روزنامه ابتکار
1398/07/20
احیای نئوعثمانیسم جدید در شمالشرقی سوریه
طاهر جمشیدزاده*- بالاخره آن چیزی که جامعه جهانی انتظارش را نداشت قریبالوقوع به وقوع پیوست. خبر حمله ارتش سوریه به دستور رجب طیب اردوغان تنها خبری بود که در ۷۲ساعت گذشته مثل بمب صدا کرد. نخستین گروه از نیروهای نظامی ارتش ترکیه وارد شمالشرق سوریه شدند و جنگنده بمبافکنهای ترکیه مواضع نیروهای معارض کرد را در شهر حسکه سوریه بمباران کردند. خبرها از شنیده شدن صدای انفجار مهیب و برخاستن دود از شهر تل العبید سوریه حاکی است. در ادامه جنگندهها و توپخانه ارتش ترکیه مناطقی از شهر راس العین، قامشلی و یک سیلوی ذخیرهسازی غلات را هدف قرار دادند و حداقل سه غیرنظامی کشته شدند. بهطوریکه خبرگزاری دولتی سوریه(سانا) خبر از مورد حمله قرار گرفتن شهر مرزی تل ابیض در شمال استان رقه داد و ساعاتی بعد ارزش لیر، واحد پول رسمی و رایج ترکیه، پس از اعلام آغاز عملیات نظامی در شمال سوریه کاهش یافت. دولت سوریه عملیات نظامی ترکیه در سوریه را نقض قوانین بینالمللی اعلام کرد و در این راستا رئیس کمیسیون اروپا اذعان کرد که اتحادیه اروپا خواستار توقف عملیات ترکیه در شمال شرق سوریه شد و فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند و مصر، حمله ترکیه به شمال شرقی سوریه را محکوم کردند. محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان هم پیش از این، روز گذشته در گفتوگوی تلفنی با همتای ترکش گفته بود که ایران با هرگونه اقدام نظامی علیه کردهای شمال سوریه مخالف است. سازمان ملل متحد نشست فوقالعاده برای حمله ترکیه به سوریه برگزار میکند. دونالد ترامپ هم بلافاصله اعلام کرد که به مقامات ترکیه گفته بودم که حمله به سوریه اشتباه است و ما نمیتوانیم برای کردهای سوریه «متحدان قبلی آمریکا» کاری کنیم. جنگ فرسایشی در سوریه که با چراغ سبز ایالات متحده آمریکا و جبهه غربی- عبری- عربی برای ساقط کردن دولت قانونی بشار اسد شکل گرفت و به اذعان دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا که در کارزار انتخاباتی خود در نوامبر۲۰۱۶ به همتای رقیب دموکراتش «هیلاری کلینتون» نهیب و کنایه زد که داعش را ما و دولت قبلی ایالات متحده ایجاد کرد و در سوریه و عراق گسترش و نشر داد. اگرچه اعتراف او، اعترافی با تاخیر بود ولی ماهیت دولتمردان کاخ سفید را عیان ساخت و وقتی ریشههای داعش به وسیله کمک مستشاری ایران و روسیه خشک شد، اکنون ینگه دنیا در تدارک رویای تازهاش پس از ناامید شدن از گاو شیردهاش بنسلمان به اردوگاه اردوغان پیوسته است تا تسلیحات خویش را که ناکارآمدی سامانههای موشکی پاتریوتش در پاتک قاطع انصارالله یمن به قلب اقتصادی ریاض و منبع اصلی تغذیه انرژی آنان آزمون شد، اینبار به آنکارا قالب کند. همین دو ماه پیش بود که منازعه و خطونشان ینگه دنیا برای آنکار در سرخط خبرهای جهان بابت خرید سامانه اس-۴۰۰ ترکیه از روسیه قرار گرفت و اقتصاد آنکارا با تلاطم و بحران بیسابقه روبهرو شد و ارزش لیر پول ملی ترکیه بهشدت سقوط کرد. نظامیگری در خاورمیانه که سیر تصاعدی یافته، همان چیزی است که ایالات متحده آمریکا دوست دارد تا از این آب گلآلود مرتب ماهی بگیرد و تسلیحاتش را به این منطقه پهناور گسیل و ارسال کند و مدعای آن غیر از جنگهای چند سال اخیر، افزایش۸۷ درصدی واردات تسلیحات نظامی به این خطه بحرانزا در پنج سال گذشته بوده است که بیش از یک سوم تجارت جهانی اسلحه را شامل میشود و تامینکننده اصلی آن آمریکاست. درست همین پارسال بود که موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم در گزارش سالانه خود اعلام کرده بود که عربستان سعودی در خلال سالهای۲۰۱۴تا۲۰۱۸با افزایش۱۹۲درصدی در مقایسه با سالهای پیش از آن، به بزرگترین خریدار تسلیحات جهان مبدل شده است. مصر، الجزایر، امارات و عراق هم در بین۱۰کشور اول فهرست شیندلر خریداران اسلحه قرار دارند که اکنون باید ترکیه را هم به خانههای خالی این جدول اضافه کرد. آمریکا حالا آلترناتیو خوب و مورد وثوقی را جایگزین عربستان سعودی کرده است و برای تغذیه و خوراک آن یک جنگ نیابتی شبیه یورش نابهنگام عربستان