ايران در عراق ظرفيت كسب و كار خوبی دارد

آرمان‌ملي- زينب مختاري: عراق در روزهاي گذشته شاهد ناآرامي‌هايي بوده است. اين روند به‌ويژه در آستانه اربعين نگراني‌هايي را در ميان تجار ايراني ايجاد کرده است. در اين ميان فعالان بخش خصوصي بر اين باورند که اين اوضاع به هيچ وجه حضور اقتصادي ايران در عراق را تهديد نمي‌کند؛ همچنين اخبار رسيده از عراق نشان مي‌دهد دولت اين کشور عزم جدي براي انجام اصلاحات اقتصادي دارد که مي‌تواند فرصت‌هاي جديدي را براي ايران فراهم آورد. سيدحميد حسيني- دبيرکل اتاق بازرگاني ايران و عراق- در گفت‌وگو با «آرمان‌ملي»‌ به بررسي شرايط کنوني تجارت ايران و عراق پرداخته است که در ادامه مي‌خوانيد.
شما در مورد اعتراضات روزهاي گذشته در عراق، تحليلي ارائه داده و گفته بوديد که ممکن است اين روند به‌ويژه با خروج رقباي ايران از بازار عراق، فضاي خوبي را براي فعاليت‌هاي اقتصادي ايران باز کند. اين ديدگاه تا چه حد خوش‌بينانه است؟ براي مثال آيا ممکن است عراق در جهت کاستن از فشار اقتصادي و کاهش قيمت کالاها، در تعرفه‌ها بازنگري کند؟
تعرفه‌ها از سوي عراق بر کالاهاي تمامي کشورها اعمال مي‌شود اما بيشترين آسيب آن به ما رسيده است. تعرفه لبنيات، نوشيدني‌ها، ممنوعيت واردات ماست، دوغ و بسياري از کالاهاي ديگري که ما به‌عنوان صادرکننده عمده آن اقلام شناخته مي‌شويم فشار را بر ما وارد کرده است. با توجه به اينکه يکي از علل نارضايتي‌هاي اخير، افزايش شديد قيمت‌هاست، من گمان مي‌کنم که تغييراتي در اين زمينه اعمال خواهد شد.
يعني روند تحولات سياسي عراق به گونه‌اي هست که ايران بتواند منافع خود را حفظ کند؟


عراقي‌ها مجبورند در جهت منافع مردم اقداماتي را انجام دهند. چه مبارزه با فساد باشد يا حذف بوروکراسي اداري يا حذف و کاهش تعرفه‌هاي واردات، رفع موانع تجاري و غيره. به نظر مي‌رسد شلوغي‌ها اگر چه در کوتاه‌مدت ممکن است به صادرات ما لطمه بزند اما هر اصلاحاتي که در عراق انجام شود، به علت اينکه ما حضور پررنگي در بازار عراق داريم در درازمدت مي‌تواند به نفع ما تمام شود. ما نگران اينکه در عراق اصلاحاتي صورت بگيرد و تغيير و تحولاتي ايجاد شود نيستيم. ما تنها کشوري هستيم که هيچ مشکلي با عراق نداريم. عراق الآن با کويت بر سر مرزهاي آبي و دريايي درگير است و به سازمان ملل هم شکايت کرده است. با عربستان بر سر داعش مشکل دارند و هنوز پس از دو سال، مرز و گمرک زميني عراق و عربستان افتتاح نشده است. با اردن به علت اينکه بسياري از طرفداران صدام و مخالفان حکومت کنوني در اردن مستقر هستند، مشکلاتي دارند. با ترکيه نيز بر سر سد ايليسو و مسائل تاريخي مشکلاتي دارند. لذا تنها همسايه عراق که اين کشور با آن مشکلي اعم از سياسي، جغرافيايي و مرزي يا قومي و قبيله‌اي ندارد، ايران است.
