روزنامه خراسان
1398/07/29
سفر «زنان شاهنامه» از آلمان به ایران
الهه آرانیان- استاد جلال خالقی مطلق، شاهنامه‌پژوه بزرگ معاصر در جایی گفته شاهنامه مانند یک کتابخانه است که در آن می توان کتاب‌هایی با موضوعات مختلف پیدا کرد. خالقی مطلق علاوه بر به جان خریدنِ رنج 20 ساله تصحیح شاهنامه حکیم توس که هم اکنون معتبرترین تصحیح شاهنامه هم هست، آثار فراوانی هم با محوریت شاهنامه تألیف کرده که یکی از آن‌ها رساله دکترای او با موضوع زنان شاهنامه است که اولین بار در سال 1971 میلادی به زبان آلمانی منتشر شد و در سال 2002 ترجمه انگلیسی آن در آمریکا به چاپ رسید. ترجمه فارسی این کتاب در سال 1395 از سوی نشر مروارید منتشر شد که انتقادات بسیاری را در پی داشت. حالا نشر نگاه معاصر، ترجمه تازه‌ای از «زنان شاهنامه» منتشر کرده که با توجه به سابقه دو مترجم آن، احتمال می‌دهیم اشکالات و نواقص ترجمه قبلی را برطرف کرده و درخورِ تحقیق ارزشمند خالقی مطلق باشد.اولین ترجمه و اشکالات عجیب
«زنان در شاهنامه»، عنوان اولین ترجمه فارسی کتاب استاد خالقی مطلق به دستِ احمد بی‌نظیر است. بعد از انتشار نخست این کتاب، شاهنامه‌پژوهانی مانند ابوالفضل خطیبی، سحر رحمتی و دکتر سجاد آیدنلو، به ایرادهای فراوان آن اشاره کردند و حتی دکتر آیدنلو در یادداشتی مفصل به نام «زنان در شاهنامه، تحقیقی ارزشمند و ترجمه‌ای نادرخور» نواقص و اشکالات این ترجمه را فهرست کرد که از جمله آن‌ها می‌توان از این موارد نام برد: «پس از گفت‌وگویی کوتاه زال ریسمانی به کار می‌گیرد و با نردبانی از ریسمان خود را به مهتابی می‌رساند».(ص 36 و37) به جای «ریسمان» باید «کمند» بیاید و به جای «نردبانی از ریسمان» صورتی مانندِ «سلسله کمند». «گرد آفرید نیزه خود را به دست می‌گیرد. سهراب جامه رزمی خود را با نیزه خویش می‌درد».(ص 53) در داستان رستم و سهرابِ شاهنامه هیچ اشاره‌ای به «جامه دریدن» سهراب نشده و این جمله نادرست ترجمه شده است. دکتر آیدنلو در این یادداشت به 49 مورد ترجمه نادرست و 93 مورد ترجمه نادرستِ نام‌های خاص در کتاب اشاره کرده است. همچنین، احمد بی‌نظیر در مقدمه ترجمه‌اش ننوشته است که این ترجمه با اطلاع دکتر خالقی مطلق انجام شده و ایشان نسخه نهایی متن فارسی را دیده است یا نه؟
چشم امید به دومین ترجمه فارسی
به تازگی فرهاد اصلانی و معصومه پورتقی ترجمه تازه‌ای از اثر خالقی مطلق به نام «زنان شاهنامه» منتشر کرده‌اند که از سوی نشر نگاه معاصر به چاپ رسیده است. اصلانی و پورتقی ترجمه کتاب «شاهنامه و فرهنگ ایران»(مجموعه مقالات خالقی مطلق در دانشنامه ایرانیکا) و انتشار «ارج خرد؛ جشن‌نامه جلال خالقی مطلق» را هم در کارنامه خود دارند و هر دو از پژوهشگران حوزه ادبیات فارسی هستند. در مقدمه «زنان شاهنامه» آمده است: «نگارنده بر آن بوده در مقدمه نقش جنس مؤنث در اسطوره‌شناسی ایران را مشخص کند تا روشن شود این موضوع در شاهنامه نمود داشته و اگر چنین است تا چه حد بوده است. مقدمه با داستان آفرینش مرد و زن پایان می‌یابد و مؤلف آن را به داستان نخستین زن در شاهنامه مرتبط می‌سازد. نگارنده در بخش نخست، چکیده‌ای موجز از داستان‌های مهم ترین زنان شاهنامه را ارائه می‌کند و آن‌ها را با دیگر منابع پیش از اسلام و عهد اسلامی تا آن‌جا که برای مؤلف شناخته شده و قابل دستیابی بودند، می‌سنجد. بخش دوم به بررسی جایگاه زنان در شاهنامه می‌پردازد. نگارنده به اجمال نقش، اهمیت و سرنوشت هر یک از شخصیت‌های زنان را در ادوار مختلف زندگی‌شان، در قالب خانواده و همچنین جامعه، به طور کلی توصیف می‌کند».
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
اپراتورهای فرصت طلب؟!
مصائب سنگ قبر قبله عالم!
مخترعان پشیمان !
خط خطی های خلاقانه !
سنجاق نوستالژی به قاب تلویزیون
مبارزه ای اصولی با تنبلی
سفر «زنان شاهنامه» از آلمان به ایران
پشت پرده اعتراضات لبنان
چشم انداز ارزی به روایت همتی
سومین ریزش سنگین بورس طی 2 هفته متوالی
حسین فریدون؛ از جنجال مرخصی تا اعلام حضور در زندان
قالیباف، جلیلی و عارف به مسیر بهارستان می روند؟
نبود کتاب، توزیع کتاب قاچاق کتاب!
فرار از اتاق وحشت!
عزم برای احیای بودجه کشف رود
