روزنامه ابتکار
1398/07/07
آیا اصولگرایان از لاریجانی‌ها عبور خواهند کرد؟ جایی میان اصولگرایی و اصلاح‌طلبی
الهام برخورداراختلافات اصولگرایان خیلی جدی شده است. اصولگرایان این روزها مدعی وحدت‌اند، اما در عمل تندترین حرکات را برای حذف هم انجام می‌دهند. گویا وقتی اوضاع رقیب اصلی خوش نباشد، نوبت رقابت و حذف درون‌گروهی می‌رسد. آنها که تا کنون دغدغه ائتلاف داشتند، امروز کمر به عبور از برخی افراد و طیف‌های خود بسته‌اند. بحث در‌مورد اختلاف شدید و بحث‌برانگیز برخی طیف‌های اصولگرایی با لاریجانی‌ها و به‌خصوص رئیس مجلس شورای اسلامی است. علی لاریجانی قطعا برای اصولگرایان یک ظرفیت ارزشمند است، اما اخیرا می‌بینیم که طیف تندروی آنها شدیدترین حملات را روانه او می‌کند. آیا اصولگرایان گزینه بهتری دارند یا نه صندوق رای او چندان مورد توجه آنها نیست که می‌خواهند عبور کنند.
اختلاف بین لاریجانی و اصولگرایان تنها مختص به حمله تندروهای اصولگرا در چند ماه اخیر نسبت به او نبوده است، بلکه عبور از لاریجانی‌ها زمانی خیلی به چشم آمد که حملات و نقدهای تندی به برادر او یعنی صادق لاریجانی، رئیس سابق قوه قضائیه از سوی این جریان شد. هنوز زمان زیادی از جنجال برخی چهره‌های حوزوی در رابطه با صادق لاریجانی نگذشته بود که اصولگرایان حمله به علی لاریجانی را نیز در مجلس کلید زدند. هرچند تندورهای این جریان پیش از این نیز نقدهای تندی نسبت به او داشتند و ماجرای آنها به سال 91 برمی‌گردد. اما این حملات بعد از نطق‌های اخیر علی لاریجانی به‌خصوص در حمایت از پروانه سلحشوری، نماینده اصلاح‌طلب مجلس و همچنین نقد به صداوسیما، بیش از گذشته شدت گرفته است. در این میان سه احتمال وجود دارد؛ یکی اینکه واقعا اصولگرایان به صورت جدی قصد دارند از لاریجانی عبور کنند. دوم اینکه علی لاریجانی به سمت اصلاح‌طلبان رفته و اینبار خواهان حمایت آنها را در انتخابات 1400 است. سومین احتمال هم این است که علی لاریجانی با توجه به چنین جوی علیه او در انتخابات 1400 شرکت نخواهد کرد.
لاریجانی مهره سوخته اصولگرایان؟
در فاصله 5 ماه مانده به انتخابات اسفند 98 درگیری لاریجانی با تندروهای اصولگرا خیلی شدت گرفته است و در هفته گذشته به حدی رویارویی آنها جدی شد که حتی رئیس مجلس را دیکتاتور نامیدند که تریبون مجلس را در اختیار گرفته و اجازه نمی‌دهد منتقدان صحبت کنند. طیف‌هایی نظیر جبهه پایداری، جمعیت ایثارگران، جمعیت رهپویان و تشکل‌هایی از این دست که اکنون با کنار رفتن گروه‌های پیشکسوت و سابقه‌دار اصولگرایی تبدیل به عناصر بازی‌ساز این جریان شده‌اند، نه‌تنها هیچ نشانی از صاف‌شدن دل‌شان با علی لاریجانی و امثال او بروز نداده‌اند، بلکه همین اواخر با تکرار تاکید همیشگی خود بر مسائلی چون «تصویب ۲۰ دقیقه‌ای برجام»، «بر باد دادن منافع ملی با بستن دهان منتقدان در مجلس توسط لاریجانی»، «پیش بردن خط استکبار در لوایح FATF» و نظایر آن نشان داده‌اند چارچوب عملی او را در سیاست تحمل نمی‌کنند.
