«عمران خان» در تهران، میانجیگری میان ایران و عربستان

بخش خبری: عمران خان نخست‌وزیر پاکستان امروز درحالی به تهران سفر می‌کند که برخی از منابع سیاسی وخبری این سفر را در راستای تلاش برای کاستن تنش بین ایران و عربستان سعودی می‌دانند.
سفرعمران خان به تهران که راس هیاتی عالی رتبه انجام می‌شود به منظور دیدار با مقامات کشورمان و پیگیری ابتکار میانجیگری صورت می‌گیرد و باید دید که در این راستا چه تحولی در روابط ایران و عربستان ایجاد خواهد شد؟
وزیر خارجه پاکستان روز جمعه تایید کرد که عمران خان، نخست‌وزیر این کشور، در تلاش برای کاستن از تنش بین ایران و عربستان سعودی به این دو کشور سفر می‌کند.
شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان، گفت: عمران خان یکشنبه به تهران می‌رود و پس از دیدار با مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی، رهسپار ریاض خواهد شد.


وزیر خارجه پاکستان با تاکید بر اینکه کشورش خواستار «برطرف شدن سوء تفاهم‌ها بین ایران و عربستان» است گفت: عمران خان با هدف «رفع تنش‌ها بین دو کشور مسلمان» به هر اقدام میانیجگرانه ممکن دست خواهد زد.
همچنین وزارت امورخارجه پاکستان تاکید کرده است که هرگونه گفت‌وگوی احتمالی میان دو کشور (ایران و عربستان) با ابتکار عمل پاکستان انجام خواهد گرفت.
وزارت امورخارجه پاکستان در بیانیه خود آورده است: احتمال برقراری گفت‌وگو میان ایران و پادشاهی عربستان که هر دو کشورهای برادر پاکستان هستند، نتیجه تلاش نخست‌وزیر (پاکستان) برای برقرای صلح در منطقه است.
حدود دو هفته پیش علی ربیعی، سخنگوی دولت نیزگفته بود «پیغام‌هایی ازسوی برخی سران کشورها از طرف سعودی‌ها» ارسال شده است؛ عربستان سعودی با اینکه این اظهار نظر را غیردقیق خواند اما «تلاش برخی کشورهای برادر» برای کاهش تنش‌ها را تایید کرد.
ربیعی درباره پیام‌های ریاض به تهران و ابراز تمایل ظاهری آنها به اتخاذ راهکار سیاسی به جای نظامی نیز گفته بود: «این خبر درست است. عربستان برای آقای روحانی پیغام‌هایی آورده بود. اما باید علائم آن را کاملا مشاهده کنیم. اولین علامت عدم حمله به یمن و کشتار یمنی هاست».
ربیعی همچنین گفته بود: اگر عربستان واقعا دنبال تغییر رفتار خود باشد ما استقبال می‌کنیم.
ربیعی در پاسخ به این سوالی که کدام کشورها میانجی تهران و ریاض شده‌اند گفته بود: کشورهای متعددی با حسن نیت، کوشیده‌‌اند میانجی تنش ‌زدایی تهران – ریاض شوند و برخی از آن‌ها حامل پیام سعودی‌ها هم بوده‌‌اند. در سطح رسانه‌ ای، حداقل، نخست‌وزیر پاکستان به ‌طور رسمی اعلام کرد که ولیعهد عربستان از وی خواسته تا با رئیس‌جمهور ایران درباره سعودی‌‌ها مذاکره کند.
همچنین در سمیناری که دیروز با عنوان «میانجیگری در خلیج فارس، ابتکار، راهبردها و موانع» به میزبانی اندیشکده سیاسی اسلام آباد (IPI) با حضور سفیر سابق پاکستان در ایران، رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام آباد، برخی از دیپلمات‌های سابق پاکستان، اساتید دانشگاه و کارشناسان امور سیاسی برگزار شد،جمعی از اندیشمندان سیاسی پاکستان، دیپلمات‌های ارشد و کارشناسان این کشور اعتمادسازی را گامی مهم در مسیر تنش زدایی در منطقه خلیج فارس از جمله بهبود روابط میان تهران و ریاض دانستند و گفتند که در این زمینه باید به تلاش میانجیگری نخست‌وزیر پاکستان خوشبین بود.
