«مست عشق» در مسیر «رستاخیز»



نرگس عاشوری
خبرنگار


ساخت فیلم «مست عشق» بمب خبری هفته پایانی شهریورماه بود. در روزهایی که چرخ تولیدات سینمایی شتاب خوبی داشتند و اخبار حول محور کلید خوردن آثار کارگردانان بنام سینما و جوانان آزمون پس‌داده می‌چرخید، این تصمیم حسن فتحی برای پنجمین تجربه سینمایی‌اش بود که در کانون توجه قرار گرفت. موضوع کنجکاوی‌برانگیز نه صرف‌نظر او از ساخت سریال «کنتس سلما» بود و نه همکاری دوباره‌اش با شهاب حسینی؛ آنچه اهمیت داشت دورخیز سینمای ایران برای ساخت اثری با محوریت شخصیت مولانا و شمس تبریزی بود. اگر چه مطرح‌شدن نام شهاب حسینی برای نقش شمس تبریزی علاقه‌مندان نه چندان جدی سینما را هم پیگیر اخبار تولید این پروژه کرده بود، اما برای دوستداران فرهنگ ایران، اتفاق مهم این بود که بالاخره سینمای ایران اراده کرده است قدمی برای دو میراث فرهنگی و ادبی کشورش بردارد و بخشی از زندگی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی و شمس تبریزی را به تصویر بکشد.
در اخبار اولیه عنوان شد حسن فتحی با همکاری فرهاد توحیدی فیلمنامه را نوشته و توحیدی در اخبار تکمیلی به «ایران» گفت که این کار سینمایی روایت مقطع ۳ ساله از سال ۶۴۲ تا سال ۶۴۵ هجری قمری است و بر ملاقات اول مولانا، غیبت اول شمس، بازگشت مجدد شمس به قونیه و غیبت دوم شمس و شایعه قتل او متمرکز است. به گفته او با استفاده از شکست زمان البته به شکل گزینشی مقاطع مختلفی از زندگی مولانا و شمس هم تصویر خواهد شد. طبق اخبار، فیلم از دو سرمایه‌گذار ایرانی و ترکیه‌ای بهره می‌برد و در همان زمان برخی این همکاری را اتفاقی خوب ارزیابی کردند و چهره‌هایی همچون توفیق سبحانی (مولوی‌پژوه) در گفت‌وگو با «ایران» ابراز امیدواری کردند تا این همکاری مشترک میان ایرانی‌ها و ترکیه‌ای‌ها قدری از اختلافات بر سر تصاحب مولانا کم کند. برخی هم شروع به مخالف‌خوانی درباره هرگونه مشارکت ترک‌ها در ساخت «مست عشق» کردند. این ناسازگاری زمانی به اوج رسید که فرهاد توحیدی از احتمال سپردن نقش مولانا به بازیگر ترک خبر داد. در واکنش به این خبر، روزنامه «خراسان» در گزارشی انتقادی این اتفاق را تقدیم دودستی مولانا به کشور ترکیه تعبیر کرد و ایفای نقش مولانا با حضور بازیگر ترک را، یک زهر هلاهل بعد از خبر شیرین تولید فیلم عنوان کرد. حسن فتحی که در ترکیه مشغول پیش تولید فیلم بود پیش از بالا گرفتن هیاهو و جنجال‌ها، خیال دلواپسان را راحت کرد و با اطمینان گفت بازیگر نقش مولانا هم ایرانی خواهد بود. و یک روز بعد روابط عمومی پروژه به شکل رسمی از پیوستن پارسا پیروزفر به جمع بازیگران «مست عشق» خبر داد. انتخاب این بازیگر تئاتر و سینما برای نقش مولانا جلال‌الدین محمد بلخی و ترکیب شهاب حسینی و پارسا پیروزفر با استقبال اهالی رسانه و سینما همراه بود. در همان ایام مهراب قاسم‌خانی، با به اشتراک گذاشتن عکس این دو بازیگر در استوری صفحه‌ اینستاگرام خود نوشت: «چه شمس و مولانای جذابی بشن این دو تا». با معرفی رسمی دو بازیگر نقش اصلی، بازار شایعات و گمانه‌زنی‌ها درباره این فیلم فروکش کرد اما حاشیه‌ها دست بردار نبود. این بار اخبار مخابره شده از قم بود که «مست عشق» را دوباره سر زبان‌ها انداخت. جمعی از طلاب با ارسال نامه‌هایی به دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله نوری همدانی، نظر این دو مرجع تقلید را درباره ساخت سریال شمس و مولانا جویا شده بودند و آنها مخالفتشان را با ساخت فیلم عنوان کردند.
در روزهایی که انتشار غیرقانونی «رستاخیز» احمدرضا درویش در فضای اینترنت و انگشت اتهام تلویزیون به سمت دولت، انتقادهایی را درباره نادیده گرفتن مخالفت مراجع تقلید برای توقیف این فیلم مطرح کرده، حالا دو مرجع تقلید پیش از ساخت یک اثر سینمایی در برابر آن اعلام موضع کرده‌اند. همزمان با حاشیه‌سازی برخی افراد با شیوه دریافت استفتاء‌های شخصی و انتشار آن در رسانه‌های عمومی، البته بازنشر نظر رهبر معظم انقلاب درباره جایگاه و شخصیت شمس و مولانا در شبکه‎‌های اجتماعی هم مورد توجه قرار گرفت. در این ویدیو که مربوط به دیدار جمعی از شعرا با رهبر انقلاب در تاریخ 25 شهریور 1387 است، ایشان می‌فرمایند: «وضع مولوی که معلوم است. آثارش یک‌سره عرفان، معنویت، حقیقت، اسلام ناب و معرفت توحیدی خالص است». در متن دیگری از ایشان که سایت farsi.khamenei.irمنتشر کرده آمده است: «یک بخش مهم از شعر آیینی ما می‌تواند متوجه مسائل عرفانی و معنوی بشود. و این هم یک دریای عظیمی است. شعر مولوی را شما ببینید. اگر فرض کنید کسی به دیوان شمس به خاطر زبان مخصوص و حالت مخصوصش دسترسی نداشته باشد، که خیلی از ماها دسترسی نداریم و اگر آن را کسی یک قدری دوردست بداند، مثنوی، مثنوی؛ که خودش می‌گوید: و هو اصول اصول اصول‌الدین. واقعاً اعتقاد من هم همین است» آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به خاطره خود از شهید مطهری در ادامه می‌افزایند: «یک وقتی مرحوم آقای مطهری از من پرسیدند نظر شما راجع به مثنوی چیست، همین را گفتم. گفتم به نظر من مثنوی همین است که خودش گفته: و هو اصول اصول اصول الدین... ایشان گفت کاملاً درست است، من هم عقیده‌ام همین است».