با این حال نمی‌شود گفت همه طیف‌های اصولگرایی خواهان عبور از لاریجانی هستند چرا که اکثر حملات از سوی این جریان معمولا توسط تندروهای اصولگرا رخ می‌دهد هرچند برخی معتقدند اصولگرایان توسط تندروها درواقع زمینه را برای عبور کامل در آینده فراهم می‌کنند. در مقابل برخی دیگر معتقدند لاریجانی فقط نسبت به این طیف تندرو حساسیت دارد و درواقع اگر قرار بر همنشینی اصولگرایان با پایداری‌چی‌ها باشد، قطعاً لاریجانی حاضر به حضور در فهرست اصولگرایی نخواهد بود و اگر هم اصولگرایان پایداری‌ها را کنار بزنند یا آنها خودشان از اصولگرایان جدا شوند، گمان نمی‌کنم علی لاریجانی مشکلی برای پیوستن به شورای وحدت اصولگرایان داشته باشد چرا که علی لاریجانی در انتخابات مجلس دهم مورد حمایت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تشکل ریشه‌دار اصولگرا نیز بود.
با این حال روز گذشته خبرگزاری ایلنا نوشت: «در قم، شنیده شده شورای هماهنگی اصولگرایان استان قم، بعد از بررسی گزینه‌های مختلف برای پرکردن لیست سه نفره خود در انتخابات مجلس شورای اسلامی، درنهایت علیرضا زاکانی نماینده سابق تهران را انتخاب کرد. اصولگرایان قم تا پیش از انتخابات قبلی مجلس، به حسب حفظ ظاهر هم که بود، برای دادن لیست انتخاباتی خود صبر می‌کردند تا نظر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و لیست انتخاباتی این تشکل مهم حوزوی ارائه شود اما گفته شده در این انتخابات، بدون توجه به لیست جامعه مدرسین، لیست شورای هماهنگی اصولگرایان قم نهایی شده است.جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سه انتخابات قبلی مجلس، از علی لاریجانی حمایت کرده بود و این موضوعی است که حتی احتمال تکرار مجدد آن، خوشایند اصولگرایان نیست و شاید از همین رو است که در فاصله پنج ماه مانده به انتخابات، لیست انتخاباتی خود را نهایی کردند تا فعالیت‌های خود را بدون معطلی انجام داده و شاهد حضور مجدد علی لاریجانی در جایگاه نمایندگی مردم قم نباشند.»
همچنین روز گذشته ناصر ایمانی، تحلیلگر اصولگرا، در گفت‌وگو با «اعتماد آنلاین»، با گفتن اینکه «علی لاریجانی هرچند به لحاظ تفکر سیاسی اصولگراست، اما با جریان‌های فعال اصولگرایی زاویه دارد و برخی از نظرات و رفتار اصولگرایان را نقد می‌کند»، بر فاصله رئیس اصولگرای مجلس با اصولگرایان صحه گذاشت.
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: شخص لاریجانی باید درباره نحوه حضور در انتخابات به تصمیم برسد. در دوره قبلی انتخابات مجلس ایشان به لحاظ سیاسی کمی به اصلاح‌طلبان متمایل شد و بیشتر با آنها همکاری کرد یا دست‌کم با اصولگرایان همنشینی انتخاباتی نداشتند که این رویه خیلی مورد پسند اصولگرایان نبود. درباره اینکه ایشان در انتخابات پیش رو چطور می‌خواهد شرکت کند باید گفت مشکل آقای لاریجانی اکنون این است که فضای انتخابات قبلی که اصلاح‌طلبان شانس زیادی برای رای‌آوری داشتند، با عملکرد بد دولت، دیگر وجود ندارد و بالطبع لاریجانی نمی‌تواند مانند سال 94 امسال هم با آنها هم‌صدا شود و در انتخابات شرکت کند، حتی به طور غیر رسمی. چون الان سمت اصلاح‌طلبان رفتن برای یک چهره سیاسی نه تنها مزیت نیست، حتی ممکن است نمره منفی هم به حساب بیاید. از طرف دیگر ایشان با اصولگرایان هم از جهت خط مشی سیاسی زاویه فکری دارند. اگر هم بخواهند خودشان مستقلاً به فضای انتخاباتی ورود کنند، معلوم است که پایگاه و جایگاه فکری رای‌آوری در جامعه ندارند و نمی‌توانند امید زیادی به رای‌آوری داشته باشند که این موضوع شانس ایشان برای انتخابات 1400 را هم کمرنگ خواهد کرد. بنابراین این هم برایش خطرناک است. درواقع هر سه حالت مسیری پر پیچ و خم را پیش روی علی لاریجانی می‌گذارد. پس موقعیت لاریجانی از لحاظ سیاسی موقعیت سختی است و باید تصمیم‌های بسیار سختی بگیرد.
