دست‌انداز بیمه، پیش‌‌پای مردم

 با افزایش تعداد خودرو در کشور، یکی از خدمات ضروری، خدمات «بیــمه خودرو» است. هم اکنون 12 شرکت بیمه‌گر در کشــور، به ارائه خدمات مربوط به بیمه خودرو شامل بیمه شخص‌ثالث، بیمه‌بدنه و... مشغول اند که طبیعتا به‌واسطه سر و کار داشتن روزمره مردم با خودرو و حواشی‌اش، روزانه شاهد رفت و آمد مراجعان زیادی هستند. گزارش «سرزده» امروز خراسان‌رضوی، به گشت و گذارِ بی‌خبر و هماهنگ نشده در دو دفترِ واحد پرداخت خسارات بیمه «ایــران» و بیمه «آسیا» اختصاص دارد تا رایج‌ترین گلایه‌های شهروندان در این حوزه و پاسخ مدیرانِ این دو بیمه را بشنویم.
 
یک گلایه رایــج: افزایش قیمت خودرو و دردسرهای بیمه‌ای
اولین مقصد «سرزده» این هفته، واحد پرداخت خسارت «بیمه ایران» واقع در میدان خیام مشهد است. با یکی از مراجعه کنندگان که خودش را «آرمین» معرفی می‌کند هم‌کلام می‌شوم که مدعی می‌شود: «مدتی قبل خودرو سواری ام را به مبلغ 500 هزارتومان بیمه بدنه کردم. به تازگی تصادف کردم و حدود یک میلیون و 200 هزار تومان به خودروام خسارت وارد شد. ولی حالا کارشناس بیمه اعلام می‌کند همان 500 هزار تومانی که واریـز کردم، به عنوان خسارت از سوی بیمه به من پرداخت می شود و نه بیشتر. خب این چه کاری است؟ اگر بیمه به‌روز خسارتِ مرا پرداخت نکند و همان مبلغی را که شش ماه قبل به او سپردم ، به وقت لزوم دوباره به من بازگرداند چه فایـــده‌ای دارد؟ ضمن این که به دلیل فعالیت من در یکی از شبکه‌های تاکسی اینترنتی، بیمه مبلغی از پرداختی من کسر کرده و نمی دانم این موضوع، چقدر قانونی است.»
   «سید مهدی میری» مدیر بیمه ایران استان خراسان‌رضوی که پس از پیگیری فراوان، موفق به گفت‌وگوی تلفنی با او برای پاسخ گویی به گلایه‌های مطرح شده توسط مردم شدیــم، در پاسخ به این گلایه که سوال و ابهام رایجی هم هست، می‌گوید: «در این مورد خاص، براساس ارزش خودرو که سال قبل توسط مالک به بیمه اعلام شده است، مبلغ 500 هزار تومان به عنوان پوشش بیمه بدنه در نظر گرفته شده. منتها از آن جا که قطعا ارزش این خودرو، امسال نسبت به سال قبل افزایش داشته، بایستی طبق آیین نامه های بیمه، این تغییر ارزش به بیمه‌گر اعلام می شد تا الحاقیه‌ای بسته به موضوع صادر شود؛ خب ایشان افزایش ارزش خودرو را به شرکت بیمه اعلام نکرده و مبلغ مربوط به افزایش بیمه را نپرداخته. در چنین شرایطی براساس همان پرداختیِ اولیه، قاعده نسبی پرداخت خسارت محاسبه می شود. در باره کسر شدنِ بخشی از مبلغ خسارت هم، باید تاکید کنم تعرفه بیمه خودروی شخصی با تاکسی متفاوت است و این فرد، حق بیمه شخصی را پرداخت کرده در صورتی که باید بیمه خودروی مسافربر را پرداخت می کرد. به همین دلیل مبلغی از رقــم نهایی پرداخت بیمه‌گر کسر می‌شود.»


