روزنامه همدلی
1398/07/07
گفتوگوی«همدلی» با خانوادههای شهدای آتشنشان حادثه پلاسکو به مناسبت 7 مهر روز آتشنشان
خاکسترنشینان آتش فراموشیهمدلی| ستاره لطفی- امروز هفتم مهر روز آتشنشانی است، روزی که دشمن در سال 57 پالایشگاه آبادان را بمباران کرد و آتشنشانان برای اطفای حریق خود را به پالایشگاه رساندند، اما هواپیماهای دشمن در بمباران دوم بسیاری از آتشنشانان را به خاک و خون کشید. این روز در سال 1379 توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور به نام روز آتشنشانی و ایمنی در ایران نامگذاری شد. با این حال «آتشنشان» و «آتشنشانی» اگرچه واژه جدیدی در ادبیات و تقویم کشور ما نیست، اما این واژه برای بسیاری از مردم ما بیشتر از 30 دی 95 به بعد، بعد از آنکه پلاسکو در آتش سوخت معنا و مفهوم جدیدی یافت. معنا و مفهومی که بیش از هر چیزی معنی ایثار، رشادت و از خودگذشکی را در اذهان تداعی میکند.
صبح پنجشنبه (۳۰ دی ۹۵) خبری در شهر پیچید. «پلاسکو آتش گرفته است.» همه نگاهها متوجه چهارراه استانبول شد. جنگ آتش و دود آغازشده بود و پلاسکو جلوی چشمان حیرتزده مردم میسوخت. عده زیادی به تماشا آمده و عدهای هم در رفت و آمد بودند. تا چشم کار میکرد دود بود و آتش و ماشینهای اطفای حریق. خانوادههایی که عزیزی را گرفتار زیر آوار داشتند بیتابی میکردند، مادران مویه و فرزندان بیقرار اما امیدوارانه چشم به دستهای امدادگران دوخته بودند. در میان سمفونی دود و آتش، این مردان آتش بودند که لباس رزم پوشیدند و به دل آتش زدند. آتشنشانها به جنگ غول آهنی گداخته در آتش رفتند.
آتش و دود پای خیلیها را به پلاسکو باز کرد، از رئیس جمهور گرفته تا سلبریتیها، دستهدسته جلوی لنز دوربینها آمدند و قول و قرارهایی دادند، عکس یادگاری گرفتند و رفتند. اما جدال مردان آتش با دود و آتش همچنان ادامه داشت. هرازگاهی خبرهایی از آن سوی جهنم دود و آتش میرسید. میگویند: پیامکی رسیده، تکه لباسی پیدا شده، لنگه کفشی دیده شده، صدایی شنیده شده. شاید امیدی باشد، شاید مردان آتش زنده باشند.
هشت روز کشدار و سمج از جدال جهنمی دود و آتش گذشت، در فضای دلهره، بیتابی در میان شایدها و بایدها و در آن ثانیههای هراس خبری آمد که همه چیز سوخت، آهنها گداخته شدند، آوارها فرو ریختند و 16مرد ایستاده در آتش زیر تلی از خاکستر و آهن گداخته برای همیشه آرام گرفتند.
امروز هفتم مهر است و از آن پنجشنبه شومی که آتش به جان ساختمان 54ساله پلاسکو افتاد، بیش از دو سال و نیم گذشته، اکنون آتش پلاسکو را رها کرده است، آوارها جمع شدهاند و از برج پلاسکو که روزگاری نماد مدرنیته تهران بود، هیچ نشانی نیست. اما این آتش برای خانوادههای 16مرد آتشنشان که عزیزانشان در حادثه پلاسکو زیر تلی از خاکستر و آهن گداخته در تقلای بیم و امید و در آن تاریکی بینهایت نفسشان به شماره افتاد، هنوز میسوزد و خاموش نشده است.
پلاسکو که روزهای اول حادثه فاجعه ملی نام گرفت، غبار فراموشی آن چنان بر آن نشسته است که دیگر کسی از وعدههای عمل نشده و ماسیده مسئولان در جلوی لنز دوربینها نمیپرسد. هنوز صدای خانواده شهدای آتشنشان برای مقصران حادثه به جایی نرسیده است. تکلیف پرونده شهادت فرزندانشان بلاتکلیف در بین ادارات و سازمانها پاسکاری میشود. حتی آرامگاه فرزندانشان سقفی ندارد که آنان وقتی از ناسپاسیها، بیمسئولیتیها و توهین و تحقیرها به مزار سردشان پناه مییرند، حداقل آنان را از گرما یا سرما محافظت کند.
