مراقب باشید با خودروهای لاکچری تصادف نکنید!

آفتاب یزد – گروه اقتصادی: سقف بیمه شخص ثالث ۱۸۰ میلیون تومان شده است. شرکتهای بیمه‌ای حاضر به پرداخت مبلغی بیشتر از این رقم نیستند.حالا اگر خودروی ارزان قیمت شما با خودرویی لوکس وگران قیمت تصادف کند شما باید چه کنید؟
کارشناسان می‌گویند در تصادفاتی که خودروی آسیب دیده یک ماشین گران قیمت است داستان پرداخت خسارت کمی متفاوت می‌شود. بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث پرداخت خسارت بر اساس شرایط خودروی متعارف انجام می‌شود.در قانون بیمه ثالث، خودرویی که ارزش آن خودرو بیشتر از نصف دیه یک فرد مسلمان در آن سال باشد، خودروی نامتعارف گفته می‌شود.
بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث، فرد مقصر در زمان تصادف با خودروی نامتعارف موظف است که تا سقف نصف دیه ماه حرام را جبران کند.به عنوان مثال دیه ماه حرام در سال ۱۳۹۷، ۳۰۸میلیون تومان می‌باشد که اگر خسارت تا نصف این مبلغ یعنی تا ۱۵۴ میلیون تومان باشد توسط فرد مقصر در تصادف با ماشین‌های گران قیمت پرداخت می‌شود باقی خسارت را فرد زیان دیده باید خودش جبران کند!
حالا تصور کنید خودروی پراید شما یا خودرویی مانند پورشه تصادف کند.پورشه خودرویی نامتعارف از دیدگاه قانونگذار است. قیمت آن هم در ایران بین 2.5 تا 5 میلیارد تومان است. حالا بیمه شخص ثالث شما تنها 180 میلیون خسارت را می‌پردازد و مابقی را باید از جیب بدهید. سوال این است که متناسب با افزایش قیمت خودرو در ایران چرا سقف قیمتهای بیمه شخص ثالث بالا نمی‌رود؟ طفره رفتن شرکتهای بیمه‌ای و به روز نبودن آنها در برابر نرخ رشد خودرو در کشورمان موضوعی است که باید به آن پرداخت.


> قانون جدید تا 180 میلیون را بر عهده می‌گیرد
در این زمینه مدیر کل امور حقوقی بیمه مرکزی گفت: بیمه سقف پرداخت خسارت ماشین با مبلغ ۱۸۰ میلیون در نظر گرفته است.سید جواد میر قاسمی افزود: بیمه با توجه به سقف بیمه نامه، خسارت را پرداخت می‌کند.اگر قیمت خودرویی تا سقف ۱۸۰ میلیون تومان باشد بیمه به طور کامل جبران خسارت می‌کند. وی ادامه داد: اگر قیمت خودرو بالاتر از ۱۸۰میلیون تومان باشد، به موجب قانون باید متظاهر‌سازی شود. مدیر کل امور حقوقی بیمه مرکزی افزود: تهدید مسئولیت در خصوص خودروهای غیرمتعارف از تاریخ ۲۹ خرداد ۹۵ در قانون بیمه اجباری شخص ثالث پیش‌بینی شده است. میرقاسمی ادامه داد: شورای عالی بیمه برای تبیین و تفسیر این قانون مصوبه‌ای را وضع کرد که دیوان عدالت اداری بخش‌هایی از آن را مخالف قانون می‌دانست. وی اضافه کرد: به دلیل ابطال دو بند از مصوبه شورای عالی بیمه و پیگیری‌های مکرر دیوان عدالت، شورای عالی بیمه این دو بند را اصلاح کرد.
> تغییر واژه‌ها در قانون جدید!
اخیرا فرمول محاسبه خسارت خودرو‌های نامتعارف یا همان خودرو‌های لوکس توسط شورای عالی بیمه اصلاح و به شرکت‌های بیمه ابلاغ شده است. این فرمول خردادماه توسط دیوان عدالت اداری باطل شده بود و باید توسط شورای عالی بیمه تغییر می‌کرد. حالا کل تغییری که اتفاق افتاده، صرفا تغییر واژه‌ها است. دستورالعمل تعیین خسارت برای ماشین‌های لوکس تغییر کرد، اما زیاد دلتان را خوش نکنید. شورای عالی بیمه در اصلاحیه جدید خود، فرمولی که توسط دیوان عدالت اداری باطل شده بود را حذف و جای آن از واژه متناظر استفاده کرده که تقریبا همان معنی را می‌دهد. حالا به جای آنکه خسارت وارد شده با یک خودرو ۱۸۰میلیونی تناسب‌بندی شود، قطعه‌ای که خسارت دیده با قطعه خودرو ۱۸۰میلیونی تناسب‌بندی می‌شود که عملا تغییری در اصل ماجرا ایجاد نخواهد کرد. همچنان شرکت‌های بیمه از پرداخت کامل خسارت وارد شده به ماشین‌های لوکس سر باز می‌زنند. حتی اگر پوشش بیمه شخص ثالث برای جبران کل خسارت کافی باشد.