 
ادعای همکاری کارشناسان بیمه با برخی تعمیرکاران شهر، صحت دارد؟
یکی دیگر از خسارت دیدگان که خودش را «علی» معرفی می‌کنـد، ادعایی مطرح می‌کند مبنی بر همکاری برخی کارشناسان حاضر در واحد پرداخت خسارت بیمه ایران با برخی تعمیرکاران شهر که نتیجه‌اش، فرستادن خسارت دیدگان به کارگاه‌ها و تعمیرگاه‌های خاصی در شهر است. یک‌جور همکاری که به نفع هر دو طرف تمام می‌شود اما معلوم نیست چقدر به نفع فرد خسارت‌دیده باشد. ضمن این که گشت و گذار و پرسه زدن تعدادی تعمیرکار حوالی ساختمان این بیمه هم، به این سوءتفاهم دامن می‌زند.
   «میری» مدیر بیمه ایران، در پاسخ به این ادعا و ابهام می‌گوید: «ما بارها به همکاران مان اعلام کرده ایم که هیچ کدام از پرسنل حق راهنمایی خسارت دیدگان به تعمیرگاهی خاص را ندارند و در گذشته نیز برخوردهایی با افرادی که به این کار مبادرت کرده بودند، انجام دادیم. این برخوردها از تذکرکتبی تا تعدیل شغلی و اخراج کارمند خاطی را شامل می‌شود. منتها مهم است تاکید کنم این راهنمایی‌ها، بیشتر از سر دلسوزی بوده است و هیچ مبلغی بین کارشناس و تعمیرکار رد و بدل نشده و نمی‌شود. درباره حضور برخی تعمیرکاران، اطراف ساختمان بیمه هم باید بگویم این افراد ربطی به مجموعه ما ندارنــد و خب پرسه می‌زنند و نمی‌شود هم مانع‌شان شد.»
 
بیمه بدنه شامل سرقت ضبط و کپسول گاز خودرو نمی‌شود؟
خانم «اعتمادی» از دیگر مراجعان واحد پرداخت خسارت بیمه ایران هم به نکته مهمی اشاره می‌کند: «خودروام مورد سرقت قرار گرفته و رادیو و پخش و کپسول گاز دزدیده شده. ولی بیمه زیر بارِ پرداخت خسارت نمی‌رود. این منطقی و قانونی است؟ مگر این موارد، جزو بدنه خودرو به حساب نمی‌آید؟»
    مدیــر بیمه ایرانِ استان در این باره توضیح می‌دهد: «بیمه سرقت در جا، باید جدا از بیمه بدنه پرداخت شود و نوع و برند و قیمت مواردی مثل رادیو، پخش و کپسول باید به صورت دقیق مشخص و برایشان حق بیمه مجزا پرداخت شود. ولی اگر فرد، بیمه مربوط به این وسایل را پرداخت نکند، حق بیمه ای برای این وسایل به فرد خسارت دیده پرداخت نمی شود.»
 
کمبود کارشناس ارزیابی خسارت خودروهای سنگین عامل ضرر دوچندانِ مالکان
«محمد معرفی» که یکی دیگر از مراجعه کنندگان به واحد پرداخت خسارت بیمه ایران است، می‌گوید: «متاسفانه تعداد کارشناسان خودروی سنگین در این مرکز به شدت کم است. من یک هفته قبل تصادف کرده ام و هنوز هیچ کارشناسی برای بازدید اولیه خودروی من نیامده است. این در حالی است که هر روز که خودروی من در پارکینگ بماند، ضرر زیادی می کنم. این چه وضعی است و چرا این خلاء و کمبود، پر نمی‌شود تا امثال من آسیب نبینیم؟»
   «میری» در پاسخ به این انتقاد به‌حق، می‌گوید: «اگر چه در این زمینه کمبودهایی وجود دارد ولی به واسطه رفت و آمد بسیارزیاد زائران و مسافران به استان خراسان رضوی، در ارتباط با تخصیص کارشناس خودروی سنگین، نگاه متفاوتی وجود دارد و متوجه ضرورت و اهمیت این مسئله هستیم. هم اکنون،  بیمه ایرانِ خراسان رضوی چهار کارشناس ارزیاب خسارت خودروهای سنگین دارد و چنان چه این تعداد یک و نیم برابر شود، این مشکل کاملا حل می شود. اما برخی تاخیرها در به نتیجه رسیدن پرونده خساراتِ وارد شده، فقط متوجه نبود و کمبود کارشناس نیست و گاهی به کم‌کاری فرد برمی‌گردد. نهایت زمانی که برای رسیدگی کارشناس به موارد خودروهای سنگین در نظر گرفته شده، 48 ساعت است و اگر موردی بیشتر از این طول کشید، مالکان می توانند برای شکایت به شعبه خیابان مدرس 5 مراجعه کنند و حتما به شکایت‌شان رسیدگی می‌شود.»
 
دلیل تفاوت مبلغ قیمت کارشناسی توسط دو کارشناس مختلف چیست؟
یکی دیگر از شهروندان، اعتراض می‌کند که چــرا مبلغ کارشناسی که توسط کارشناس بیمه ایران درباره خودرواش اعلام شده، با مبلغی که توسط کارشناس بخش خصوصی برآورد شده، متفاوت است؟
   «میری» در این‌باره می‌گوید: «نظر کارشناسی هم بالاخره یک اظهارنظر است که می‌تواند تحت‌تاثیر پارامترهای مختلف، متغیر و متفاوت باشد. گاهی برخی نکات از چشم برخی کارشناسان دور می ماند و رقم کارشناسی کارشناسان مختلف، بالا و پایین می‌شود. افرادی که درباره قیمت کارشناسی اولیه اعترض دارند، می توانند در برگه کارشناسی، درخواست اعلام نظر کارشناس دوم را اعلام کنند.»
 
