همکاری سه جانبه خودرویی ایران، ترکیه و روسیه امکان‌پذیر است؟ اما و اگرهای پوست‌اندازی در خودروسازی

این روزها صحبت‌هایی از گوشه و کنار مبنی بر طراحی همکاری سه جانبه بین ایران، ترکیه و روسیه در زمینه برندسازی و تولید خودرو به گوش میرسد. این موضوع با توجه به نزدیکی روابط سیاسی و اقتصادی سه کشور جذاب به نظر می‌رسد اما آیا در عمل می‌توان چنین همکاری‌ای تعریف کرد؟
همکاری‌های سه جانبه نزدیک سیاسی و اقتصادی ایران، روسیه و ترکیه در ماه‌های گذشته، مطرح شدن مباحثی همچون استفاده از ارز رایج سه کشور در مبادلات پولی، استفاده از پیام‌رسان بانکی بومی به جای سویفت بین ایران و روسیه و مواجهه این دو کشور با تحریم‌ها، زمزمه‌هایی در برخی محافل مبنی بر تعریف یک برند خودرویی بین این کشورها در ادامه همکاری‌های فی‌ما‌بین مطرح کرد. موضوعی که شاید در وهله نخست با توجه به بازار بزرگ این کشورها و منطقه و همسایگان آنها، همچنین توانمندی‌ها و پتانسیل‌های هر‌یک از آنها جذاب به نظر می‌‌رسد، اما باید دید در عمل می‌تواند رنگ واقعیت به خود بگیرد یا خیر؟
در این زمینه‌ با تنی چند از کارشناسان صنعت خودرو به گفت‌وگو نشستیم.
«محمدرضا نجفی منش»‌ رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان کشور ‌در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: پیشنهاد تولید خودروی مشترک با همکاری ایران، روسیه و ترکیه، نخستین بار دو سال پیش از سوی ترک‌ها مطرح شد.


وی یادآور شد: آن زمان روابط ترکیه و روسیه ناشی از مسائل سیاسی به سردی گراییده بود و این پیشنهاد عملیاتی و اجرایی نشد، اما امروز و با بهبود روابط سیاسی و اقتصادی این کشورها می‌توان به آن بیشتر فکر کرد.
به گفته این مقام صنفی، این سه کشور با داشتن جمعیت حدود ۴۰۰ میلیون نفری، بازار بزرگی در همین حدود جمعیتی در منطقه CIS و همسایگان خود دارند که پتانسیلی مناسب برای تولید و صادرات محسوب می‌شود.
وی یادآور شد:‌ در سال‌های گذشته در حالی محصولات رنو، پژو و سایر خودروسازان بین‌المللی را در کشورمان تولید و مونتاژ می‌کردیم که مجاز به صادرات آنها به بازارهای دلخواه یا اعمال تغییرات در خودروها نبودیم.
نجفی منش معتقد است اگر سران کشورها در این زمینه به یک تفاهم و توافق مشترک برسند، آنگاه متخصصان و کارشناسان قادر به طراحی و تولید خودروی سواری در بازه قیمتی پنج تا ۱۰ هزار دلار در گام نخست خواهند بود.
وی بیان کرد:‌ می‌توان این پروژه را به گونه‌ای تعریف کرد تا طراحی خودرو با حضور متخصصان هر سه کشور انجام شده و تولید قطعات نیز بین قطعه‌سازان سه کشور تقسیم شود تا هر قطعه تنها از سوی یکی از کشورها تولید و توزیع شود.
رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان کشور ادامه داد:‌ همچنین هر یک از سه کشور می‌توانند محصول تولیدی خود را در بازار خود به فروش رسانده و در سایر بازارها به صورت توافقی حضور داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد:‌ ساخت همه قطعات این خودرو با توان و پتانسیل این سه کشور، نیاز نداشتن تامین قطعات به تبادل پول و وجود بازارهای مناسب صادراتی، از جمله مزایای چنین پروژه‌ای است که ترک‌ها پیشنهاد دهنده آن بودند و روس‌ها نیز به آن تمایل دارند.
نجفی‌منش گفت:‌ ترکیه با صادرات سالیانه بیش از ۱۲ میلیارد دلاری قطعه، از پتانسیل بسیار خوبی در صنعت قطعه‌سازی برخوردار است، روس‌ها توانایی فنی و تکنولوژی بالایی به ویژه در خودروهای سنگین دارند و وجود کارخانجات و خطوط تولید و مونتاژ مختلف خودرو و قطعه در ایران همراه با توانایی طراحی، از جمله مواردی است که می‌توان برای تبدیل این ایده به پروژه اجرایی دلگرم کننده باشد.