آتشی که هنوز تازه است
آتش پلاسکو بعد از دو سال و اندی هنوز برای خانواده آتشنشانان جانباخته خاموش نشده و آنان با این آتش هر روز خود را در جهنمی از آتش میبینند و میسوزند. «مینا احمدزاده» همسر آتشنشان «علی امینی» دل پری از وعدهووعیدهای دروغ و به قول خود توخالی مسئولان دارد. وی به همدلی گفت:«تمام حرفها و وعده و وعیدها مسئولان که در روزهای اول حادثه پشت تریبونهای مختلف وعده داده شد، در حد همان وعده باقی مانده است. هیچ کدام از ما عملی را شاهد نبودیم، فقط حرف بوده است و حرف! اگر اقدام هر چقدر ناچیزی هم انجام بدهند، صرفاً بهخاطر تهیه فیلم و عکس تبلیغاتی برای به دست آوردن پست یا مقام است.
مینا احمدزاده با اشاره به مقصران حادثه پلاسکو که قریب به سه سال هنوز در هالهای از ابهام است، گفت:«حادثه پلاسکو مقصر دارد. افرادی در این حادثه مقصر هستند، اما هنوز مقصران مشخص نیستند. حتی امروز هم پیگیر این جریان بودم اما پاسخشان این بود که هنوز کارشناسها جواب ندادند، اگر جواب دادند اعلام میکنیم. مگر چند سال دیگر باید برای بررسی این حادثه وقت گذاشت، سه سال زیاد نیست، البته این بار اول نیست پیگیریهای ما به جوابهای سربالا ختم میشود. دیگر به این جوابهای سربالا عادت کردهایم. پیگیری ما در مورد هر وعدهای که داده شد و جواب پیگیری خواستههایمان همیشه به جوابهای سربالا ختم میشود.»
همسر آتشنشان شهید علی امینی از حجم وسیع فراموشیها میگوید، از این که هنوز آتشنشانانی که در حادثه پلاسکو جانشان را از دست دادند در زمره شهدا به حساب نمیآیند و خانوادههای آنان از مزایای این امر محروم هستند. مینا احمدزاده میگوید، شهدای پلاسکو فقط برای ما شهید هستند، عنوان شهید فقط روی سنگ قبرشان حک شده است وگرنه تاکنون هیچ حقوق و مزایایی به بازماندگان آنان تعلق نگرفته است. حتی در حکم بازنشستگی همسر از دست رفتهام که از سازمان بازنشستگی صادر شده است، از عنوان «جانباخته» استفاده شده است. آنها حتی در سازمان آتشنشانی عنوان شهید یا شهید خدمت، شهید ایثار و کلا از پیشوند شهید برای همسرم استفاده نکردهاند و در حکم بازنشستگی عنوان جانباخته و متوفی به کار بردند. در جوابهای پیگیریهایمان ادعا میکنند که اینها شهدای افتخاری هستند، اما شما نباید اعتراض کنید. همین که ما یک عنوان شهید افتخاری را برای اینها در نظر گرفتهایم، باید افتخار کنید و باید احساس سربلندی کنید که آنها را در قطعه شهدا دفن کردیم.»
خانم احمدزاده ادامه میدهد:«نزدیک به سه سال از حادثه پلاسکو میگذرد در این مدت خیلی تلاش کردهام که در محل زندگیام که منطقه 2 تهران است، اسم یک معبر، کوچه یا خیابانی به اسم همسر شهیدم نامگذاری شود، اما به بهانههای مختلف خواسته ما را نادیده میگیرند و با تمام تلاشهایم حتی یک کوچه هم به نام همسرم نزدهاند و این دلخوشیهای کوچک را نیز از ما دریغ میکنند.»
همسر علی امینی میافزاید:«خواستههای ما خواستههای نامعقولی نیست. شهدای آتشنشان در راه انجام خدمت جانشان را از دست دادند و انتظار شهید نامیدن آنان توقع زیادی نیست. از مسئولان تقاضا دارم آتشنشانان حادثه پلاسکو را در زمره شهدا قرار بدهند. برای ما بزرگترها دیگر فرقی ندارد، چون عزیزانمان زنده نمیشوند، اما حداقل این موضوع باعث میشود فرزندانمان که پدرانشان را در این حادثه از دست دادند از امتیاز فرزندان شهدا برخوردار بشوند.»
