سردرگمی غرب در شرق فرات

امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه با اشاره به حوادث جاری در شرق فرات و بی‌تفاوتی غرب در سلاخی کردهای سوریه توسط ارتش ترکیه تاکید کرد که این بزرگترین اشتباه غرب است.
وی که در جمع سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا سخن می‌گفت، خواستار موضع مشترک علیه اردوغان شد. سرانجام سران اتحادیه اروپا طی بیانیه‌ای تهاجم سنگین ارتش ترکیه علیه کردهای سوریه را محکوم کردند. سازمان عفو بین‌الملل نیز حوادث جاری در شرق فرات را جنایت جنگی نامید و آنرا نشانه‌های «پاکسازی قومی» معرفی کرد.
علاوه بر این، دونالد توسک رئیس شورای اروپا رسماً توافق مایک پنس معاون رئیس‌جمهور آمریکا و اردوغان را به زیر سئوال برد و تصریح نمود خواسته اتحادیه اروپا با آنچه میان آمریکا و ترکیه توافق شده، به کلی متفاوت و مغایر است و آنچه در جریان است، درخواست تسلیم شدن کامل کردهای سوریه و گامی در جهت عملیاتی کردن آنست.
بدین ترتیب تقابل دیدگاههای آمریکا با اتحادیه اروپا در خصوص حوادث پرشتاب منطقه، یکبار دیگر در مقیاس بی‌سابقه‌ای رسانه‌ای شده است. به ویژه آنکه مطابق توافق آمریکا و ترکیه قرار است در طول دوره پنج روزه توقف عملیات نظامی در شرق فرات، همه کردهای سوریه درون یک منطقه به طول 450 کیلومتر و عرض 35 کیلومتر تخلیه و به کلی خلع‌سلاح شوند تا زمینه‌های انتقال آنها به کردستان عراق فراهم شود. این، یعنی تسلیم شدن کردها در برابر ماشین جنگی ترکیه، چیزی بالاتر از خیانت آمریکا به کردها و پایان حمایت نظامی آمریکا از آنها!


اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه، انگلیس و آلمان با این طرح به کلی مخالفند و آنرا نشانه‌ای از پاکسازی قومی و کوچ اجباری با هدف تغییر بافت جمعیت در طول مرزهای ترکیه و سوریه می‌دانند و با اهداف و برنامه‌های خود مغایر یافته‌اند. به‌ویژه آنکه اردوغان با مایک پنس توافق کرده که بدین ترتیب هیچگونه مانعی در راه ایجاد یک منطقه امن در عمق خاک سوریه با مدیریت ارتش ترکیه وجود ندارد و ترکیه می‌تواند 5/2 میلیون مهاجر سوری را به این منطقه منتقل کند. صرفنظر از اینکه بعید است این حجم عظیم از جمعیت مهاجرین سوری به دلخواه و تمایل خود حاضر به اسکان در مرز و عملاً بازیچه اهداف و برنامه‌های مداخله‌جویانه اردوغان شوند. مرحله دوّم تغییر بافت جمعیت شرق فرات با کوچ اجباری 5/2 میلیون مهاجر عرب، آشوری و... در این منطقه عملیاتی می‌شود که بهترین پوشش جمعیتی برای لانه‌گذاری داعش و سایر تروریستها در این جایگاه استراتژیک محسوب می‌گردد.
ناگفته پیداست که اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه و انگلیس هم در این منطقه به دنبال اهداف ناپاک خود هستند و مشخصاً برای تجزیه سوریه و عراق زمینه‌سازی می‌کنند که بعضاً با اهداف و برنامه‌های آمریکا از یکطرف و ترکیه از سوی دیگر مغایرتهائی دارد. ترکیه نگران قدرت گرفتن کردهای سوریه و تاثیرگذاری آن بر روی جمعیت استانهای مرزی و کردنشین است ولی فرانسه و انگلیس به طرح تجزیه عراق و سوریه می‌اندیشند که اقدامات اردوغان در مقطع کنونی باعث تاخیر در اجرای آن می‌شود، در حالی که آمریکا با اساس این طرح موافق و همراه بوده ولی تصمیمات غیرمنتظره ترامپ حتی به اساس این برنامه‌ها نیز لطمه زده و با آن مغایرت دارد. نکته مهم دیگر چرخش 180 درجه‌ای کردهای سوریه به سمت دمشق و توافق با دولت سوریه برای واگذاری امنیت مناطق کردنشین به ارتش سوریه است که محاسبات اردوغان را هم از اساس دگرگون کرده است. بدین ترتیب هیچ راهی برای ترکیه به جز بازگشت به «توافقات آستانه» و عملیاتی کردن «راهکار آدانا» باقی نمی‌ماند که بتواند به انزوای کنونی خود خاتمه دهد و خود را از باتلاق شرق فرات خارج کند.