‌اند که با گرفتن اسلحه و شليک و انفجار نه تنها چيزي به‌دست نمي‌آورند بلکه کينه‌هاي دنباله‌دار عميق مي‌شوند وسرمايه‌هاي انساني و مادي از بين مي‌روند و فرصت‌هاي رشد وتوسعه مي‌سوزند. خاطره تلخ جنگ‌هاي اخير چنان موحش و تکان دهنده است که کافي است تا سال‌ها و قرن‌ها خيال جنگ را از سرها بيرون کند. شايد اگر بيگانگان دخالت نمي‌کردند و دولت‌ها اندکي عقلانيت به خرج مي‌دادند و بهارعربي مسئولانه مديريت مي‌شد چون داعشي سر بر نمي‌آورد و جنگ‌ها براي هميشه از خاورميانه رخت برمي‌بست. اينکه در عراق بر اثر ناآرامي‌ها بيش از 100نفر کشته شدند تاسفبار و غم‌انگيز است ولي اجمالا دولت برخوردي مسئولانه از خود بروز داد و مرجعيت هم کمک کرد و خوشبختانه بساط درگيري مسلحانه پهن نشد، در لبنان هم باآن همه تکثر هنوز گزارشي‌از تلفات انساني مخابره نشده‌ است و اين همه روزنه‌اي را نشان مي‌دهد که شايد مردم منطقه ديگر هر چه کنند به‌سوي جنگ و درگيري پيش نروند. اگر همين يک موضوع نهادينه شود و تجربه‌هاي تلخ بر عمق آگاهي‌ها بيفزايد و ملت‌هاي منطقه تحت هيچ شرايطي به نبرد مسلحانه رو نياورند و برادر کشي براي هميشه ترک شود گامي بلند و تاريخي به‌سوي توسعه برداشته شده است وعقب رفتن‌ها متوقف مي‌شوند. خطرعمده بعد از جهالت‌ها وخود محوري‌هاي نخبگان و سياسيون وصاحبان نفوذ، قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي هستند که هنوز تمايلي براي خاورميانه بدون جنگ از خود نشان نداده‌اند. ديده نشده‌است که ‌اسلحه فروش‌هاي بزرگ دنيا چشم طمع خويش را از چالش‌هاي اين منطقه بردارند وبا سوءاستفاده از ناداني‌ها و تعصب‌ها و احساس‌هاي غلط هر زمان اختلافي را به جنگي بزرگ مبدل نسازند. روزي که معدل آگاهي ملت‌هاي منطقه باعث پرهيز از جنگ‌ها‌ شود آن‌روز خاورميانه شاهد تولدي چشم‌نواز خواهد شد و با ثروت عظيم و منابع بيکراني که دارند اقتصادهاي بزرگ و مولد ظهور کنند و غرب آسيا سري در سرها درآورد و با سرعت به‌سوي وجوه ديگر توسعه رهسپار شود.