روزنامه همدلی
1398/07/03
مثلث اتهام‌زنی علیه ایران یارکشی در نیویورک
همدلی| رهبران سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه به طور سنتی در آغاز نشست مجمع عمومی سازمان ملل دیداری سه‌جانبه با یکدیگر برگزار می‌کنند، در دیدار امسالِ رهبران این سه کشور که شامگاه دوشنبه به وقت آمریکا (بامداد سه‌شنبه به وقت تهران) در نیویورک، مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، بیانیه‌ای علیه ایران منتشر شد؛ بیانیه‌ای با اتهام دست داشتن ایران در انفجار تاسیسات نفتی عربستان.داستان از این قرار است که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، روز دوشنبه با انتشار بیانیه‌ای مشترک ضمن مسئول دانستن ایران در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، از تهران خواستند با مذاکره درباره برنامه‌های هسته‌ای، موشکی و موضوعات امنیتی منطقه موافقت کند.
رهبران سه دولت در این بیانیه مشترک اعلام کردند: «زمان آن رسیده است که ایران یک چارچوب مذاکره بلندمدت را برای برنامه هسته‌ای خود و همچنین موضوعات امنیتی منطقه‌ای که شامل برنامه‌های موشکی این کشور است، بپذیرد.»
دیدار با ناراحتی
هنوز دقایقی از امضای این بیانیه نگذشته بود که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه با حضور در محل اقامت حسن روحانی با همتای ایرانی خود گفت‌وگو کرد. روسای جمهور دو کشور در پایان این دیدار که حدود یک و نیم ساعت به طول انجامید، مصاحبه‌ای انجام ندادند؛ اما منابع ایرانی و فرانسوی بخش‌هایی از مفاد گفت‌وگوهای آنها را منتشر کرده‌اند؛ مانند این خبر که ایرنا (خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران) آن را نشر داد: «دو طرف در خصوص توسعه همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مورد علاقه ایران و فرانسه، شرایط حساس منطقه و طرح رئیس جمهوری ایران موسوم به «ابتکار صلح هرمز» تبادل نظر و بر عزم خود برای توسعه روابط و همکاری در عرصه‌های مختلف دو جانبه و بین‌المللی تاکید کردند.»
همچنین علیرضا میریوسفی، سخنگوی هیات ایرانی در نیویورک نیز در توئیتر خود نوشت: «دو طرف در مورد راه‌های نجات برجام، روابط دوجانبه و راهکار پیشنهادی جدید رئیس جمهوری روحانی گفت‌وگو کردند.»
البته خبر دیگری هم به بیرون درز کرد و آن ابراز ناراحتی رئیس جمهور روحانی به امانوئل مکرون، از اقدام غیرمنصفانه سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه از تنظیم بیانیه‌ای ضد ایران است.
از جمله ایرنا نوشت: «حسن روحانی در این دیدار ضمن تاکید بر «وظایف و مسئولیت» سایر طرف‌های برجام و از جمله فرانسه برای حفظ این توافق بعد از خروج یکجانبه و «غیرقانونی» آمریکا از آن، بیانیه امروز کشورهای فرانسه، انگلیس و آلمان را «اتهام‌زنی بی‌اساس» به جمهوری اسلامی ایران خوانده و از آن انتقاد کرد.»
از سویی دیگر، دفتر هیات فرانسوی در نیویورک گزارش داد: «رئیس جمهور فرانسه در دیدار با حسن روحانی بر نیاز فوری به آغاز مذاکره به هدف ایجاد یک تقویم امنیتی برای منطقه تاکید کرد.»
در ادامه بیانیه دفتر هیات فرانسوی در مورد مفاد این گفت‌وگو آمده است: «رئیس جمهوری [امانوئل مکرون] اعلام کرد مسیرهایی که باید برای کاهش تنش در منطقه طی شود، اکنون باریک‌تر شده و زمان آن رسیده که ایران به حل بحران کمک کند.»
نقد ظریف
بر اساس گزارش‌های دریافتی از رسانه‌های بین‌المللی از جمله یورونیوز، رئیس جمهوری فرانسه همچنین در این دیدار همکاری اروپا با سایر طرف‌های برجام به ویژه روسیه و چین را ضروری دانسته و بر تعامل و گفت‌وگو با ایران به عنوان کشوری «تاثیرگذار» در منطقه و نیز تداوم روابط سازنده پاریس و تهران تاکید کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در واکنش به اقدام جدید کشورهای اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه، در حساب کاربری خود در توئیتر، دست داشتن ایران در حمله به تاسیسات نفتی عربستان را رد کرد و با اشاره به عدم اجرای تعهدات سه کشور اروپایی، نوشت:«پیش از پایبندی به توافق کنونی هسته‌ای، امکان گفت‌وگو وجود ندارد.»