هدف از برگزاری این سمینار بررسی تحولات اخیر در خلیج فارس، بحث و تبادل نظر درخصوص راهکار تنش زدایی میان کشورهای همسایه و دوست پاکستان به ویژه بررسی اهداف سفر آتی نخست‌وزیر پاکستان به ایران و عربستان بود.
اندیشمندان سیاسی و کارشناسان امور دیپلماتیک پاکستان با استقبال از ابتکار نخست‌وزیر این کشور برای کمک به بهبود روابط میان ایران به عنوان همسایه نزدیک و مهم و عربستان به عنوان کشور دوست و متحد پاکستان استقبال کردند.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان هم دیروز با اعلام اینکه نخست‌وزیر پاکستان در دومین سفر خود به تهران در سال جاری با رئیس‌جمهور و مقام معظم رهبری دیدار می‌کند، گفت: مهمترین مسائل منطقه و عرصه بین‌الملل و همچنین آخرین تحولات روابط دو جانبه بین ایران و پاکستان از مهمترین محورهای گفت‌وگوی این مقام پاکستانی با مقامات جمهوری اسلامی خواهد بود.
وی با بیان اشاره به روابط دیرینه و دوستانه بین ایران و پاکستان، افزود: مسائل منطقه، عرصه بین‌الملل و آخرین تحولات در روابط دو جانبه ایران و پاکستان از مهمترین محورهای گفت‌وگوی این مقام پاکستانی با مقامات جمهوری اسلامی ایران است.
موسوی در پاسخ به این سوال که آیا نخست‌وزیر پاکستان براساس اخبار منتشر شده برای میانجی گری بین تهران و ریاض به ایران سفر می‌کند گفت: از موضوع میانجی گری مطلع نیستم. باید دید که ایشان در جریان این سفر چه مذاکرات و محورهایی را مطرح می‌کنند. طبیعتا موضوعات منطقه‌ای و تحولات در منطقه از محورهای گفت‌وگوی ایشان با مقامات جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: ایران بارها اعلام کرده که با میانجی و بدون میانجی آماده است با همسایگان خود از جمله عربستان گفت‌وگو و رایزنی کند که اگر سوء تفاهمی وجود دارد این سوء تفاهم‌ها برطرف شود. چنانکه اجازه ندهیم که اشخاص ثالث و کشورهای فرامنطقه‌ای از شرایط در منطقه سوء استفاده کنند و بخواهند از این طریق در امور منطقه دخالت کنند.
این دیپلمات کشورمان با تاکید بر اینکه آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای گفت‌وگو با کشورهای منطقه شامل همه است و ما این موضوع را بارها اعلام کرده‌ایم ادامه داد: طرح‌ها و ابتکاراتی نیز در این راستا ازسوی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است و ما از کشورهایی که با حسن نیت خواستار ایجاد امنیت در منطقه هستند استقبال کرده‌ایم و اگر در جریان این سفر این موضوع مطرح شود ایران این صحبت‌ها را خواهد شنید.
پیش بینی رسانه‌های پاکستان
بحث درباره تلاش‌های پاکستان برای میانجیگری در منطقه همزمان با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر سفر احتمالی «عمران خان» نخست‌وزیر این کشور به ایران و عربستان دوباره داغ شد که به عقیده ناظران سیاسی، موفقیت ابتکار «خان» می‌تواند دستاورد بزرگ دیپلماتیک برای اسلام آباد تلقی شود.
رسانه‌های پاکستان اعلام کردند: سفر عمران خان به تهران و ریاض از سلسله تلاش‌های اسلام آبادی برای کمک به تنش زدایی در خلیج فارس و ایفای نقش در مسیر بهبود روابط میان دو کشور مهم اسلامی یعنی ایران و عربستان خواهد بود.
روزنامه پاکستانی «اکسپرس تریبیون» به نقل از یک مقام وزارت امور خارجه این کشور (بدون ذکر نام) نوشت: هدف از سفر خان وساطت میان تهران و ریاض جهت هموار شدن مسیر بهبود روابط میان این کشورها و جلوگیری از هرگونه تشدید تنش‌ها در منطقه است.
به روایت روزنامه اکسپرس تریبیون، از زمان حملات اخیر به تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان که یمنی‌ها مسئولیت آن را برعهده گرفته بودند، تنش‌ها میان تهران و ریاض تشدید شد و علاوه بر این سعودی‌ها در کنار آمریکا مدعی دخالت ایران در این حملات شدند، اتهامی که تهران آن را قاطعنامه رد کرده است.