روایتهای مشابه از بیمهریها
در دل خانوادههای آتشنشانان شهید، پر از عریضههای گره خورده است. هر کدام از آنان روایتی از بیمهریها را در سینه دارند که غالب آنان مشترک است.
«میثم سلطانی» برادر آتشنشان شهید «حسین سلطانی» سخنانش را با گلایه از رسانهها آغاز میکند و میگوید:»رسانههایی که در سال دو بار به مناسبت روز آتشنشان یا سالگرد حادثه پلاسکو به دلیل پر کردن صفحات روزنامه یا سایتشان و صرفاً به خاطر مناسبتی که در تقویم ذکر شده است سراغ آنان میگیرند نه به خاطر پیگیری مشکلات و وعدههای به نتیجه نرسیده مسئولان در حادثه پلاسکو.»
سلطانی با انتقاد از رسانهها اعم از صداوسیما، خبرگزاریها و روزنامهها میافزاید:«همان طور که مسئولان بعد از یک سال بیخبری به مناسبتهای خاص پیدایشان میشود و در طول سال حتی از یک تماس تلفنی نیز از این خانوادهها دریغ میکنند، این رویه نیز به رسانهها نیز منتقل شده است و آنان نیز همین رویه را پبش گرفتهاند.»
وی از بیتوجهی مسئولان ذیربط گلایه دارد و به همدلی میگوید:«اغلب خانوادههایی که در حادثه پلاسکو عزیزانشان را از دست دادهاند از وعدههای انجام نشده ناراضی هستند این خانوادهها از اینکه فرزندانشان در زمره شهدا قرار نمیگیرند، ناراضی هستند. مگر نه اینکه این افراد در حین خدمت جانشان را از دست دادهاند. در جواب پیگیریهایمان در ارگانهای ذیربط با ادبیاتی عجیب و بیاعتنایی مواجه میشویم. اما این مسئله راه دارد. باید مجلس به این مسئله ورود کند، ولی تاکنون به رغم تلاشهای خانواده آتشنشانان این اتفاق نیفتاده است.»
وی در مورد پیگیری خانواده آتشنشانهای شهید میگوید:«در طول این سالها ما هر جایی که فکر کنید رفتهایم؛ از دفتر رهبری گرفته تا دولت تا مجلس، اما هنوز هیچ اقدامی که مورد نظر خانواده شهدای آتشنشان باشد، رخ نداده است. حتی در حکم بازنشستگی علی امینی به جای شهید از عنوان متوفی و جانباخته استفاده شده است. این در حالی است که مقام معظم رهبری دو بار از آتشنشانانی که در حادثه پلاسکو جانشان را از دست دادند به عنوان شهید یاد کردند. ایشان دو بار اعلام کردند که اینها شهدا هستند.»
وی تاکید میکند:«اما موضوع شهید خواندن در یک تسلسل و چرخهای قرار گرفته است و هر سازمانی با بهانهای از زیربار مسئولیت آن شانه خالی میکند. بنیاد شهید اعلام کرد آتشنشانان جانباخته حادثه پلاسکو شهدای خدمت هستند. ما از آقای شیخ معاون پیشین مدیر منابع انسانی شهرداری تهران پرسیدیم پس چرا در حکم بازنشستگی علی امینی به جای عنوان شهید، جانباخته به کار بردند. ایشان توپ را به زمین شورای شهر انداختند. شورای شهر نیز اعلام کرد که در این زمینه مصوبه ندارند و باید بنیاد شهید به ما اعلام کند. بنیاد شهید اعلام کرده است اینها شهید راه خدمت هستند و باید آنها را شهید اعلام کنید. نهایتاً این جریان بین چند نهاد و سازمان بلاتکلیف است.»