ترس اقتصادی
این کنش‌ها و واکنش‌ها در واقع موضع‌گیری از سر ناچاری در خصوص حمله چندی پیش به مجموعه پالایشگاهی بقیق و میدان نفتی حقل خریص متعلق به شرکت آرامکو عربستان است. جنبش انصارالله یمن، مسئولیت این حملات را به عهده گرفت و اعلام کرد که این حمله با استفاده از 10 پهپاد انجام شده است. با این حال عربستان و آمریکا روز بعد از حمله در خصوص انجام این حمله از سوی یمن را مورد شک و تردید قرار دادند و ایران را متهم به دست داشتن در این حمله کردند. اتهامی که به صورت رسمی و بارها از سوی ایران تکذیب و رد شده است.
دامنه حملات به تاسیسات نفتی عربستان به حدی بود که عرضه بیش از ۵ درصد نفت جهانی را مختل کرد و باعث افزایش قیمت جهانی نفت شد. بنا بر این کشورها عمدتا استفاده کننده انرژی و نفت خاورمیانه و خلیج فارس، به دنبال مقصر احتمالی این حمله ـ به جز انصارالله ـ هستند تا با مانع شدن از تکرار آن، صنعت و اقتصاد خود را در خطر نبینند. سازمان ملل متحد نیز در اقدامی که هر چند تازه نیست اما بدیع، با اعزام تیمی به عربستان درباره این حملات و منشا آن در حال انجام تحقیقات است.
ایران تکذیب می‌کند
ایران با این استدلال که خواستار برقراری نظم و قانون در تمام جهان است، در عین حال که حمایت علنی خود را از جریان‌ها و محور مقاومت آشکارا بیان می‌کند، دست داشتن در هر گونه تهاجم و حمله‌ای را به شدت رد کرده است. برای نمونه حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز دوشنبه بعد از ورود به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: «ملت ایران، ملت مقاومت و ایستادگی بوده و خواهان بازگشت همگان به مقررات و قانون هستند. امیدواریم در شرایط حساسی که امروز منطقه ما می‌گذراند، بتوانیم پیام ملت‌های منطقه که پیام صلح و پایان هرگونه مداخله‌جویی در منطقه حساس خلیج فارس و خاورمیانه است را به گوش جهان برسانیم.»
در حالی این حجم از هجمه‌ها به ایران وارد میشود که کشورهای قدرتمند اروپایی همچنان خواستار ایفای نقش ایران در خصوص برجام هستند. رهبران آلمان، انگلیس و فرانسه در عین حال که از برجام حمایت می‌کنند، ایران را ترغیب می‌کنند که برای رسیدن به آرایش تازه‌ای برای تقویت برجام، وارد گفت‌وگو شود.
برجام، شرط همکاری‌ها
ایران اما در واکنش به ناکارآمدی برجام و تعلل طرف‌های برجام در انجام تعهدات مشخص در ما‌ه‌های اخیر سه گام خود برای کاهش تعهدات برجامی را برداشته است. به گفته ایران، پس از خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران و ناتوانی کشورهای اروپایی برای ایجاد سازوکاری کارآمد برای جبران ضررهای ناشی از خروج آمریکا از برجام، تنها زمانی تعهدات برجامی خود را انجام می‌گیرد که شاهد تحقق تعهدات طرف‌های دیگر برجام به‌ویژه آلمان، انگلیس و فرانسه باشد.
حالا در زمانی که قضیه و مساله هسته‌ای ایران و 1+4 حل ناشده باقی مانده است، رهبران آلمان، انگلیس و فرانسه از ایران خواسته‌اند مذاکره درباره یک چارچوب بلندمدت برای برنامه اتمی و همچنین مسائل مرتبط با امنیت منطقه، از جمله برنامه موشکی و سایر راه‌های پرتاب موشک‌ها را بپذیرد.
توافق ترامپی!
البته افرادی مانند امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، دونالد ترامپ را بهترین شخص برای حل مشکل با تهران می‌دانند و از این جهت تلاش‌هایی برای دیدار حسن روحانی و دونالد ترامپ انجام داد که به سرانجام نرسید. همچنین بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس که کشورش در خصوص خروج با توافق از اتحادیه اروپا دچار مشکل است، به شبکه ان‌بی‌سی گفته است: «یک شخص هست که می‌تواند به توافق بهتری برسد... و او رئیس جمهور ایالات متحده است. امیدوارم توافقی ترامپی داشته باشیم.»
در ایران شرط مذاکره با آمریکا، بازگشت این کشور به میز مذاکرات برجامی و در قالب 1+5 و نیز لغو بدون قید و شرط تمامی تحریم‌ها از سوی آمریکاست؛ اما مذاکره آمریکا با ایران در کاخ سفید با استراتژی‌های مختلفی همراه است؛ ترامپ، پمپئو و جان بولتون (در زمانی فعالیت به عنوان مشاور عالی امنیت ملی) و نیز اعضای بلندپایه کنگره و سنا، هر کدام مواضع و شروط خود را بیان کرده‌اند.