وی افزود:‌ راه عملیاتی چنین پروژه‌ای نیز‌ تشکیل یک شرکت مشترک سه جانبه است و حتی در طراحی چنین خودرویی می‌توان از ظرفیت طراحان بین‌المللی نیز استفاده کرد.
این مقام صنفی تاکید کرد: ‌با توجه به مشکلاتی که تحریم‌ها در سال‌های گذشته برای صنعت خودروی کشور به وجود آورد، به نظر می‌رسد این پروژه بتواند راهکاری برای تامین تقاضای روزافزون جامعه به خودروهای روز با قیمت مناسب باشد و انتظار می‌رود مسئولان نیز واکنشی به این ایده داشته باشند.
اولویت همکاری‌های خارجی تامین قطعه برای خودرهای داخلی باشد
«سعید مدنی»‌ مدیرعامل اسبق سایپا در این زمینه می‌گوید:‌ سال‌هاست صنعت خودروسازی ایران با صنعت خودروی فرانسه عجین شده و ۶۰ تا ۷۰ درصد زیرساخت‌های آن با فناوری فرانسه گره خورده است.
وی در گفت‌وگو با ایرنا، به صحبت‌های اخیر وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص اینکه حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود دیگر فرانسوی‌ها جایی در صنعت خودروسازی ایران ندارند اشاره کرد و افزود:‌ با وجود چندین سال همکاری با فرانسوی‌ها، اما حلقه‌های مفقوده نظیر منتقل دانش و فناوری، ارتقا نیافتن قطعه‌سازان، مشکلات صادراتی و غیره در این همکاری‌ها زیاد بود.
مدنی اظهار کرد:‌ همین مسائل سبب شد تا به دنبال پلتفرم ملی برای صنعت خودروسازی خودمان برویم، اما هرچند توانمندی و طراحی لازم در طراحی آن وجود داشت، اما کمی کند عمل کردیم.
وی گفت: اکنون هم که برخی همکاری با ترک‌ها یا روس‌ها را پیشنهاد می‌کنند، باید بررسی کنیم و ببینیم صنایع خودروسازی‌شان در چه حد است؟
این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد:‌ ترک‌ها سیاست خاص خودشان را در خودروسازی دنبال می‌کنند و در سال‌های گذشته به مونتاژکار تولیدات اروپایی و ژاپنی تبدیل شدند، اما در صنعت قطعه‌سازی رشد خوبی داشته‌اند، به طوری که امروز بسیاری قطعات را مونتاژ و صادر می‌کنند.
وی یادآور شد:‌ ایران نیز توانمندی‌ها و پتانسیل‌های خوبی در خطوط تولید، خطوط رنگ، طراحی و غیره دارد و به نظر می‌رسد در یک فضای رقابتی با ترک‌ها، آنها بتوانند به ما کمک کنند.
مدنی، اما در‌مورد روسیه گفت:‌ بسیاری شرکت‌های خودروساز اروپایی در این کشور فعالند و شرکتی نظیر رنو همان برنامه‌ای که در ایران دنبال می‌کرد را در روسیه پیاده کرده است.
وی تاکید کرد:‌ باید بررسی کنیم و ببینیم روس‌ها و ترک‌ها تجارب خود در زمینه انتقال دانش را برای چه کشورهایی و در چه سطح انجام داده‌اند و در این صورت، شاید به مونتاژکار آنها تبدیل شویم.
مدیرعامل اسبق سایپا اظهار کرد: ‌در شرایط فعلی تحریم که برخی ظرفیت‌های خطوط تولیدی مان خالی مانده، این قبیل همکاری‌ها می‌تواند برای صنعت خودروی کشورمان مفید باشد، همانطور که زمانی به دلیل تحریم‌های اقتصادی در اوایل دهه ۹۰ به سراغ چینی‌ها رفتیم.
وی گفت:‌ اگر روس‌ها بتوانند فناوری خودروسازان خارجی حاضر در کشورشان را تحت لوگوی خودشان به ایران منتقل کنند، برای صنعت کشورمان مفید خواهد بود.
مدنی متذکر شد که در شرایط کنونی تامین قطعات برای خودروهای داخلی در اولویت است و پس از آن اگر همکاری با ترک‌ها و روس‌ها منجر به انتقال دانش و فناوری شود، مفید خواهد بود.
