روزنامه همدلی
1398/07/03
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با همدلی مطرح کرد؛ ترامپ با سخنرانی خود نشان داد به دنبال تغییر حکومت در ایران نیست
همدلی| جواد شمس: جهان سیاست روز گذشته منتظر شنیدن سخنرانی دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا بود تا بر اساس آن تحلیل‌های خود را در خصوص سپهر سیاست بین‌الملل ارائه دهد. در ایران بسیاری مشتاق این بودند که با توجه به نوع و لحن ترامپ، دورنمای استراتژی سیاست خارجه کشورمان را تداعی کنند. سخنرانی رئیس جمهور آمریکا در هفتادوچهارمین مجمع عمومی سازمان ملل آن‌جا که درباره ایران صحبت می‌کرد، تا حدودی تند و سخت بود؛ با این حال قاسم محبعلی، دیپلمات سابق وزارت امور خارجه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است که سخنان ترامپ تند بود، اما او موضع‌گیری تندی در قبال ایران بروز نداد. متن گفت‌وگوی همدلی با قاسم محبعلی که دقایقی پس از اتمام سخنرانی ترامپ تهیه و تنظیم شد، در ادامه منتشر میشود:موافق هستید که سخنان ترامپ در سازمان ملل زمانی که درباره ایران صحبت می‌کرد، سخنان تندی بود؟
به نظر من هم سخنرانی ترامپ در موضوع ایران تندی‌هایی داشت، اما باید توجه کرد که فقط از نظر اصطلاحات تند بود، ولی از جهت موضع‌گیری، این تندی احساس نمی‌شود؛ زیرا تهدید به اقدام عملی نکرد.
ترامپ در این سخنرانی به زعم خود ایران را جنگ‌طلب توصیف کرد. آمریکا در فرصت‌های مختلف ایران را متهم می‌کند که یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها علیه صلح جهانی است. در حالی که فعالیت‌های دیپلماسی جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که ایران هیچگاه رویکرد تهاجمی نداشته و مدافع ملت‌هاست. چرا آمریکا اصرار دارد را ایران جنگ‌طلب معرفی کند؟
به این دلیل که دو کشور از اساس در خصوص تعاریف از منافع، دارای اختلاف عدیده هستند. آمریکایی‌ها فعالیت‌های ایران را از زاویه دید خودشان و نیز از نگاه متحدانشان می‌بینند. متحدان این کشور در منطقه اسرائیل، عربستان و کشورهای عرب خلیج فارس هستند که از نظر آنها، ایران در یمن و سوریه مداخله می‌کند. آمریکا هم از موضع آنها حمایت می‌کند. از طرفی ما با نوعی دوگانگی‌ها مواجه هستیم. موضوع دفاع از ملت‌ها بحثی است که نمی‌توان آن را تبیین کرد. در کشورها نمی‌شود ملت‌ها و حکومت‌ها را از هم جدا کرد و اگر این تقسیم‌بندی رخ دهد، مناقشه ایجاد میشود. این انتقاد را می‌توان به موضع آمریکا هم وارد ساخت؛ اینکه از یک طرف دم از مذاکره با ایران می‌زند و از سوی دیگر، حکومت ایران را متهم به این می‌کند که در حال سرکوب ملت خود است. چطور میشود آمریکا به دنبال مذاکره با کشوری باشد که ملت خود را سرکوب می‌کند؟ به این دلیل است که ما هم همین سیاست را در جهت مقابل دنبال می‌کنیم.
