«ابتکار» از سهم ناچیز زنان در ورود آزادانه به ورزشگاه گزارش می‌دهد «با من به ورزشگاه بیا»

زهرا داستانی
فروش 3 هزار و 500 بلیت در عرض چند ساعت، شاید پاسخ محکم زنان ایرانی به گزارشی باشد که صدا و سیما با عنوان اولویت زنان از تلویزیون پخش کرد. گزارشی که با طرح این سوال که «آیا به ورزشگاه رفتن اولویت زنان ایرانی است؟» آغاز می‌شد و پایانش با پاسخ‌هایی که همه به «نه» ختم می‌شدند، ورود زنان به ورزشگاه و جنجال‌های پیرامون آن را با حاشیه می‌راند. اما حالا مواجه شدن ورزشگاه آزادی با تنها سکویی که صندلی خالی ندارد، ماجرای حضور زنان در ورزشگاه‌ها را بیش از پیش پر رنگ کرده است. حضوری که هرچند محدود و حداقلی است اما چشم‌ها را به آینده خیره نگه‌ داشته است. آینده‌ای که پاسخ این سوال را مشخص خواهد کرد: «آیا باز هم زنان سهمی از دیدن زنده بازی‌ها در ورزشگاه خواهند داشت؟»
«زنان به ورزشگاه می‌روند»؛ این خبری است که روز گذشته همه را هیجان‌زده کرده و البته زنان ایرانی را خوشحال. هرچند هستند زنانی که منتقد و حتی معترض به این ماجرا بوده‌اند؛ البته نه به حضور زنان در ورزشگاه بلکه به شیوه فعلی ورود و فروش محدود بلیت برای آنها. سال‌ها است که حضور زنان در ورزشگاه با موانعی همراه است، گرچه در سال‌های اخیر زنان به طرق مختلف از سد این موانع گذشته‌اند. گاه با تغییر چهره پسرانه و گاه با موافقیت‌های محدود و گزینشی از سوی مسئولان امر زنان در ورزشگاه‌ها حاضر شده‌اند و مسابقات ورزشی را از نزدیک تماشا کرده‌اند. مثلا در سال ۱۳۷۳ برای نخستین بار پس از پیروزی انقلاب 57 که ورود زنان به ورزشگاه ممنوع شد، مسئولان ورزشی با ارسال درخواستی، تقاضای حضور زنان در مسابقات فوتبال المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا برای تماشای بازی تیم امید ایران کردند که با این موضوع مخالفت شد و موضوع حضور زنان در ورزشگاه به وضعیت مسکوت خود ادامه داد. اما سرانجام ۱۰ سال پس از این ماجرا، زنان برای مشاهده بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ در استادیوم آزادی حضور یافتند و بدین گونه شاهد حضور زنان در میادین ورزشی بودیم. در سال ۱۳۸۵ و در دوره ریاست جمهوری ‌محمود احمدی‌نژاد‌، درخواست امکان حضور زنان در ورزشگاه‌ها به صورت جدی از سوی وی با ارسال نامه‌ای به رئیس سازمان تربیت بدنی مطرح شد که این نامه با اظهار نظرهای متفاوتی در میان مسئولان کشور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی همراه شد و درنهایت با توجه به نظر آنان و مراجع تقلید، باز هم این پروژه مسکوت ماند. در دولت یازدهم حضور زنان در ورزشگاه به شدت مورد پیگیری قرار گرفت و تلاش شد بسترهای این حضور فراهم شود اما لاینحل ماند، موضوعی که شهیندخت مولاوردی معاون پیشین رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده درباره آن اذعان کرد: «سعی داشتیم با رعایت یک ساز و کار شرعی، قانونی و عرفی زمینه حضور سالم زنان در ورزشگاه‌ها را فراهم کنیم که هم به این مطالبه پاسخ داده باشیم و هم نگرانی قشر متدین جامعه در رابطه با این مسئله مرتفع شود. بر این اساس به‌ دنبال طراحی چنین ساز و کاری بودیم که متاسفانه اساساً اجازه عملیاتی شدن و ادامه این مسئله داده نشد.»
