درها به روی خانه‌پدری باز شد



جوان 25 ساله اهوازی مشغول خواندن روزنامه است که تیتر «پیدا شدن جنازه تکه تکه شده دختری در کارون» نگاهش را جلب می‌کند؛ دخترکی اهوازی که بعد از آزادی از زندان اسیر دست برادرانش شده و جنازه‌اش در گونی سربسته‌ای سر از کارون در می‌آورد. این قصه در جان او نشسته و با او می‌آید تا سال 87، جشنواره فیلم پلیس. گلایه‌های سردار احمدی‌مقدم از اینکه «چرا شما به قتل‌های خانوادگی نمی‌پردازید؟» انگاری پیشنهادی است به او تا سرنوشت غمبار دخترکی که سال‌ها ذهنش را درگیر کرده تصویر کند. 32 سال از آن روزها گذشته و حالا او که با ساخت «تنوره دیو»، «آبادانی‌ها»، «بودن یا نبودن» و... به فیلمسازی شناخته شده در سینمای ایران بدل شده بدون معطلی این پیشنهاد را می‌پذیرد. کیانوش عیاری با مشارکت ناجا «خانه پدری» را می‌سازد. سال 89 فیلم آماده نمایش است و در اولین حضورش در جشنواره ونیز از آن به عنوان یک پدیده یاد می‌شود. با بازگشت فیلم از این جشنواره صف‌آرایی مخالفان هم آغاز می‌شود. اولین معترض نیروی انتظامی است که اعلام می‌کند به خاطر خشونت با اکران فیلم مخالف است. با کناره‌گیری ناجا از تهیه‌کنندگی فیلم، دوستداران عیاری خوشحال می‌شوند که قرار است فیلمی که گروهی از منتقدان آن را شاهکار سینمایی عیاری نامیده‌اند رنگ پرده را ببیند اما توقیف بر جای خود باقی است. این بار نیروی مخالف و معترض سازمان سینمایی است. علیرضا سجادپور مدیر ارزشیابی وقت سازمان سینمایی شرط اکران را حذف صحنه‌های اول فیلم عنوان می‌کند؛ شرطی که با تغییر دولت و جابه‌جایی مدیریت سینمایی همچنان پابرجاست.
روزهای پایانی دولت یازدهم بحث تعیین تکلیف سرنوشت فیلم‌های توقیفی داغ است و خبرهای خوش از راه می‌رسد. خروجی کمیته‌ای که به دستور وزیر فرهنگ و ارشاد وقت به منظور تعیین تکلیف ضرب‌الاجلی فیلم‌های توقیفی تشکیل شده رفع توقیف فیلم‌هایی چون «عصبانی نیستم» و «خانه دختر» است اما سرنوشت «خانه پدری» همچنان در ابهام است. طبق اخبار مدیریت سینمایی دو راه را برای نمایش این فیلم جلوی پای فیلمساز قرار داده: تن دادن به سانسور یا لحاظ رده سنی. پاسخ عیاری همانی است که از زمان مدیران سینمایی دولت احمدی‌نژاد بر آن ایستاده است: «حذف صحنه‌هایی از «خانه پدری» هستی این فیلم را زیر سؤال می‌برد.» راهکار دوم گزینه‌ای محتمل‌تر برای توافق با سازنده است. عیاری در نهایت به شرط لحاظ محدودیت سنی رضایت می‌دهد اما با گذر زمان اعمال محدوده سنی با اکران در گروه هنر و تجربه معادل‌سازی می‌شود. عیاری اگرچه پیش از این در سال 93 اکران فیلمش را در گروه «هنر و تجربه» تجربه کرده – اکران 10 سانسی در یک سالن کوچک در مجموعه کوروش که البته فقط یکی دو روز دوام آورد و با تهدید وزیر فرهنگ (علی جنتی) به استیضاح توسط دلواپسان فرهنگی در نهایت از پرده‌ پایین کشیده شد- اما دیگر رغبتی برای نمایش فیلم در این گروه سینمایی ندارد و در گفت‌وگویی با «ایران» آن را تبعید می‌خواند.


هفت سال از تولید «خانه پدری» گذشته و «کاناپه» هم به فیلم‌های در بند توقیف عیاری اضافه می‌شود. عیاری آن زمان در گفت‌وگویی با «ایران» به بهانه توقیف این فیلم می‌گوید: «یک ماه قبل از انتخاب آقای روحانی به عنوان ریاست جمهوری در پاسخ به این سؤال که انتظارتان از دولت آقای روحانی چیست، گفتم نخستین و مهم‌ترین کار آقای روحانی آزادسازی فیلم «خانه پدری» است. عده‌ای حرف مرا شوخی تلقی کردند. همین طور هم بود اما باور من این بود که در مقابل معضلات بزرگی چون بیکاری، فقر و ... «خانه پدری» مشکل بزرگی نیست و اگر مشکل این فیلم حل شود حتماً برای کارهای مهم‌تر هم ممکن است تدبیری کنند.»
29 آذر 97 صحبت‌های سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره برنامه‌های این وزارتخانه برای بازنگری درباره لیست فیلم‌های توقیفی بارقه امیدی است تا تکلیف سرنوشت «آشغال‌های دوست داشتنی» و «خانه پدری» روشن شود. اسفند سال 97 فیلم محسن امیریوسفی اکران می‌شود و «خانه پدری» تنها فیلم در بند توقیف مانده لیست اولیه کمیته‌ تعیین تکلیف فیلم‌های توقیفی است که در سال 96 تشکیل شده. اردیبهشت ماه سال 98 با اعلام طرح نظام رده‌بندی سنی از سوی حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی، دوباره امیدها برای رفع توقیف فیلم «خانه پدری» زنده می‌شود.
29 مهرماه سال 98 یعنی روز گذشته سرانجام خبرهای خوش «خانه پدری» هم از راه می‌رسد. پیش‌فروش فیلم کیانوش عیاری روی سایت‌های اینترنتی فروش بلیت قرار گرفته و غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش با تأیید این خبر به «ایسنا» می‌گوید: «این فیلم پیش‌تر هم در برنامه اکران بود و قرار است از چهارشنبه یکم آبان‌ماه در سینماهای کشور اکران شود». حالا در روزهایی که عیاری مشغول به پایان رساندن سریال تازه‌اش «87 متر» است و قرار است فیلم تازه‌اش «رِکر» را با بازی رضا عطاران جلوی دوربین ببرد، اگر فیلم «خانه پدری» بی‌دردسر اکران شود، آن وقت می‌توان امیدوار بود که شاید سال 98 پایان تلخکامی‌های سینماگر محبوبی باشد که بیش از هر فیلمسازی طعم توقیف را چشیده است.