از آن طرف بام نیفتید !

محمدی- ماجرا با انتشار عکسی از یک خانم آغاز شد. عکسی که ادعا شد از یک تجمع علیه واکسیناسیون منتشر شده است. خانمی که در این عکس حاضر است مقوایی در دستش گرفته که روی آن نوشته شده است: «واکسن ممنوع! آیا می‌دانید 50 درصد بودجه کشور سالیانه صرف بهداشت و درمان ناکارآمد می‌شود». این عکس نشان می‌دهد که در عصر حاضر هم عده‌ای به ‌رغم پیشرفت‌های فراوان علم با پزشکی رسمی مخالفت دارند و طب سنتی را کارآمدتر می‌دانند. به هر حال این یک طرز تفکر است که در همه جای دنیا طرفدارانی دارد و به نقد پزشکی نوین می‌پردازد. به همین بهانه، امروز به موضوع بایدها و نبایدهای طب سنتی می‌پردازیم.
 
طب سنتی یک تخصص است
همه‌مان حتما کم و بیش از گیاهان دارویی استفاده کرده  و به نوعی با طب سنتی مواجه بوده‌ایم. طبیعتا کسی هم نیست که به کلی خاصیت گیاهان دارویی را زیر سوال ببرد. ما از گذشته تا به امروز، متخصصانی در عرصه طب سنتی داریم که بعضی بیماری‌ها و مشکلات را به‌خوبی می‌توانند تشخیص دهند و درمان کنند. اصلا بسیاری از داروهای شیمیایی کنونی، روزگاری منشأ گیاهی داشته‌اند. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که نباید این وسط طب سنتی بهانه‌ای برای ورود هر غیرمتخصصی به این عرصه شود. طبیعتا اگر قرار به ادعاهای بدون اساس علمی و تجربی باشد هر کسی می‌تواند تابلوی دکان عطاری بزند و نسخه‌ای به سلیقه خود برای این و آن بپیچد. در حالی که می‌دانیم طب سنتی هم یک تخصص است که نیاز به آشنایی زیاد با خواص گیاهان و اثر آن روی بدن دارد.اما متاسفانه شاهد هستیم‌که عده‌ای به نام طب سنتی به مخالف‌خوانی با هر اصل پزشکی و علمی برخاسته‌اند. کسانی که با طرح ادعاهای بدون ارزش علمی و عوام‌فریبانه سعی می‌کنند در فضای ابهام‌آلود برای خودشان طرفدارانی جمع کنند و به شیادی و سودجویی بپردازند. مثلا هر چند وقت یک بار کسی مدعی می‌شود با ترکیب گیاهان دارویی، درمانی قطعی برای سرطان پیدا کرده است. این یک ادعاست که طبیعتا برای اثباتش ابتدا باید از مجرای علمی حقانیت اش ثابت شود. اما این افراد بسیاری اوقات بدون گذراندن آزمایش‌های پزشکی و اثبات کارآمدی آن، داروی خودشان را در اختیار مردم قرار می‌دهند و جان افراد جامعه را به خطر می‌اندازند. در این میان، بیماران صعب‌العلاج و خانواده‌هایشان هم که خیلی اوقات از همه جا ناامید شده‌اند به این گونه درمان‌ها روی می‌آورند.

طبی برای پیشگیری
خیلی مهم است که توجه کنیم از همان قدیم، از طب سنتی با عنوان «طب الصحه» نام برده می‌شود. به این معنا که طب سنتی در بسیاری موارد نه بر قسمت درمان که در بحث پیشگیری و سبک زندگی سالم تاکید دارد. از جمله بخش مهمی از طب سنتی که اصرار دارد طبیعت افراد باید شناسایی شود و تغذیه بر اساس طبع و مزاج صورت گیرد. این به خوبی نشان می‌دهد که طب سنتی بیشتر در جهت پیشگیری توصیه و روش دارد.

طب مکمل
باید این را در نظر بگیریم که در عصر حاضر با پیشرفت علم پزشکی، بشر به دستاوردهای زیادی در علم داروسازی رسیده است. در این شرایط، طبعا طب سنتی می‌تواند به عنوان یک مکمل در مواردی به پزشکی خدمت کند و آن را بهبود ببخشد. اما اصلا قرار نیست طب سنتی به عنوان یک روش متفاوت مقابل پزشکی علمی قرار بگیرد و به رقابت با آن بپردازد.

مشکلات طب سنتی
بیمه نبودن داروهای گیاهی و نیزممنوعیت تبلیغات تلویزیونی از جمله مشکلات فعالان این صنعت است که رفع آن ها می تواند موجب توسعه صنعت گیاهان دارویی در کشور و رونق اقتصادی در این بخش شود. کارشناسان علوم دارویی معتقدند که حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی یکی از استعدادهای سرزمینی ایران است و از این جهت مزیت های نهفته بسیاری در این زمینه وجود دارد. البته در این حوزه تاکنون اقدام های ضروری و اولویت داری هم صورت گرفته است. با این حال پرداختن همه جانبه به این موضوع برای استفاده بیشتر از گیاهان وداروهای گیاهی ، فراورده های طبیعی و طب سنتی به صورت علمی اهتمام ویژه ای می طلبد.
 
مقایسه مصرف داروی گیاهی در ایران و اروپا


به رغم این که کشورما پایه های قوی در صنعت گیاهان دارویی دارد ، اما در زمینه استفاده گیاهان دارویی وطب سنتی در کشور از معدود کشورهایی هستیم که درصد کمی از مردم حدود 3 درصد از گیاهان دارویی استفاده می کنند. در صورتی که درآمارها کشورهای اروپایی 70درصد مردم ازگیاهان دارویی استفاده می کنند.