عملیاتی نشدن وعده‌های مسئولان برای ورود زنان به ورزشگاه‌ها اما در حالی بود که در طول چند سال گذشته زنان موفقیت‌های کوچک اما قابل توجهی برای ورود به ورزشگاه‌ را به دست آوردند. در این چند سال زنان و دختران بسیاری با لباس مبدل به ورزشگاه آمدند، مورد حمایت مردان حاضر در ورزشگاه قرار گرفتند، از خود فیلم و عکس منتشر کردند و رسانه‌های بسیاری از حضور آنها و موانع پیش پای آنها برای ورود ورزشگاه نوشتند. ورزشگاهی که تا پیش از این بارها میزبان بانوان خارجی بوده که برای تماشای بازی‌های تیم‌های ملی خود به آنجا آمده‌اند اما بانوان ایرانی از این حق محروم مانده‌اند. اما بازی تدارکاتی ایران و بولیوی در مهرماه سال 97 یکی دیگر از موفقیت‌های محدود زنان ایرانی در سال‌های اخیر به شمار می‌رود. برد ایران مقابل بولیوی اگرچه خوشایند بود اما باز شدن پای حدود 150 هوادار خانم به ورزشگاه آزادی پس از 13 سال مهم‌ترین اتفاقی بود که این بازی را در جهان خبرساز کرد. خبری که گرچه امیدوارکننده بود اما حاشیه‌‌هایی نیز به دنبال داشت. ورود گزینشی و محدود زنان در ورزشگاه برای تماشای این بازی سبب واکنش و انتقاد بسیاری از زنان و فعالان حقوق زن شد. زنانی که می‌توانستند و حق آن را داشتند که جای هرکدام از 150 زن حاضر در ورزشگاه آزادی باشند. انتقادهایی که مسعود سلطانی‌فر وزیر ورزش دولت دوازدهم آنها را نیازمند کمی صبر و حوصله می‌داند. او گفته: «این حق خانواده‌های ما هست که واقعاً از این شور، نشاط و شعفی که در مسابقات مختلف ورزشی و در اماکن ورزشی به وجود می‌آید بهره‌مند شوند. با صبر و حوصله و هماهنگی بین همه عوامل دست‌اندرکار این مشکل را حل می‌کنیم.»


حل شدن مشکل ورود زنان به ورزشگاه اما به این آسانی‌ها هم نبود. در حالی که برگزاری هرباره بازی‌ها و مسابقات ورزشی بدون حضور تماشاچیان زن، از بی‌نتیجه بودن وعده‌های مسئولان حکایت داشت، ورود یواشکی زنان به ورزشگاه برای تماشای بازی ایران را با تبعات بیشتری روبه‌رو می‌کرد. ماجرای خودسوزی سحر خدایاری مشهور به دختر آبی مقابل یک واحد قضایی و حواشی‌های پیرامون آن واکنش‌های بسیاری را در سراسر جهان به همراه داشت. هرچند مقامات قضایی و خانواده دختر آبی‌ صدور حکم ۶ ماه حبس برای او به جرم ورود به ورزشگاه را رد کردند و آن را دلیلی برای خودکشی او ندانستند اما خبر مرگ این دختر عاشق فوتبال سبب شد تا تمام زنان به همدلی با او و خانواده داغدارش برآیند. مگان راپینو، کاپیتان تیم ملی فوتبال زنان آمریکا که در مراسم انتخاب بهترین‌‌های سال فوتبال جهان جایزه بهترین بازیکن زن فوتبال سال را از آن خود کرد از دختر آبی سخن گفت. او در این مراسم گفته است که از دختر آبی که در راه مبارزه با ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ در ایران جان خود را از دست داد، الهام گرفته است.
مرگ دختر آبی اما بر سرنوشت فوتبال ایران نیز سایه افکند. فیفا که تا پیش از این به مسئولان امر در ایران برای فراهم کردن مقدمات ورود زنان به ورزشگاه‌ها درخواست‌های مکرری ارسال کرده بود، با مرگ دختر آبی هیئتی را راهی ایران کرد تا اقدامات ایران برای تسهیل ورود زنان به ورزشگاه در بازی ایران مقابل کامبوج را بررسی کنند. بررسی‌ای که با برگشت این هیئت به صدور بیانیه‌ای منجر شد. بیانیه‌ای که در آن هشدار می‌داد درصورت عدم امکان حضور زنان در ورزشگاه در این بازی، فوتبال ایران را تعلیق خواهد کرد. به دنبال این بیانیه اما وزیر ورزش از امکان حضور تماشاچیان زن در این دیدار خبر داد و گفت که شرایط برای حضور زنان در ورزشگاه فراهم است. به دنبال این سخنان اعلام شد که یک جایگاه از ورزشگاه آزادی به بانوان در این دیدار اختصاص خواهد یافت. جایگاهی که با فرارسیدن موعد فروش بلیت اینترنتی‌‌اش دوباره خبرساز شد. فروش بلیت بازی ایران و کامبوج نخستین دیدار ایران در مرحله دوم مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ از پنجشنبه شب در سامانه‌ای که فروش بلیت بازی‌های پرسپولیس و استقلال را برعهده دارد، آغاز شد و حدود ۷۵۰ بلیت به بانوان اختصاص یافت که از لحظه ورود به سامانه اینترنتی بیش از نصف آن‌ها برای خرید در اختیار کاربران بود و خیلی سریع نیز به فروش رفت. از نخستین ساعات بامداد جمعه، رنگ بنفش روی صندلی‌ها جای خود را به رنگ قرمز (فروخته شده) و زرد (رزرو شده) داد تا مشخص شود بلیت‌فروشی این بازی برای بانوان به اتمام رسیده است. اما ساعتی پس از این که فروش بلیت‌های جایگاهA6 به پایان رسید، مسئولان سایت بلیت فروشی سه جایگاه دیگر را هم به بانوان اختصاص دادند و آن‌ها نیز خیلی سریع به حالت رزرو شده و فروخته شده تغییر پیدا کردند تا در بازی روز پنجشنبه ۱۸ مهر ماه حدود ۳۴۰۰ زن دیدار ایران و کامبوج را از نزدیک تماشا کنند. حضور این تعداد از زنان تماشاچی در این مسابقه در حالی است که پیش‌تر رسانه‌ها به نقل از وزیر ورزش از راه‌یابی ۴۶۰۰ زن به ورزشگاه برای تماشای بازی ایران و کامبوج خبر داده بودند.
