روزنامه همدلی

طرح ممنوعیت پخش اعترافات متهمان در گفت‌وگوی همدلی با صالح نیکبخت: اعترافات تلویزیونی خلاف قانون اساسی است

همدلی| محمود صادقی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی به‌تازگی طرحی با عنوان ممنوعیت ضبط و پخش اعترافات اشخاص از صداوسیما و دیگر رسانه‌ها به مجلس شورای اسلامی ارائه داده است. بر اساس متن این طرح «ضبط اعترافات اشخاص و پخش آن از صدا و سیمای جمهوری اسلامی و دیگر رسانه‌های گروهی در هر مرحله از مراحل تعقیب و تحقیقات مقدماتی ممنوع است و مرتکب اعم از تهیه کننده و پخش کننده علاوه بر الزام به اعاده حیثیت از متهم به حبس از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد.» همچنین در متن این طرح آمده است که «در صورتی که عمل ضبط یا پخش توسط یا به دستور مقامات یا ماموران وابسته به نهاد‌ها و دستگاه‌های حکومتی انجام شده باشد مقام یا مامور مذکور علاوه بر مجازات فوق به انفصال از خدمت و محرومیت از یک تا ۵ سال از مشاغل حکومتی محکوم خواهد شد.» محمد صالح نیکبخت وکیل و حقوقدان درباره ضرورت حقوقی این طرح با همدلی گفت‌وگو کرده است. نیکبخت معتقد است:‌ انتشار این اعترافات به شکلی حالت تحقیر متهمان را در اذهان مجسم می‌کند. در ادامه مشروح گفت‌وگوی نیکبخت با همدلی را می‌خوانید:
نظر شما به عنوان یک حقوقدان درباره ممنوعیت پخش اعترافات متهمان از رسانه‌ها چیست و ارائه این طرح چه اهمیت و ضرورتی دارد؟‌
اقدام مجلس شورای اسلامی در تصویب قانونی که به موجب آن پخش اعترافات متهمان را از صدا وسیما و سایر رسانه‌ها ممنوع می‌کند، کاری درست و بجا است. این اقدام از آن جهت اهمیت دارد که چه آن اعترافات صحیح باشد و چه واقعی نباشد، نتیجه آن در اذهان مردم، امری تلقینی و اجباری تلقی می‌شود و خود این امر بیش از آن که به نفع پرونده و اطلاعات مربوط به اعمال ارتکابی متهمان باشد، به ضرر دستگاه قضایی خواهد بود. چرا که دستگاه قضایی ملزم است وقتی تعقیب، دستگیری، تحقیق و محاکمه متهم را شروع می‌کند، باید دلایل کافی و مستندات لازم را در مورد انتساب جرم به متهم را در دست داشته باشد. زیرا طبق اصل ۳۷ قانون اساسی ایران هرکس مبرا از هر جرمی است، مگر این که در مراجع قضایی صالح تحت تعقیب قرار گرفته و محاکمه شده و حکم قطعی در مورد او صادر شده باشد. به همین جهت و با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات تا زمانی که عملی جرم نباشد و برای آن مجازات تعیین نشود، هیچ کسی را نمی‌توان تعقیب قانونی کرد و چون شروع تعقیب مستلزم وجود دلایل و مستندات کافی است، دیگر نیازی به پخش اعترافات افراد نیست.
پخش این نوع از اعترافات چه تاثیری می‌تواند روی اذهان عمومی و قضاوت مردم داشته باشد؟