به یمن باید اتفاق میافتاد و در همین راستا و پس از خروج بخشی از نیروهای آمریکایی با چراغ سبز دونالد ترامپ به رجب طیب اردوغان در دو سه روز گذشته، رسما این سیگنال را ینگه دنیا به آنکارا مخابره کرد که دست روی ماشه بگذارد و به معترضان کرد در شمالشرق سوریه یورش ببرد. دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا که امروز در حصار رسوایی «اوکراین گیت» و تهمت به جو بایدن رقیب جدی او در انتخابات نوامبر۲۰۲۰ آمریکا و پسرش «هانتر بایدن» با فشار به همتای اوکراینیاش «ولادیمیر زلنسکی» برای بدرکردن بایدن، بدجور گیر افتاده و جامعه جهانی و مردم ایالات متحده را علیه خویش شورانده است. نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در آستانه استیضاح ترامپ در کنگره بهوسیله حزب دموکرات و همراهی تنی چند از جمهوریخواهان همتای ترامپ است. آنها بر این عقیدهاند که رئیسجمهورشان از قدرت سوءاستفاده و به کشورشان خیانت کرده است.پس از اینکه دونالد ترامپ در توئیتی رسما اعلام کرد که زمان جنگهای بیپایان به سر آمده است و با این بهانه و اولتیماتوم، رسما خروج نیروهای نظامی پنتاگون را از بخشی از دمشق کلید زد و اردوغان هم تلفنی ساعاتی بعد با وی تلفنی دیالوگ داشت؛ باید این انتظار میرفت که با این چراغ سبز و پشت کردن آمریکا به متحدان کردش، که برای خالی نبودن عریضه و فشاری که از طرف تحلیلگران و سناتور های آمریکایی در دو سه روز اخیر بابت این خروج نابهنگام و بیمقدمه به وی میشد، کردها را جنگجویانی دلیر خطاب کند و اعلام کند که اگر آنکارا به کردها حمله کند اقتصادش را نابود میکند و دیری نمیپاید که فرمان جنگ توسط رئیسجمهوری ترکیه صادر میشود و همان شد که تصورش میرفت. الان مسئله اصلی در راس العین در جریان است که کلیدیترین و استراتژیکترین نقطه شمالشرقی سوریه است و برای ترکیه حائز اهمیت است و درگیری اصلی در این نقطه که نظامیان ترک تا عمق۴کیلومتری آن نفوذ کردهاند همچنان ادامه دارد. میزان خسارات زیاد بوده و تا کنون ۱۸غیرنظامی کشته شده و۴۱تن نیز زخمی شدهاند. نشست اضطرای و فوری شورای امنیت سازمان ملل برگزار شد و ۵قدرت برتر جهانی دارای حق وتو، حمله ترکیه را به شمالشرقی سوریه محکوم کردند، اما با مخالفت روسیه و آمریکا بیانیهای علیه ترکیه صادر نشد. ناتو هم خواستار توقف فوری درگیریها در شمال سوریه شد و رئیسجمهوری آمریکا که با فشار جامعه جهانی، افکار عمومی و سناتورهای کنگره و مجلس نمایندگان کشورش روبهروست، در تغییر موضعی متناقض اعلام کرد ترکیه در یک مثلث گیر افتاده، یا باید با کردها به توافق برسد و مصالحه کند یا ما نیروی نظامی علیه او به منطقه اعزام میکنیم. با وضعیت پیش آمده، اگرچه ترکیه گفته تا شعاع۳۰کیلومتری و برای تامین امنیت مرزهایش این کارزار را انجام میدهد، ولی برای جامعه جهانی قابل قبول نیست و ادامه این روند قطعا به کشتار بیشمار غیرنظامیان و فاجعه و آپارتاید انسانی در شمالشرق سوریه منجر خواهد شد و ترکیه درصدد تحقق همان مسئله ناهنجاری است که در شمال عراق به وقوع پیوست و این قضیه ناشدنی است و باید درنهایت به عقبنشینی و خواست جامعه جهانی تن بدهد.
*روزنامهنگار
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» تازهترین تحولات حمله ترکیه به نیروهای کرد در شمال سوریه را بررسی میکند
محمدعلی وکیلی
اقدامات امیدوارکننده
«ابتکار» از گمانهزنیها درخصوص احتمال هدف قرار گرفتن نفتکش ایرانی گزارش میدهد
ماجراجویی خطرناک در دریای سرخ
ابهامهای اعطای نوبل ادبیات ادامه دارد
نوبل ادبیات؛ دو برنده و چند نگاه
سپردههای مدتدار بانکی متهم اصلی افزایش نقدینگی است؟
مشکلات اقتصاد زیر سایه نقدینگی
ابعاد تشکیل هیئت منصفه رسیدگی به جرائم سیاسی بررسی شد
یک گام تا اجرای یک قانون مغفول
بازتاب حضور زنان در ورزشگاه آزادی در رسانههای جهان
دخترها فریاد می زنند
معاون رئیسجمهوری:
فیفا به حضور بانوان کمک کرد اما اصل کار را دولت انجام داد
فرمانده سپاه:
جغرافیای مقاومت را گسترش خواهیم داد
ظریف طی یادداشتی در فایننشیالتایمز مطرح کرد
راهحل بحران در خاورمیانه
احیای نئوعثمانیسم جدید در شمالشرقی سوریه