اما این بلیت فروشی قطره چکانی به زنان عاشق فوتبال ایران واکنش‌های مثبت و هم انتقادات زیادی را به همراه داشت. بانوانی که موفق به خرید بلیت شده‌اند، با خوشحالی تصاویر آن را به همراه هشتگ #با_من_به_ورزشگاه_ بیا روی شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند. فاطمه سعیدی نماینده مجلس در صفحه توئیتر خود با واکنش به ماجرای اختصاص محدود جایگاه به زنان نوشت: «‏بالاخره هرچند با محدودیت و قطره‌چکانی اما راه ورود زنان به استادیوم آزادی باز شد. پنجره‌ای کوچک که نشان داد این مسیر باز شدنی است. باید سکوهای بیشتری در اختیار زنان قرار گیرد. بلیت را از سامانه تهیه می‌کنم و در کنار هم تیم ملی ایران را تشویق می‌کنیم.»
برخی دیگر اما به این نحوه ورود زنان به ورزشگاه انتقاد کردند و نوشتند که این شکل جانمایی زنان پاسخی به مطالبه آنها نیست. برخی دیگر هم خواستار تجمع اعتراضی جلوی مجلس شورای اسلامی شدند.
با این حال گرچه پس از سال‌ها زنان ایرانی قرار است آزادانه روز پنجشنبه به ورزشگاه آزادی بروند و تیم ملی کشورشان را تشویق کنند، اما همچنان سوال‌هایی در ذهن‌های زنان ایرانی بی‌جواب مانده است. اینکه آیا این شیوه ورود زنان به ورزشگاه مورد قبول فیفا است؟ شیوه‌ای که زنان سهم برابرانه‌ای از صندلی‌های ورزشگاه‌ها نداشته باشند. آیا گزارشگر ناظری بر این محدودیت و آزادی حداقلی نظارت می‌کند؟ فدراسیون چه واکنشی به این ماجرا دارد؟ آیا دولت و فدراسیون زیر بار فشار تندروها دوام خواهد آورد؟ یا اینکه این حضور نسبی زنان در ورزشگاه تجربه مثبتی برای تداوم این حق خواهد بود؟ آیا این حضور حداقلی قدمی رو به جلو برای احقاق حقوق نادیده گرفته شده زنان عاشق فوتبال ایران خواهد بود؟
سایر اخبار این روزنامه
چرا در چند سال اخیر در رسانه‌ها از عباراتی سخیف استفاده می‌شود؟ از «نشستن روی اره» تا «کشیدن سیفون» محمدعلی وکیلی نیم نگاهی به حوادث عراق «ابتکار» از آخرین تحولات و ناآرامی‌ها در عراق گزارش می‌دهد میراث ناکارآمدی دولت در عراق «ابتکار» از سهم ناچیز زنان در ورود آزادانه به ورزشگاه گزارش می‌دهد «با من به ورزشگاه بیا» همکاری سه جانبه خودرویی ایران، ترکیه و روسیه امکان‌پذیر است؟ اما و اگرهای پوست‌اندازی در خودروسازی آماری که باورکردنی نیست فرار از واقعیت‌های حفظ ارزش پول ملی سرنوشت انتخاب‌های عجیب برای تیم امید بررسی شد کلاس اولی‌ها! «ابتکار» از یک دیدار خبرساز در جامعه روحانیت مبارز گزارش می‌دهد وحدت زیرعبای شیخ نامه‌ای سرگشاده به وزیر ارشاد‌ دست سارقان و قاچاقچیان را از سینما کوتاه کنید رئیس فراکسیون امید مجلس: تصمیم‌گیری‌های درون اصلاحات به یک نفر ختم نمی‌شود معصومه ابتکار: اصلاحات آری، اصلاح‌طلبان خیر امامی‌کاشانی: حضور ۲۰ میلیونی در اربعین برای دشمن سنگین است