نقش عوامل روانی در گل نزدن «علیپور» و «تبریزی»

«مرتضی تبریزی» مهاجم استقلال که در زمان حضور در ذوب‌آهن، نمایش درخشانی داشت و در آخرین فصل خود در این تیم، گل هایی زده بود، در دو فصلی که به استقلال آمده عملکردش رو به افول گذاشته است. او در فصل جدید در چند بازی لیگ برتر و حذفی حضور داشته اما نه تنها هنوز موفق به گلزنی نشده که با خراب کردن پنالتی در بازی برابر گل ریحان، انتقادهای زیادی را به سمت خود جلب کرده است. اما شاید عملکرد علی علیپور، مهاجم پرسپولیس را بتوانیم حتی ناامیدکننده‌تر از تبریزی در نظر بگیریم. علیپور که در فصل 96-97 آقای گل لیگ شده بود و در فصل قبل هم آمار قابل قبولی را برای پرسپولیس داشت، در این فصل هنوز موفق به گلزنی نشده است. البته که او نیز مانند تبریزی با خراب کردن یک پنالتی، موجب ناراحتی هواداران شده است. اما چه چیزی می‌تواند باعث دور شدن این دو فوتبالیست از روزهای اوج‌شان شده باشد؟   تمرین و مهارت به تنهایی باعث موفقیت نمی‌شود برای پیشرفت در کار، عوامل متعددی باید دست به دست هم دهند. در کنار مهارت و تمرین، ما نیاز به انگیزه و آمادگی روانی برای تلاش داریم. عملکرد تبریزی و علیپور در فصل‌های قبل نشان می دهد که هر دوی این بازیکنان از مهارت لازم برخوردار بوده و به نظر نمی‌رسد در ابتدای فصل، خستگی یا آسیب‌دیدگی، عملکرد آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده باشد. اما در خصوص بخش دوم عوامل پیشرفت کاری یعنی عوامل روانی، می‌توان حرف های زیادی درباره این دو بازیکن داشت.   توجیه افت این 2 مهاجم با منحنی عملکرد- اضطراب در روان‌شناسی نمودار معروفی وجود دارد به نام منحنی عملکرد- اضطراب. این منحنی که تصویر آن را هم می‌توانید در این مطلب ببینید، موضوعی ساده اما بسیار مهم و کاربردی را توضیح می‌دهد. بررسی‌ها تایید می‌کنند اگر فشاری روی ما نباشد و دغدغه پیشرفت در کارمان را نداشته باشیم، عملکردمان نیز پیشرفتی نمی کند و در بهترین حالت در جا می‌زنیم؛ البته اگر پسرفت نکنیم! اما با افزایش فشار و اضطراب مرتبط با کار، ما می‌توانیم انگیزه بیشتری برای تلاش و بهبود عملکرد پیدا کنیم چراکه به تجربه دریافته‌ایم تلاش ما می‌تواند میزان اضطراب را در حد مطلوب نگه دارد و در عین حال لذت پیشرفت را برای ما به ارمغان آورد. اما اگر به هر دلیلی میزان فشار روی ما بیش از حدی شود که توان تحملش را داریم، آن وقت چه اتفاقی در عملکرد ما می‌افتد؟ افت عملکرد و خستگی از نشانه‌های این است که میزان فشار و اضطرابی که حس می‌کنیم، تناسبی با توانایی‌های ما ندارد. در این وضعیت فرد دایم احساس ناتوانی می کند و انگیزه کمتری برای تلاش خواهد داشت. خود این تلاش کمتر البته به بدتر شدن وضعیت دامن می زند و می‌تواند فشار و اضطراب را تشدید کند و این زمانی خواهد بود که فرد نشانه‌های اختلالات روانی - اضطرابی را تجربه می‌کند. اما آیا می‌توانیم عملکرد تبریزی و علیپور در فصل حاضر را با کمک منحنی عملکرد-اضطراب تبیین کنیم؟   آسیب‌های انتقادهای تند و مخرب هواداران فوتبالیست‌ها در زندگی حرفه‌ای خود، فشار روانی زیادی را تحمل می‌کنند. جدای از انتظارات باشگاه و مربی، رسانه‌ها و هواداران می‌توانند منبع این فشار باشند. طی چند هفته اخیر انتقادات به این دو بازیکن افزایش یافته است و به نظر می‌رسد میزان فشاری که بر آن‌ها وارد می‌شود، آرام آرام از مثبت به سمت منفی سوق پیدا کرده و باعث افت عملکرد آن‌ها شده است. البته شاید بد نباشد بدانیم که این صرف انتقاد نیست که می‌تواند منجر به اضطراب شود، بلکه نوع بیان انتظارات نیز در این زمینه نقشی مهم دارد. بیان انتقادی همراه با ایجاد احساس ناکارآمدی، متهم کردن فرد به ناتوانی، بی‌غیرتی و ... می‌تواند به احساس شرم و کاهش اعتماد به نفس منجر شود و توان فرد برای تلاش بیشتر را به شدت کاهش دهد. اما در مقابل بیان انتظارات به شکلی حمایتی، می‌تواند اعتماد به نفس فرد را تقویت کند و به او انگیزه تلاش بیشتر بدهد. تعداد بالای هواداران دو تیم استقلال و پرسپولیس را شاید بتوانیم در چنین موقعیت‌هایی شمشیری دو لبه برای این تیم‌ها در نظر بگیریم؛ زمانی این هواداران با حمایت خود، تیم و بازیکنان را به سمت جلو سوق می‌دهند و گاهی با انتقادات تند و مخرب، آن چنان به اضطراب بازیکنان دامن می‌زنند که توان آن‌ها را برای تلاش بیشتر کاهش و البته میزان خطا در عملکردشان را افزایش می‌دهند؛ درست مانند وضعیتی که تبریزی و علیپور در آن قرار دارند. راستی شما می‌خواهید سراغ کدام سبک هواداری بروید؛ هواداری حمایتی یا هواداری انتقادی مخرب؟