اقدام تبلیغاتی دو رئیس‌جمهور

آفتاب یزد- گروه سیاسی: از وقتی خبر آمد که نیروهای آمریکایی دو مقر نظامی در سری کانیه و کری سبی در شهر تل ابیض و راس العین در شمال سوریه را تخلیه کردند وپنتاگون دستوراتی از دولت آمریکا برای عقب نشینی کامل از سوریه براساس یک جدول زمانی کوتاه مدت دریافت کرده و نیروهای آمریکایی تخلیه مواضع خود و خارج کردن ادوات نظامی خود از شمال شرقی سوریه را نیز آغاز کرده‌اند بسیاری درتعجب از این دستور عجیب ترامپ هستند. این موضوع در حالی مطرح می‌شد که ترکیه و اردوغان از عزم خود برای حمله نظامی به شمال سوریه و کردهای این منطقه به بهانه تامین امنیت سخن می‌گفتند. حمله‌ای که البته به صورت محدود اتفاق افتاد و رسانه‌های رسمی سوریه و نیز خبرگزاری‌های دیگر اعلام کردند، نیروهای ترکیه حمله‌ای به مواضع شبه‌نظامیان کرد در حومه استان حسکه در شمال شرق این کشور داشتند. این دو رسانه سوری اعلام کردند، منطقه مورد هدف گرفته شده متعلق به نیروهای سوریه دموکراتیک بود.براساس گزارش‌ها، این حمله به حومه المالکیه تلفات جانی نداشت.در این راستا خبرگزاری اسپوتنیک نیز گزارش داد، جنگنده‌های ترکیه حمله‌ای به مقر نیروهای کرد در تل طویل داشتند و خسارات مالی و تلفات جانی نیز در بین نیروهای سوریه دموکراتیک برجای گذاشتند.
تلویزیون سوریه نیز اعلام کرد، جنگنده‌های ترکیه مواضعی در نزدیکی گذرگاه سیمالکا در مرزهای عراق را بمباران کردند.
آن طور که ایسنا می‌نویسد همچنین شبکه الاخباریه سوریه از حمله به مواضع نیروهای سوریه دموکراتیک در شهر تل ابیض در حومه شمالی رقه خبر داد.
وزارت دفاع ترکیه نیز از تکمیل آمادگی‌های خود برای اجرای عملیات نظامی علیه افراد مسلح کرد در شمال شرق سوریه خبر داده و تجهیزات جدیدی را به مرزها فرستاده است.


دونالد ترامپ در حالی که توقع می‌رفت در چنین شرایطی پشتیبان نیروهای کرد منطقه باشد نه‌تنها چنین نکرده، بلکه پشت آن‌ها را نیز خالی و دستور تخلیه منطقه را داده است، موضوعی که باعث واکنش تند دموکرات‌ها و حتی دوستداران ترامپ شده است از چهره‌هایی که این اقدام او را خیانت و برخلاف جایگاه آمریکاتعبیر کردند. هیلاری کلینتون رقیب دموکرات او البته نیکی هیلی جمهوری خواه و یاور همیشگی ترامپ طی دوسه سال گذشته بوده‌اند. میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه سنا و نانسی پلوسی، رئیس دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در موضعی مشترک به تصمیم اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای عقب‌ کشیدن نیروهای این کشور از سوریه اعتراض کردند و اعلام داشتند منافع آمریکا در عقب نشینی نیست. سوزان رایس نیز اعلام داشت طرح ترامپ دیوانگی محض است. مک گورک نماینده ویژه سابق رئیس جمهور آمریکا نیز اعلام کرد عقب‌نشینی بدون فکر آمریکا از سوریه هدیه بزرگ به داعش است و ترامپ یک فرمانده کل قوا نیست. حتی مقام‌های اروپایی بابت تصمیم دولت آمریکا در خروج نیروهای این کشور از شمال سوریه خشمگین و نگرانند.وزارت خارجه آلمان رسما نگرانی‌اش دراینباره را در بیانیه‌ای اعلام کرد.سخنگوی کمیسیون اروپایی هم همین طور.حتی روسیه نیز نسبت به این موضوع، ابراز رضایت نداشته است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین درباره تصمیم آمریکا در خروج کامل نیروهای این کشور از شمال سوریه گفت: این مساله مهم است که از انجام هرگونه اقدامی که ممکن است باعث اشکال و مانع در روند سازش در سوریه شود، اجتناب شود.