> فرمول محاسبه خسارت ماشین‌های غیرمتعارف
و لوکس چه تغییری کرد؟
شورای عالی بیمه فرمول محاسبه خسارت تصادف با خودرو‌های نامتعارف یا همان خودرو‌های لوکس را اصلاح کرد. این فرمول خردادماه توسط دیوان عدالت اداری باطل شده بود و باید توسط شورای عالی بیمه تغییر می‌کرد. حالا کل تغییری که اتفاق افتاده، صرفا تغییر واژه‌ها است. دستورالعمل نحوه تعیین خسارت موضوع تبصره‌های ۳ و ۴ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه به فرمول خسارت ماشین‌های لوکس و غیرمتعارف مربوط است و حالا ماده ۲ این دستور العمل اصلاح شده. بر اساس این اصلاحیه در صورت تصادف با یک خودرو غیرمتعارف یا لوکس، بیمه شخص ثالث راننده مقصر صرفا تا میزان خسارت متناظر وارد شده به گران‌ترین خودروی متعارف پرداخت خواهد کرد. به عبارتی می‌توان گفت آن فرمول سابق جای خود را به واژه متناظر داده که عملا تفاوت چندانی با گذشته ندارد.
> منظور از ماشین‌ غیرمتعارف و لوکس چیست؟
خودرو غیرمتعارف به خودرویی گفته می‌شود که حداقل ۱۸۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد که نصف دیه مرد مسلمان در ماه حرام است. بنابر این اگر با خودرویی تصادف کنید که بالاتر از ۱۸۰ میلیون تومان قیمت دارد، خسارتی که بیمه شخص ثالث بر عهده خواهد گرفت، معادل خسارت وارد شده به یک خودرو ۱۸۰ میلیونی خواهد بود. مثلا اگر در تصادف، چراغ یک خودرو پورشه بشکند، بیمه شخص ثالث خسارتی معادل چراغ یک خودرو ۱۸۰ میلیونی را بر عهده خواهد گرفت. حتی اگر سقف پوشش بیمه شخص ثالث کفاف جبران کامل خسارت چراغ پورشه را بدهد.
> تغییرات قانون محاسبه خسارت بیمه شخص ثالث
شورای عالی بیمه علاوه بر تغییر ماده ۲ دستورالعمل تعیین خسارت خودرو‌های غیرمتعارف، چند تغییر جزئی دیگر هم در این دستورالعمل ایجاد کرده است. در اصلاحیه شورای عالی بیمه، کلمه «معادل» در بند ۲ ماده ۱، به عبارت «کمتر از» تغییر می‌کند. بر این اساس گران‌ترین خودروی متعارف خودروی سواری است که ارزش روز آن در زمان وقوع حادثه کمتر از پنجاه درصد سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال اعلام می‌شود، باشد. اینطور که پیداست این اصلاح صرفا برای غیرقابل تفسیر شدن قانون انجام شده و در عمل تغییری در شیوه تعیین خودرو غیرمتعارف ایجاد نمی‌کند. بر اساس اصلاحیه شورای عالی بیمه، خودرویی که دقیقا ۱۸۰ میلیون تومان یعنی نصف دیه کامل قیمت داشته باشد هم خودرو غیرمتعارف و لوکس به حساب می‌آید. پیش از این خودرو‌های بالای ۱۸۰ میلیون غیرمتعارف محسوب می‌شدند.
شورای عالی بیمه همچنین منظور از ارزیابان خسارت را در دستورالعمل تعیین خسارت خودرو‌های غیرمتعارف روشن کرده و آن را به کارشناسان ارزیاب خسارت شرکت‌های بیمه و ارزیابان خسارت موضوع ماده ۳۹ قانون تغییر داده است. در این ماده گفته شده ارزیاب خسارت باید از بیمه مرکزی مجوز داشته باشد.