برایان هوک، مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا هم با اعلام نظر تازه‌ای در این خصوص گفته است: «ایالات متحده در پی گفت‌وگوی جامع با ایران است تا علاوه بر برنامه هسته‌ای، فعالیت‌های منطقه‌ای و موشکی آن، حمایت از تروریسم و بازداشت شهروندان دارای تابعیت دوگانه از جمله شهروندان آمریکایی را هم شامل شود.» بر این اساس در حالی ایران را به مذاکره دعوت می‌کنند که یکی از موضوعات اصلی یعنی حمایت از تروریسم از سوی ایران صریحا و قویا رد میشود.
برایان هوک که به یکی از بازیگران اصلی کاخ سفید در موضوع ایران بدل شده است، همچنین اعلام کرده است: «ایالات متحده با افزایش فشار بر این کشور، در پی تغییر رفتار بی‌ثبات کننده آن در منطقه است و خواهان برقراری گفت‌وگوهای جامع با تهران است.»
یارکشی در نیویورک
برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل با حضور رهبران بلندپایه کشورهای مختلف، این فرصت طلایی را به ترامپ و کارکنان کاخ سفید داده است تا با دیدار و گفت‌وگو با مقامات کشورهای دیگر، نظر آنها رد خصوص بدبین شدن به ایران جلب کنند.
ترامپ به خبرنگاران حاضر در سازمان ملل گفت: «درباره ایران، چیزهای خیلی زیادی در حال وقوع است، به مراتب بیشتر از آنچه شما می‌دانید.» او مشخص شدن این تحولات را به آینده موکول کرد، اما با تاکید بر اینکه دولت ایالات متحده «فشار فراوانی» را بر حکومت ایران وارد کرده است، گفته که؛ اقدامات جدیدی را برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای و جلوگیری از فعالیت مخرب آن در منطقه به جریان خواهد انداخت.
رئیس جمهور آمریکا همچنین دیدار و گفت‌وگو با مقامات ایرانی را کاملا منتفی ندانست و تاکید کرد: «من هیچ‌وقت چیزی را مردود نمی‌دانم.»
مقام معظم رهبری و رئیس جمهور کشورمان پیش از این هر گونه دیدار و مذاکره با ترامپ را رد کرده‌اند. محمدجواد ظریف هم در حالی که در حال انجام امور دیپلماسی خود بود، امکان دیدار حسن روحانی و دونالد ترامپ در نیویورک را رد کرد. از طرفی دیگر مایک پمپئو، در مطلبی که دیروز در توئیتر رسمی وزارتخانه خارجه آمریکا منتشر شد، موضع‌گیری اخیر قدرت‌های غربی (آلمان، انگلیس و فرانسه) در مقصر دانستن ایران در حمله به تاسیسات نفتی عربستان را ستود.
پمپئو گفته است: «ایالات متحده از دوستان نزدیک خود، بریتانیا، فرانسه و آلمان، برای اظهارات صریح در مورد مسئولیت ایران در قبال اقدام جنگی علیه عربستان سعودی و آثار آن برای منطقه و جهان قدردانی می‌کند. این موضع‌گیری باعث تقویت دیپلماسی برای تحقق هدف صلح میشود و ما از کشورهای دیگر نیز می‌خواهیم ایران را محکوم کنند.»
سایر اخبار این روزنامه
فتوایی در مخالفت با ساخت یک سریال تلویزیونی شرعاً جایز نیست
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با همدلی مطرح کرد؛ ترامپ با سخنرانی خود نشان داد به دنبال تغییر حکومت در ایران نیست
«همدلی» ماجرای نحوه حذف یارانه‌بگیران در شهریور سال جاری را بررسی کرد دردسر یارانه برای اقتصاد
بازخوانی زندگی سردار داوود کریمی برگشت سر همان تراشکاری، اما محقرتر
برای اعتراض به حذف یارانه خود به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید
سیاست همسایگی و گفتمان همسایگی
عدالت شفافیت:ظرفیت بیمه‌ای
ماموریت دشوار روحانی در نیویورک
مدرسه در انتظار مهر
واکنش ساختار تصمیم‌گیری کشور به مطالبات اجتماعی
رخنه در جبریت‌ها
مثلث اتهام‌زنی علیه ایران یارکشی در نیویورک
گزارشی درباره نطق تاریخی «گرتا تونبرگ» در اجلاس زیست محیطی سازمان ملل فریادی برای نجات زمین
ولی الله شجاع‌پوریان فارغ از تعلقات همه بودند
واکنش تند ظریف به ادعای سه کشور اروپایی تکرار «طوطی‌وار»
ولی الله شجاع‌پوریان فارغ از تعلقات همه بودند
ماموریت دشوار روحانی در نیویورک
واکنش ساختار تصمیم‌گیری کشور به مطالبات اجتماعی