موضع ترامپ درباره عملیات ترکیه، اسرائیل را نیز غافلگیر کرده است.السیسی رئیس جمهور مصر هم البته خطاب به ترکیه اظهار داشته که ما با تلاش برای اعمال زور و جدا کردن بخشی از خاک سوریه و تحمیل یک واقعیت جدید مخالفیم.معاون وزیر خارجه سوریه نیز کردها را به "بازگشت به آغوش وطن" دعوت کرد.فیصل مقداد، معاون وزیر خارجه سوریه در گفت‌‌و‌گو با روزنامه الوطن تاکید کرد: در صورتی که ترکیه عملیاتی در خاک سوریه انجام دهد ما از خاک خود دفاع خواهیم کرد و هیچ گونه اشغالگری را نخواهیم پذیرفت اما دیگران نباید خود را به مهلکه بیندازند چراکه ما آماده دفاع از خاک و مردم خود هستیم.این در حالی است که "بدران جیا کرد"، از مقامات کرد سوریه، اعلام کرد که کردها نیز مذاکره با دمشق را محتمل می‌دانند. ایران هم در تماس تلفنی مخالفتش با جنگ را اعلام کرده است.
اما تنها نکته‌ای که در اظهارات ترامپ خطاب به اردوغان درنشست خبری‌اش دیده شد این بود که گفت: نباید به هیچ سرباز آمریکایی آسیبی برسد وگرنه مشکل بزرگی رخ می‌دهد البته او از حمایت از کردها سخن به میان آورده ولی رویکردی مسالمت‌آمیز نسبت به ترکیه در پیش گرفت و اعلام کرد ترکیه، از شرکای تجاری مهم آمریکا به شمار می‌رود.
دراین رابطه روزنامه انگلیسی میدل ایست‌ای فحوای مکالمه تلفنی روسای جمهوری ترکیه و آمریکا قبل از اینکه آنکارا انجام عملیات نظامی در شمال سوریه در چارچوب تلاش‌ها برای ایجاد "منطقه امن" را اعلام کند، فاش کرد. روزنامه انگلیسی میدل ایست‌ای به نقل از یک منبع ترکیه‌ای مطلع از مکالمه تلفنی میان رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه و دونالد ترامپ، همتای آمریکایی او نوشت: اردوغان در جریان این گفت‌وگوی تلفنی خطاب به ترامپ گفت یا با ترکیه در عملیاتش همکاری کنید یا راه را باز کنید.
این منبع همچنین اعلام کرد: این بلند کردن صدا توسط اردوغان و این لحن صحبت کردن در شرایطی عنوان شده که آنکارا به دلیل جدی نگرفتن نگرانی‌هایش از بابت سوریه شاهد تنش روز افزونی است.
بر اساس این گزارش، بعد از این تماس تلفنی، واشنگتن در اقدامی غیرمنتظره اعلام کرد از عملیات ترکیه نه مشارکت می‌کند و نه حمایت. روسای جمهوری ترکیه و آمریکا عصر یکشنبه در جریان تماسی تلفنی توافق کردند که در ماه نوامبر در واشنگتن با یکدیگر دیدار کنند.