مقصر پلاسکو کیست؟
سلطانی در مورد خواستههای خود و خانواده آتشنشانان شهید میافزاید:«مقصران حادثه هنوز شناخته نشدهاند. پرونده هنوز در دادستانی است و به دادگاه ارسال نشده است. مگر بررسی این پرونده چقدر به زمان نیاز دارد. خانوادههای آتشنشانان هنوز دیهای دریافت نکردهاند، چون هنوز مقصری معلوم نشده است که دیهای بگیرند. مبالغی که پرداخت شده شامل مواردی از جمله بیمه عمر، بیمه مسئولیت یا حق مسکن است. اینها پرداخت شده است و اغلب خانوادهها این مبالغ را دریافت کردهاند. اما چون مقصران حادثه مشخص نیستند هیچ کدام از خانوادهها نتوانستهاند دیه فرزندانشان را دریافت کنند. اگر مقصرهای حادثه شناخته شوند، وکیل خانوادهها برای دریافت حق و حقوق خود اقدامات قانونیشان آغاز میکنند. اما چون این پرونده خیلی بزرگی است و در بررسی دقیق آن و در اعلام مقصران به احتمال زیاد اسم خیلیها و کوتاهی آنان به میان آید. برای جلوگیری از عواقب این امر پرونده در دادستانی معطل مانده است.»
سلطانی با اشاره به مشکلات رخ داده در پرداخت مستمری بعضی از خانوادههایی که شهیدشان مجرد بود، ادامه میدهد:«بعضی از خانوادههایی که فرزند آنها مجرد بوده است، همین مجرد بودن را بهانه کردهاند و حقوق آنها قطع شده است.»
سلطانی به وعده حمایتهای عاطفی نیز اشاره کرد که از سوی نماینده مجلسی وعده داده شده بود. وی میافزاید:«یکی از نمایندگان مجلس روزهای اولیه حادثه قول حمایتهای روحی- روانی از خانوادههای آسیبدیده از حادثه پلاسکو را داد. اما در حد همان وعده باقی ماند. بعد از خاکسپاری شهدا و در شرایطی که اکثر خانوادهها در شرایط نامساعد روحی قرار داشتند، حتی یک بار این حمایت صورت نگرفت و خانوادهها را با هزاران درد روحی و روانی رها کردند.»
برادر این شهید آتشنشان میگوید:«آنقدر مطالبات و خواستههای خانوادههای آتشنشانان شهید نادیده گرفته شده و پیگیریها و سوالهایشان با الفاظ نامناسب و توهینآمیز جواب داده شده که بارها خواستیم اعتراض کنیم یا تجمع کنیم، اما با این حال این خانوادههای آسیبدیده به خاطر یک سری مسائل سکوت کردند.» آتشنشانهای شهید حادثه پلاسکو با حقوقی اندک، بیمهای نیمبند و روزگاری سخت تنها بر آستان غیرت و حمیتی جانانه، مرگ را به بازی گرفتند و بیهیچ توقعی خالصانه انجام وظیفه کردند. بعد از چند سال از حادثه تلخ پلاسکو به نظر میرسد اکنون زمان انجام وظیفه مسئولان در قبال خانوادههای داغدار آنان است تا التیامی باشد بر زخمهای سنگین آن خانوادهها. پس شایسته است که مسئولان فارغ از کاغذبازیهای اداری با توجه به خواستههای خانوادههای شهید آتشنشان پلاسکو به وظیفه قانونی و وجدانی خود عمل کنند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاستهای کلی نظام قانونگذاری را ابلاغ کردند سه قوه موظفند اقدامات را زمانبندی و پیشرفتها را گزارش نمایند
حسین کنعانیمقدم در گفتوگو با «همدلی»: اصولگرایان رهبری سازمانی ندارند
هر چه نظام بانکی کارآمدتر؛ وضعیت اقتصادی بهتر
قهرمانپروری و رستگاری سیاسی امیر کبیر بدون روتوش
روسیه و عمان از طرح روحانی اعلام حمایت کردند؛ بیم و امیدها برای آینده «صلح هرمز»
گفتوگوی«همدلی» با خانوادههای شهدای آتشنشان حادثه پلاسکو به مناسبت 7 مهر روز آتشنشان
«همدلی» بررسی میکند چالش اصولگرایان برای رسیدن به بهارستان
«همدلی» اقدامات بانک مرکزی برای استاندارد سازی نظام بانکی را ارزیابی کرد سدی پیش روی شیطنت بانکی
گیلتی پلژری به نام تتلو چرا تتلیتیها برای امیرشان هر کاری انجام میدهند؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاستهای کلی نظام قانونگذاری را ابلاغ کردند سه قوه موظفند اقدامات را زمانبندی و پیشرفتها را گزارش نمایند
مجلس و طرح شفافیت