انتشار این اعترافات به شکلی حالت تحقیر متهمان را در اذهان عمومی مجسم می‌کند. اگر در موردی به جهت اطلاع مردم و حکم محاکم قضایی و نه دادسرا، لازم باشد بخشی از جریان دادگاه برای اطلاع افکار عمومی منتشر شود و هدف از آن مصالح ملی باشد، این کار به صورت محدود و با نظر دادگاه بدون اشکال است. در سایر موارد و به شکلی که در بیش از نیم قرن گذشته در کشور ما وجود داشته است و بیشتر هم متوجه پخش اعترافات متهمان سیاسی بوده است، نتیجه نامطلوبی خواهد داشت.
شما از ضرورت جلوگیری پخش اعترافات با دلایل قانونی و سایر مصالح عمومی صحبت می‌کنید، در حالی که برخی از حقوقدان‌ها به تازگی اعلام کرده‌اند که جلوگیری از پخش اعترافات متهمان در واقع آزادی بیان و آزادی اطلاعات را محدود می‌کند؟
برخلاف نظر اساتید محترم دانشگاه که فکر می‌کنند این کار منع گسترش اطلاعات یا مخالف آزادی بیان است و پخش این گزارش‌ها بدون اشکال است، این جانب در این امر با آنان مخالف هستم. من معتقدم پخش این گونه اعترافات چیزی جز این که وانمود شود که فلان متهم به ناحق دستگیر نشده است،‌ نتیجه دیگری نخواهد داشت. اگر سزاوار باشد که این اعترافات از صدا وسیما یا سایر رسانه‌ها پخش شود، بهتر آن است که از بخشی از جریان دادگاه رسیدگی به پرونده متهم پخش یا منتشر شود. چون که هم اجبار و الزامی در آن وجود ندارد و هم این که قاضی دادگاه بر اساس پرونده از وی سوال می‌‌کند. به‌علاوه در این گونه موارد افکار عمومی اعتماد بیشتری به این گونه پخش مراسم دادگاه دارند و در نتیجه اعتماد به دستگاه قضایی جلب می‌شود.
درباره اساس قانونی نظرتان در مخالفت با پخش اعترافات از رسانه‌ها بیشتر توضیح می‌دهید.
اصل ۳۷ قانون اساسی می‌گوید: اصل، برائت است و هیچ‌کس از نظر قانون مجرم شناخته نمی‌شود، مگر این که جرم او در دادگاه صالح ثابت شود. همچنین در اصل ۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نوشته شده است که هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون دستگیر، بازداشت، زندانی یا تبعید شده، به هر صورت که باشد ممنوع و موجب مجازات است.در واقع قانون اساسی ما جان، مال و حیثیت مردم را مورد احترام قرار داده است و هرکسی هم چنان که گفتیم مبرا از ارتکاب جرم است؛ مگر این که دلایل کافی برای توجه اتهام به وی وجود داشته باشد. در حالی که در این مورد و مبادرت به پخش اعترافات اشخاص پیش از آنکه شخص در دادگاه صالح محکوم شود به شرحی که گذشت خلاف قانون اساسی است و از طرف دیگر این مسئله که شخصی را وادار کنند که بیاید بر جرایمی که مرتکب شده در قبل از رسیدگی دادگاه در رادیو یا تلویزیون بیان کند خلاف اصل برائت است و تا زمانی که متهم محکوم نشود نباید چنین مواردی مطرح شود و به شرحی که گفتم این مخالفتی با آزادی بیان ندارد، بلکه به نظر من کسی را که مجبور کند که بیاید در صدا و سیما مطالبی را بیان کند، آن هم قبل از محاکمه، مخالف آزادی بیان است. چون اصل بر این است که شخص باید بر اساس میل و اراده خودش صحبت کند، اگر وادار به این کار شود در واقع آزادی بیان او مورد خدشه قرار گرفته است.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
مناقشه حجاب، از « ايتا» تا خيابان (اعتماد) عصا بیفکن و از بیم اژد‌ها مگریز (جوان) اخبار ویژه (کيهان)عاقبت فرار از خانه به‌عشق خواستگار شیشه‌ای (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
کدامین وکیل و حفظ کدامین استقلال سخنگوی دولت در واکنش به اظهارات قاضی صلواتی: همسری ندارم، شوکه شدم در محاسبه رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور اعلام شد سبد معاش از ۸ میلیون تومان گذشت راه‌هایی برای بازگرداندن زندگی شاداب شهری به میدان خاطره‌انگیز توپخانه تپش دوباره قلب تهران «همدلی» طرح ممنوعیت پخش اظهارات متهمان از سیما را بررسی می‌کند؛ سریال«اعترافات تلویزیونی»؛ حراج دین و اخلاق طرح ممنوعیت پخش اعترافات متهمان در گفت‌وگوی همدلی با صالح نیکبخت: اعترافات تلویزیونی خلاف قانون اساسی است پروانه سلحشوری نماینده مردم تهران در مجلس: پخش اعترافات بی‌اعتمادی به تلویزیون است احمد مازنی پخش اعترافات متهمان غیر قانونی، غیرشرعی، غیر اخلاقی استاندار چهارمحال و بختیاری: از اهالی روستای چنارمحمودی عدرخواهی می کنیم فرمانده حشدالشعبی: بیانیه مرجعیت دینی عراق راهکار خروج بحران را مشخص کرد بزرگترین چالش عراق پس ازشکست داعش احمد مازنی پخش اعترافات متهمان غیر قانونی، غیرشرعی، غیر اخلاقی شهردار و ضرورت های طرح مساله گستره عمومی صالحی در نشست با تهران پژوهان: مسیر توسعه تهران با هویت آن همخوانی ندارد