شورای عالی بیمه دو تبصره هم به نحوه محاسبه خسارت خودرو‌های غیرمتعارف اضافه کرده است؛ تبصره اول می‌گوید اگر قطعه مورد نظر در بین خودرو‌های متعارف تفاوت قیمت داشت، گران‌ترین آن‌ها مبنای محاسبه خسارت قرار می‌گیرد. برای مثال اگر در تصادف چراغ یک خودرو غیرمتعارف را شکسته باشید، بیمه شخص ثالث خسارت چراغ یک خودرو ۱۸۰ میلیونی را بر عهده می‌گیرد.
حالا ممکن است خودرو‌های زیر ۱۸۰ میلیون، چراغ‌هایی با قیمت متفاوت داشته باشند که بر اساس این تبصره، گران‌ترین چراغ مد نظر قرار می‌گیرد. تبصره دوم در این اصلاحیه به قطعاتی اشاره دارد که در خودرو‌های متعارف پیدا نمی‌شود. در چنین شرایطی قطعه مشابه در خودرو‌های متعارف مبنای محاسبه خسارت خواهند بود.
گفته می‌شود جلسه شورای عالی بیمه در شهریورماه امسال برگزار و اصلاحیه دستورالعمل تعیین خسارت خودرو‌های غیرمتعارف و لوکس تصویب شده و حالا بیمه مرکزی آن را به همه شرکت‌های بیمه ابلاغ کرده تا اجرایی شود. هرچند با اصلاحیه جدید، تغییر خاصی در محاسبه خسارت ماشین‌های لوکس ایجاد نشده است.
> چرا دیوان عدالت اداری دستورالعمل بیمه را
باطل کرد؟
دیوان عدالت اداری پیرو شکایت یکی از کارشناسان رسمی دادگستری، حدود چهار ماه پیش فرمول بیمه مرکزی برای تعیین خسارت خودرو‌های لوکس را باطل کرد. بر اساس این فرمول اگر به یک خودرو یک میلیاردی، حدود ۵۰میلیون تومان خسارت وارد می‌کردید، بیمه شخص ثالث با استفاده از فرمول تعیین شده، یک میلیارد را به ۱۸۰میلیون تومان و ۵۰میلیون را به ۹میلیون تومان تبدیل می‌کرد و صرفا ۹میلیون از خسارت وارد شده به خودرو لوکس را بر عهده می‌گرفت. حتی اگر پوشش بیمه برای پرداخت کل خسارت ۵۰ میلیونی کافی باشد. حالا این فرمول لغو شده و جای خود را به واژه متناظر داده است. طوری که شرکت بیمه قیمت قطعاتی که خسارت دیده‌اند را تناسب‌بندی می‌کند. با این تفسیر تفاوت چندانی در محاسبه خسارت ایجاد نشده و همچنان شرکت بیمه زیربار پرداخت کل خسارت ۵۰میلیونی نمی‌روند. در قانون قبلی، مالکان خودرو‌های لوکس که نتوانسته‌اند خسارت خود را کامل دریافت کنند، به دادگاه شکایت کرده و نهایتا راننده مقصر مجبور به پرداخت مابه التفاوت خسارت می‌شد که در مثال ما رقمی معادل ۴۱میلیون تومان است. دیوان عدالت اداری این فرمول را باطل کرد تا شرکت‌های بیمه تا سقف پوشش خود را بدون در نظر گرفتن نسبت و تناسب پرداخت کنند. به عبارتی در مثال ما شرکت بیمه شخص ثالث باید کل ۵۰میلیون را بر عهده بگیرد، اما در اصلاحیه شورای عالی بیمه چنین اتفاقی نیفتاده و همچنان در روی همان پاشنه می‌چرخد. محمد حسین غریب، کارشناس بیمه در گفت‌وگو با آفتاب یزد در این زمینه گفت: ممکن است که خودروی شما با یک ماشین گران قیمت و لوکس تصادف کرده و خسارت چند صد میلیون تومانی برای شما اتفاق افتاده باشد، در این زمان چه باید بکنیم؟ تصادف با ماشین‌هایی که ارزش آن‌ها بیشتر از نصف دیه مرد مسلمان باشد قانون خودروی نامتعارف در مورد آن اجرا می‌شود.
وی ادامه داد: با توجه به قانون خودروی نا متعارف، در تصادف با خودروهایی که ارزش روز آن‌ها در زمان حادثه بیشتر از نصف دیه ماه حرام باشد میزان خسارت بر اساس این فرمول محاسبه می‌شود.یعنی میزان تعهد مسبب حادثه که مساوی است با خسارت مالی وارده ضربدر قیمت روز گران‌ترین خودروی متعارف تقسیم بر قیمت خودروی نامتعارف زیان دیده.
