روزنامه ایران
1398/07/29
معمای تأیید صلاحیت برای کارگردانی تئاتر
محسن بوالحسنی خبرنگار
چند روز پیش اداره کل هنرهای نمایشی و دفتر نوسازی و تحول اداری، «دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش» را که در این وزارتخانه بازنگری شده منتشر کرد. بلافاصله بعد از انتشار بندهای این ابلاغیه اهالی تئاتر عموماً موضعی منفی در برابرش اتخاذ کردند و به آن واکنش نشان دادند. در ماده دوم از این ابلاغیه این‌طور آمده که کارگردان تئاتر حتماً باید مورد تأیید قرار بگیرند و این کارگردان‌ها باید از چنین فیلترهایی عبور کنند: باید یا فارغ‌التحصیل رشته تئاتر باشند یا توسط سه چهره شاخص تأیید شوند و یا صنوف تئاتری نامه‌ای در صلاحیت‌شان صادر کنند. البته دو نهاد خانه تئاتر و انجمن هنرهای نمایشی به عنوان مرجع این تأییدیه معرفی شده‌اند که به هیچ عنوان صنف نیستند و اولین مشکل حقوقی همین جا پیش خواهد آمد. ابهام دیگر از اینجا آب می‌خورد که اگر قرار باشد انجمن‌های نمایشی حذف شوند پس افراد امضاکننده تأییدیه را چه کسی یا کسانی تعیین می‌کنند؟
حلقه‌های مفقوده یک قانون
ساسان پیروز کارگردان و بازیگر تئاتر در گزارشی که ایسنا در انتقاد از این طرح منتشر کرد، یکی از اشکالات این دستورالعمل را این نکته دانست: «یک نکته مهم و اساسی این دستورالعمل این است که شورای نظارت و ارزشیابی آن را انجام می‌دهد و شناختی که ما از شورای نظارت داریم تمرکز بر حوزه ممیزی است، و اساساً هرگاه صحبت از ارزشیابی کیفی آثار هنری میشود به معنای تقویت این بخش است؛ در حالی که معمولاً هنرمندان، شورای نظارت را به عنوان محلی برای ارزیابی کیفی قبول ندارند و به بازبینی تن می‌دهند چون ناچارند این پروسه را برای کسب مجوز طی کنند. بنابراین اینکه شورای نظارت وارد بحثی به نام تأیید صلاحیت حرفه‌ای کارگردان‌ها برای کار هنری شود محل نگرانی شدید است». نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که طبق اطلاعات اعلام شده، «این دستورالعمل از تیرماه سال گذشته تاکنون مورد بازنگری کارشناسانه قرار گرفته و با اسناد و قوانین بالادستی ذی‌ربط تطبیق داده و بازنگری عمیق شده است.» اگر بر اساس این بازنگری عمیق «این کار در راستای مرحله دوم شفافیت و ساماندهی مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به 36 مورد رسیده انجام شده» باشد، حلقه مفقوده این بازنگری عمیق بی‌توجهی به دستورالعمل 10 بندی‌ای است که در آن قید شده بر اساس مصوبه جلسه 461 شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 6 اردیبهشت سال 1379 ابلاغ میشود؛ اما به جز امضای سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ اشاره‌ای نشده که آیا این دستورالعمل با توجه به تغییرات در برخی بندهای مصوبه اصلی، به تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی هم رسیده یا خیر؛ و از طرف دیگر آیا اجرایی‌شدن این ابلاغیه با مصوبه حقوق شهروندی دولت در تضاد و تعارض قرار ندارد؟
نامه سرگشاده اهالی تئاتر به وزیر
انجمن منتقدان خانه تئاتر پس از انتشار این دستورالعمل سریعاً نامه‌ای سر گشاده به سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت و خواستار بازنگری در آن شد. امضا‌کنندگان این نامه همراهی و اعتماد دوسویه و توأم با احترام میان «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» و «اداره کل هنرهای نمایشی» با «هنرمندان» و ایجاد فضایی باز ـ حتی به صورت نسبی ـ در طی دهه‌های گذشته را زمینه‌ساز رشد فرهنگ، کاهش تنش‌ها و تداوم آفرینشگری در تئاتر دانستند و از وزیر خواستند تا با بازنگری در سیاست‌های جاری یا تغییر کادرهای سازمانی و مشاوران مربوطه، نسبت به یافتن علل شکل‌گیری بحران پیش‌رو و راهکارهای عاجل برای کاهش صدمات بیشتر اقدام کند و در کوتاه مدت، با تمهیدی برای «تزریق منابع مالی مناسب و تقویت بنیه مالی اداره کل هنرهای نمایشی»، «احیای رابطه توأم با احترام میان دولت و هنرمندان»، «دفاع مسئولانه و قاطع از حرمت و شخصیت هنرمندان در برابر هجمه‌های جریان‌های خاص سیاسی»، «جلوگیری از ورود و دخالت نهادهای ناآشنا به عرصه فرهنگ و هنر در امر سیاستگذاری‌های فرهنگی و در صورت لزوم توجیه ایشان در مورد عواقب منفی برخوردهای غیر فرهنگی در عرصه فرهنگ»، اصلاح فوری «دستورالعمل شورای پروانه نمایش» و اصلاح رویه آمرانه «شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی» (بویژه با هنرمندان نسل جوان) حس آرامش و امید را به هنرمندان تئاتر بازگرداند.
سایر اخبار این روزنامه
پوپولیسم در کمین است
مدیریت فرهنگی با نگاه‌های سیاسی میانه‌ای ندارد
قدرت جهانی هستیم اما نباید راضی باشیم
گره‌گشایی با دانشگاه و صندوق رأی
طالع سعد
طرح مشترک توکیو و پاریس برای نجات برجام
پرونده مدارک جعلی را شخصاً پیگیری می‌کنم
شهری که به حاشیه می‌رود
چالشی تازه پیش روی ارز دیجیتال فیس بوک
معافیت بیمه ای کارفرمایانی که معلولان را به کار می گیرند
معمای تأیید صلاحیت برای کارگردانی تئاتر
تقلب در بی‌نهایت کوچک‌ها
شاهکاری از نقصان در سیاست‌گذاری فرهنگی
گریزی از سیاست تعاملی نیست
سلام ایران