قانون پرداخت خسارت به خودروهای گران قیمت، نیاز به اصلاح دارد
در ادامه تهیه این گزارش، برای بررسی عملکرد بیمه «آسیا» به یکی از واحدهای پرداخت خسارت بیمه خودرو در بولوار رضوی مشهد می روم. یکی  از مراجعان که خودش را «صفر پور» معرفی می کند و به تازگی با خودروی یک میلیارد تومانی‌اش تصادف کرده، گلایه می‌کند: «در تصادفی که داشتم، 20 میلیون تومان خسارت به من وارد شده و مقصر، طرف مقابل بود که خب بیمه شخص ثالث داشت منتها به‌رغم خسارت 20میلیون تومانی، بیمه طرف مقابل تنها سه میلیون و 800 هزار تومان از خسارت را پرداخت می کند و ظاهرا این پرداخت، براساس فرمولی  که توسط قانون تایید و تصویب شده، حساب می‌شود. من هم متاسفانه بیمه بدنه ندارم و تازه الان متوجه شدم اگر بیمه بدنه داشتم، بقیه خسارت به من پرداخت می شد. تکلیف من با این همه خسارت چیست؟»
   جمشیدیان، رئیس واحد پرداخت خسارت بیمه آسیا در پاسخ به انتقاد این شهروند می گوید: «درباره خودروهای گران قیمت، هر چقدر قیمت خودرو بالاتر باشد، طبق فرمول و محاسبات تعیین شده، خسارت کمتری به زیان دیده پرداخت می شود و فرد زیان دیده طبق قانون نمی تواند از مقصر حادثه شکایت کند و این یکی از نواقص قانون بیمه خودروست که باید اصلاح شود. البته ظاهرا دیوان عدالت اداری حدود دو ماه قبل این قانون را ابطال کرده ولی شرکت های بیمه از تهران اعلام کرده اند تا زمانی که بیمه مرکزی این موضوع را به بیمه ها ابلاغ نکند، نمی توانیم این قانون را متوقف کنیم. خود بنده هم از اجرای این قانون ناراحتم، چرا که به ضرر زیان دیده است و به نظر بنده شرکت بیمه گر باید تا سقف تعهدات مقصر را پرداخت کند. البته همین قانون گفته باقی مانده عدد تا مثلا بیست میلیون را بیمه بدنه اش باید پرداخت کند ولی متاسفانه برخی افرادی که خودروی نامتعارف و گران قیمت دارند بیمه بدنه ندارند و باید بیشتر دقت کنند.»
 
بیمه گروهی خودروها و اطلاع‌رسانی نکردن درباره پرداخت الحاقیه آسیب به خریداران
یکی  دیگر از مراجعان مدعی می‌شود: «سال قبل خودرویی از یکی دیگر از نمایندگی ها تحویل گرفتم و به من گفتند خودرو تا چهارسال بیمه بدنه دارد. حالا که تصادف کرده ام، برخلاف حرفشان، می خواهند مبلغ مختصری به نسبتِ خسارت فعلی‌ام به من پرداخت کنند و دلیل‌شان هم بالاتر رفتن قیمت خودرو به نسبتِ روزی است که من تحویل گرفتم. این چه وضعی است؟»
   «مجتبی جمشیدیان» رئیس واحد پرداخت خسارت بیمه آسیای استان که همزمان مسئولیت کارگروه خودروی شورای هماهنگی شرکت‌های بیمه استان را هم برعهده دارد، می گوید: «بیمه گروهی خودروها که توسط برخی شرکت های سازنده به برخی شرکت های  بیمه گر سپرده می شود، همان ابتدای تولید و قبل از فروش، به مدت چهارسال صادر می شود اما به خریدار اعلام نمی شود که به دلیل بالا رفتن قیمت خودرو، باید الحاقیه بخرد، تا زمانی که فرد دچار خسارت شد، بیمه بدنه به نسبت قیمتِ چهار سال قبل محاسبه نشود. ایراد از اطلاع‌رسانی شرکت‌های بیمه‌گر است. ما در بیمه آسیا بارها درباره این موضوع نامه نگاری هایی انجام دادیم تا شرکت ها موضوع پرداخت الحاقیه را به خریداران اعلام کنند، ولی به دلیل این که بیمه های گروهی از تهران صادر می شود، ما در استان خراسان رضوی به شماره تلفن ها برای اطلاع رسانی دسترسی نداریم و باید این موضوع از تهران پیگیری شود.»