دست رد روحانی به نمایش مذاکره

به رغم این که ترامپ واسطه های بسیاری فرستاد تا زمینه یک عکس یادگاری را در نیویورک فراهم کند و بتواند خود را برای انتخابات آینده در آمریکا مهیا کند، رئیس جمهور کشورمان هم در سخنرانی شب گذشته خود در صحن علنی سازمان ملل وهم در نشست های دو جانبه با سران برخی کشورها و نیز در گفت و گو با رسانه مورد علاقه ترامپ یعنی فاکس نیوز، به درستی گدایی دیدار از سوی رئیس جمهور آمریکا را ناکام گذاشت. اوج این واسطه ها و تلاش ها جایی بود که ماکرون و جانسون سران فرانسه و انگلیس در راهروی سازمان ملل خود را مقابل روحانی قرار دادند و در یک جلسه سرپایی سعی کردند با استدلال های خود روحانی را برای دیدار متقاعد کنند، اما رئیس جمهور در این جلسه کوتاه، تنها به لبخندهای بلند اکتفا کرد و در گفت و گو با فاکس نیوز هم ملاقات تصادفی با رئیس جمهور آمریکا را رد و تأکید کرد چنین دیداری باید با برنامه ریزی باشد: «چرا اتفاقی با هم دیدار داشته باشیم؟ اگر ما هدف بلندی را به نفع دو ملت داریم، باید برنامه‌ریزی کنیم و مذاکرات باید بر مبنای آن برنامه‌ریزی انجام شود.»  ظریف هم در گفت و گو با رویترز آب پاکی را ریخت و تأکید کرد احتمال دیدار روحانی و ترامپ صفر است. یک دیپلمات ایرانی هم بدون فاش شدن نامش گفته است: «کشورهای غربی از شامگاه سه شنبه در را از پاشنه کنده اند که روحانی با دیدار ترامپ موافقت کند.» درعین حال به گزارش فارس، رئیس جمهور آمریکا با اشاره به تلاش های ماکرون افزود: «چندین نفر کار میانجی گری را می‌کنند. عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان هم هست. مرکل، صدراعظم آلمان هم هست و او خیلی زیاد نقش دارد. آدم‌های زیادی درگیر هستند. آدم‌های زیادی دوست دارند ما را پای میز مذاکره ببرند. باید ببینیم چه می‌شود ولی تا به حال، با ملاقات موافقت نکرده‌ایم.»
رئیس جمهور در برنامه فشرده دیروز با روسای جمهور سوئیس، لیبریا، لبنان و سنگال دیدار کرد. همزمان با سفر روحانی فضاسازی زیادی از سوی رسانه های غربی شکل گرفته بود مبنی بر این که ایران آمادگی تغییر در برجام را دارد. این در حالی است که اصلاحات پیشنهادی روحانی و ظریف در برجام چیز خاصی نیست و آن ها پیشنهاد می کنند اتفاقی که قرار بود بر اساس برجام در سال 2023 رخ دهد، همین امروز وارد مرحله عملیاتی شود. به این شکل که ایران اجرای دایمی پروتکل الحاقی را در مجلس تصویب کند و آمریکا هم لغو همه تحریم ها را در کنگره خود تصویب کند و به مرحله اجرا درآورد.
نشست ایران و 1+4
در همین حال وزیران خارجه کشورهای باقی مانده در برجام دیروز پشت درهای بسته دیدار کردند. در بیانیه وزیران خارجه ایران و 1+4 که پس از این جلسه صادر شده آمده است: «طرفین در جلسه بر اهمیت اجرای کامل و موثر برجام توسط همه طرف ها تاکید کردند و عزم خود را با هدف تداوم تلاش ها برای حفظ این توافق، که به نفع همه است مورد تاکید قرار دادند.» فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم پس از این جلسه، کاهش تعهدات ایران را «بازگشت‌پذیر» دانست و با بیان این که از هر طرحی که بر مبنای اجرای کامل و حفظ برجام باشد، استقبال می‌کنیم، گفت: ایران تا همین اخیر، به طور کامل به برجام پایبند بود.


آمریکا راهزنی کرد
اما مهم ترین بخش از برنامه های رئیس جمهور در نیویورک، سخنرانی در سازمان ملل بود. روحانی در آغاز سخنان خود نهضت آزادی‌خواهانه امام حسین و یاد همه شهدای اقدامات تروریستی در خاورمیانه و دنیا را گرامی داشت و بزرگ‌ترین قربانی تروریسم را ملت مظلوم فلسطین دانست. تبعیض، تصاحب زمین‌ها، شهرک سازی ها وکشتار همچنان ادامه دارد. او طرح های تحمیلی آمریکایی مانند معامله قرن را محکوم به شکست توصیف کرد. رئیس جمهور در همان ابتدای سخنان خود به تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ایران طی یک سال و نیم گذشته پرداخت. روحانی با بیان این که آمریکا با سوء استفاده از نظام بانکی، به راهزنی بین‌المللی دست زده، درباره نمایش مذاکره آمریکایی ها گفت: ما نمی‌توانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام می‌کنند سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملت‌مان اعمال‌کرده‌اند. چگونه می‌توان باور کرد که جنایت و فشار بر زندگی 83 میلیون ایرانی به ویژه زنان و کودکان برای دولتمردان آمریکایی امری خوشایند و موجب افتخار تلقی‌شود. ملت ایران هرگز این جنایت‌ها و این جنایتکاران را نه فراموش می‌کند و نه می‌بخشد.روحانی با اشاره به پایبندی ایران به برجام به رغم خروج آمریکا از این معاهده بین المللی و کوتاهی و کم کاری اروپا در انجام 11 تعهد خود گفت: ما از اروپایی ها فقط حرف های زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم. اینک بر همگان ثابت شده‌است که آمریکا به تعهدات خود پشت می‌کند و اروپا از اجرای تعهداتش ناتوان است. ما حتی در اجرای بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، راهبرد گام به گام را در پیش گرفتیم.