اکنون پرسش اینجاست که این تصمیم جنجالی ترامپ درخروج از سوریه واقعا با چه انگیزه‌هایی بوده است؟
>اندوخته انتخابات
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل دراینباره به آفتاب یزد گفت: می‌توان گفت اردوغان، انتخابات محلی را باخته است به ویژه شکست او در استانبول را نباید ندید گرفت. ازهمین رو برای اندوخته انتخابات ریاست جمهوری آینده، او احتیاج دارد تا دست به یک نمایش قدرت بزند. حمله نظامی‌اش به شمال سوریه نیز در چارچوب همین مانور قدرت است. او سعی می‌کند با این کار سهم رای خود را افزایش بدهد. حمله به کردها می‌تواند بزرگترین عرض‌اندام نمایشی – انتخاباتی او باشد.
وی اضافه کرد: این حمله ترکیه قطعا با هماهنگی ترامپ بوده است. امااز سویی دیگر دقت داشته باشیم که این حملات کنترل شده است بدان معنا نیست که اردوغان در عمل بخواهد کردها را قتل عام و یا آن‌ها را از آن منطقه بیرون کند.
>اقدام تبلیغاتی
بیگدلی درباره چرایی تصمیم ترامپ درباره خروج از سوریه در زمان حمله ترکیه به کردها گفت: به همین خاطر است که هم اکنون فشار بر ترامپ به دلیل تصمیمش در خروج از سوریه بسیار زیادشده، به گونه‌ای که او بعدازاین تصمیم تا اندازه‌ای تجدید نظر کرد و اجازه داد تا تعدادی از سربازان در آن جا باقی بمانند. اما عملکرد ترامپ در خروج از سوریه نیز مانند عملکرد اردوغان برای حمله به شرق فرات یک اقدام تبلیغاتی انتخاباتی است. ترامپ در مبارزات انتخاباتی‌اش اعلام کرده بود که من همه سربازان آمریکا را به خانه بر می‌گردانم، این اقدامش نیز در راستای همین موضوع است.
اما انتخاب چنین زمانی برای خروج از سوریه را بسیاری با عنوان خیانت ترامپ به کردها عنوان می‌کنند. بیگدلی دراینباره می‌گوید: اگرچه رهبران کردها گفته‌اند که آمریکا از پشت به ما خنجر زده است اما به نظر نمی‌آید به صورت کامل این اظهارنظر درست باشد. چرا که قبلا از سوی آمریکا اعلام شده است که هنوز نه خود داعش به طور کامل ازبین رفته و نه اندیشه و ایدئولوژی داعش و یک میلیون و دویست هزار خانواده کرد هستند که اگر دچار حمله شوند، معلوم نیست که چه اتفاقی برای آن‌ها می‌افتد و باید از آن‌ها حمایت شود، از سویی اردوغان نیز اعلام کرده است من در مرز سی کیلومتری برای کردها خانه می‌سازم. بعید است حمله اردوغان به حمله مستقیمی برای حذف و
از بین بردن کردهای دموکرات منتهی شود. هرچند ممکن است بر اساس این حملات کردها عقب نشینی بکنند.
وی درباره تحرکات دوروز پیش علیه مواضع کردها از سوی سوریه گفت: این حمله یک مانور نظامی بسیار محدودی بود. اساسا معتقدم حمله اردوغان به شرق فرات را باید تا نتیجه دیدار اردوغان با ترامپ که به زودی اتفاق می‌افتد در حد همان مانور نظامی دید.
>خشم دو طرف
پرسش اینجاست که وقتی با خروج نیروها از سوریه، امروز هم خشم دموکرات‌ها و هم جمهوریخواهان را علیه ترامپ شاهد هستیم چگونه می‌توان این اقدام ترامپ را یک اقدام تبلیغاتی انتخاباتی برشمرد؟
بیگدلی می‌گوید: اولا هنوز خروج کامل آمریکا از سوریه قطعی نیست. نمونه دیگری را هم پیشتر شاهد بودیم که ترامپ در همین شمال سوریه اعلام کرد تمام نیروهایمان را تا آخرین سرباز از سوریه خارج می‌کنیم امابعداز فشارها، این کار را نکرد. همین کار را در مورد افغانستان نیز می‌خواست انجام دهد که در آن هم ناموفق بود. بنابراین هدف اصلی ترامپ این است که به آن وعده انتخاباتی‌اش عمل کند، اما این که در واقعیت چه اتفاقی خواهد افتاد، معلوم نیست. کردها خدمات ارزنده‌ای به آمریکایی‌ها کرده‌اند و اگر آمریکا این خدمات را از دست بدهد به ضرر ایالات متحده خواهد بود.