در اين صورت به نظر مي‌رسد شرايط بازار عراق براي ايراني‌ها مناسب است؛ آيا اين ارزيابي صحيح است؟
در واقع هيچ بهانه‌اي براي تحريک افکار عمومي عليه ايران وجود ندارد و يکي از علت‌هايي که محور غربي-عربي دارد تلاش مي‌کند که اين تظاهرات را عليه ايران جلوه دهد و بگويد که دست‌اندرکاران حکومت عراق همگي دست‌نشانده ايران هستند، همين است. در حالي که هر روز کمپين‌هايي در عراق عليه کالاهاي ترکيه‌اي يا عليه عربستان شکل مي‌گيرد، اين محور تلاش مي‌کنند به طور مصنوعي فضا را به سمتي سوق دهد که اعتراض‌ها عليه ايران جلوه کند. در حالي که بيش از 60 تا 70 درصد مردم عراق شيعه هستند و در فاصه دو ساعته با مرزهاي ايران زندگي مي‌کنند. در عين حال به ايران علاقه‌مند هستند و سالانه دو تا سه ميليون نفر عراقي از ايران بازديد مي‌کنند. همچنين راهپيمايي اربعين به‌عنوان سمبلي از ارزش‌ها، روابط و فرهنگ مشترک ميان دو کشور است. به همين دلايل اين محور تلاش کرده است تا قبل از اربعين فضايي ايجاد کند که بتواند راهپيمايي اربعين را کمرنگ کند. اما اکنون اين آشوب در حال کنترل است و جديدترين اخباري که از عراق مي‌رسد حاکي‌ست اوضاع کنترل‌شده است. به نظر مي‌رسد که اين جريان هم با توجه به اينکه جوانب آن پيگيري مي‌شود و عوامل غربي-عربي که دست داشتند و تلاش مي‌کردند اين اتفاقات بيفتد، شناسايي مي‌شوند مي‌توان گفت که شايد فضا را براي ما مطلوب‌تر کند.
اظهار کرده بوديد که اربعين موقعيت خوبي براي تبليغ کالاهاي ايراني‌ست و بر همين اساس خواسته بوديد که مرز سومار براي عبور کالاهاي ايراني به سمت عراق گشايش يابد. نتيجه اين درخواست چه شد؟
مذاکراتي با نخست‌وزيري عراق و مسئولان مرزهاي دو طرف انجام شده است؛ آنها قول داده‌اند که بسترها را فراهم مي‌کنند. در اين سمت هم قرار بود اصلاحاتي صورت گيرد. ما هر لحظه منتظريم که تا قبل از 17 مهر که مرزهاي زميني ما بسته مي‌شود، مرز سومار باز شود. اگر باز نشود، خود عراق دچار مشکل خواهد شد. به هر ترتيب قيمت کالاهاي مصرفي که اربعين مورد استفاده است، ممکن است به شدت افزايش پيدا کند. اميدواريم که اين اتفاقات چند روزه گذشته باعث نشود که عراقي‌ها در اجراي تعهدي که داده‌اند کوتاهي کنند و مرز سومار باز نشود!
پارلمان عراق در جريان اعتراضات، لزوم توجه دولت به تعهدات خود از جمله ساخت 100 هزار واحد مسکوني را گوشزد کرده‌اند. آيا فعالان ايراني براي استفاده از اين موقعيت به‌ويژه در عرصه ساخت و ساز، برنامه‌اي دارند؟
در جريان برنامه بازسازي و نوسازي عراق، ساخت 500 هزار واحد مسکوني مصوب شده بود. يعني به هر استاني سهميه دادند و هر استان حدودا 25 هزار واحد، سهميه مسکن دارند. ما هم براي بحث ساخت و ساز در عراق برنامه داريم؛ کار مي‌کنيم، برنامه‌ريزي مي‌کنيم و مذاکره مي‌کنيم. اين جريانات مي‌تواند اين روند را تسريع کند که موانع برطرف شود. يکي از مشکلاتي که در عراق وجود دارد همين فساد و بوروکراسي اداري‌ست که به‌عنوان موانع کار شفاف قلمداد مي‌شود. در همين زمينه اگر اصلاحاتي صورت بگيرد، هر بهبودي که در فضاي کسب و کار عراق صورت بگيرد، يکي از ذي‌نفعان آن، ما خواهيم بود که حضور پررنگي در بازار عراق داريم.
يعني در صورت رفع موانع، طرف ايراني آماده ورود است؟
بله طرف ايراني آماده کار است اما موانع و مشکلاتي که در عراق وجود دارد باعث تاخير در انجام کارها مي‌شود.