در این گزارش آمده است: برخی از کشورها از جمله پاکستان برای میانجیگری بین ایران و عربستان وارد میدان شدند، موضوعی که عمران خان نیز در جریان سفر اخیر خود به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل آن را تایید کرد.
شبکه خبری «دنیا نیوز» پاکستان گزارش داد: اگر ابتکار خان برای کمک به حل اختلافات میان ایران و عربستان جواب دهد، این تحول یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک برای اسلام آباد تلقی می‌شود زیرا اسلام آباد از پیامدهای جدی هرگونه رویارویی در منطقه بی‌خبر نیست به همین دلیل مصمم به ایفای نقش در خاورمیانه است.
براساس این گزارش، سفر نخست‌وزیر پاکستان حاکی از ظهور نتایج مثبت در ارتباط با تلاش‌های این کشور برای میانجیگری در منطقه است.
روزنامه پاکستانی «داون» به نقل از منابع آگاه (بدون ذکر نام) نیز گزارش داد: عمران خان شامگاه شنبه وارد تهران خواهد شد و روز یکشنبه دیدار رسمی وی با دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود سپس وی تهران را به مقصد ریاض ترک خواهد کرد جایی که عمران خان قرار است گفت وگوهایی با حاکمان سعودی داشته باشد.
پیشتر نخست‌وزیر پاکستان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با ابراز نگرانی از تشدید تنش‌ها در منطقه گفته بود که مصمم به ایفای نقش میانجیگری برای کاهش تنش‌ها درمنطقه است.
عمران خان، در یک نشست خبری در حاشیه هفتادوچهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل از درخواست محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در رابطه با ایران خبر داده بود.
وی گفت: درحال حاضر نمی‌توانم به جزئیات این مساله بپردازم، اما ما تلاش خو اهیم کرد که این وساطت را انجام دهیم.
عمران خان چند روز قبل از سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در نیویورک دیدار کرد. وی سپس به دیدار «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران رفت.
نخست وزیر پاکستان اول اردیبھشت گذشته سال جاری به ایران سفر کرده بود.
پوتین:ایران، عربستان و امارات وارد مذاکره شوند
رئیس جمهور روسیه هم از عربستان و امارات خواست با همسایه خود، ایران به منظور حل مشکلات پیچیده بین آنها وارد مذاکرات مستقیم شوند.
پوتین در گفتگو با بخش عربی راشا تودی،‌ اسکای نیوز و شبکه العربیه عربستان در آستانه سفرش به ابوظبی و ریاض گفت: روسیه روابط خوبی با ایران و "دوستان عرب" دارد و تلاش خود را برای ایجاد شرایط لازم برای اتفاقی مثبت در این راستا صورت خواهد داد.
در مذاکره با خان،مراقب یمن باشید
یک روزنامه لبنانی نیز با اشاره به سفر "عمران خان" نخست‌وزیر پاکستان به تهران، نوشت: هرچند نشانه‌های مثبتی بر موفقیت میانجیگری او وجود دارد، اما در نهایت موفقیت این سفر در گروی حل فراگیر مسائل منطقه قرار دارد، نه حل جزئی و مقطعی.
به نوشته روز شنبه روزنامه "الاخبار"، از سرگیری تکاپوی عمران خان در خط تهران و ریاض هرچند بیانگر احتمال موفقیت در میانجیگری بین دو طرف است، اما با این وجود هنوز هیچ چیز مشخص نیست. آیا هدف عربستان حل گسترده مسائل است یا آرام کردن اوضاع برای در امان مانده از حملات مجدد و یا اینکه تکاپوی سعودیها در قبال میانجیگری عمران خان ناشی از "چراغ سبز" آمریکا برای آشتی با ایران است.
این روزنامه افزود: به هر حال عمران خان نخست‌وزیر پاکستان درحالی به تهران می‌رود که میانجیگری بین عربستان و ایران در صدر جدول سفر او قرار دارد و این بار حامل نشانه‌های مهمی مبنی بر احتمال نفوذ در دیوار بحران منطقه‌ای است، زیرا این سفر پس از دیدار عمران خان با "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی و در پی هدف قرار گرفتن تاسیسات نفتی "آرامکو" و نیز سفر "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران به نیویورک انجام می‌گیرد.
سفر عمران خان به ایران و سپس به عربستان آنطور که رسانه‌های پاکستانی اعلام کرده اند، به معنی پافشاری بر پیشرفت در این مسیر است.