>تعطیلی پایگاه قطر و بازشدن کارولینا
مرتضی مکی دیگر کارشناس مسائل بین‌الملل نیز دراینباره به آفتاب یزد گفت: ترامپ پیش ازاین هم با تحولاتی که در سوریه رخ داد و به حاشیه رانده‌شدن جریانات داعش، اعلام کرده بود که نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج خواهد کرد. چرا که از این پس، نیروهای آمریکایی درسوریه می‌توانستند هدفی برای همه آنهایی باشند که مخالف حضور آن‌ها در منطقه هستند. از سویی با بحران و تحولات ایجاد شده در خلیج فارس، نگرانی ترامپ از حضور سربازانش، نسبت به گذشته بسیار افزایش پیدا کرده است. اینکه آمریکا پایگاه‌های خود را در قطر تعطیل کرده و آن را به سمت کارولینای جنوبی انتقال می‌دهد و تلاش می‌کنند حضور نظامی کمتری در منطقه داشته باشند را در همین راستا می‌توان ارزیابی کرد.
این کارشناس اظهار کرد: تحولات در سوریه می‌تواند باتوجه به موفقیت‌هایی که محور ترکیه روسیه و ایران داشته و تلاش‌هایی که ترکیه در شرق فرات دارد شکل گرفته باشد. همه این‌ها مسائلی است که ترامپ را بر آن داشته تا از سوریه به رغم تمام مخالفت‌هایی که با این اقدام او شده است، خارج شود.
>دلیل خوبی است؟
اما آیا این موارد دلیل خوبی است که ترامپ چنین زمانی را برای خروج از سوریه انتخاب کند؟ اگر این خروج جنبه تبلیغاتی برای 2020 داشته باشد هم که اکنون با مخالفت هردوجناح دموکرات و جمهوریخواه مواجه شده است با این اوصاف چگونه می‌توان انتظار داشت که این تصمیم ترامپ به سودش در تبلیغات تمام شود؟ مکی پیرامون این موضوع می‌گوید: شاید جریاناتی در داخل با آمریکا با این کار او مخالف باشند اما یکی از شعارهای تبلیغاتی ترامپ در انتخاباتش انتقاد به جنگ‌ها در افغانستان و عراق بود و اینکه همه نیروهای نظامی را از منطقه خارج می‌کند.
اما چرا درست در روز حمله ترکیه به کردها باید موضوع خروج آمریکا از شمال سوریه انجام شود؟ وی اظهار کرد: این موضوع ناشی از نگاه ابزاری ترامپ به افراد و جریاناتی است که در دوره‌ای توسط آمریکا مورد حمایت بودند. اما از سویی نیز نباید تصور کنیم که آمریکا، کردها را رها کرده و اجازه هر حرکتی به ترکیه با خروجش از سوریه می‌دهد. چرا که موازی با همین خروج شاهد امضای قراردادهای نظامی آمریکا با یونان و پایگاه و احداث جایگاه‌های جدیدی که آمریکایی‌ها می‌خواهند در دریای مدیترانه ایجاد کنند هستیم. مثلا ساخت یک پایگاه نظامی برای استقرار بالگردهای نظامی در استان «تسالی» یونان یا اعزام چند هزار نیروی نظامی وچند صد خودروی زرهی به پایگاهی در شهر «اکساندروپی» این کشور به دلیل اعمال فشارهای بیشتر برترکیه است. ترامپ معتقد است دیگر منافعی که مدنظرشان بود در سوریه را یا به دست نمی‌آورد یا با هزینه‌های بیشتری باید به دست آورد. برای همین هم آمریکایی‌ها از سوریه خارج می‌شوند. حتی با علم به اینکه می‌دانند این یک چراغ سبز به ترکیه ای‌ها خواهد بود و حتی اردوغان ممکن است جای آن‌ها را پر کند.
