روزنامه خراسان
1398/07/03
روایتی واقعبینانه از اختلاف علما درباره مولوی
گروه ادب و هنر - فقهای عظام، مسئولیت خطیر رسیدگی به امور شرعی و پاسخدادن به پرسشهای مؤمنان را برعهده دارند. قدر مسلم آن است که در استنباط احکام فقهی و با وجود پیروی از یک شیوه مشخص و معتبر دانستن اسباب واحد کشف یک حکم، هر فقیه میتواند نظری متفاوت نسبت به دیگران ابراز کند؛ نظری که در صورت اختلاف، نه از شأن و جایگاه آن فقیه میکاهد و نه رأی و دیدگاه دیگر فقها را مخدوش میکند. این تضارب آرا و دیدگاه، خود عاملی برای پویاتر شدن دین و به روز ماندن آن است که طی قرون متمادی، موجب شکوفایی فقه و عبور دادن جامعه اسلامی از پیچهای سخت و صعب تاریخی شده است؛ این موضوعی است که باید پیش از پرداختن به بحث اصلی، به خوانندگان عزیز یادآوری کنیم.درباره یک خبر
روز گذشته، خبری مبنی بر طرح سوال درباره جایز بودن ساخت فیلم یا سریالی درباره شمس و مولوی که خبرهای مربوط به آن در همین صفحه به نظر خوانندگان ارجمند رسیدهبود، منتشر شد؛ فیلم مورد اشاره، همان فیلم «مست عشق» است که کارگردانی آن را حسن فتحی برعهده دارد و دو تن از بازیگران مطرح کشورمان نیز، در این فیلم، نقش مولوی و شمس را ایفا میکنند؛ پروژهای مشترک میان سرمایهگذاران ایرانی و ترکیهای که قرار است فیلم برداری آن در ترکیه انجام شود. حضرت آیتا... العظمی مکارم شیرازی، در پاسخ به پرسشی درباره ساخت سریالی برای بزرگداشت «شمس تبریزی»، آن را شرعاً جایز ندانستهاند و حضرت آیتا... العظمی نوری همدانی هم در پاسخ به پرسشی درباره جایز بودن ساخت سریال درباره «شمس و مولانا»، آن را «حرام» اعلام کردهاند. صرف نظر از فحوای دو پرسش طرح شده از سوی مقلدان و نیز «جمعی از طلاب و فضلای حوزه علمیه قم» که برخی اطلاعات ارائه شده در آن، بابت «صرف بودجههای دولتی»، قابل نقد به نظر میرسد، درباره این خبر، توجه به سه نکته مهم، ضروری است.
اولاً: همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، اختلاف نظر در صدور حکم میان علمای اعلام، امری طبیعی، مسبوق به سابقه و موجب رونق و روزآمد شدن دین مبین است.
ثانیاً: هر چند دو مرجع بزرگوار تقلید، درباره شمس و مولوی، قائل به حکم مذکور شدهاند اما مراجع و علمای شناخته شدهای در دوران ما زندگی کرده و میکنند که ظاهراً، نظر دیگری در این زمینه دارند. حضرت آیتا... العظمی خامنهای، رهبر انقلاب، در دیدار شاعران که در شهریورماه سال 1387 اتفاق افتاد و مصادف با ماه مبارک رمضان بود، طی سخنانی به بیان دیدگاهشان درباره مولوی و ذکر خاطرهای در همین زمینه، از استاد شهید آیتا... مرتضی مطهری پرداختهاند که ما آن را عیناً در اینجا نقل میکنیم: «یک بخش مهمی از شعر آیینی ما میتواند متوجه مسائل عرفانی و معنوی بشود و این هم یک دریای عظیمی است. شعر مولوی را شما ببینید. اگر فرض کنید کسی به دیوان شمس به خاطر زبان مخصوص و حالت مخصوصش دسترسی نداشته باشد که خیلی از ماها دسترسی نداریم و اگر آن را کسی یک قدری دوردست بداند، مثنوی، مثنوی؛ که خودش میگوید: و هو اصول اصول اصول الدین. واقعاً اعتقاد من هم همین است. یک وقتی مرحوم آقای مطهری از من پرسیدند نظر شما راجع به مثنوی چیست، همین را گفتم. گفتم به نظر من مثنوی همین است که خودش گفته: و هو اصول ... ایشان گفت کاملاً درست است، من هم عقیدهام همین است.» در میان علمای نامدار عصر ما که جایگاهی بس والا در انتشار و تبیین آموزههای اسلامی داشتهاند، مرحوم علامه محمدتقی جعفری نیز، دیدگاهی همسو با رهبر انقلاب دارد. آن مرحوم در دیدار با تعدادی از فلاسفه غربی و در پاسخ به پرسشی درباره مولوی و جایگاه او، میگوید: «مولوی با قرآن بسیار آشنا بود و به نظر من قرآن را از حفظ داشته است. چنانکه در 25 هزار بیت شعر، مولوی 2230 آیه را مورد استشهاد قرار داده است. هنگامی که آیهای را در مطلبی به کار میبرد، با آنکه ممکن است آن آیه را بارها قبلاً دیده باشیم، اما معنایی که در کاربرد مولوی مشاهده میکنیم، برایمان تازگی دارد. [مورد دیگر] تسلّط و اطّلاعات بسیار عمیق مولوی به احادیث و روایات [است.] در مثنوی حدود 600 حدیث نقل شده که اکثراً مورد اتّفاق نظر شیعه و سنّی است.»(جعفری، محمدتقی(1389)، پیام خرد، تهران، انتشارات مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری)
ثالثاً: طبق فتوای بسیاری از مراجع معظم تقلید، در جامعه اسلامی ما، در جمهوری اسلامی ملت ایران که بر اساس آموزههای اسلام ناب محمدی(ص) شکل گرفته است، حرف و سخن آخر را، به ویژه در مباحثی که جنبه عمومی و حکومتی پیدا میکند و مسئولان و دولتمردان، مکلف به تمکین از آن هستند، ولیفقیه دوران میزند و پیروی از دیدگاه و نظر ایشان، در اموری که اشاره کردیم، بر مؤمنان واجب است.
سایر اخبار این روزنامه
۳ نشانه حاکمیت مطلق دولت بر اقتصاد کشور
کنسرتهای شورانگیز روی خاکریز
انتقاد شدید آیت ا... جنتی از سیاست ارز 4200 تومانی
وعده استقلال کامل هزینه های جاری از درآمد نفت
رونمایی از طرح جدید شفافیت آرای مجامع تصمیم گیر
تاکتیک مرگ و تب!
2 دهه کشت مرگ در کشف رود
چرخش ناگهانی اروپا، پاسخ صریح ایران و نطق انتخاباتی ترامپ
جبران 3 ساعت تاخیر پرواز خارجی با کیک و آب میوه!
روایتی واقعبینانه از اختلاف علما درباره مولوی
دومین اوت سنگین آقای مغرور!
شکست بزرگ ناخدای برگزیت
افزایش قیمت نان در تهران تثبیت شد
5 ضربه روبیکا به فرهنگ اسلامی - ایرانی