وی ادامه داد: در تصادفاتی که خودروی آسیب دیده یک ماشین گران قیمت می‌باشد داستان پرداخت خسارت کمی متفاوت می‌شود. بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث پرداخت خسارت بر اساس شرایط خودروی متعارف انجام می‌شود.
به گفته وی در قانون بیمه ثالث، خودرویی که ارزش آن خودرو بیشتر از نصف دیه یک فرد مسلمان در آن سال باشد، خودروی نامتعارف می‌باشد بر اساس قانون جدید بیمه شخص ثالث، فرد مقصر در زمان تصادف با خودروی نامتعارف، موظف است که تا سقف نصف دیه ماه حرام را جبران کند. وی تصریح کرد: به عنوان مثال دیه ماه حرام در سال ۱۳۹۷، ۳۰۸ میلیون تومان می‌باشد. که اگر خسارت تا نصف این مبلغ یعنی تا ۱۵۴میلیون تومان باشد توسط فرد مقصر در تصادف با ماشین‌های گران قیمت پرداخت می‌شود. باقی خسارت را فرد زیان دیده باید خودش جبران کند که می‌تواند برای این هزینه از بیمه بدنه خود استفاده کند.
وی افزود: البته بخشی از این خسارت توسط بیمه‌نامه شخص ثالث فرد قابل جبران است که براساس تعهد مالی که بیمه نامه ثالث وی دارد این بیمه‌نامه می‌تواند کمک وی باشد.اما در مورد خودروهای گران قیمت و لوکس مانند پورشه سقف بیمه فقط 180میلیون تومان است و مابقی را فرد زیان‌دیده با شکایت به شورای حل اختلاف از شما که خسارت دیدید مطالبه می‌کند. مثلا اگر خسارت وارده 250میلیون تومان باشد بیمه شخص ثالث تنها 180میلیون را می‌دهد و 70میلیون باقی مانده را شما به عنوان مقصر تصادف خود باید پرداخت کنید.
این کارشناس بیمه خاطرنشان کرد: متاسفانه شرکتهای بیمه‌ای نتوانسته‌اند با توجه به شرایط مالی خود، تناسبی بین گرانی خودرو در بازار ایران و تعهدات بیمه‌ای برقرار کنند. در صورت ورشکستگی شرکت بیمه برای تعهدات مالی بالا قطعا بیمه مرکزی باید پاسخگو باشد و بیمه مرکزی هم یا باید در صورت ورشکستگی شرکت‌های بیمه، امور مربوط به تسویه آن‌ها را توسط دادگاه و یا اداره تسویه امور ورشکستگى انجام‌ دهد و بیمه مرکزی مسئول پیگیری امور تسویه حساب آن شرکت باشد.یا این که شرکتهای بیمه‌ای را درهم ادغام کنند که در صورت نپذیرفتن مسئله ادغام از سوی سایر شرکتهای بیمه ای، پروانه آن شرکت بیمه ورشکسته لغو خواهد شد.
وی گفت: بیمه مرکزی خواهان ورشکستگی شرکتهای مورد نظر نیست. بنابراین در کشور ما اجازه افزایش قیمت تعهدات بیمه‌ای به شرکتهای بیمه‌ای داده نمی‌شود و خود آنها هم تمایلی به پرداخت هزینه‌های بالا به طور معمول نیستند.
وی تصریح کرد: بر اساس قانون در صورت ورشکستگی شرکت‌های بیمه، اولویت تسویه بدهی‌ها با بیمه‏‌گذاران و بیمه‏‌شدگان‌ می‌باشد و همچنین از بین رشته‌های بیمه‌ای، بیمه‌گذاران بیمه عمر در اولویت هستند.
وی ادامه داد: قانون می‌گوید شرکت ورشکسته، قبل از تسویه هرگونه بدهی، حتی بدهی به دولت یا بدهی به بانک‌ها یا بدهی به کسانی که از آن شرکت چک یا سفته یا هرگونه اوراق بدهی‌آور دیگری دارند، باید بدهی خود به بیمه‌گذاران را پرداخت کند.همچنین بهتر است بدانیم که شرکت‌های بیمه نمی‌توانند بدون موافقت بیمه مرکزی اموال خود را به معامله بگذارند یا به شخص دیگری واگذار کنند.
وی افزود: این مسئله باعث عدم ریسک پذیری و گریز بیمه‌های کشور از بالا بردن سقف تعهدات مالی بیمه شخص ثالث شده است.