این کارشناس تاکید می‌کند: اما در حقیقت صف‌بندی میان ترکیه و آمریکا شکل جدیدی به خود پیدا می‌کند. با توجه به نزدیکی ترک‌ها به روسیه و خریدهای نظامی که از روسیه انجام دادند، این رویکرد، رویکردی نیست که آمریکا از ترکیه به عنوان عضوی از ناتو بتواند بپذیرد. به نظر می‌آید مجموعه تغییرو تحولات به سمت و سویی می‌رود که آمریکایی‌ها یک میدان را خالی می‌‌کنند تا تنش خودشان را با ترک‌ها کمتر کنند اما از سوی دیگر تلاش می‌کنند تا فشار مضاعفی را علیه ترکیه وارد کنند. همان طور که گفته شد همکاری که امروز میان آمریکا و یونان امضا شده است، می‌تواند در این راستا مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهارکرد: به نظر نمی‌آید در مسئله شمال سوریه معامله‌ای با اردوغان در کار باشد بلکه تنها روش‌های جدیدی انتخاب شده است.
مکی درباره اینکه در حال حاضر دو طرف جمهوریخواهان و دموکرات‌ها علیه ترامپ سخن می‌گویند و این اقدامش را با عنوان خیانت به کردها یاد کرده و ضد جایگاه آمریکا و رئیس جمهوراین کشور ارزیابی می‌کنند، گفت: به هر صورت ما با رئیس جمهوری مواجه هستیم که با باقی متفاوت است و درابعاد دو جناح آمریکا نمی‌گنجد. اگر چه ترامپ از حزب جمهوری خواه انتخاب شده است اما روش و منش او با خیلی از جمهوریخواهان فاصله دارد. او گاهی سیاست‌هایش را مستقل از دو حزب جمهوری خواه و دموکرات می‌گیرد تا علاوه بر حفظ جایگاه رای خودش در میان جمهوری خواهان بتواند آرای مستقل را نیز از آن خود کند. همان طور که در انتخابات 2016 نیز رقبای جمهوری خواه ترامپ اعلام می‌کردند که او به خاطر پولش توانسته در بین جمهوریخواهان راه پیدا کند و نه از طریق جذب طرفداران جمهوری خواهان.
>آینده سوری‌ها
وقتی پیش بینی آینده سوریه را از مکی سوال می‌کنیم، پاسخ می‌دهد: در هر صورت مجموعه تحولات بر این نکته حکایت دارد که با خروج آمریکا برنده این بازی در نگاه کلان، ایران، ترکیه و روسیه خواهند بود. حضورترک‌ها در شرق فرات و خروج آمریکایی‌ها از آن منطقه شرایط را برای اینکه مذاکرات آستانه وارد تحولات جدیدی شود، بسیار بالا می‌برد.
او درباره اینکه تماس ایران با ترک‌ها و مخالفت کشورمان با جنگ ترکیه در سوریه را چه قدر باید جدی گرفت و کشورمان اساسا از خروج آمریکا و حمله ترکها باید خوشحال باشد یا نگران؟ اظهار کرد: واقعیت این است که ایران باید بین بد و بدتر انتخاب کند. ایران به هر حال از سیاست‌های ترکیه در سوریه نیز ناخرسند است و نباید فراموش کنیم که بحران در سوریه در سال 2010-2011 از کانال ترکیه آغاز شد و ترکیه بود که به دنبال بحران آفرینی و سقوط حکومت سوریه می‌گشت. بعدها پس ازاینکه متوجه شد سقوط اسد رخ نمی‌دهد نگاه خود را تغییر داد و ملایم تر شد.