گویا ترامپ پیش از انجام سخنرانی خود در پاسخ به خبرنگاری گفته است: «باید دید که ایران چکار می‌کند اما صرف نظر از همه چیز آمریکا تجربه عراق را تکرار نخواهد کرد». این پاسخ چه پیامی دارد؟
ترامپ در سخنرانی خود به حمله نظامی به تاسیسات نفتی عربستان اشاره کرد، اما واکنش عملی آمریکا به این حملات را تحریم گسترده بانک مرکزی عنوان کرد. همچنین دیدیم که ترامپ از ملی‌گرایی و حق حاکمیت کشورها دفاع کرد که نوعی از ناسیونالیسم بود. او برخلاف روسای جمهور قبلی آمریکا یعنی اوباما و بوش، ادعا می‌کند که خواستار تغییر رژیم‌ها و حکومت‌ها نیست. از این پاسخ ترامپ می‌توان این نکته را برداشت کرد که جورج بوش در عراق و افغانستان به دنبال تغییر رژیم و حکومت بود و باراک اوباما هم با حمایت از بهار عربی، به دنبال تغییر رژیم در کشورهای عربی بود. اما ترامپ اشاره می‌کند همانند عراق عمل نمی‌کنیم، چرا که به دنبال تغییر حکومت ایران نیستیم؛ بلکه دنبال تسلیم ایران هستیم. تفاوت موضعی است که ترامپ با دولت‌های قبلی آمریکا دارد. قبلی‌ها برای آنچه با نام توسعه دموکراسی اعلام می‌کردند، خواستار تغییر حکومت‌ها بودند که در برخی موارد آن را انجام دادند و در برخی مواقع هم به فاجعه منجر شد، مانند یمن و سوریه و لیبی و افغانستان.
روز گذشته شاهد انتشار بیانیه سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در خصوص متهم کردن ایران به عنوان مسئول حمله به تاسیسات نفتی عربستان بودیم. با توجه به اینکه ایران با استراتژی صلح در سازمان ملل حضور یافته است، آیا این اقدام در زمان و مکان نامناسبی رخ داد؟
من فکر می‌کنم که ایران هم در کاهش تعهدات برجامی خود اشتباه محاسبه داشت. طراحان کاهش تعهدات گمان می‌کردند که اروپایی‌ها به این اقدام امتیاز می‌دهند که در عمل نتیجه‌ای عکس داشت. بعد از گام سوم شاهد این بودیم که آنها به آمریکا نزدیک شدند و در روزهای اخیر هم با توجه به اتفاقات جدید در خاورمیانه، اروپایی‌ها به این درک و تصمیم رسیدند که باید بیشتر به آمریکا نزدیک شوند. از این‌رو این بیانیه را صادر و در آن ایران را مسئول حمله به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو عربستان اعلام کردند و هم اینکه خواستار توافق جدید به جای برجام شدند.
صحبت آخر؟
صحبتم درباره برجام و اهمیتی که برای ایران دارد، است. ایران باید خودش به طور جدی محکم بایستد و از برجام مراقبت کند تا بتواند از نتایج و محصول آن بهره‌مند شود.
سایر اخبار این روزنامه
فتوایی در مخالفت با ساخت یک سریال تلویزیونی شرعاً جایز نیست
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با همدلی مطرح کرد؛ ترامپ با سخنرانی خود نشان داد به دنبال تغییر حکومت در ایران نیست
«همدلی» ماجرای نحوه حذف یارانه‌بگیران در شهریور سال جاری را بررسی کرد دردسر یارانه برای اقتصاد
بازخوانی زندگی سردار داوود کریمی برگشت سر همان تراشکاری، اما محقرتر
برای اعتراض به حذف یارانه خود به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید
سیاست همسایگی و گفتمان همسایگی
عدالت شفافیت:ظرفیت بیمه‌ای
ماموریت دشوار روحانی در نیویورک
مدرسه در انتظار مهر
واکنش ساختار تصمیم‌گیری کشور به مطالبات اجتماعی
رخنه در جبریت‌ها
مثلث اتهام‌زنی علیه ایران یارکشی در نیویورک
گزارشی درباره نطق تاریخی «گرتا تونبرگ» در اجلاس زیست محیطی سازمان ملل فریادی برای نجات زمین
ولی الله شجاع‌پوریان فارغ از تعلقات همه بودند
واکنش تند ظریف به ادعای سه کشور اروپایی تکرار «طوطی‌وار»
ولی الله شجاع‌پوریان فارغ از تعلقات همه بودند
ماموریت دشوار روحانی در نیویورک
واکنش ساختار تصمیم‌گیری کشور به مطالبات اجتماعی