همکاری با روس‌ها در تامین قطعه و فناوری
«امیرحسن کاکایی»، عضو هیئت علمی ‌گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در این زمینه معتقد است:‌ روسیه و ترکیه برند موفق خودرویی ندارند و اگر تولید یا صادراتی هم داشته‌اند، تحت لیسانس اروپایی‌ها بوده است.
وی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: در ماه‌های گذشته و با اعمال تحریم‌ها، حتی خودروسازان ایرانی تلاش کردند تا از طریق فعالیت رنو در روسیه و همکاری تنگاتنگ ایران با روس‌ها، به نوعی تحریم‌ها را دور بزنند اما نتوانستند.
کاکایی تاکید کرد: بر این اساس اگر چشم‌اندازمان ایجاد یک برند جدید از طریق همکاری با این دو کشور باشد، معنی نخواهد داشت.
وی ادامه داد: ‌این در حالی است که می‌توان روی دریافت فناوری یا قطعه از آنها حساب کرد تا برخی مشکلات‌مان را به این ترتیب حل کنیم و در این سطح همکاری، پتانسیل بسیار بالایی وجود دارد.
این کارشناس صنعت خودرو یادآور شد:‌ از نظر سیاسی، مواضع هر سه کشور به هم نزدیک است، اما برای همکاری خودرویی به شرط ارائه یک برنامه راهبردی و بلندمدت و پیش‌بینی تمهیداتی در بخش‌های سیاسی و کلان اقتصادی، شاید بتوان پروژه‌هایی تعریف کرد.
وی گفت:‌ در این راستا، معاونت امور اقتصادی وزارت امور خارجه باید فعال‌تر شده و باید برخی قوانین را تسهیل کرد.
کاکایی یادآور شد: فراموش نکنیم شاید تا چند صباح دیگر روابط سیاسی‌مان با سایر کشورها بهبود یابد و در این صورت روابط سه جانبه با ترکیه و روسیه باید طوری طراحی شده باشد که نتوان به راحتی از این همکاری خارج شد.
وی گفت: به نظر می‌رسد پخته شدن چنین ایده‌ها و پیشنهاداتی نیازمند صرف وقت و انرژی بیشتر و بسترسازی است و دولت و به ویژه وزارت امور خارجه باید تمرکز بیشتری روی آن داشته باشند.
این استاد دانشگاه، همکاری خودرویی با چینی‌ها را یادآور شد و گفت: امروز چینی‌ها حاضرند خودرو به کشورمان صادر کنند، اما قطعه یا فناوری در اختیارمان قرار نمی‌دهند و شاهدیم خودروسازان داخلی وابسته به آنها با پایین‌ترین عمق ساخت داخل کار کرده و حیات‌شان بدون حضور چینی‌ها امکانپذیر نیست؛ باید مراقب باشیم دیگر اشتباهاتی از این دست مرتکب نشویم.
سایر اخبار این روزنامه
چرا در چند سال اخیر در رسانه‌ها از عباراتی سخیف استفاده می‌شود؟ از «نشستن روی اره» تا «کشیدن سیفون» محمدعلی وکیلی نیم نگاهی به حوادث عراق «ابتکار» از آخرین تحولات و ناآرامی‌ها در عراق گزارش می‌دهد میراث ناکارآمدی دولت در عراق «ابتکار» از سهم ناچیز زنان در ورود آزادانه به ورزشگاه گزارش می‌دهد «با من به ورزشگاه بیا» همکاری سه جانبه خودرویی ایران، ترکیه و روسیه امکان‌پذیر است؟ اما و اگرهای پوست‌اندازی در خودروسازی آماری که باورکردنی نیست فرار از واقعیت‌های حفظ ارزش پول ملی سرنوشت انتخاب‌های عجیب برای تیم امید بررسی شد کلاس اولی‌ها! «ابتکار» از یک دیدار خبرساز در جامعه روحانیت مبارز گزارش می‌دهد وحدت زیرعبای شیخ نامه‌ای سرگشاده به وزیر ارشاد‌ دست سارقان و قاچاقچیان را از سینما کوتاه کنید رئیس فراکسیون امید مجلس: تصمیم‌گیری‌های درون اصلاحات به یک نفر ختم نمی‌شود معصومه ابتکار: اصلاحات آری، اصلاح‌طلبان خیر امامی‌کاشانی: حضور ۲۰ میلیونی در اربعین برای دشمن سنگین است