صبر ایران هم حدی دارد
رئیس جمهور با بیان این که صبر ایران هم حدی دارد، گفت: ما را به مذاکره می‌خوانند؛ در حالی که خود از معاهده ‌گریزانند. ما با همین دولت فعلی آمریکا بر سر میز 1+5، در گفت و گو بودیم؛ اما آن‌ها بر عهد سلفِ خویش، خط بطلان کشیدند. روحانی افزود: پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه است. دولت و ملت ایران، یک سال و نیم زیر شدیدترین تحریم‌ها، استقامت‌ کرده ‌اند و هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم ایران را به تسلیم وادارد مذاکره نخواهند کرد. اگر پاسخ آری می‌خواهید همان طور که رهبر معظم انقلاب اعلام کرده‌اند، تنها راه برای گفت وگو، بازگشت به تعهدات است. اگر به اسم برجام حساسیت دارید، به رسمِ آن بازگردید و به چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، متعهد باشید. تحریم‌ها را متوقف کنید تا راه گفت وگو باز شود.
اگر بیشتر می‌خواهید، باید بیشتر بپردازید
رئیس جمهور برجام را یک انتخاب حداقلی برای ایران و آمریکا اعلام کرد و خطاب به آمریکایی ها گفت: اگر بیشتر می‌خواهید، باید بیشتر بپردازید. اگر بر سر حرفِ خود هستید که فقط یک خواسته از ایران دارید و آن، عدم ساخت و بهره ‌گیری از سلاح هسته‌ای است، این با نظارت آژانس و بالاتر از آن، فتوای رهبری ایران، حاصل می شود. فقط کافی است به جای نمایشِ مذاکره، به واقعیتِ مذاکره بازگردید. عکس یادگاری آخرین ایستگاهِ مذاکره است، نه اولین ایستگاه.
تشریح ائتلافِ HOPE
روحانی در ادامه تأکید کرد که ایران در سال 2017 به رغم همه سنگ اندازی های دولت آمریکا بیشترین رشد اقتصادی در جهان را داشته است. او در بخش انتهایی سخنرانی خود به تشریح ابتکار ایران برای ایجاد امنیت در خلیج فارس پرداخت. روحانی تأکید کرد امنیت در خلیج فارس، با مشارکت کشورهای منطقه قابل تأمین است به شرط آن که امنیت چتری فراگیر برای همه کشورها باشد. رئیس جمهور کشورمان، همه دنیا را به «ائتلافِ HOPE» به معنای امید دعوت کرد. طرحی که تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و جابه جایی آزادانه نفت در تنگه هرمز موضوع آن است و به گفته روحانی این عبارت مخفف جمله «Hormoz Peace Endeavor» به معنای «ابتکار صلح هرمز» است.
امنیتِ عربستان با پایان دادنِ تجاوز به یمن، حاصل می‌شود، نه با دعوت از بیگانگان
روحانی با اشاره به این که دو اصلِ «عدم تجاوز» و«عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» زیربنای این ائتلاف است، گفت: حضورِ سازمانِ ملل متحد برای ایجاد یک چترِ بین‌المللی در حمایت از "ائتلاف امید" نیز امری ضروری است. رئیس جمهور در انتها با تأکید بر این که امنیت منطقه با خروج نظامیان آمریکا، تأمین می‌شود و نه با سلاح و مداخله آنان ،خطاب به همسایگان گفت: آمریکا همسایه ما نیست. این جمهوری اسلامی ایران است که همسایه شماست و از دیرباز به ما آموخته‌اند که "اول همسایه؛ سپس خانه". در روز واقعه، ما و شما تنها می‌مانیم. ما با هم همسایه‌ایم، نه با آمریکا! او با سعودی ها صریح تر هم صحبت کرد و گفت: امنیتِ عربستان با پایان دادنِ تجاوز به یمن، حاصل می‌شود، نه با دعوت از بیگانگان. ما حاضریم برای صلح از همه توان ملی و اعتبار منطقه‌ای و اقتدار بین‌المللی خویش، مایه‌بگذاریم.
به هرگونه تعرض به امنیت و تمامیتِ سرزمینی خود، قاطعانه پاسخ می‌دهیم
رئیس جمهور به تهدیدها علیه ایران هم به این شکل پاسخ داد: ما دخالتِ تحریک‌آمیز بیگانگان را تحمل نمی‌کنیم و به هرگونه تعرض به امنیت و تمامیتِ سرزمینی خود، قاطعانه پاسخ می‌دهیم، اما راه جایگزین و مطلوب ما، همبستگیِ میان همه ملت‌های دارای منافع مشترک در خلیج‌فارس و منطقه هرمز است. روحانی در آخرین جملات خود گفت: این پیام ملت ایران است: بیایید به جای سرمایه‌گذاری در جنگ و خشونت‌، به عدالت برگردیم. به صلح، به قانون، به عهد و پیمان و به میز مذاکره بازگردیم.