اما با وجود همه اینها قطعا لاریجانی و صندوق رای او در انتخابات آینده تاثیرگذار خواهد بود و نمی‌توان از نقش پررنگ او در انتخابات آینده به سادگی گذشت. همچنین بعید به نظر می‌رسد اصولگرایان حاضر باشند صندوق رای لاریجانی‌ها را دو دستی تقدیم اصلاح‌طلبان کنند و اینگونه به رقیب خود امتیاز بدهند.
لاریجانی، حسن روحانی دیگر اصلاح‌طلبان است؟
چقدر این احتمال وجود دارد که دوباره اصلاح‌طلبان در انتخابات 1400 روی یک شخصیت معتدل از جریان دیگر به توافق برسند و از او در نبود کاندیدای خودشان حمایت کنند. برخی معتقدند با توجه به اینکه اصلاح‌طلبان سابقه چنین رویکرد و استراتژی را دارند و با وجود آنکه در انتخابات گذشته مجلس نیز از علی لاریجانی حمایت کرده‌اند این احتمال وجود دارد دوباره دست به چنین اقدامی بزنند. آنها می‌گویند نطق‌های انتقادی لاریجانی در ماه‌های اخیر نسبت به اصولگرایان خودش نمایانگر این است که او قصد دارد دوباره از حمایت اصلاح‌طلبان بهره ببرد و به‌گونه‌ای نامزد مورد حمایت این جریان سیاسی باشد. اما نکته‌ای که در اینجا قابل ذکر است، این است که اصلاح‌طلبان تاکنون نه تنها به انتخابات مجلس که 5 ماه دیگر با آن فاصله نداریم به طور جدی ورود پیدا نکرده است بعید به نظر می‌رسد به انتخابات 1400 حتی در حد گمانه‌زنی ورود پیدا کرده باشد. در درجه دوم سوالی که در این رابطه به ذهن می‌رسد اینجاست که مگر اصلاح‌طلبان از انتخابات گذشته خود در سال 92 و 96 رضایت دارند و نتیجه دلخواه خود را گرفته‌اند که بخواهند دوباره دست به چنین اقدامی بزنند؟ آیا تجربه آنها در این زمینه قابل دفاع بوده است که دوباره بخواهند آن را تکرار کنند؟ در کنار اینها سخنان اخیر محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید درخصوص احتمال عدم ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان در سال ۹۸ نیز خودش نشان‌دهنده احتمال ضعیف حمایت اصلاح‌طلبان از علی لاریجانی است. در مقابل هستند افرادی که معتقدند تداوم ائتلاف میان این دو برای انتخابات ۹۸ و به ویژه ۱۴۰۰، ضروری‌تر از شخص منتخب نهایی برای جایگزینی حسن روحانی است.
لاریجانی 1400 کاندید خواهد شد؟
از حدود یک سال قبل، خبرهایی درباره احتمال کاندیداتوری علی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰ که حالا نزدیک به ۱۲ سال است بر صندلی ریاست مجلس شورای اسلامی تکیه زده، مطرح شد و به گفته علی مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هرچند لاریجانی صراحتاً نمی‌گوید که کاندیدای ریاست‌جمهوری در سال ۱۴۰۰ است، اما این احتمال را رد نمی‌کند. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که لاریجانی بخواهد کارنامه سیاسی خود را با ریاست مجلس به اتمام برساند و قطعا برنامه‌هایی خواهد داشت. حتی برخی معتقدند دیدارها و حتی سفرهای او در راستای برنامه انتخاباتی او برای 1400 است و از قبل برنامه‌ریزی در این زمینه داشته است.
سایر اخبار این روزنامه
جهانبخش محبینیا
وفاق ملی؛ مبنای پیشرفت و توسعه
آیا اصولگرایان از لاریجانی‌ها عبور خواهند کرد؟
جایی میان اصولگرایی و اصلاح‌طلبی
آیا تنها میراث محمدرضا شجریان «ربنا» است؟
تلاش برای انکار آقای آواز!
«ابتکار» از افزایش قیمت نان گزارش می‌دهد
دنیا به سمت ادغام وزارتخانه‌ها می‌رود، ما به سمت انفکاک!
تشکیل وزارت بازرگانی تکرار اشتباه است
صادق زیباکلام:
از تتلوها می‌ترسم و هربار دلهره‌ام بیشتر میشود
«ابتکار» از انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان گزارش می‌دهد
انتخابات روی خط خون
ابلاغ سیاست‌های کلی نظام قانون‌گذاری از سوی رهبری
سه قوه موظفند اقدامات را زمان‌بندی و پیشرفت‌ها را گزارش کنند
محمدرضا باهنر:
نمی‌توانیم با یک «سوت» اصولگراها را دورهم جمع کنیم
